Usa ka pundok sa mga tawo nga nagkatigom alang sa usa ka partikular nga katuyoan o kalihokan. Ang Hebreohanong pulong nga sagad gihubad nga “kongregasyon” diha sa Bag-ong Kalibotang Hubad mao ang qa·halʹ, nga naggikan sa lintunganayng pulong nga nagkahulogang “tapokon; tigomon.” (Num 20:8; Deu 4:10) Subsob kining gigamit alang sa usa ka organisadong pundok, nga makaplagan diha sa mga ekspresyon nga “kongregasyon sa Israel” (Lev 16:17; Jos 8:35; 1Ha 8:14), “kongregasyon sa matuod nga Diyos” (Neh 13:1), ug “kongregasyon ni Jehova” (Num 20:4; Deu 23:​2, 3; 1Cr 28:8; Miq 2:5). Ang qa·halʹ nagtumong sa nagkalainlaing matang sa tawhanong mga panagkatigom, sama sa relihiyosong mga katuyoan (Deu 9:10; 18:16; 1Ha 8:65; Sal 22:25; 107:32), sa pagdumala sa mga kalihokan sa katilingban (1Ha 12:3), ug sa pagpakiggubat (1Sa 17:47; Eze 16:40). Sa basahon sa Ecclesiastes, si Solomon gipaila ingong “ang magtitigom” (Heb., qo·heʹleth). (Ecc 1:​1, 12) Ingong hari, iyang gitigom ang katawhan alang sa pagsimba kang Jehova, usa ka iladong pananglitan niini maoy sa dihang gitigom niya ang iyang mga ginsakpan ngadto sa bag-ong natukod nga templo sa Jerusalem.​—1Ha 8:​1-5; 2Cr 5:2-6.

Sa Kristohanon Gregong Kasulatan ang Gregong pulong nga gihubad nga “kongregasyon” maoy ek·kle·siʹa. Ang ek·kle·siʹa naggikan sa duha ka Gregong mga pulong nga ek, nga nagkahulogang “sa gawas,” ug ka·leʹo, nga nagkahulogang “pagtawag.” Busa, kini nagtumong sa usa ka pundok sa mga tawo nga gitawag o gitigom, sa opisyal man nga paagi o dili. Kini mao ang pulong nga gigamit sa paghisgot sa kongregasyon sa Israel diha sa Buhat 7:38 ug maoy gigamit usab alang sa “katigoman” nga gisugniban sa platero nga si Demetrio batok kang Pablo ug sa iyang mga kaubanan didto sa Efeso. (Buh 19:​23, 24, 29, 32, 41) Apan, sagad kaayo nga kini gigamit sa paghisgot sa Kristohanong kongregasyon. Kini gipadapat ngadto sa Kristohanong kongregasyon sa katibuk-an (1Co 12:28); ngadto sa usa ka kongregasyon sa pipila ka siyudad sama sa Jerusalem (Buh 8:1), Antioquia (Buh 13:1), o Corinto (2Co 1:1); o ngadto sa usa ka espesipikong pundok nga nagkatigom diha sa balay sa usa ka tawo (Rom 16:5; Flm 2). Sa ingon, ang tagsatagsa ka Kristohanong mga kongregasyon o “mga kongregasyon sa Diyos” gihisgotan usab. (Buh 15:41; 1Co 11:16) Ang pipila ka Cebuanong mga bersiyon migamit ug “iglesya” diha sa mga teksto nga naghisgot sa Kristohanong kongregasyon, sama sa 1 Corinto 16:19.​—AS; KJ.

Ang Gregong pulong nga ek·kle·siʹa kanunayng gigamit sa Septuagint aron hubaron ang Hebreohanong pulong nga qa·halʹ, sama sa Salmo 22:22 (21:​23, LXX).​—Itandi ang ftn sa Rbi8.

