(Dagatdagat nga Tumbaga). Sa dihang ang templo gitukod panahon sa paghari ni Solomon, gipulihan ug usa ka “inumol [sa ato pa, gihulma o gibubo] nga dagatdagat” ang mabalhinbalhin nga dulang nga tumbaga nga gigamit sa naunang tabernakulo. (Ex 30:17-21; 1Ha 7:​23, 40, 44) Gihimo kini ni Hiram, usa ka Hebreohanon-Fenicianhon, ug dayag nga gitawag nga usa ka “dagatdagat” tungod kay daghan kaayong tubig ang masulod niini. Kini nga sudlanan, nga ginama usab sa tumbaga, maoy “napulo ka maniko [4.5 m; 14.6 p] gikan sa usa ka ngilit ngadto sa laing ngilit, nga lingin; ug ang gihabogon niini lima ka maniko [mga 2.2 m; 7.3 p], ug nagkinahanglan ug katloan ka maniko [13.4 m; 44 p] nga pisi nga ikaliyok niini.”​—1Ha 7:23.

Sirkumperensiya. Ang sirkumperensiya nga 30 ka maniko maoy usa ka gitibuok nga numero, kay sa tukma kini maoy 31.4 ka maniko. Maylabot niini, gikutlo ni Christopher Wordsworth ang usa ka tawong ginganlag Rennie nga mihimo niining makaiikag nga obserbasyon: “Hangtod sa panahon ni Archimedes [ikatulong siglo W.K.P.], ang sirkumperensiya sa usa ka lingin kanunayng sukdon pinaagig tul-id nga mga linya pinaagi sa radius; ug si Hiram yanong naghubit sa dagatdagat ingong katloan ka maniko palibot niini, nga nagsukod niini,  nga maoy naandan gayong gihimo nianang panahona, pinaagi sa radius niini, o katunga sa diyametro, nga lima ka maniko, nga kon kaunom piloon palibot sa sirkumperensiya, o ‘ngilit’ niini, mokabat ug katloan ka maniko sumala sa gihisgotan. Dayag nga walay laing katuyoan ang asoy kondili aron ihatag lamang ang mga sukod sa Dagatdagat, ginamit ang naandang pinulongan nga masabtan sa tanan, nga nagsukod sa sirkumperensiya sa mga sirkulo ingon sa paagi sa pagsukod sa tanang batid nga mga mamumuo, sama kang Hiram, nianang panahona. Siyempre, siya bug-os gayod nga nasayod nga sanglit ang polygonal hexagon (nga may unom ka anggulo ug kiliran) nga gilatid pinaagi sa radius maoy katloan ka maniko, ang aktuwal nga kurbadong sirkumperensiya mas dako pa.” (Notes on the King James Version, London, 1887) Busa, mopatim-awng ang proporsiyon nga tulo sa usa (sa ato pa, ang sirkumperensiya tulo ka pilo sa diyametro) maoy naandang paagi sa pagkuwenta niini, nga giisip ingong banabana lamang.

Ginama sa Tumbaga. Ang dagatdagat nga tumbaga gidayandayanan ug “pormag-tabayag nga mga dayandayan” ug sa ilalom niini mao ang 12 ka linilok nga larawan sa mga torong baka, nga nag-atubang sa amihanan, habagatan, sidlakan, ug kasadpan nga tinagutlo sa matag direksiyon. Ang ngilit sa dagatdagat samag bulak nga lirio. Ang gibag-on niining dakong sudlanan maoy “usa ka dapal [7.4 sm; 2.9 pul.].” (1Ha 7:24-26) Kining daghan kaayo nga tumbaga nabatonan ni Haring David gikan sa iyang mga pagpangdaog sa Sirya. (1Cr 18:6-8) Ang paghulma gihimo pinaagig hulmahanan nga kulonon didto sa dapit sa Jordan ug kadto maoy usa gayod ka talagsaon nga kalamposan.​—1Ha 7:44-46.

Gidaghanon sa Masulod. Ang asoy sa 1 Hari 7:26 naghisgot sa dagatdagat ingong ‘adunay sulod nga duha ka libo ka bath,’ samtang ang samang asoy sa 2 Cronicas 4:5 naghisgot niini ingong ‘adunay sulod nga tulo ka libo ka bath.’ Giingon sa pipila nga ang panagkalahi maoy tungod sa sayop sa eskriba diha sa asoy sa Mga Cronicas. Apan, bisan tuod nga ang Hebreohanong berbo nga nagkahulogang ‘isulod’ maoy managsama ra diha sa matag asoy, dili kinahanglang estrikto ra kaayo ang paghubad niini. Busa ang pipila ka hubad naghubad sa 1 Hari 7:26 ingong 2,000 ka bath ang “gisulod” o “igasulod” sa sudlanan, ug naghubad sa 2 Cronicas 4:5 ingong “masulod” o “ikasulod” niini ang 3,000 ka bath. (AT, JB, NW) Kini lagmit nagpasabot nga ang asoy sa Mga Hari naghisgot sa gidaghanon sa tubig nga naandang gipondo diha sa sudlanan samtang ang asoy sa Mga Cronicas naghatag sa aktuwal nga gidaghanong ikasulod sa sudlanan kon pun-on taman sa ngilit niini.

