Job, Basahon ni
Gisulat ni Moises, sumala sa Hudiyo ug unang Kristohanong mga eskolar. Ang mga balak, pinulongan, ug estilo niini nagpaila nga kini orihinal nga gisulat diha sa Hebreohanon. Ang daghang kaamgiran niini sa Pentateuko diha sa prosa nga bahin sa basahon mopatim-awng nagpunting kang Moises ingong ang magsusulat. Sulod sa iyang 40-ka-tuig nga pagpuyo sa Midian, si Moises nakahibalo gayod sa mga panghitabo bahin sa pagsulay kang Job, ug siya lagmit nga nasayod sa sangpotanan sa kinabuhi ni Job sa dihang ang Israel haduol na sa Uz paingon sa Yutang Saad, niadtong 1473 W.K.P.
Pagkahan-ay. Ang basahon ni Job talagsaon tungod kay ang dakong bahin niini maoy usa ka panaglantugi tali sa usa ka matuod nga alagad ni Jehova nga Diyos ug sa tulo ka uban pang nag-angkon nga nag-alagad sa Diyos apan nasayop sa pagtuo diha sa ilang mga paningkamot sa pagtul-id kang Job. Gipakaingon nila nga si Job gisilotan sa Diyos tungod kay nakahimog grabeng tinago nga sala. Busa, nga miergo pinasukad niini, sila sa pagkatinuod nahimong mga maglulutos ni Job. (Job 19:1-5, 22) Ang panaglantugi maoy serye sa tulo ka hugnang pakigpulong, diin ang upat ka mamumulong nakigbahin, gawas kang Zopar nga wala mamulong sa kataposang hugna kay napahilom na sa argumento ni Job. Human niadto ang tanan gitul-id sa tigpamaba ni Jehova nga si Elihu ug sa kataposan sa Diyos mismo.
Busa, dayag nga sa dihang mobasa o mokutlo gikan niini nga basahon, kinahanglang ibutang sa hunahuna sa usa ka tawo nga ang mga argumento nga gipresentar ni Elipaz, Bildad, ug Zopar maoy sayop. Usahay kining tulo ka higala ni Job nagpahayag ug tinuod nga mga butang, apan sa sayop nga kahimtang ug kapadapatan. Gigamit ni Satanas kini nga taktika batok kang Jesu-Kristo sa dihang “gidala siya sa Yawa ngadto sa balaang siyudad, ug iyang gipahimutang siya sa ibabawng bahin sa paril sa templo ug giingnan siya: ‘Kon ikaw anak sa Diyos, ambak; kay kini nahisulat, “Sugoon niya ang iyang mga manulonda maylabot kanimo, ug ikaw ilang pagasapnayon sa ilang mga kamot, aron ang imong tiil dili gayod mapandol sa bato.”’ Si Jesus miingon kaniya: ‘Kini nahisulat usab, “Dili mo ibutang si Jehova nga imong Diyos sa pagsulay.”’”—Mat 4:5-7.
Ang mga higala ni Job miingon nga ang Diyos magasilot sa daotan. Tinuod kini. (2Pe 2:9) Apan sila mihinapos nga ang tanang pag-antos nga naagoman sa usa ka tawo maoy tungod sa iyang mga sala—nga sa ingon ang Diyos nagpahamtang ug silot kaniya. Sila miingon nga ang pag-antos maoy ebidensiya nga ang usa ka tawo nakasala gayod. Sila namulong nga dili matinud-anon bahin sa Diyos. (Job 42:7) Sila nagbutangbutang Kaniya. Sumala sa ilang paghubit sa Diyos, siya walay kaluoy. Sila miingon nga ang Diyos walay kahimuot sa tawo nga naghupot sa integridad ug nga siya walay pagsalig sa Iyang mga alagad, bisan gani sa mga manulonda. Kini nanghimakak sa daghang Kasulatanhong mga pahayag nga nagpadayag sa gugma ni Jehova alang sa iyang intelihenteng mga alagad. Ang usa ka pananglitan sa pagsalig sa Diyos sa iyang matinumanong mga magsisimba makita diha sa iyang mga pagpakigsulti kang Satanas, nga diha niana iyang gihisgotan si Job ug gipahayag ang labing dakong pagsalig sa pagkamaunongon ni Job sa dihang gitugotan ang Yawa sa pagsulay kang Job. Apan, matikdi nga iyang gipanalipdan ang kinabuhi ni Job. (Job 2:6) Ang Kristohanong magsusulat nga si Santiago miingon bahin sa mga pakiglabot sa Diyos kang Job: “Si Jehova malumo kaayo sa pagmahal ug maluluy-on.”—San 5:11.