Ang Kongregasyon sa Israel. Sukad sa panahon ni Moises, ang nasod sa Israel gihisgotan ingong usa ka kongregasyon. Gihikay ni Jehova nga ang kongregasyon pagamandoan, dili sa paagi  nga demokratikanhon pinaagi sa katawhan, kondili sa paagi nga teokratikanhon, pinaagi sa Diyos mismo. Tungod niana ang nasod gidala ngadto sa pakigsaad sa Balaod. (Ex 19:3-9; 24:6-8) Sanglit si Moises mao ang tigpataliwala sa maong pakigsaad, kini ang ikaingon: “Gisugo kanato ni Moises ang usa ka balaod, usa ka panag-iya sa kongregasyon ni Jacob.” (Deu 33:4) Si Jehova mao ang ilang Maghuhukom, Maghahatag-Lagda, ug Hari. (Isa 33:22) Busa, ang nasod maoy usa ka kongregasyon sa Diyos ug mahimong tawgon ingong “kongregasyon ni Jehova.”​—Num 16:3; 1Cr 28:8.

Usahay, ang Hebreohanong pulong nga qa·halʹ (kongregasyon) gigamit kauban sa Hebreohanong pulong nga ʽe·dhahʹ (katigoman). (Lev 4:13; Num 20:​8, 10) Ang ʽe·dhahʹ naggikan sa lintunganayng pulong nga nagkahulogang “panagsabot,” sa ingon nagtumong sa usa ka pundok nga nagkatigom sumala sa gikasabotan, ug gipadapat kanunay ngadto sa katilingban sa Israel, sama sa ekspresyon nga “katigoman sa Israel.” (Ex 12:3) Sa nasod sa Israel kadtong sa pagkatinuod sakop sa Hebreohanong populasyon mao ang naglangkob sa kongregasyon (qa·halʹ; Num 15:15), samtang ang katigoman (ʽe·dhahʹ) mopatim-awng gilangkoban sa mga Israelinhon ug sa langyawng mga pumoluyo nga nakig-uban kanila. (Ex 12:19) Busa ang pagkamembro sa kongregasyon, diha sa gipalapad nga kapadapatan, mopatim-awng naglakip sa tinuling langyaw nga mga pumoluyo.​—Num 15:14-16.

Apan, dihay mga eksepsiyon bahin sa pagkamembro sa “kongregasyon ni Jehova.” Walay kinapon nga tawo o usa nga “giputlan sa iyang kinatawo” ang makasulod niini; ang mga anak sa gawas, mga lalaking Ammonhanon, ug mga lalaking Moabihanon gidid-an sa pagsulod “bisan hangtod sa ikanapulo ka kaliwatan.” Apan ang mga anak nga nangatawo gikan sa mga Edomhanon ug mga Ehiptohanon “ingong ikatulong kaliwatan” mahimong “makasulod sa kongregasyon ni Jehova.” (Deu 23:1-8) Ang pagpahigawas “hangtod sa ikanapulo ka kaliwatan” sa mga anak sa usa ka tawo nga anak sa gawas nagtuboy sa balaod ni Jehova batok sa pagpanapaw. (Ex 20:14) Ug bisan tuod ang gikapnan o giputlan sa kinatawo gipahigawas gikan sa “kongregasyon ni Jehova,” ang maong mga tawo makakaplag ug kahupayan gikan sa mga pulong nga gitala ni Isaias, ingon sa makita sa Isaias 56:1-7. Siyempre, ang mga indibiduwal nga gipahigawas sa “kongregasyon ni Jehova” sa karaang Israel adunay posibilidad nga mahilakip sa mga tagana ug sa mga panalangin nga gihimo ni Jehova alang sa katawhan sa kanasoran sa katibuk-an.​—Gen 22:15-18.

