Ang Hebreohanong ngalan nga Qo·heʹleth (nga nagkahulogang “Magtitigom; Maghuhugpong; Magtitipon; Tigpatawag ug Tigom”) haom nga naghubit sa papel sa hari diha sa teokratikanhong kagamhanan nga napahimuslan sa Israel. (Ecc 1:​1, 12) Responsibilidad sa magmamando nga hiusahon ang dedikadong katawhan sa Diyos nga magmatinumanon sa ilang tinuod nga Hari ug Diyos. (1Ha 8:1-5, 41-43, 66) Tungod niana, ang usa ka hari matino nga maayo o daotan alang sa nasod kon siya nanguna sa nasod diha sa pagsimba kang Jehova o wala. (2Ha 16:1-4; 18:1-6) Ang magtitigom nga si Solomon dako nag nahimo sa pagtigom sa Israel ug sa ilang mga kaubanan, ang temporaryong mga pumoluyo, ngadto sa templo. Niini nga basahon siya naningkamot sa pagtigom sa katawhan sa Diyos gikan sa kawang ug walay pulos nga mga buhat niini nga kalibotan ngadto sa mga buhat nga bililhon sa Diyos kang kinsa sila napahinungod ingong usa ka nasod. Ang ngalan nga gigamit diha sa Cebuano nga mga Bibliya gikuha gikan sa hubad sa Qo·heʹleth diha sa Gregong Septuagint, nga mao ang Ek·kle·si·a·stesʹ (Ecclesiastes), nga nagkahulogang “usa ka sakop sa ecclesia (kongregasyon; katigoman).”

Magsusulat. Dihay usa lamang ka “anak nga lalaki ni David,” nga mao, si Solomon, kinsa “hari sa Israel sa Jerusalem” (Ecc 1:​1, 12), kay ang mga hari human kang Solomon wala maghari sa tibuok Israel. Si Solomon mao ang hari nga nabantog kaayo tungod sa iyang talagsaong kaalam. (Ecc 1:16; 1Ha 4:29-34) Siya usa ka magtutukod. (Ecc 2:4-6; 1Ha 6:1; 7:1-8) Siya usa ka magtatagik sa mga proverbio. (Ecc 12:9; 1Ha 4:32) Si Solomon nabantog tungod sa iyang bahandi. (Ecc 2:4-9; 1Ha 9:17-19; 10:4-10, 14-29) Sanglit ang basahon naghisgot sa programa sa pagpanukod ni Solomon, lagmit kini gisulat gayod human nianang panahona apan sa wala pa siya “misugod sa pagbuhat kon unsay daotan  sa mga mata ni Jehova.” (1Ha 11:6) Busa ang basahon gisulat sa wala pa ang 1000 W.K.P., didto sa Jerusalem. Ang pamatuod nga si Solomon mao gayod ang usa sa mga tawo nga labing takos nga mosulat niining basahona gipaluyohan sa kamatuoran nga siya dili lamang ang kinadatoan kondili lagmit mao ang usa sa labing makinaadmanong mga hari sa iyang adlaw; ang iyang mga tripulante  ug mga magpapatigayon maingon man ang iyang bisitang mga dignitaryo maghatod ug balita ug kahibalo bahin sa katawhan sa ubang kayutaan.​—1Ha 9:26-28; 10:23-25, 28, 29.

