Instruksiyon, Pagtulon-an
Ang pagtultol o pagtudlo nga kinahanglang sundon. Ang Hebreohanong berbo nga ya·rahʹ nagkahulogang “pagtudlo; pagtultol.” Ang Hebreohanong termino nga leʹqach (instruksiyon o pagtulon-an) sa paninugdan nagkahulogang “pagdawat.” (Deu 32:2; itandi ang Jer 9:20, diin ang susamang berbo makita diha sa ekspresyon nga “hinaot ang inyong igdulungog modawat sa pulong sa iyang baba.”) Ang samang termino gihubad nga “pagkamadanihon” diha sa Proverbio 16:21. Ang Gregong pai·deuʹo nagkahulogang “pagtudlo; pagkastigo; pagdisiplina,” ug ang Gregong ka·te·kheʹo nagkahulogang “tudloan sa binaba.”
Si Jehova mao ang “Dakong Instruktor” sa iyang katawhan (Isa 30:20), ug kadtong nakadawat sa iyang instruksiyon obligado nga molihok sumala niini—sila “magalakaw sa iyang mga alagianan” ug ‘magasalsal sa ilang mga espada ingong mga punta sa daro ug sa ilang mga bangkaw ingong mga galab.’ (Isa 2:3, 4; Miq 4:2, 3) Kay miila sa bili sa instruksiyon ni Jehova ug nagtinguha sa pagsunod niini, ang iyang mga alagad nag-ampo: “Oh Jehova, tudloi ako mahitungod sa imong dalan. Ako magalakaw sa imong kamatuoran. Bug-osa ang akong kasingkasing sa pagkahadlok sa imong ngalan.”—Sal 86:11; 27:11; 119:33.
Sa karaang Israel, gitudlo ni Jehova ang mga saserdote ingong mga instruktor sa iyang katawhan. Sa pagpasiugda sa kahinungdanon sa pagsunod sa instruksiyon nga madawat pinaagi kanila, si Moises miingon: “Buhaton mo ang sumala sa pulong nga ilang ihatag kanimo gikan sa dapit nga pagapilion ni Jehova; ug magmatngon ka sa pagbuhat sumala sa tanan nga ilang itudlo kanimo. Sumala sa balaod nga ilang itudlo kanimo, ug sumala sa hudisyal nga hukom nga ilang isulti kanimo, pagabuhaton mo. Dili ka motipas gikan sa pulong nga ilang ihatag kanimo, sa tuo man o sa wala.” (Deu 17:10, 11; 24:8) Ngadto kanilang anaa sa Kristohanong kongregasyon, si apostol Pablo misulat: “Ang tanang butang nga gisulat kanhi gisulat alang sa pagtudlo kanato, aron nga pinaagi sa atong pag-antos ug pinaagi sa paghupay gikan sa mga Kasulatan kita makabatog paglaom.” (Rom 15:4) Busa, kinahanglan nga susihon nato ang mga sugo, tagdon ang nalangkit nga mga prinsipyo, ug kat-onan pag-ayo ang mga leksiyon nga gilatid sa tibuok inspiradong Pulong sa Diyos ug dayon sundon kini sa atong mga kinabuhi.—Tan-awa ang MAGTUTUDLO SA PUBLIKO.
Ang instruksiyon o pagtulon-an mahimong madawat bisan gikan sa mga binuhing kahayopan ug gikan sa yuta, sumala sa giingon sa Job 12:7-10. (Pr 6:6) Diha niana, ang maalamong mga tawo makakita sa ebidensiya sa mga buhat sa Diyos ug sa kamatuoran nga ang tanang kinabuhi nagdepende sa Diyos. Ang mga tawo nga mapakyas sa paglihok sumala niining dagayang ebidensiya, ingon sa gisulat ni apostol Pablo, “walay ikapangatarongan.”—Rom 1:20.
Kadtong nahimong mga tinun-an ni Jesu-Kristo nagtawag kaniya nga Magtutudlo, sa ingon miila sa iyang awtoridad ug sa ilang responsibilidad sa pagsunod sa iyang mga direksiyon. (Luc 5:5; 9:33) Ang usa ka grupo sa napulo ka sanlahong mga lalaki nga nagpakiluoy kang Jesus nagtawag usab kaniya nga Magtutudlo.—Luc 17:13.
Bisan tuod ang instruksiyon o pagtulon-an gikinahanglan nga sundon ug dili lamang alang sa paglingaw, kini ikahatag sa makarepresko nga paagi. Si Jehova nagsugo kang Moises nga tudloan ang Israel ug usa ka awit nga niana siya miingon: “Ang akong pagtulon-an magatulo ingon sa ulan, ang akong pulong modaligdig ingon sa yamog, ingon sa alindahaw diha sa balili.” (Deu 32:2) Ngadto sa Kristohanong magtatan-aw nga si Timoteo, si Pablo misulat bahin sa ‘malumong pagtudlo ngadto niadtong nagasupak; kay basin ug itugot sa Diyos nga sila maghinulsol nga motultol ngadto sa tukmang kahibalo sa kamatuoran.’ (2Ti 2:25) Apan, ang instruksiyon mahimong maglakip sa pagkastigo ingong disiplina. Kini nga disiplina dili kanunayng dali nga dawaton, apan kon ang usa mosanong niini, kini magpatunghag “madaitong bunga, nga mao, ang pagkamatarong.”—Heb 12:7-11.
Dili tanang instruksiyon nga ihatag sa usa ka tawo adunay hustong motibo, ni ang katuyoan makaayo gayod sa usa nga makadawat niini. “Si Moises natudloan sa tanang kaalam sa mga Ehiptohanon,” apan sa edad nga 40 siya dayag nga nagpaila sa iyang kaugalingon uban sa mga Hebreohanon ug nagbiya sa iya untang panulondon didto sa harianong palasyo sa Ehipto. (Buh 7:22) Si Isaias naghisgot bahin sa mga manalagna sa Israel nga naghatag ug bakak nga pagtulon-an o instruksiyon, ug si Miqueas misulat mahitungod sa mga saserdote nga nagtudlo “tungod lamang sa suhol.” (Miq 3:11; Isa 9:15) Ang ubang mga tawo sa pagkabinuang midangop sa inumol nga mga estatwa alang sa instruksiyon. (Hab 2:18) Ang mga sundalo nga nagbantay sa lubnganan ni Jesus, human hiphipi, andam sa pagsunod sa instruksiyon nga gihatag kanila sa pagpamakak labot sa nahitabo sa lawas ni Jesus.—Mat 28:12-15.