Kadalo
Ang hingapin o hinakog nga tinguha. Ang Hebreohanong berbo nga cha·madhʹ ug ang Gregong berbo nga e·pi·thy·meʹo parehong nagkahulogang “tinguha.” (Sal 68:16; Mat 13:17) Usahay kining mga pulonga, pinasukad sa konteksto, mahimong magpasabot sa daotan, hakog nga tinguha. (Ex 20:17; Rom 7:7) Ang Gregong pulong nga ple·o·ne·xiʹa sa literal nagkahulogang “tinguha sa pagbaton ug dugang pa” ug gigamit sa Bibliya sa pagpasabot sa “kadalo” ug “hakog nga pangibog.”—Efe 4:19; 5:3, ftn sa Rbi8; Col 3:5.
1Co 5:9-11) Ang mga tawong dalo giklasipikar uban sa mga makihilawason, mga tigsimbag idolo, mga mananapaw, mga lalaking gihuptan alang sa dili-kinaiyanhong mga katuyoan, mga kawatan, mga palahubog, mga tigsultig pasipala, ug mga mangingilkil, ug sa pagkatinuod, sagad nga ang mga tawong dalo nagabuhat sa pipila niining mga butanga. Kon ang usa ka tawo dili motalikod sa iyang kadalo, siya dili makapanunod sa Gingharian sa Diyos.—1Co 6:9, 10.
Ang kadalo madayag pinaagi sa gugma sa salapi, sa tinguha nga makabaton ug gahom o bentaha, o sa paghinobra sa pagkaon ug pag-inom, sekso, o sa ubang materyal nga mga butang. Ang Kasulatan nagpasidaan sa mga Kristohanon batok niining makauulaw nga batasan ug nagsugo nga ilang likayan ang pagpakig-uban kang bisan kinsang nagtawag sa iyang kaugalingon nga usa ka Kristohanong “igsoon” apan nagbatasan sa kadalo. (Ingong pagkondenar sa binuang nga sinultihan ug malaw-ay nga pagpanistis, si apostol Pablo nagsugo nga ang pakighilawas ug kahugawan o kadalo “dili gayod angay hisgotan sa inyong taliwala.” Kini mahimong magkahulogan nga dili lamang kining mga buhata dili angayng maglungtad taliwala sa mga Kristohanon kondili nga kini dili usab angay himoong ulohan sa panaghisgot aron lang pahimut-an ang unod.—Efe 5:3; itandi ang Flp 4:8.
Madayag Pinaagi sa mga Lihok. Ang kadalo madayag pinaagi sa pipila ka tatawng mga lihok nga magpadayag sa sayop ug hingaping tinguha sa usa ka tawo. Ang magsusulat sa Bibliya nga si Santiago nagsulti kanato nga ang sayop nga tinguha, sa dihang kini makapanamkon na, manganak ug sala. (San 1:14, 15) Busa ang tawong dalo mamatikdan pinaagi sa iyang mga lihok. Si apostol Pablo nag-ingon nga ang tawong dalo maoy usa ka tigsimbag idolo. (Efe 5:5) Tungod sa iyang hakog nga tinguha ang maong tawo naghimo sa butang nga gitinguha ingong iyang diyos, nga naghimo niini nga labaw sa pag-alagad ug sa pagsimba sa Maglalalang.—Rom 1:24, 25.
Magpahimulag Gikan sa Diyos. Ang mga Kristohanon migula na gikan sa usa ka kalibotan nga puno sa tanang matang sa daotang panggawi. Gipasiugda ni Pablo nga kining mga butanga dili lamang padayong gibuhat kondili gipangagpas usab uban ang kadalo, gitinguha sa dinalo nga paagi. Ang mga tawo nga nagabuhat niining mga butanga “nahimulag sa kinabuhi nga iya sa Diyos.” Nakat-onan niadtong nahimong mga Kristohanon nga si Kristo nga ilang Sulondan wala magbuhat sa maong mga butang, ug busa sila kinahanglang magbag-o sa ilang hunahuna, nga magsul-ob sa bag-ong Kristohanong pagkatawo. (Efe 4:17-24; Rom 12:2) Sa samang higayon sila nagpuyo taliwala sa dalo nga mga tawo sa kalibotan ug kinahanglang mag-amping nga magpabiling hinlo ingong mga magbabanwag sa kalibotan.—1Co 5:9, 10; Flp 2:14, 15.
Ang kadalo sa kinitaan pinaagig limbong magdiskuwalipikar sa usa ka lalaki nga mahimong ministeryal nga alagad diha sa Kristohanong kongregasyon. (1Ti 3:8) Sanglit ang maong mga lalaki magsilbing sulondan sa kongregasyon, kini nga prinsipyo mapadapat usab sa tanang membro sa kongregasyon. (1Pe 5:2, 3) Kini masabot ilabina pinasukad sa gipahayag ni Pablo nga ang mga tawong dalo dili makapanunod sa Gingharian.—Efe 5:5.
Hakog nga Pangibog. Sa dihang ang kadalo mosangpot sa pagtinguha sa butang nga iya sa laing tawo, kini mahimong hakog nga pangibog. Diha sa Kristohanon Gregong Kasulatan gigamit ang samang Grego nga pulong alang sa “kadalo” ug sa “hakog nga pangibog.” Si Jesu-Kristo nag-ingon nga ang hakog nga pangibog makapahugaw sa usa ka tawo (Mar 7:20-23) ug nagpasidaan batok niini. Iyang gisundan kini nga pasidaan pinaagig sambingay bahin sa hakog nga datong tawo kinsa, sa pagkamatay, wala na makapahimulos o wala nay mahimo labot sa iyang bahandi ug usab anaa sa makasubo nga kahimtang ingong dili “dato ngadto sa Diyos.” (Luc 12:15-21) Ang mga Kristohanon gisultihan nga ang ilang kinabuhi “natago uban kang Kristo” ug busa kinahanglan nga ilang patyon ang mga sangkap sa ilang lawas maylabot sa hakog nga pangibog, makadaot nga tinguha, ug sa tanang kahugawan.—Col 3:3, 5.