Ang mga tawong membro sa kongregasyon sa Israel pakitaan ug kaluoy kon sila makasala nga dili tinuyo. Apan sila pagapatyon kon sila tinuyong magabuhat ug sala. (Num 15:27-31) Pananglitan, ang usa ka indibiduwal pagaputlon gikan sa kongregasyon, ug sa kinabuhi mismo, tungod sa dili pagputli sa iyang kaugalingon sa dihang siya mahugaw sa seremonyal nga paagi, tungod sa pagkaon ug bahin sa halad-sa-panag-ambit samtang anaa sa maong kahimtang, tungod sa pagkaon sa tambok sa mga halad o sa dugo, o tungod sa pagkaon sa mga butang nga balaan samtang anaa sa kahugawan. (Num 19:20; Lev 7:21-27; 17:​10, 14; 22:3) Ang mga tawo pagaputlon usab tungod sa pagtrabaho panahon sa adlaw nga Igpapahulay (Ex 31:14), tungod sa paghatag sa ilang kaliwat ngadto kang Molek, tungod sa pagdangop ngadto sa mga espiritista ug sa mga tigpanag-an sa mga hitabo, tungod sa pipila ka matang sa seksuwal nga imoralidad, ug tungod sa dili ‘pagsakit’ sa ilang kaugalingon alang sa tinuig nga Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala.​—Lev 20:1-6, 17, 18; 23:27-30; tan-awa usab ang Ex 30:31-33; Lev 17:​3, 4, 8, 9; 18:29; 19:5-8.

Bisan tuod gilangkoban sa mga indibiduwal ang kongregasyon sa Israel, ang nasod mismo gilangkoban sa mga tribo, mga banay, ug mga panimalay. Ang hitabo nga naglangkit kang Acan daw nagpakita niining organisasyonal nga kahikayan, tungod kay niini nga kahimtang ang Israel miatubang, una tribo por tribo, dayon banay por banay, sunod panimalay por panimalay, ug sa kataposan ang matag tawo nga lig-on ug lawas, hangtod nga napili si Acan ingong mao ang mamumuhat ug daotan.​—Jos 7:10-19.

Sa Israel ang responsableng mga tawo maoy molihok sa paghawas sa katawhan. (Esd 10:14) Busa, ang “mga pangulo sa mga tribo” naghalad human ipatindog ang tabernakulo. (Num 7:1-11) Dugang pa, ang mga saserdote, mga Levihanon, ug “ang mga pangulo sa katawhan” mao ang naghawas sa pagpamatuod pinaagi sa timbre sa “kasaligang kontrata” sa adlaw ni Nehemias. (Neh 9:38–​10:27) Sa panahon sa pagpanaw sa Israel didto sa kamingawan, dihay “mga pangulo sa katigoman, mga tinawag sa panagkatigom, mga tawong bantogan,” nga ang 250 kanila miduyog kang Kore, Datan, Abiram, ug On sa paghiusa batok kang Moises ug Aaron. (Num 16:1-3) Sa pagsunod sa sugo sa Diyos, gipili ni Moises ang 70 ka ansiyano sa Israel kinsa maoy mga opisyal aron tabangan siya sa pagpas-an “sa luwan sa katawhan” nga dili niya mahimo sa pagpas-an nga mag-inusara. (Num 11:​16, 17, 24, 25) Ang Levitico 4:15 naghisgot sa “mga ansiyano sa katigoman,” ug mopatim-aw nga ang mga hawas sa katawhan mao ang mga ansiyano sa nasod, ang mga pangulo niini, ang mga maghuhukom niini, ug ang mga opisyal niini.​—Num 1:​4, 16; Jos 23:2; 24:1.

 Sa kamingawan, duha ka trompeta nga plata ang gigamit sa pagtigom sa katawhan ug sa pagpagikan sa nagkampong katawhan. Tumanon sa katigoman ang ilang kasabotan sa pagpakigtagbo kang Moises diha sa ganghaan sa tolda nga tagboanan kon huypon kining duha ka trompeta. Kon usa lamang ang huypon, “ang mga pangulo nga nangulo sa linibo sa Israel” mao ang magpakita didto. (Num 10:1-4) Usahay ang mga hari magpatawag ug mga panagkatigom (1Ha 8:5; 2Cr 20:​4, 5), si Ezequias migamit ug mga magdadagan sa pagpatawag sa katawhan ngadto sa Jerusalem alang sa dakong pagsaulog sa Paskuwa sa iyang adlaw.​—2Cr 30:​1, 2, 10-13.

Sa ulahing kapanahonan, nakabaton ug dakong gahom ang hudisyal nga pundok nga nailhan ingong Sanhedrin nga gilangkoban sa 71 ka membro​—ang hataas nga saserdote ug ang 70 ka ubang mga kadagkoan sa nasod, “ang katigoman sa mga ansiyano.”​—Mat 26:59; Luc 22:66.