Adunay ebidensiya nga ang karaang bath maoy katumbas sa mga 22 L (5.8 gal), maong kon sudlan kini taman sa dos-tersiya niini, ang dagatdagat sagad makasulod ug mga 44,000 L (11,620 gal) nga tubig. Aron kini kasudlan sumala sa kapasidad nga nahisgotan na, kinahanglang dili kini tanos ug mga kiliran, apan hinuon, ang mga kiliran niini ubos sa ngilit, o baba, kinahanglang kurbado, nga pormag kulon. Ang sudlanan nga ingon niini ang porma ug sukod sumala sa nahisgotan na makasulod ug taman sa 66,000 L (17,430 gal). Si Josephus, usa ka Hudiyong historyador sa unang siglo K.P., naghubit sa dagatdagat nga “samag porma sa katunga sa globo.” Siya naghisgot usab nga ang nahimutangan sa dagatdagat maoy tali sa halaran sa halad-nga-sinunog ug sa templo, medyo dapit sa habagatan.​—Jewish Antiquities, VIII, 79 (iii, 5); VIII, 86 (iii, 6).

Gawas pa sa dagatdagat nga tumbaga dihay napulo ka gagmayng mga dulang nga tumbaga nga gipatong diha sa mga kareton, ug kini dayag nga gipuno ug tubig gikan sa dagatdagat nga tumbaga. (1Ha 7:​38, 39) Ang rabbinikong tradisyon naghisgot nga ang dagatdagat adunay mga gripo. Ang napulo ka dulang gigamit alang sa paghugas sa pipila ka halad ug lagmit alang sa ubang buluhatong paghinlo, apan “ang dagatdagat maoy alang sa mga saserdote sa paghugas diha niana.” (2Cr 4:6) Gituohan sa ubang mga rabbi nga ang mga saserdote bug-os nagtuslob sa ilang kaugalingon diha sa tubig sa dagatdagat nga tumbaga, samtang si Josephus nag-ingon nga kini maoy “alang sa mga saserdote sa paghugas sa ilang mga kamot ug tiil.” (Jewish Antiquities, VIII, 87 [iii, 6]) Bisan unsa man ang pamaagi, ang dagatdagat nga tumbaga nalangkit sa paghinlo sa mga saserdote.

Sa Tagna. Kini mahimong motabang sa pagsabot sa mga gihisgotan sa basahon sa Pinadayag maylabot sa “dagat nga bildo” nga nakita sa atubangan sa trono sa Diyos diha sa panan-awon ni apostol Juan. (Pin 4:6; 15:2) Kini maoy “sama ug kristal,” tingali sihag ug mga kiliran (itandi ang Pin 21:​18, 21) aron makita ang sulod niini. Kadtong nagbarog duol niini, ang mga tawo nga nagmadaogon batok sa “mapintas nga mananap” ug sa “larawan” niini, mao kadtong “mga tinawag ug pinili ug matinumanon” nga gihubit sa Pinadayag 17:14; 20:4-6. Kini sila mag-alagad ingong “mga saserdote sa Diyos ug sa Kristo” ug ingong mga hari uban kang Kristo sulod sa iyang Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando. (Itandi ang 1Pe 2:9.) Ang nahimutangan niining saserdotehanong matang sunod sa “dagat nga bildo” sa atubangan sa trono sa Diyos nagpahinumdom kanato sa paghisgot  sa apostol bahin sa Kristohanong kongregasyon ingong ‘nahinloan pinaagi sa paghugas ug tubig pinaagi sa pulong.’ (Efe 5:25-27) Si Jesus naghisgot usab sa makapahinlong gahom sa pulong sa Diyos nga iyang gimantala. (Ju 15:3) Ang ‘pagsagol ug kalayo’ (Pin 15:2) sa tubig sa dagat dayag nga nagtumong sa mga paghukom sa Diyos, kay ang kalayo sagad gigamit maylabot niini ug ang Diyos mismo gihubit ingong “usa ka nagaut-ot nga kalayo” alang niadtong nagsalikway sa iyang balaang kabubut-on.​—Heb 12:​25, 29.

Busa, ang simbolismo bahin sa “dagat nga bildo” sa panan-awon ni Juan nagpatin-aw sa inspiradong paghubit ni Pablo nga ang yutan-ong tabernakulo ug templo lakip ang mga kasangkapan ug saserdotehanong mga katungdanan niini nagsilbing mga hulad sa langitnong mga butang. (Itandi ang Heb 8:​4, 5; 9:​9, 11, 23, 24; 10:1.) Kon bahin sa kahulogan sa linilok nga mga larawan nga mga torong baka nga gipatongan sa dagatdagat nga tumbaga didto sa templo ni Solomon, tan-awa ang TORONG BAKA.