Galamiton sa Pagpanguma
Bisan tuod ang Bibliya naghisgot sa nagkalainlaing mga buluhaton sa pagpanguma, ang mga galamiton nga gigamit sa pagtikad sa yuta wala hubita nga detalyado. Bisan pa niana, ang mga hulagway sa mga galamiton sa pagpanguma diha sa Ehiptohanong mga monyumento ingon man ang mga karaang galamiton nga nakaplagan sa Ehipto ug Palestina nakadugang usab sa pagpaluyo sa rekord sa Bibliya. Dugang pa, adunay dakong kaamgiran niini tali sa yanong mga galamiton sa pagpanguma nga gigamit gihapon sa pipila ka dapit sa Ehipto ug Palestina.
Ang mga kahig nga gigamit sa pagpalid (Isa 30:24; Jer 15:7), sama sa gigamit sa dili pa dugayng kapanahonan, lagmit nga gama sa kahoy ug may bawog nga mga ngipon.
Ang karas wala hisgoti sa Bibliya, apan ang pagkaras diha sa pagpanguma gihisgotan ingong lahi kay sa pagdaro. (Job 39:10; Isa 28:24; Os 10:11) Ang pangunang gamit sa modernong karas mao ang pagdugmok ug pagpatag sa yuta, bisan tuod kini gigamit usab sa pagtabon sa binhi ug sa pagkaras sa mga sagbot. Sa karaang panahon, lagmit ang usa ka tabla nga gibutangan ug pabug-at o usa ka gansangong troso guyoron diha sa gidaro nga yuta aron madugmok ang nagtibugol nga mga yuta ug mapatag kini.
Ang mga sarol gigamit aron mahinloan ang yuta sa mga sagbot ug tingali aron usab sa pagbungkag sa nagtibugol nga mga yuta. Ang pipila ka matagnaong mga teksto espesipikong naghisgot sa paggamit ug mga sarol diha sa parasan.—Isa 5:5, 6; 7:23-25.
Ang mga piko lagmit nga gigamit sa pagbugwal ug sa pagdugmok sa yuta. Sa adlaw ni Saul, lakip kini sa mga himan nga gidala sa mga Israelinhon ngadto sa mga Filistehanon aron ipabaid. (1Sa 13:20, 21) Dihay nakaplagan nga bronse ug puthaw nga mga piko, nga susama sa modernong igbubugwal nga sarol.
Ang yanong daro nga kahoy nga gigamit pa gihapon sa pipila ka dapit sa kayutaan sa Bibliya nausab ug diyutay latas sa kasiglohan, ingon sa dayag nga makita sa pagtandi sa mga hulad sa mga daro diha sa karaang mga monyumento ug bisan diha sa mga papan nga yutang-kulonon. Kini nga daro walay mga ligid ni kini gidisenyo sa pagbalit-ad sa yuta diha sa tudling; kini gigamit lamang sa mabaw nga pagdaro sa yuta sa giladmon nga mga 8 o 10 sm (3 o 4 pul.). Kini ginama sa kahoy gawas lamang sa metal nga punta niini. (Itandi ang 1Sa 13:20; 1Ha 19:19, 21; Isa 2:4.) Ang kahoy nga gitaoran sa punta sa daro mao ang dakodakong bahin sa daro. Ang tumbaga ug bronse nga mga punta sa daro (mga tumoy sa daro mismo) nga nakaplagan sa mga pagpangubkob didto sa Israel kasagaran mga gibang na tungod sa kanunayng paggamit.—Tan-awa ang PAGDARO.
Ang mga galab espesipikong gihisgotan sa Bibliya maylabot sa pagpul-ong sa paras. (Isa 18:5) Sanglit ang Kasulatan naghisgot sa paghimo sa mga bangkaw ingong mga galab ug sa mga galab ingong mga bangkaw, kini nga himan lagmit may usa ka hait nga sulab nga samag kutsilyo nga gipahaom sa usa ka puloan ug tingali susama sa sanggot.—Isa 2:4; Joe 3:10.
Ang laing matang sa galab pangunang gigamit sa pag-ani sa nagbarog nga uhay, bisan tuod ang Bibliya naghisgot usab nga gigamit kini nga galab sa pag-ani sa paras. (Joe 3:13; Pin 14:18) Ang mga galab nga nakaplagan didto sa Israel maoy medyo bawog. Ang pipila niini may mga ngipon-ngipon nga mga santik nga gisuksok diha sa usa ka bayanang kahoy o bukog ug gibulitag aspalto. Dihay nakaplagan usab nga puthaw nga mga sulab sa galab, ug kini gipahaom sa usa ka puloan pinaagig mga rematse, diladila, o suksokanan.
Ang balsa sa paggiok gidisenyo aron sa paglain sa mga lugas gikan sa mga uhay. Ang galamiton nga gigamit sa karaang kapanahonan lagmit nga susama sa duha ka matang nga gigamit pa gihapon sa pipila ka dapit sa kayutaan sa Bibliya karong adlawa. Ang usa ka matang niini maoy gama sa mga tabla nga gipangtapot ug gibawog ang atubangan. Ang ilalom niini gitaoran ug hait nga mga bato o mga kutsilyo. (Itandi ang 1Cr 21:23; Job 41:30; Isa 41:15.) Ang mogamit niini mosakay sa balsa aron magpabug-at niini. Ang laing matang adunay lingkoranan alang sa mosakay niini ug kini mubo, kuwatro-kantos nga karomata. Duha o tulo ka nagtuyok nga mga pangligis nga may mga tinabas nga puthaw ang gitaod diha niini.—Itandi ang Isa 28:27, 28.
Ang igpapalid nga mga pala, nga lagmit gama sa kahoy, gigamit sa pag-itsa sa giniok nga lugas ngadto sa hangin aron mapadpad ang uhot ug tahop.—Mat 3:12.