Sa panahon sa pagkadestiyero sa mga Hudiyo didto sa Babilonya, o sa wala madugay human niadto, ang mga sinagoga gigamit ingong tigomanan sa mga Hudiyo. Sa ulahi, ang mga sinagoga gitukod sa nagkalainlaing mga dapit; pananglitan, si Jesus nanudlo didto sa sinagoga sa Nasaret. (Luc 4:16-21) Ang mga sinagoga sa pagkatinuod maoy mga tunghaan diin ang Kasulatan gibasa ug gitudlo, ug kini maoy mga dapit sa pag-ampo ug sa pagdayeg sa Diyos.​—Buh 15:21; tan-awa ang SINAGOGA.

Ang kongregasyon sa Israel anaa sa talagsaong kahimtang. Si Moises nagpahinumdom kanila: “Ikaw usa ka katawhan nga balaan alang kang Jehova nga imong Diyos. Ikaw mao ang gipili ni Jehova nga imong Diyos nga mahimong iyang katawhan, usa ka linaing katigayonan, gikan sa tanang mga katawhan nga anaa sa ibabaw sa nawong sa yuta.” (Deu 7:6) Apan ang Hudiyohanong kongregasyon wala na mahimong kongregasyon sa Diyos, sanglit gisalikway kini sa Diyos tungod kay gisalikway niini ang iyang Anak.​—Buh 4:24-28; 13:23-29; Mat 21:43; 23:​37, 38; Luc 19:41-44.

Ang Kristohanong Kongregasyon sa Diyos. Sa wala pa isalikway ang Hudiyohanong nasod ug sa wala pa matapos ang baroganan niini ingong ang kongregasyon sa Diyos, gipaila ni Jesu-Kristo ang iyang kaugalingon ingong ang “dakong-bato” nga diha niana pagatukoron niya ang iyang gitawag nga “akong kongregasyon.” (Mat 16:18) Kini maoy sumala sa nasabtan ni Pedro nga kaniya si Jesus nakigsulti, kay ang apostol sa ulahi miila kang Jesus ingong ang mahulagwayong “bato” nga sinalikway sa mga tawo apan “pinili, bililhon, sa Diyos” ug ingong ang “patukoranang bato nga pamag-ang” nga diha niana ikapahimutang sa usa ka tawo ang iyang pagtuo nga dili mahigawad. (1Pe 2:4-6; Sal 118:22; Isa 28:16) Tinong gipaila usab ni Pablo si Jesu-Kristo ingong ang patukoranan nga diha niana gitukod ang Kristohanong kongregasyon. (Efe 2:19-22; 1Co 3:11) Ug, kay kini iya man ni Jehova, kini tukmang gipunting ingong ‘ang kongregasyon sa Diyos.’​—Buh 20:28; Gal 1:13.

Kini nga Kristohanong kongregasyon (Gr., ek·kle·siʹa) gitukod diha kang Kristo ug siya usab mao ang ulo niini. Busa kini ang giingon: “Iya [Diyos] usab nga gipasakop ang tanang butang ilalom sa iyang mga tiil, ug gihimo siyang ulo ibabaw sa tanang butang nganha sa kongregasyon, nga mao ang iyang lawas, ang kabug-osan niya nga nagapuno sa tanang butang diha sa tanan.”​—Efe 1:​22, 23; tan-awa usab ang Col 1:18.

Ang Kristohanong kongregasyon sa Diyos mipuli sa kongregasyon sa Israel niadtong Pentekostes 33 K.P., sa dihang ang balaang espiritu gibubo diha sa mga sumusunod ni Jesus didto sa Jerusalem. Ang unang umaabot nga mga membro sa maong kongregasyon gipili wala madugay human sa bawtismo ni Jesus, sa pagsugod sa iyang ministeryo sa yuta. (Buh 2:1-4; Ju 1:35-43) Gikan sa iyang unang mga sumusunod gipili ni Jesus ang 12 ka apostoles (Luc 6:12-16), ug sa ulahi iyang gipili si Saulo sa Tarso, kinsa nahimong “usa ka apostol alang sa kanasoran.” (Buh 9:1-19; Rom 11:13) Ang 12 ka matinumanong mga apostoles sa Kordero nga si Jesu-Kristo, nga naglakip kang Matias nga mipuli kang Judas, naglangkob sa segundaryong mga patukoranan sa Kristohanong kongregasyon.​—Buh 1:23-26; Pin 21:​1, 2, 14.