Pagkatinuod. Ang Qo·heʹleth, o Ecclesiastes, gidawat ingong kanonikal sa Hudiyohanon ug Kristohanon nga mga simbahan. Kini nahiuyon sa ubang mga bahin sa Bibliya nga naghisgot sa samang mga ulohan. Pananglitan, kini nahiuyon sa Genesis nga ang tawo adunay lawas nga hinimo gikan sa abog sa yuta ug adunay espiritu o puwersa sa kinabuhi gikan sa Diyos ug gininhawa nga nagsustento niini. (Ecc 3:​20, 21; 12:7; Gen 2:7; 7:22; Isa 42:5) Kini nahiuyon sa pagtulon-an sa Bibliya nga ang tawo gilalang sa Diyos nga matul-id apan kinabubut-ong mipili sa pagsupak sa Diyos. (Ecc 7:29; Gen 1:31; 3:17; Deu 32:​4, 5) Kini miila sa Diyos ingong ang Maglalalang. (Ecc 12:1; Gen 1:1) Kini kaharmonya sa ubang bahin sa Bibliya kon bahin sa kahimtang sa mga patay. (Ecc 9:​5, 10; Gen 3:19; Sal 6:5; 115:17; Ju 11:11-14; Rom 6:23) Kini kusganong nagpaluyo sa pagsimba ug pagkahadlok sa Diyos. Kini naggamit sa ekspresyon nga ha·ʼElo·himʹ, “ang matuod nga Diyos,” sa 32 ka higayon. Ang katumbas sa ngalang Jehova niini nga basahon makaplagan diha sa Syriac nga Peshitta ug sa Hudiyohanong Targum diha sa Ecclesiastes 2:24. Bisan tuod ang pipila miingon nga ang basahon nagkasumpaki, kini tungod kay wala nila masabti nga ang basahon sa makadaghan nagbatbat sa naandang panglantaw ingong kasukwahi sa panglantaw nga nagpabanaag sa kaalam sa Diyos. (Itandi ang Ecc 1:18; 7:​11, 12.) Busa angayng basahon kini uban ang tumong nga masabtan ang diwa niini ug angayng tagdon usab ang tema sa basahon.

[Kahon sa panid 637]

MGA PANGUNANG PUNTO SA ECCLESIASTES

Usa ka tataw nga kahubitan sa mga buhat nga kawang ug sa mga buhat nga mapuslanon

Gisulat ni Solomon sa ulahing bahin sa iyang paghari, human siya malangkit sa daghang pagpangagpas nga iyang gihubit

Walay pulos ang kinabuhi nga gideboto sa kawang nga mga pangagpas

Alang sa pisikal nga tawo ang tanan kakawangan; ang usa ka kaliwatan pulihan ug lain, ug bisan ang kinaiyanhon nga mga siklo maoy balikbalik lamang ug makapabudlay (1:1-11)

Ang nagauswag nga kaalam sa tawo mahimong moresulta sa nagauswag nga kasakit; ang baliko niini nga sistema dili na matul-id (1:12-18)

Ang pagdeboto sa kaugalingon sa pagpangitag kalipayan pinaagi sa materyalismo maoy samag paggukod sa hangin (2:1-11, 26)

Ang kaalam mas maayo pa kay sa kabuangan, apan ang maalamon ug ang hungog parehong mamatay ug makalimtan (2:12-16)

Ang paghago sa usa ka tawo sa tibuok niyang kinabuhi aron ibilin lamang ang tanan ngadto sa usa ka tawo nga lagmit dili magpabili niini​​—kini maoy katalagman (2:17-23)

Ang mga panghitabo sa yutan-ong kinabuhi sagad mahitabo ingong mga siklo, daghan niini ang dili makontrolar sa tawo (3:1-9)

Sa presenteng sistema, ang tanan (tawo ug mananap) sa kataposan mangamatay (3:18-22)

Daghang buhat sa pagpanglupig ang nahitabo, nga walay paglaom gikan sa panglantaw sa tawo (4:1-3)

Ang kahago ug kahanas tungod sa pag-indigay o aron lamang magtigom ug bahandi maoy kakawangan, ug ang tapolan nga tawo maoy hungog (4:4-8)

Ang kinabuhi sa usa ka magmamando mahimong kawang usab (4:13-16)

Ang pagtigom ug mga bahandi dili makahatag ug pagkakontento, hinunoa kini mahimong dili magpakatulog sa tag-iya niini; ug sa dihang siya mamatay iyang biyaan kining tanan (5:9-17)

Bisan tuod ang usa ka tawo adunay daghang katigayonan, ang mga kakulian​​—tingali sakit o usa ka wala matuman nga pangandoy​​—mahimong magpugong kaniya nga magmakontento (6:1-12)

Sa presenteng sistema, managsama ang dangatan sa matarong ug daotan​​—ang tanan mangamatay; busa, ang pipila nagpatuyang sa pagkadaotan (9:​2, 3)

Ang kaalam dili kanunayng pabilhan kon kini naggikan sa usa ka tawo nga kabos (9:13-18)

Ang pagbuhat sa kabuangan maghatag ug daotang dungog sa usa ka tawo; kon kining dili-takos nga mga tawo maghupot ug awtoridad, kini peligroso alang kanila ug malisod alang sa uban (10:1-19)

