[Balhiboon].

Ang panganay ni Isaac ug Rebeca; ang kaluha ni Jacob ug ang katigulangan sa mga Edomhanon. Ginganlan siyag Esau tungod kay balhiboon kaayo siya sa dihang natawo, apan ginganlan siyag Edom (nagkahulogang “Pula”) gumikan sa pula nga linat-ang lentihas nga baylo niini iyang gibaligya ang iyang katungod sa pagkapanganay.​—Gen 25:​25, 26, 30.

Bisan sa wala pa matawo ang kaluha niadtong 1858 W.K.P., sa dihang nagpanuigon si Isaac ug 60, ang mga bata nagbugnoay na sulod sa tagoangkan sa ilang inahan. Sa pagtubag sa pangutana ni Rebeca mahitungod sa kahulogan niini, gipadayag ni Jehova kaniya nga duha ka nasodnong pundok ang magbulag gikan sa iyang kahiladmang mga bahin ug nga ang magulang mag-alagad sa manghod.​—Gen 25:​22, 23.

Pagtamay sa Espirituwal nga mga Butang. Si Esau nahimong batid ug arisgadong mangangayam, “usa ka mapintas nga tawo.” Dili sama sa iyang igsoon, ang “walay-ikasaway” nga si Jacob, si Esau unodnon ug hunahuna ug materyalistiko. (Gen 25:27) Apan si Isaac nahigugma kang Esau, “kay nagkahulogan kini ug inayaman diha sa iyang baba.”​—Gen 25:28.

Usa ka adlaw niana si Esau, nga gikapoy ug gigutom, miabot gikan sa kapatagan samtang si Jacob nagluto ug linat-an. Ingong tubag sa hangyo ni Esau, “Pagdali, palihog, pakan-a ako sa pula​—kanang pula diha,” giingnan siya ni Jacob nga ibaligya ang iyang katungod sa pagkapanganay. Kay wala magpabili sa sagradong mga butang, nga mao, ang saad ni Jehova kang Abraham maylabot sa binhi nga pinaagi niini ang tanang kanasoran sa yuta magapanalangin sa ilang kaugalingon, si Esau, pinaagig panumpa, mahinaykong nagbaligya ngadto kang Jacob sa iyang katungod sa pagkapanganay baylo sa usa ka pagkaon nga linat-ang lentihas ug sa tinapay. Tungod sa pagtamay sa katungod sa pagkapanganay, nga nag-isip niini nga gamayg bili, gipakita ni Esau ang pagkawala gayoy pagtuo. Lagmit dili niya buot makaagom sa katumanan sa pulong sa Diyos mahitungod sa binhi ni Abraham: “Ang imong binhi mahimong langyawng pumoluyo sa usa ka yuta nga dili ilaha, ug sila magaalagad kanila, ug kini sila tinong magapaantos kanila sulod sa upat ka gatos ka tuig.”​—Gen 15:13; 25:29-34; Heb 12:16.

Sa nagpanuigon ug 40, si Esau nagkinaugalingon pagminyo. Sa iyang kabubut-on siya nahimong poligamista, ug dili sama sa iyang amahang si Isaac, nga nagtugot nga hikayon sa iyang amahang si Abraham ang pagpangitag asawa gikan sa mga magsisimba ni Jehova, si Esau nagkuhag duha ka paganong Hitihanon nga mga babaye, si Judit (Oholibama?) ug si Basemat (Ada?), ingong mga asawa. Kining mga babayhana nahimong tinubdan sa kapaitan sa espiritu ni Isaac ug Rebeca.​—Gen 26:​34, 35; 36:2; 24:1-4, 50, 51; tan-awa ang BASEMAT Num. 1; JUDIT.