Kini nga kongregasyon gihisgotan ingong ang “kongregasyon sa mga panganay nga natala sa mga langit,” nga ang bug-os nga gidaghanon maoy 144,000 ilalom ni Kristo nga pangulo. (Heb 12:23; Pin 7:4) Kini nga mga tinawag “gipalit gikan sa katawhan” aron tumanon ang linaing buluhaton dinhi sa yuta ug dayon mahiuban kang Kristo sa langit ingong iyang pangasaw-onon. Sanglit dihay mga kinahanglanon alang sa pagkamembro sa Hebreohanong kongregasyon sa Diyos, adunay mga kinahanglanon usab alang sa pagkamembro sa Kristohanong “kongregasyon sa Diyos.” Kadtong naglangkob niini maoy espirituwal nga mga ulay nga padayong nagsunod sa Kordero, si Jesu-Kristo, bisan asa siya moadto, “ug walay kabakakan nga nakaplagan sa ilang mga baba; sila walay lama.”​—Pin 14:1-5.

Ang mga membro sa Kristohanong kongregasyon sa Diyos maoy pinili ni Jehova. (Rom 8:30; 2Te 2:13) Ang unang mga membro niini maoy pinili gikan sa gisalikway nga Hudiyohanong  kongregasyon, nga wala modawat sa Anak sa Diyos ingong ilang Mesiyas. Apan, sugod kang Cornelio niadtong 36 K.P., ang mga membro sa Kristohanong kongregasyon gitawag usab gikan sa mga nasod sa katibuk-an, mao nga si Pablo nakaingon: “Walay Hudiyo ni Grego, walay ulipon ni tawong gawasnon, walay lalaki ni babaye; kay kamong tanan usa ka persona nga nahiusa kang Kristo Jesus.” (Gal 3:28; Buh 10:​34, 35; Rom 10:12; Efe 2:11-16) Bisag ang pakigsaad sa Balaod nga gipataliwad-an ni Moises ug ubos niana gidumala ang kongregasyon sa Israel natuman kang Kristo ug gisalikway ni Jehova nga Diyos (Mat 5:17; 2Co 3:14; Col 2:​13, 14), ang mga membro sa Kristohanong kongregasyon sa Diyos nakig-ambit sa mga kaayohan sa bag-ong pakigsaad nga gipataliwad-an sa Dakong Moises, si Jesu-Kristo. (Mat 26:28; Heb 12:22-24; Buh 3:19-23) Lain pa, samtang ang mga saserdote ug ang mga hari sa Israel gidihogan pinaagig lana (Ex 30:22-30; 2Ha 9:6), kadtong gipili sa Diyos nga mahimong mga membro sa Kristohanong kongregasyon gidihogan pinaagi sa balaang espiritu (2Co 1:​21, 22; 1Ju 2:20) ug gisagop ni Jehova nga Diyos ingong iyang mga anak.​—Efe 1:5.

Sa paninugdan ang Hebreohanong kongregasyon gilangkoban sa kinaiyanhong mga Israelinhon. Ang mga tawo nga naglangkob sa dinihogan nga Kristohanong kongregasyon sa Diyos maoy espirituwal nga mga Israelinhon, nga nahimong mga tribo sa espirituwal nga Israel. (Pin 7:4-8) Sanglit ang kinabag-an sa kinaiyanhong mga Israelinhon misalikway kang Jesu-Kristo, “dili ang tanan nga nagsumikad sa Israel tinuod nga ‘Israel,’” nga mao, ang espirituwal nga Israel. (Rom 9:6-9) Ug, labot sa Kristohanong kongregasyon sa Diyos nga gilangkoban sa espirituwal nga mga Hudiyo, si Pablo miingon: “Siya dili Hudiyo sa gawas lamang, ni ang pagkatinuli diha sa unod sa gawas lamang. Apan siya Hudiyo sa sulod, ug ang iyang pagkatinuli maoy sa kasingkasing pinaagi sa espiritu.”​—Rom 2:​28, 29.

