Laktaw ngadto sa video

Laktaw ngadto sa kaundan

Etanim

Etanim

[lagmit, Malungtaron [nga Kasapaan]; Padayong Nag-agos [nga Kasapaan]]. Kini mao ang ikapitong lunar nga bulan sa sagradong kalendaryo sa mga Israelinhon, apan mao ang unang bulan sa sekular nga kalendaryo. (1Ha 8:2) Kini katumbas sa bahin sa Septiyembre ug bahin sa Oktubre. Human sa pagkadestiyero didto sa Babilonya kini gitawag ug Tisri, usa ka ngalan nga dili makita sa rekord sa Bibliya apan makaplagan diha sa mga sinulat human sa pagkadestiyero.

Sa paghisgot sa pista nga nagsugod sa ika-15 nga adlaw niini nga bulan (o sa mga unang bahin sa Oktubre), ang historyador nga si Josephus misulat: “Sa ikanapulog-lima niining bulana, diin mosugod na ang tingtugnaw, si Moises nagsugo sa matag pamilya nga ayohon ang mga tolda, ingong panagana sa katugnaw ug ingong panalipod batok sa daotang panahon sa tuig.”​—Jewish Antiquities, III, 244 (x, 4).

Pagsugod sa Agrikultural nga Tuig. Bisan tuod ang Abib (o Nisan) nahimong ang unang bulan sa tuig diha sa sagradong kalendaryo sa mga Hudiyo human sa Pagpanggula gikan sa Ehipto, ang Etanim padayong giisip nga ang unang bulan diha sa sekular o agrikultural nga diwa. Niini nga bulan, halos ang tanang pagpangani nakompleto na, nga nagtimaan sa pagkatapos sa agrikultural nga tuig. Ang sayong mga ulan nga mobundak human niana magpahumok sa yuta alang sa pagdaro nga mosunod ug kana magpaila sa pagsugod sa bag-ong agrikultural nga mga buluhaton. Gitawag ni Jehova ang Etanim ingong lisoanang yugto sa tuig sa dihang naghisgot sa pista sa pagpanghipos sa mga abot ingong “sa hinapos sa tuig” ug “sa pagbanos sa tuig.” (Ex 23:16; 34:22) Makapaikag usab nga dili sa bulan sa Abib kondili niini nga bulan sa Etanim nga ang tuig sa Tinghugyaw nagsugod.​—Lev 25:8-12.

Ang ulahing ngalan nga gihatag niini nga bulan, ang Tisri, nagkahulogang “Pagsugod sa Tuig,” ug ang Tisri 1 padayong gisaulog sa mga Hudiyo ingon nga ilang Adlaw sa Bag-ong Tuig o Rosh Hashanah (“Ulo sa Tuig”).

Bulan sa Pista. Ang Etanim maoy bulan usab sa mga pista. Ang unang adlaw mao ang “adlaw sa pagbudyong sa trompeta.” (Lev 23:24; Num 29:1) Sanglit ang matag bag-ong bulan sa naandan ipahibalo pinaagig pagbudyong sa trompeta, lagmit nga kining adlawa maoy adlaw sa dugang pa o daghan kaayo nga mga pagbudyong. (Num 10:10) Sa ika-10 sa Etanim ang tinuig nga Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala gisaulog. (Lev 16:​29, 30; 23:27; Num 29:7) Sugod sa ika-15 hangtod sa ika-21 nga adlaw gihimo ang Pista sa mga Balongbalong, o Pista sa Pagpanghipos sa mga Abot, nga sundan sa ika-22 nga adlaw sa solemneng panagkatigom. (Lev 23:34-36) Busa, ang dakong bahin sa bulan sa Etanim gigahin alang niini nga mga panahon sa kapistahan.

Mga Panghitabo Panahon sa Etanim. Sanglit ang Bibliya, sukad sa unang basahon niini, nagpresentar ug kronolohikanhong impormasyon, ug sanglit ang unang paghisgot sa mga tuig sa kinabuhi maoy labot sa kinabuhi ni Adan, mopatim-aw nga ang karaang paggamit sa bulan nga gitawag ug Etanim ingon nga unang bulan sa tuig maghatag ug pasukaranan sa pagtuo nga ang pagsugod sa kinabuhi ni Adan maoy niining bulana. (Gen 5:1-5) Diha sa unang adlaw sa unang bulan (sa ulahi gitawag ug Etanim) nga si Noe, human makagugol ug kapin sa napulo ka bulan sulod sa arka, nagkuha sa tabon sa arka ug iyang nakita nga ang tubig sa lunop mihubas na gikan sa yuta. (Gen 8:13) Kapin sa 1,300 ka tuig sa ulahi giinagurahan ni Solomon ang nahuman nga templo didto sa Jerusalem sa bulan sa Etanim. (1Ha 8:2; 2Cr 5:3) Human sa kalaglagan sa Jerusalem niadtong 607 W.K.P., ang pagpatay kang Gobernador Gedalias ug ang misunod nga pagkalagiw ngadto sa Ehipto sa nahibiling mga Israelinhon sa bulan sa Etanim nagtimaan sa bug-os nga pagkabiniyaan sa Juda. (2Ha 25:​25, 26; Jer 41:​1, 2) Kini nga mga panghitabo nalakip sa mga hinungdan kon nganong gihimo ang “puasa sa ikapito ka bulan” nga gihisgotan sa Zacarias 8:19. Kapitoan ka tuig sa ulahi, niining bulana usab, ang gipagula nga Israelinhong mga destiyero nakabalik na gikan sa Babilonya aron sugdan ang pagtukod pag-usab sa templo sa Jerusalem.​—Esd 3:​1, 6.

Ang ebidensiya nagpakita usab nga ang pagkatawo ni Jesus, ingon man ang bawtismo ug pagdihog kaniya, nahitabo niining bulana.​—Tan-awa ang JESU-KRISTO.