Paghatag sa Panalangin Kang Jacob. Sa pagkatigulang na ni Isaac gitinguha niyang hatagag panalangin ang iyang magulang nga anak nga si Esau. Una gisugo ni Isaac si Esau sa pagpangayam ug sa pagluto ug lamiang pagkaon alang kaniya. Gibuhat kini ni Esau nga naghunahunang makadawat sa panalangin ingong panganay, bisan tuod dili na siya takos sa maong panalangin tungod kay iya nang gibaligya ang iyang katungod sa pagkapanganay. Sa ingon, buot niyang bungkagon ang iyang gipanumpaang pakigsaad sa dihang iyang gibaligya ang iyang katungod sa pagkapanganay. Kay nasayod sa giingon ni Jehova kaniya sa wala pa ipanganak ang iyang kaluha, nangilabot si Rebeca, nga nagtambag kang Jacob nga ipresentar niya ang iyang kaugalingon ingong si Esau atubangan sa iyang amahan ug sa ingon makabaton sa panalangin nga nahiangay kaniya. Sa dihang gipresentar niya ang iyang kaugalingon atubangan sa iyang buta nga amahan, nagsul-ob si Jacob ug mga sapot ni Esau, nagbutang ug mga panit sa mga nating kanding diha sa iyang mga kamot ug diha sa walay-balhibo nga bahin sa iyang liog. Busa, si Isaac wala makaila kaniya.​—Gen 25:23; 27:1-23.

Wala madugay human panalangini ni Isaac si Jacob miabot si Esau gikan sa pagpangayam ug nagluto ug lamiang pagkaon alang sa iyang amahan. Sa pag-atubang niya sa iyang amahan aron modawat sa panalangin sa malimbongong paagi ug sa pagkasayod nga gipanalanginan na ni Isaac si Jacob, “si Esau mituaw sa hilabihan kakusog ug kapait.” Sa pagkamatinuoron, apan uban ang hakog  nga motibo, siya nangayog panalangin gikan sa iyang amahan, apan bisan pag siya mihilak wala mausab ang hunahuna ni Isaac ug wala niya bakwia ang panalangin nga iyang gipahayag kang Jacob. Malagmit nga nasabtan ni Isaac ang pagtultol ni Jehova bahin sa maong butang. Unya siya miingon kang Esau: “Tan-awa, halayo sa tabunok nga mga yuta makaplagan ang imong puloy-anan, ug halayo sa yamog sa kalangitan sa itaas. Ug pinaagi sa imong espada ikaw mabuhi, ug sa imong igsoon ikaw mag-alagad. Apan tinong mahitabo nga, sa dihang ikaw dili na mahimutang, ikaw gayod magabali sa iyang yugo gikan sa imong liog.”​—Gen 25:33; 27:30-40; Heb 12:17.

Nasayod si Esau nga may katungod si Jacob sa panalangin tungod kay iyang napanag-iya ang katungod sa pagkapanganay sa legal nga paagi. (Ang arkeolohikanhong ebidensiya nagpamatuod nga kostumbre taliwala sa karaang mga tawo sa Tungang Sidlakan nga ibaylo ang katungod sa pagkapanganay alang sa usa ka materyal nga butang. Pananglitan, usa ka sinulat gikan sa Nuzi nag-asoy sa usa ka igsoon nga nakadawat ug tulo ka karnero baylo sa iyang bahin sa panulondon.) Apan si Esau, sama kang Cain, naghambin ug kayugot sa iyang igsoong si Jacob ug naghulat ug kahigayonan sa pagpatay kaniya. Busa, sa pagkasayod niini, gitambagan ni Rebeca si Jacob nga mokalagiw ngadto sa iyang igsoon nga si Laban didto sa Haran. Sa dihang gihangyo ang pag-uyon ni Isaac alang niining butanga, sa pagkamaluloton wala niya ibutyag kang Isaac ang plano ni Esau nga pagbuno apan iyang gipahayag ang iyang mga pagbati kon sa unsang paagi siya maapektohan kon si Jacob mangasawa ug sama sa mga anak nga babaye ni Het. Dihadiha si Isaac nagpatawag kang Jacob, nagpanalangin kaniya, ug nagsugo kaniya sa pag-adto sa Padan-aram ngadto sa mga paryente ni Rebeca aron makabatog asawa. Sa pagkasayod ni Esau niini, siya naaghat sa pagkuhag ikatulong asawa, si Mahalat (Basemat?) nga anak nga babaye ni Ismael nga anak ni Abraham.​—Gen 27:41–​28:9; 36:3; tan-awa ang BASEMAT Num. 2.