Ang pagkabatan-on ug ang kinabaskogan nga yugto sa kinabuhi kakawangan; ang gidugayon sa kahimsog sa pagkabatan-on dili gayod matino (11:10)

Kon ang usa ka tawo wala magiyahi sa kinabuhi pinaagi sa kanunay nga paghinumdom sa Maglalalang, ang tanan kakawangan! (12:8)

Mga butang nga mapuslanon ug maghatag ug kahulogan sa kinabuhi sa usa ka tawo

Kalipayi ang mga bunga sa imong buhat, nga magaila niini ingong gasa gikan sa Diyos (2:​24, 25; 5:18-20)

Ang mga buhat sa Diyos matahom tanan; atubangan sa mga tawo iyang gibutang ang paglaom nga mabuhi hangtod sa panahong walay tino (3:10-13)

Ang katibuk-ang dagan sa tawhanong kinabuhi nga naglungtad sumala sa pagtugot o katuyoan sa Diyos dili mausab sa tawo; busa hulata ang Diyos nga molihok ingong Maghuhukom sa iyang tinudlong panahon (3:14-17; 5:8)

Ang usa ka tawo nga mobuhat nga may kauban mas maayo kay sa mag-inusara (4:9-12)

Ang hustong pagkahadlok sa Diyos angayng magpalihok kanato sa pagpamati pag-ayo sa kon unsay iyang gikinahanglan kanato ug sa pagtuman sa bisan unsang panaad nga atong gihimo ngadto kaniya (5:1-7)

Pabilhi ang kahinungdanon sa usa ka maayong ngalan ug ang kamubo sa atong presenteng kinabuhi nga diha niana atong gipaningkamotang mabatonan kini, ang kaayohan sa pagpailob, ang labaw nga bili sa kaalam, ug ang panginahanglan sa pagdawat nga mapainubsanon sa kon unsay itugot sa Diyos (7:1-15)

Likayi ang paghingapin apan magpagiya sa pagkahadlok sa Diyos; ayaw pagkabalaka pag-ayo kon unsay isulti sa ubang mga tawo; isalikway ang lit-ag sa usa ka pampam (7:16-29)

Magmasinundanon sa balaod; bisan tuod ang mga tawo nagmando sa uban alang sa ilang kadaotan ug ang tawhanong hustisya luag ra, ayaw kini tugoting maghanaw sa imong kalipay sa kinabuhi; hinumdomi, mamaayo ang dangatan niadtong nahadlok sa matuod nga Diyos; ayaw pagdahom nga matugkad ang tanang katarongan sa kon unsa ang gihimo ug gitugotan sa Diyos nga mahitabo (8:1-17; 10:20)

Ang mga matarong ug mga maalamon anaa sa kamot sa matuod nga Diyos​​—dili mawala kanila ang ilang ganti; apan sa kamatayon ang usa ka tawo walay mahibaloan ug walay mabuhat, busa gamita ang imong kinabuhi karon diha sa paagi nga uyonan sa Diyos; pahimusli kini sa maayong mga paagi samtang nabatonan pa nimo kini (9:​1, 4-12)

Pahimusli ang nahiangayng mga kahigayonan nga magmahinatagon, nga magbuhat ug maayo; ayaw tugoting ang mga kawalay katinoan sa kinabuhi magpugong sa imong kalihokan (11:1-8)

Batan-ong lalaki, pahimusli ang imong pagkabatan-on, apan ayaw kalimti nga ikaw may tulubagon sa Diyos tungod sa imong mga buhat; hinumdomi ang imong Dakong Maglalalang samtang ikaw batan-on pa, sa dili pa moabot ang kaluyahon tungod sa pagkatigulang, sa dili pa matapos ang kinabuhi (11:9; 12:1-7)

Ang labing mapuslanong mga sinulat mao kadtong nagpabanaag sa kaalam sa “usa ka magbalantay,” si Jehova nga Diyos (12:9-12)

Kahadloki ang matuod nga Diyos ug tumana ang iyang mga sugo; iyang nakita ang tanan natong gibuhat, ug siya magdala sa atong mga buhat ngadto sa paghukom (12:​13, 14)