Sagad nga sa dihang ang Kristohanon Gregong Kasulatan maghisgot sa “kongregasyon” diha sa katibuk-ang diwa, ang gihisgotan mao ang 144,000 ka membro niini, ang dinihogang mga sumusunod ni Kristo gawas kang Jesus mismo. (Efe 5:32; Heb 12:​23, 24) Bisan pa niana, ang inspiradong mga pulong ni David nga gitala sa Salmo 22:22, nga gipadapat ngadto kang Jesu-Kristo diha sa Hebreohanon 2:12, nagpakita nga ang terminong “kongregasyon” mahimong ikapadapat nga lakip ang ulo niini, si Jesu-Kristo. Sa dihang nagkutlo ug bahin sa mga pulong ni David, ang magsusulat ngadto sa mga Hebreohanon miingon: “Kay siya nga nagbalaan ug kadtong ginabalaan, silang tanan usa rag gigikanan, ug tungod niini wala niya [Jesu-Kristo] ikaulaw ang pagtawag kanila nga ‘mga igsoon,’ kay siya nag-ingon: ‘Ipahayag ko ang imong ngalan ngadto sa akong mga igsoon; sa taliwala sa kongregasyon pagadayegon ko ikaw pinaagig awit.’” (Heb 2:​11, 12) Sama kang David nga usa ka membro sa kongregasyon sa Israel nga diha sa taliwala niini iyang gidayeg si Jehova, si Jesu-Kristo mahimong, niining bahina, pagalantawon ingong usa ka membro sa espirituwal nga kongregasyon, ang uban nga diha niini gitawag nga iyang “mga igsoon.” (Itandi ang Mat 25:​39, 40.) Si David sakop sa Israelinhong kongregasyon ni Jehova nga Diyos, ug si Jesu-Kristo maoy membro usab niana samtang dinhi pa sa yuta, nga nagwali taliwala sa mga membro niini. Ang nahibilin sa maong kongregasyon nahimong bahin sa kongregasyon ni Jesus.

Organisasyon sa Kristohanong Kongregasyon. Bisan tuod ang Kristohanong mga kongregasyon sa Diyos gitukod sa nagkalainlaing mga dapit, kini wala maglihok nga independente sa usag usa. Hinunoa, giila nilang tanan ang awtoridad sa Kristohanong nagamandong lawas sa Jerusalem. Kini nga nagamandong lawas gilangkoban sa mga apostoles ug sa mga ansiyano sa kongregasyon sa Jerusalem, diin walay karibal nga mga hugpong sa ubang mga dapit nga buot modumala sa kongregasyon. Maoy ngadto sa matinumanon nga Kristohanong nagamandong lawas sa unang siglo K.P. nga ang isyu bahin sa pagtuli gipadala aron sulbaron. Sa dihang ang nagamandong lawas nakadesisyon na niini, nga gitultolan sa balaang espiritu, kanang maong desisyon gidawat ug gipatuman sa tanang Kristohanong mga kongregasyon, nga andam nga magpasakop ngadto niini.​—Buh 15:22-31.

Ang Kristohanong lawas sa Jerusalem nagpadalag nagapanawng mga hawas. Busa, si Pablo ug ang uban pa naghatod sa desisyon sa nagamandong lawas nga bag-o lang gihisgotan, nga nag-ingon labot niini: “Karon samtang sila mipanaw agi sa mga siyudad ilang ipanghatod ang mga sugo nga gidesisyonan sa mga apostoles ug mga ansiyano nga didto sa Jerusalem aron sundon sa mga atua didto.” Mahitungod sa nahimong mga epekto, kini ang giingon: “Busa, sa pagkatinuod, ang mga kongregasyon padayong nalig-on diha sa pagtuo ug miuswag sa gidaghanon adlaw-adlaw.” (Buh 16:​4, 5) Sayo niini, sa dihang ang mga apostoles sa Jerusalem “nakadungog nga ang Samaria midawat sa pulong sa Diyos, ilang gipadala si Pedro ug si Juan ngadto kanila; ug sila nangadto ug nag-ampo alang kanila nga unta mabatonan nila ang balaang espiritu.”​—Buh 8:​14, 15.