Ulahing mga Panghitabo. Sulod sa 20 ka tuig nga wala si Jacob, si Esau nagsugod pagpundar ug kapanginabuhian sa Seir, ang yuta sa Edom. (Gen 32:3; Jos 24:4) Mopatim-aw nga milabay pa ang pipila ka tuig una pa siya bug-os nga mibalhin, nga nagdala sa iyang pamilya ug sa tanan niyang mga kabtangan didto sa Seir. (Gen 36:6-8) Sa dihang mibalik si Jacob sa Canaan, siya nahadlok pag-ayo sa pagkadawat ug taho gikan sa mga mensahero nga iyang gisugo nga si Esau, kauban sa 400 ka tawo, nagpaingon sa pagsugat kaniya. Ang hinungdan sa pag-adto ni Esau uban sa usa ka pundok sa 400 ka tawo lagmit aron ipasigarbo sa iyang igsoon ang iyang labaw nga puwersa o kaha aron ipakita nga siya usa ka gamhanang pangulo. Si Jacob, human makaampo kang Jehova, nagpadalag daghang gasa nga kapin sa 550 ka hayop. Sa pagkakita kang Esau, sa pagkamapainubsanon, si Jacob “miyukbo sa yuta sa makapito hangtod nga nahiduol siya sa iyang igsoon.” Unya si Esau midagan sa pagsugat kaniya, migakos kang Jacob, mihalog sa iyang liog, ug mihalok kaniya. Silang duha nanghilak. Sa sinugdan nagdumili si Esau sa pagdawat sa gasa nga mga hayop ni Jacob, nga nag-ingon: “Ako may daghan kaayo, igsoon ko. Ipapadayon nga imoha ang imoha.” Apan, tungod sa pagpamugos ni Jacob, gidawat ra ni Esau ang gasa. Unya siya mitanyag nga ubanan si Jacob, apan ang iyang igsoon mataktikanhong mibalibad niini maingon man sa ulahing tanyag ni Esau sa paghatag ug pipila ka tawo ilalom sa pagbuot ni Jacob, lagmit isip proteksiyon. Human niadto si Esau ug ang iyang mga tawo namiya ug namalik sa Seir. Gihisgotan sa rekord sa Bibliya nga, mga 23 ka tuig sa ulahi, pagkamatay ni Isaac, si Esau ug Jacob naglubong sa ilang amahan.​—Gen 32:​6, 7, 10-15; 33:1-3, 8, 9, 11-16; 35:29.

Gipasundayag ang mga Prinsipyo sa Diyos. Ang personalidad ni Esau tin-awng nagpakita nga ang pagpili kang Jacob ingong katigulangan sa sinaad nga Binhi dili buotbuot lamang nga pagpili o dili-makataronganong paboritismo sa bahin ni Jehova nga Diyos. Ang kawalay-pagpabili ni Esau sa espirituwal nga mga butang, inubanan sa iyang dakong hilig sa pagtagbaw sa unodnong mga tinguha, naghimo kang Esau nga dili angayan nga mahiapil sa direktang linya sa sinaad nga Binhi. Busa, mao kini ang mga pulong ni Jehova pinaagi sa iyang manalagnang si Malaquias: “Apan gihigugma ko si Jacob, ug gidumtan ko si Esau.” Wala ilakip si Esau taliwala sa matinumanong panganod sa mga saksi nga gitala sa Hebreohanon, kapitulo 11, sa dihang si Pablo nag-ingon: “Tungod sa pagtuo si Abraham . . . mipuyo sa mga tolda uban kang Isaac ug kang Jacob, ang kauban niyang mga manununod sa mao ra nga saad.”​—Mal 1:​2, 3; Heb 11:​8, 9; 12:1.

Ang pagpili ni Jehova kang Jacob inay kang Esau nagpakita nga ang pagpili sa Diyos wala magdepende sa pagbuot sa tawo. Gigamit ni apostol Pablo kini nga panghitabo aron ipakita nga ang tinuod nga mga anak ni Abraham dili lamang niadtong naggikan sa unodnong kaliwat, ni niadtong nag-agad sa ilang mga binuhatan, kondili niadtong adunay pagtuo nga sama sa kang Abraham.​—Rom 9:6-12.

Si Esau nahimong usa ka pasidaang panig-ingnan alang sa mga Kristohanon aron dili sila mahimong sad-an, sama kang Esau nga materyalistiko,  tungod sa kawalay-pagpabili sa sagrado o espirituwal nga mga butang.​—Heb 12:16; tan-awa ang EDOM, EDOMHANON.