[Kang (Iya ni) Levi].

Mga kaliwat ni Levi nga ikatulong anak nga lalaki ni Jacob pinaagi kang Lea. (Gen 29:32-34) Usahay kini nga termino gipadapat ngadto sa tibuok tribo, apan kasagaran kini wala maglakip sa saserdotehanong banay ni Aaron (Jos 14:​3, 4; 21:1-3); busa komon ang ekspresyong “mga saserdote ug mga Levihanon.” (1Ha 8:4; 1Cr 23:2; Esd 1:5; Ju 1:19) Ang saserdotehanong mga katungdanan gihatag lamang ngadto sa lalaking mga membro sa banay ni Aaron, uban sa mga Levihanon, nga kauban sa tribo, nga mag-alagad ingong ilang mga katabang. (Num 3:​3, 6-10) Kini nga kahikayan nagsugod sa dihang gitukod ang tabernakulo, sanglit una pa niini walay partikular nga banay o tribo ang gitudlo nga motanyag sa mga halad.​—Ex 24:5.

Gikuha Ingong Lukat Alang sa Panganay. Ang mga Levihanon gipili ni Jehova puli sa tanang panganay sa ubang mga tribo. (Ex 13:​1, 2, 11-16; Num 3:41) Kon mag-ihap gikan sa usa ka bulan ang pangedaron pataas, dihay 22,000 ka Levihanong mga lalaki nga ikabaylo alang sa samang gidaghanon sa panganayng mga lalaki sa ubang mga tribo. Ang senso nga gihimo didto sa Kamingawan sa Sinai nagpakita nga dihay 22,273 ka panganayng mga anak nga lalaki sa ubang mga tribo. Busa, gisugo sa Diyos nga ang usa ka lukat nga nagkantidad ug lima ka siklo ($11) ihatag kang Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki alang sa matag usa sa 273 ka panganay nga kapin sa mga Levihanon.​—Num 3:​39, 43, 46-51.

Mga Katungdanan. Ang mga Levihanon gilangkoban sa tulo ka banay, gikan sa mga anak nga lalaki ni Levi nga si Gerson (Gersom), Kohat, ug Merari. (Gen 46:11; 1Cr 6:​1, 16) Ang matag usa niini nga banay gihatagan ug luna duol sa tabernakulo didto sa kamingawan. Ang Kohatnong banay ni Aaron nagkampo sa atubangan sa tabernakulo dapit sa sidlakan. Ang ubang mga Kohatnon nagkampo dapit sa habagatang kiliran, ang mga Gersonhon dapit sa kasadpan, ug ang mga Merarihanon dapit sa amihanan. (Num 3:​23, 29, 35, 38) Ang pagpatindog, pagbungkag, ug pagdala sa tabernakulo mao ang buluhaton sa mga Levihanon. Sa dihang panahon na nga mobalhin, si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki magtangtang sa kortina nga nag-ulang sa Balaan gikan sa Labing Balaan ug magtabon sa arka sa pagpamatuod, sa mga halaran, ug sa ubang sagradong mga muwebles ug  mga galamiton. Dayon kini pas-anon sa mga Kohatnon. Dad-on sa mga Gersonhon ang mga tabil sa tolda, mga tabon, mga tabil, mga kortina sa sawang, ug mga pisi sa tolda (dayag nga mao ang mga pisi sa tabernakulo mismo), ug ang mga Merarihanon mao ang mag-atiman sa mga kuwadrong bayanan, mga haligi, mga suksokanang patongan, mga ugsok sa tolda ug mga pisi (mga pisi sa sawang palibot sa tabernakulo).​—Num 1:​50, 51; 3:​25, 26, 30, 31, 36, 37; 4:4-33; 7:5-9.

Ang mga buluhaton sa mga Levihanon organisado kaayo ubos ni David, kinsa nagtudlo ug mga tagdumala, mga opisyal, mga maghuhukom, mga magbalantay-sa-ganghaan, ug mga mamahandi, maingon man sa daghang uban pa sa pagtabang sa mga saserdote diha sa templo, sa mga sawang, ug sa mga lawak-kan-anan maylabot sa mga tanyag, mga halad, buluhatong pagputli, pagtimbang, pagsukod, ug sa nagkalainlaing mga buluhaton sa pagbantay. Ang Levihanong mga maghohoni giorganisar ngadto sa 24 ka grupo, sama sa mga dibisyon sa mga saserdote, ug sila nagrelibohay sa pag-alagad. Ang mga katungdanan gitino pinaagi sa pagripa. Maylabot sa mga grupo sa mga magbalantay-sa-ganghaan, ang asaynment sa partikular nga ganghaan gipili sa samang paagi.​—1Cr 23, 25, 26; 2Cr 35:​3-5, 10.