Kahinungdanon. Ang basahon ni Job mahinungdanon, uban sa Genesis 3:1-6 ug sa uban pang mga teksto, sa pagpadayag sa dakong isyu bahin sa pagkamatarong sa Diyos sa iyang paggamit sa iyang pagkasoberano maingon man sa paagi nga ang integridad sa yutan-ong mga alagad sa Diyos nalangkit sa isyu. Kini nga isyu wala masabti ni Job, apan, bisan pa niana, wala niya tugoti nga pinaagi sa iyang tulo ka higala siya magduhaduha nga siya maoy usa ka tawo nga naghupot ug integridad. (Job 27:5) Siya wala makasabot kon nganong ang katalagman midangat kaniya, sanglit siya wala man magabatasan sa pagbuhat ug sala. Siya nahimong dili-timbang bahin sa pagpakamatarong sa iyang kaugalingon, sa walay duhaduha nadaldal pa gayod ngadto sa maong panghunahuna tungod sa kanunayng mga pag-akusar sa iyang tulo ka higala. Nasayop usab siya sa pag-insistir nga siya makadawat ug tubag gikan sa Diyos kon nganong siya nag-antos, sa dihang siya angay untang makaamgo nga walay usa nga takos makaingon kang Jehova: “Nganong giingon mo ako niini sa pagbuhat?” (Rom 9:20) Bisan pa niana, si Jehova maluluy-ong mitubag kang Job, pinaagi sa iyang alagad nga si Elihu ug pinaagi sa iyang pagpakigsulti kang Job gikan sa unos. Busa, kini nga basahon kusganong nagpasiugda sa pagkasayop sa pagpaningkamot sa pagpakamatarong-sa-kaugalingon atubangan sa Diyos.—Job 40:8.
Ang Pagkatinuod ug ang Bili. Si Ezequiel ug si Santiago parehong naghisgot kang Job. (Eze 14:14, 20; San 5:11) Ang kusganong argumento bahin sa pagkakanonikal sa basahon mao ang kamatuoran nga kini gidawat sa mga Hudiyo ingong sama ug awtoridad sa ubang inspiradong mga basahon sa Hebreohanong Kasulatan, bisan pag si Job dili usa ka Israelinhon.
Lagmit ang kinalig-onang ebidensiya sa pagkatinuod sa basahon makita diha sa pagkaharmonya niini sa ubang bahin sa Bibliya. Kini usab nagbutyag ug daghang butang bahin sa mga tinuohan ug mga kostumbre sa patriarkanhong katilingban. Labaw pa niana, kini dako kaayog ikatabang sa estudyante sa Bibliya aron makabaton ug mas maayong pagsabot bahin sa mga katuyoan ni Jehova pinaagi sa pagtandi niini sa ubang mga pahayag sa Bibliya. Adunay daghang mahinungdanong mga punto nga susama sa ubang mga teksto sa Bibliya, ug ang pipila niini gitala sa kauban nga tsart.
[Kahon sa panid 1289]
MGA PANGUNANG PUNTO SA JOB
Ang asoy bahin sa mga kasinatian ni Job sa dihang gihagit ni Satanas ang iyang integridad sa atubangan ni Jehova
Lagmit nga girekord ni Moises panahon sa paglatagaw sa Israel didto sa kamingawan, bisan tuod nga ang pagsulay kang Job nahitabo gayod mga pipila ka tuig sa wala pa matawo si Moises
Ang kauswagan ug maayong kahimtang ni Job natapos sa dihang gitugotan ni Jehova si Satanas sa pagsulay kang Job (1:1–2:10)
Gipangangkon ni Satanas nga ang pagkatul-id ni Job maoy tungod lamang sa kaugalingong interes
Nawala kang Job ang iyang mga baka, mga panon sa mga hayop, ug ang iyang napulo ka anak sa usa lamang ka adlaw, apan siya padayong naghupot sa integridad
Dayon siya gitakboyan ug usa ka mangilngig, masakit nga balatian apan wala niya tungloha ang Diyos; busa, si Job nagpabiling matinumanon
Si Elipaz, Bildad, ug Zopar, tulo ka higala ni Job, nagsabot nga magtagbo aron moadto sa “pagduyog sa iyang kasubo” (2:11–3:26)
Sila hilom nga naglingkod alirong kaniya sulod sa pito ka adlaw
Gitugaw ni Job ang kahilom, nga nagtunglo sa adlaw sa iyang pagkahimugso
Siya nangutana kon nganong ang Diyos nagtugot kaniya nga padayong mabuhi
Ang gitawag kunohay nga mga maghuhupay nakiglantugi pag-ayo kang Job (4:1–31:40)
Sila nangatarongan nga siya nag-antos tungod sa iyang mga sala, nga miergo nga si Job nasayop gayod sanglit ang Diyos nag-isip kaniya ingong usa ka kaaway
Sila misulay sa pagkombinsir kang Job bahin niini pinaagi sa paggamit ug sayop nga pangatarongan ug pagbutangbutang ug pinaagi sa pagpunting sa tradisyon ug sa mga panan-awon nga ila kunohay nga nakita