Ang tagsatagsa ka kongregasyon misunod pag-ayo sa direksiyon sa Kristohanong nagamandong  lawas, nga mao ang nagdumala sa pagtudlo ug mga ansiyano. (Tit 1:​1, 5) Busa niining paagiha, nga gitultolan sa Kristohanong nagamandong lawas ubos sa impluwensiya sa balaang espiritu, nga ang mga magtatan-aw ingon man usab ang mga katabang, ang ministeryal nga mga alagad, gitudlo alang sa matag kongregasyon. Ang mga lalaki nga gitudlo niining sinaligang mga katungdanan ug responsibilidad kinahanglang makakab-ot sa espesipikong mga kuwalipikasyon. (1Ti 3:1-13; Tit 1:5-9) Ang nagapanawng mga hawas sa nagamandong lawas, sama kang Pablo, misunod kang Kristo ug mipakitag maayong panig-ingnan aron sundogon. (1Co 11:1; Flp 4:9) Sa pagkatinuod, ang tanang anaa sa posisyon ingong espirituwal nga mga magbalantay kinahanglang mahimong “mga panig-ingnan alang sa panon” (1Pe 5:​2, 3), kinahanglang magpakita ug mahigugmaong kabalaka sa mga indibiduwal sulod sa kongregasyon (1Te 2:5-12), ug kinahanglang makaabag gayod niadtong masakiton sa espirituwal.​—Gal 6:1; San 5:13-16; tan-awa ang ANSIYANO, TIGULANG NGA LALAKI; MAGTATAN-AW; ALAGAD, MINISTRO.

Busa, ingon nga giorganisar ni Jehova ang kongregasyon sa Israel ubos sa mga ansiyano, mga pangulo, mga maghuhukom, ug mga opisyal (Jos 23:2), Iyang gitino nga madumala ang Kristohanong kongregasyon pinaagi sa pagtudlo diha niini ug mga ansiyano nga maghupot ug sinaligang mga katungdanan. (Buh 14:23) Ug maingon nga ang responsableng mga lalaki molihok usahay ingong mga hawas alang sa tibuok kongregasyon sa Israel, sama sa hudisyal nga mga butang (Deu 16:18), gihikay usab sa Diyos nga ang tagsatagsa ka Kristohanong kongregasyon adunay mohawas labot niining mga butanga pinaagi sa responsableng mga lalaki nga gihatagan ug mga katungdanan pinaagi sa balaang espiritu. (Buh 20:28; 1Co 5:1-5) Apan, kon motungha man ang mga suliran tali sa mga membro sa Kristohanong kongregasyon sa Diyos, ang mga pulong ni Jesu-Kristo nga girekord sa Mateo 18:15-17 (gisulti sa wala pa isalikway ni Jehova ang Hudiyohanong kongregasyon sa Diyos ug busa unang gipadapat ngadto niini) nagsilbing pasukaranan sa paghusay o sa pagdumala sa maong mga suliran.

Si Jehova nga Diyos nagpahiluna sa mga membro sa espirituwal nga “lawas” ni Kristo “sumala sa iyang gikahimut-an.” Ug si Pablo mipahayag: “Gipahiluna sa Diyos kini sila diha sa kongregasyon, una, mga apostoles; ikaduha, mga manalagna; ikatulo, mga magtutudlo; unya gamhanang mga buhat; unya mga gasa sa pagpang-ayo; makatabang nga pagpang-alagad, katakos sa pagdumala, pagsultig lainlaing mga pinulongan.” Dili ang tanan naghimo sa samang mga buluhaton, apan ang tanan gikinahanglan sa Kristohanong kongregasyon. (1Co 12:12-31) Gipatin-aw ni Pablo nga ang pagtagana ug mga apostoles, mga manalagna, mga tig-ebanghelyo, mga magbalantay, ug mga magtutudlo alang sa Kristohanong kongregasyon maoy “alang sa pagpasibo ug balik sa mga balaan, alang sa ministeryal nga buluhaton, alang sa pagpalig-on sa lawas ni Kristo, hangtod kitang tanan makadangat sa pagkausa sa pagtuo ug sa tukmang kahibalo sa Anak sa Diyos, sa pagkahingkod nga tawo, sa gidak-on nga iya sa kabug-osan ni Kristo.”​—Efe 4:11-16.

