Laktaw ngadto sa video

Laktaw ngadto sa kaundan

Hulmigas

Hulmigas

[Heb., nema·lahʹ].

Gagmay nga mga insekto apan daghan kaayo ug makaplagan sa kadaghanang dapit, nga magpundok ingong mga kolonya, ug gihisgotan diha sa Bibliya tungod sa kakugihan ug sa kinaiyanhon nga kaalam niini. (Pr 6:6-8; 30:​24, 25) Gibanabana nga adunay kapin sa 10,000 ka matang sa mga hulmigas, kini nga mga insekto makaplagan sa tanang bahin sa yuta gawas sa polar nga mga rehiyon.

“Usa ka Katawhan.” Ang mga hulmigas gitawag nga “usa ka katawhan” (Heb., ʽam) diha sa Proverbio 30:​25, maingon nga si Joel naghisgot sa mga dulon ingong “usa ka nasod” (Joe 1:6), ug kini nga ekspresyon haom kaayo alang niining gagmay nga mga linalang. Bisan tuod ang pipila ka kolonya sa hulmigas may pipila lamang ka dosenang mga hulmigas, ang ubang mga kolonya may hilabihan ka daghang hulmigas nga mokabat ug gatosan ka libo. Bisan tuod ang kadaghanang kolonya kasarangan sa gidak-on, ang balay o dapit nga gilungagan niini mahimong modako hangtod sa usa ka akre (mga medya ektarya). Sulod sa matag kolonya adunay tulo ka pangunang mga hut-ong: ang rayna o mga rayna, ang mga laki, ug ang mga trabahante (mga bayeng hulmigas nga wala maugmad sa seksuwal nga paagi). Bisan pa niana, sama sa giingon sa proverbio, ang hulmigas “walay komandante, opisyal o magmamando.” (Pr 6:7) Ang rayna dili isipon ingong pangulo ug mas haom nga tawgong inahan nga hulmigas, kay ang pangunang buluhaton niini mao ang pagpangitlog. Samtang ang usa ka rayna nga hulmigas mabuhi hangtod sa 15 anyos, ang mga laki mabuhi lamang aron sa pagpaliwat ug dayon mamatay. Ang mga trabahante nga hulmigas, nga mabuhi sa gidugayon nga unom ka tuig, adunay nagkadaiyang mga trabaho, sama sa pagpangita ug paghakot ug pagkaon alang sa kolonya, sa pagpakaon sa rayna, sa pag-atiman sa mga ulod pa nga hulmigas, sa paghinlo sa balay niini, sa paglungag ug bag-ong mga lawaklawak kon gikinahanglan ang pagpadako, ug sa pagdepensa sa balay. Ang trabahante nga mga hulmigas dili pareho ug gidak-on ug mga proporsiyon, bisan sulod sa parehong kolonya, sa ubang mga kahimtang, ang mas dagkong hulmigas magsilbing mga sundalo sa panahon nga atakehon ang balay niini. Sa gihapon, bisan sa maayong pagkabahinbahin sa trabaho (diin sa ubang kolonya giorganisar ang trabaho sumala sa edad sa mga trabahante ug sa ubang kolonya sumala sa gidak-on) ug sa ikaingong makuting sosyal nga organisasyon niini, walay timailhang adunay bisan kinsa nga labaw o kapatas.

‘Kinaiyanhong Kaalam.’ Ang ‘kaalam’ sa mga hulmigas maoy dili tungod sa intelihenteng panghunahuna niini kondili maoy resulta sa kinaiyanhong mga hiyas nga gihatag niini sa Maglalalang. Ang Bibliya naghisgot sa mga hulmigas ingong ‘nagaandam sa iyang pagkaon sa ting-init ug nagtigom sa iyang taganang pagkaon sa ting-ani.’ (Pr 6:8) Ang usa sa labing komon nga matang sa mga hulmigas nga makaplagan sa Palestina, ang mangangani, o mag-uuma nga hulmigas (Messor semirufus), magtigom ug daghang suplay sa lugas panahon sa tingpamulak ug sa ting-init ug magagamit niini sa ubang mga panahon, lakip sa tingtugnaw, sa dihang lisod ang pagpangita ug pagkaon. Kini nga hulmigas sagad makita diha sa mga giokanan, diin daghan ang mga lugas. Kon mabasa sa ulan ang gitipigan nga mga lugas, ang mangangani nga mga hulmigas human niana magpagawas sa nabasang mga lugas aron ibulad kini sa init sa adlaw. Gani kitkiton niini ang mogitib nga bahin sa lugas aron kini dili motubo samtang gitipigan. Ang mga kolonya sa mangangani nga mga hulmigas daling mailhan tungod sa mga dalandalan nga kanunayng giagian niini ug sa mga tipaka sa lugas nga gibiyaan sa entrada sa kolonya.

Maayong mga Hiyas. Busa, ang daklit nga pagsusi bahin sa mga hulmigas maghatag ug puwersa sa tambag: “Adtoa ang hulmigas, ikaw nga tapolan; tan-awa ang iyang mga dalan ug magmaalamon.” (Pr 6:6) Dili lamang talagsaon ang kinaiyanhong hiyas niini sa pagpangandam alang sa umaabot kondili usab ang pagkamalahutayon ug determinasyon, nga sagad nagpas-an o hagong nagguyod ug mga butang nga mas bug-at pag duha ka pilo o kapin pa kay sa gibug-aton niini, nga nagbuhat sa tanan kutob sa mahimo aron matuman ang partikular nga buluhaton niini, ug dili moatras bisag kini mahulog, madakin-as, o maligid sa titip nga mga pangpang. Kay nagtinabangay, namentinar niini nga mahinlo kaayo ang mga balay niini ug mahangawaon sa kaubang mga trabahante, nga usahay motabang sa pag-agak sa nasamdan o sa gikapoy nga mga hulmigas ngadto sa balay niini.