Ang tulo ka higala nag-awhag kang Job sa pagsugid sa iyang daotang buhat ug sa pagbag-o sa iyang mga dalan; dayon, sila miingon, iyang maangkon ra ug balik ang iyang kanhing kauswagan
Si Job miinsistir nga siya matul-id; siya wala makasabot kon nganong si Jehova nagtugot kaniya nga mag-antos, apan iyang napahilom ang sayop nga mga tambag sa iyang tulo ka higala
Sa iyang kataposang mga pulong, gitandi ni Job ang iyang kanhing mga adlaw ingong usa ka tinahod nga ansiyano ug sa iyang presenteng yugto sa kasakitan ug kaulawan; iyang gihisgotan kon unsa siya ka mabinantayon nga dili makasala
Si Elihu, usa ka batan-ong naminaw kanila, nagtul-id kang Job ug sa iyang mga higala (32:1–37:24)
Iyang gipakita nga si Job nasayop sa dihang iyang gipakamatarong ang iyang kaugalingon inay ang Diyos, ug iyang gibadlong pag-ayo ang tulo ka higala ni Job tungod kay sila wala motubag kang Job sa hustong paagi
Si Elihu nagbayaw sa hustisya, pagkadili-mapihigon, himaya, ug pagkalabing gamhanan ni Jehova
Si Jehova niining higayona misulti gikan sa usa ka unos (38:1–42:6)
Si Jehova nangutana kang Job kon diin si Job sa dihang gilalang ang yuta, ug kon siya ba nakasabot sa kahibulongang mga paagi sa ihalas nga mga hayop, sa ingon nagpasundayag sa pagkagamay sa tawo kon itandi sa pagkadako sa Diyos
Dayon siya misukna kon si Job angay bang mangitag sayop Kaniya
Si Job miadmitir nga siya namulong nga walay tukmang pagsabot; siya naghinulsol “sa abog ug sa abo”
Natapos ang pagsulay ni Job, ug ang iyang integridad gigantihan (42:7-17)
Si Jehova nagpahayag ug kasuko kang Elipaz, Bildad, ug Zopar tungod kay sila namulong nga dili matinud-anon; siya nagsugo kanila sa paghimog mga halad ug sa paghangyo kang Job nga moampo alang kanila
Si Job naayo sa dihang siya nag-ampo alang sa iyang mga higala
Siya gipanalanginan ug doble pa sa gidaghanon sa mga panon sa mga hayop nga iyang nabatonan kanhi, ingon man ug napulo pa ka anak, pito ka anak nga lalaki ug tulo ka anak nga babaye
[Chart sa panid 1290]
Basahon ni Job
Punto nga Itandi
Ubang mga paghisgot sa Bibliya
Ang mga patay walay nahibaloan nga bisan unsa apan samag natulog
Ecc 9:5, 10; Ju 11:11-14; 1Co 15:20
Ang Diyos dili magahukom pinasukad sa panglantaw sa tawo
Ang dakong kahingawa sa Diyos sa pag-umol sa tawo
Ang Diyos nagtugot sa mga nasod nga mahimong gamhanan ug bisan gani sa paghiusa batok kaniya aron siya makataronganong makalaglag kanila sa usa lamang ka paghampak
Ang tawo nahimugso sa sala ug naulipon sa kamatayon
Pagkabanhaw sa mga patay
Ang matarong dili mapandol, bisan unsa pay buhaton sa uban
Ang katuyoan ni Jehova sa pagtubos (paglukat, pagpahigawas) sa matinumanong katawhan
Ang tanang tawo pareho rag dangatan; ang tanan susama ra inigkamatay
Gisakit sa daotan; ang mga Kristohanon gisakit usab sa daotan
Ang daotan nahigugma sa kangitngit inay sa kahayag; ang kahayag makapahadlok kanila
Ang tanang butang dayag atubangan sa mga mata ni Jehova
Ang apostata dili gayod matinud-anong mosangpit sa Diyos ni siya iyang pagadunggon
Kadtong nakakitag “mga panan-awon” sa kaugalingong kasingkasing, nga dili gikan sa Diyos, nagapamulong sa mga butang nga walay-pulos
Ang matarong makapanunod sa bahandi nga gitigom sa daotan
Ang tawo dili makakaplag sa tinuod nga kaalam gikan sa ‘basahon sa kalalangan sa Diyos,’ kondili gikan sa Diyos lamang ug sa pagkahadlok kaniya
Ang walay-pulos, walay salabotan nga mga tigyampungad gigamit sa paglutos sa mga alagad sa Diyos
Sayop ang paghatag ug dili-kasulatanhong mga titulo
Ang kinabuhi sa tanang unod anaa sa kamot ni Jehova
Sal 104:29, 30; Isa 64:8; Buh 17:25, 28
Si Jehova dili mapihigon
Si Jehova nagtangtang, nagpatindog ug mga magmamando sumala sa iyang gimbut-an
Ang pagmantala sa pagkamatarong sa Diyos mao ang hinungdanong butang
Ang tanang butang posible sa Diyos
Dili-matukib ang kaalam sa Diyos
Ang ubang mga pagtandi nga takos tagdon mao ang: Job 7:17 ug Sal 8:4; Job 9:24 ug 1Ju 5:19; Job 10:8 ug Sal 119:73; Job 26:8 ug Pr 30:4; Job 28:12, 13, 15-19 ug Pr 3:13-15; Job 39:30 ug Mat 24:28.
