Junipero
1. [Heb., berohshʹ]. Ang Hebreohanong termino alang niini nga kahoy gihatagan ug nagkalainlaing mga kahulogan, sama sa “fir,” “sipres”; apan may maayong katarongan, ang pipila ka leksikograpo nagrekomendar sa kahoyng junipero. (Tan-awa ang Lexicon in Veteris Testamenti Libros, ni L. Koehler ug W. Baumgartner, Leiden, 1958, p. 148; The Interpreter’s Dictionary of the Bible, giedit ni G. A. Buttrick, 1962, Tomo 2, p. 293.) Sanglit ang kahoy giimportar ni Haring Solomon gikan sa Lebanon (1Ha 5:8-10; 9:11; 2Cr 2:8), lagmit mao kini ang Juniperus excelsa, usa ka taas, lig-on nga evergreen o kanunayng may mga dahon nga kahoy nga moabot sa gitas-on nga 20 m (66 p), nga may mosanggaka nga mga sanga, gagmayng samag-himbis nga mga dahon, ug may itom, gamay, linginon nga bunga. Kini humot kaayo. Ang tabla niining kahoyng junipero gipabilhan pag-ayo tungod sa kalig-on niini.
Ang Juniperus excelsa maoy lumad sa Lebanon ug kanunayng gilangkit sa maong yuta, nga gilakip sa ubang mga kahoy ingong ang “himaya sa Lebanon.” (2Ha 19:23; Isa 14:8; 37:24; 60:13) Gihisgotan sa salmista ang mga kahoyng junipero ingong ang “balay,” o salaganan, sa mga cigueña. (Sal 104:17) Daghan kaayong kahoy nga junipero ang gigamit sa pagtukod ni Solomon sa templo. (2Cr 3:5) Ang mga palid sa pangunang mga pultahan ginama gikan sa kahoyng junipero (1Ha 6:34), ug ang salog gihaklapan niini. (1Ha 6:15) Kini gihisgotan sa ubang mga teksto nga gigamit ingong mga salagunting (Aw 1:17), tabla alang sa mga barko (Eze 27:5), pudlos sa mga bangkaw (Nah 2:3), ug ingong mga tulonggon (2Sa 6:5). Ingong labong nga kahoy, gigamit kini diha sa mga tagna sa pagpasig-uli aron sa paghubit sa katahom ug sa pagkamabungahon nga ipadangat diha sa yuta sa katawhan sa Diyos.—Isa 41:19; 55:13; 60:13.
2. [Heb., ʽaroh·ʽerʹ o ʽar·ʽarʹ]. Ang Arabikong pulong nga ʽarʽar motabang sa pag-ila niining kahoya nga lagmit mao ang Juniperus phoenicia, usa ka samag kahoykahoy nga tanom nga makaplagan sa rehiyon sa Sinai ug usab sa dapit sa Desyerto sa Edom. Ang lintunganayng pulong sa Hebreohanon diin naggikan ang ngalan niining kahoya adunay diwa nga “kahubo” o “gihukasan” (itandi ang Sal 102:17), ug kining mubo nga junipero sa susama gihubit ingong dili sayag ug hitsura, nga motubo diha sa batoong dapit sa desyerto ug sa mga pangpang. Kini haom nga gigamit diha sa basahon ni Jeremias sa dihang ang tawo nga kansang kasingkasing mipahilayo gikan kang Jehova gipanig-ingon sa usa ka “nag-inusarang kahoy [ʽar·ʽarʹ] sa desyertong kapatagan,” ug usab diha sa pagpasidaan sa mga Moabihanon aron sa pagkalagiw ug “mahisama sa kahoyng junipero [ka·ʽaroh·ʽerʹ] diha sa kamingawan.”—Jer 17:5, 6; 48:1, 6 (apan, tan-awa ang ftn sa Rbi8).