Sa adlaw ni Moises, sa pangedarong 30 ang usa ka Levihanon mosugod sa pagtuman sa iyang bug-os nga mga katungdanan, sama sa pagdala sa tabernakulo ug sa mga gamit niini sa dihang kini ibalhin. (Num 4:46-49) Ang pipila ka katungdanan mahimong buhaton gikan sa pangedarong 25, apan dayag nga dili ang hagong buluhaton, sama sa pagdala sa tabernakulo. (Num 8:24) Sa panahon ni Haring David ang pangedaron gikunhoran ngadto sa 20 anyos. Ang hinungdan kon nganong kini gikunhoran ni David maoy tungod kay ang tabernakulo (karon ilisdan na sa templo) dili na kinahanglang ibalhinbalhin. Ang mga asaynment sa obligadong pag-alagad matapos inig-edad ug 50. (Num 8:​25, 26; 1Cr 23:24-26; tan-awa ang EDAD, PANAHON.) Ang mga Levihanon kinahanglang batid sa Balaod tungod kay sila sagad nga gisugo sa pagbasa niini sa publiko ug sa pagtudlo niini ngadto sa komon nga katawhan.​—1Cr 15:27; 2Cr 5:12; 17:7-9; Neh 8:7-9.

Panginabuhian. Ang pangunang panginabuhian sa mga Levihanon maoy pinaagi sa mga ikapulo gikan sa ubang mga tribo, sanglit ang ikanapulong bahin sa tanang abot gikan sa yuta ug sa mga hayop ihatag man kanila. Ang mga Levihanon, sa baylo, maghatag ug ikapulo niini ngadto sa mga saserdote. (Num 18:25-29; 2Cr 31:4-8; Neh 10:​38, 39) Dugang pa, bisan tuod ang mga Levihanon wala paapila sa pagsundalo, sila, lakip sa mga saserdote, makaambit sa mga inagaw sa gubat. (Num 1:45-49; 31:25-31; tan-awa ang IKAPULO.) Ang mga Levihanon wala makadawat ug pahat nga teritoryo didto sa Canaan, sanglit si Jehova mao ang ilang bahin. (Num 18:20) Apan, ang ubang mga tribo sa Israel naghatag kanila ug katibuk-ang 48 ka siyudad lukop sa Yutang Saad.​—Num 35:1-8.

Mga Tigpaluyo sa Matuod nga Pagsimba. Ang mga Levihanon nagpakitag talagsaong mga panig-ingnan sa kadasig alang sa matuod nga pagsimba. Makita kini sa panghitabo maylabot sa bulawan nga nating baka ug usab sa dihang ang mga Levihanon mibalhin gikan sa teritoryo ni Jeroboam human masip-ak ang gingharian. (Ex 32:26; 2Cr 11:​13, 14) Sila usab masiboton sa ilang pagpaluyo kang Haring Jehosapat, Ezequias, ug Josias maingon man kang Gobernador Zorobabel ug Nehemias ug sa saserdote-eskribang si Esdras sa ilang mga paningkamot sa pagpasig-uli sa matuod nga pagsimba diha sa Israel.​—2Cr 17:7-9; 29:12-17; 30:​21, 22; 34:​12, 13; Esd 10:15; Neh 9:​4, 5, 38.

Apan, ingong usa ka tribo, sila wala magpaluyo sa Anak sa Diyos sa iyang buluhatong pagpasig-uli, bisan tuod nga ang pipila ka Levihanon nahimong mga Kristohanon. (Buh 4:​36, 37) Daghan sa Levihanong mga saserdote ang nagpasakop sa pagtuo. (Buh 6:7) Sa dihang nalaglag ang Jerusalem ug ang templo niini niadtong 70 K.P., ang mga rekord sa banay sa mga Levihanon nawagtang o nadaot, nga tungod niana natapos ang Levihanong sistema. Apan, ang usa ka “tribo ni Levi” nahimong bahin sa espirituwal nga Israel.​—Pin 7:​4, 7.

Ang ngalan niini nga tribo mao usab ang gigikanan sa ngalang Levitico nga usa ka basahon sa Bibliya. Kini nga basahon daghag gihisgotan bahin sa mga Levihanon ug sa ilang mga katungdanan.