Ang kongregasyon sa Israel gitagan-an ug mga balaod sa Diyos ug gipaamgo nga “dili sa tinapay lamang mabuhi ang tawo kondili sa matag pulong gikan sa baba ni Jehova nga ang tawo mabuhi.” (Deu 8:1-3) Giila usab ni Jesu-Kristo nga ang tawo dili mabuhi sa tinapay lamang “kondili sa matag pulong nga magagula sa baba ni Jehova.” (Mat 4:​1-4) Busa, igong tagana ang gihimo alang sa Kristohanong kongregasyon aron mabatonan ang gikinahanglang espirituwal nga pagkaon, diin si Kristo mismo ang naghisgot sa “ulipon” nga pinaagi niini ang maong pagkaon iapod-apod ngadto sa Kristohanong “mga sulugoon sa panimalay.” Ingong bahin sa iyang tagna mahitungod sa iyang kaugalingong presensiya ug “sa kataposan sa sistema sa mga butang,” gipakita ni Jesus nga sa iyang pag-abot, ang “agalon” magtudlo niini nga “matinumanon ug maalamong ulipon” “ibabaw sa tanan niyang mga kabtangan.”​—Mat 24:​3, 45-47.

Ang mga panagkatigom alang sa pagsimba kang Jehova ug sa pagtuon sa iyang balaod hinungdanon diha sa kongregasyon sa Israel. (Deu 31:12; Neh 8:1-8) Sa susama, ang mga tigom alang sa pagsimba kang Jehova ug sa pagtuon sa Kasulatan maoy hinungdanong bahin sa Kristohanong kongregasyon sa Diyos, ang magsusulat ngadto sa mga Hebreohanon nag-awhag sa mga dumadawat sa iyang sulat nga dili talikdan ang ilang mga panagkatigom. (Heb 10:​24, 25) Ang mga kalihokan diha sa mga sinagoga sa ulahing kasaysayan sa mga Hudiyo naglakip sa pagbasa ug pagtudlo sa Kasulatan, sa pagtanyag ug mga pag-ampo, ug sa pagdayeg sa Diyos. Ang maong mga bahin gibuhat usab diha sa mga dapit sa Kristohanong panagkatigom, bisan tuod wala na ang dinugang nga mga rituwal nga sa ngadtongadto namugna diha sa mga panagkatigom sa sinagoga. Sa sinagoga walay gilain nga hut-ong sa mga saserdote, ang pagbasa ug ang pagpatin-aw sa Kasulatan bukas alang ni bisan kinsa nga debotadong lalaking Hudiyo. Sa susama, walay naglungtad sulod sa unang Kristohanong kongregasyon nga hut-ong sa mga klero o susamang dibisyon nga napalahi sa ordinaryong hut-ong sa mga tawo. Siyempre, walay mga babaye  nga nanudlo o nagbaton ug awtoridad ibabaw sa mga lalaki sa sulod sa kongregasyon o sa sinagoga.​—1Ti 2:​11, 12.

Ang paghupot sa hustong kahapsay diha sa mga tigom sa Kristohanong kongregasyon sa Diyos nahiuyon sa kamatuoran nga si Jehova, kinsa nagtagana sa kahikayan diha sa kongregasyon taliwala sa mga sumusunod ni Kristo, maoy usa ka “Diyos, dili sa kasamok, kondili sa kalinaw.” Kini nga kahapsay nakatabang usab sa dakong espirituwal nga kaayohan sa tanan nga mitambong.​—1Co 14:26-35, 40; tan-awa ang KATIGOMAN, PANAGKATIGOM.