Jabok, Bul-oganang Walog sa
Usa sa pangunang bul-oganang mga walog, o mga lugot, sa S sa Jordan, nga unang gihisgotan sa Kasulatan maylabot sa pagtabok ni Jacob sa “tabokanang bahin sa Jabok” uban sa iyang panimalay. Labot pa, duol niini nga tabokanang bahin nga si Jacob nakiglayog sa usa ka manulonda.—Gen 32:22-30.
Bisan tuod nga ang mga tinubdan sa Jabok naggikan duol sa ʽAmman (karaang Raba), ang lugot makapondo ug tubig gikan sa kanunayng nagaagos nga mga sapa ug sa daghang sapa sa tingtugnaw sa dili pa kini moagos ngadto sa Jordan nga 39 km (24 mi) sa A sa Patayng Dagat. Mga 40 km (25 mi) lamang ang gilay-on gikan sa tinubdan sa bul-oganang walog hangtod sa kinatumyang agos niini, apan ang pakurbada nga pag-agos sa Jabok makaabot ug mga 100 km (62 mi). Ang ngalan niini sa modernong Arabiko nga Wadi Zarqa sa literal nagkahulogang “Bul-oganang Walog nga Asul.” Tingali mao kini ang gingalan niini tungod kay ang Jabok abohon-asul ug kolor kon tan-awon sa halayo. Daghan ang gagmayng isda diha sa mabaw ug daling matabok nga katubigan niini.
Naglumbay ang mga adelpa ug daghang matang sa gagmayng kahoy diha sa lawom, tabunok nga walog nga maoy giagosan sa Jabok. Kini nga walog, uban ang titip nga mga kiliran niini, nagsilbing usa ka kinaiyanhong utlanan. (Deu 3:16) Ang unang bahin sa bul-oganang walog, gikan sa H ngadto sa A, kanhi maoy usa ka utlanan tali sa mga Ammonhanon ug sa mga Amorihanon (Num 21:24), samtang ang bahin nga milatas gikan sa K ngadto sa S maoy nag-ulang sa Gilead ug nahimong utlanan tali sa duha ka gingharian sa Amorihanon nga si Haring Sihon ug Og. (Deu 2:37; Jos 12:2; Huk 11:13, 22) Karong adlawa kini gihapong waloga ang usa sa labing maayong ruta sa pagtabok sa Jordan gikan sa gitawag kanhi nga Gilead.