Luz
[Kahoyng Almendras].
1. Ang unang ngalan sa lungsod sa Bethel, dayag nga maoy gingalan niini sa mga molupyo nga Canaanhon. Gigamit ni Jacob ang ngalang Bethel (nagkahulogang “Balay sa Diyos”) alang sa dapit diin siya nakadawat ug usa ka damgo nga naundan sa usa ka pagpadayag gikan sa Diyos; usa ka dapit diin si Abraham nagkampo kaniadto. (Gen 28:16-19; 35:6) Gituohan nga ang Luz mao ang mga kagun-oban duol sa balangay sa Beitin, mga 17 km (11 mi) sa A sa Jerusalem. Mopatim-aw nga sa ulahi ang Luz gipulihan sa ngalang Bethel, lagmit sa panahon sa pagpanakop sa Israel sa Canaan. (Huk 1:22) Tungod sa paghubad sa King James Version ug sa Revised Standard Version sa Josue 16:2 nga naghubit sa utlanan sa Epraim nga mitadlas “gikan sa Beth-el ngadto sa Luz,” gipangagpas sa pipila nga kining mga dapita maoy magkalahi nga mga lungsod. Apan, ang ubang modernong mga hubad mabasa dinhi nga “Beth-el-luz” (JP), “Bethel-luz” (JB), “Bethel (nga mao, ang Luz)” (AT), o “Bethel nga iya sa Luz” (NW). Human sa kapitulo 1 sa basahon sa Mga Maghuhukom, ang ngalang Luz wala na gamita.—Tan-awa ang BETHEL Num. 1.
Ang Hebreohanong pulong (luz) nga maoy ngalan sa lungsod gigamit usab sa Genesis 30:37 maylabot sa mga sungkod nga kahoyng almendras nga gigamit ni Jacob.
2. Ang ngalan sa usa ka siyudad nga gitukod didto sa “yuta sa mga Hitihanon” pinaagi sa usa ka tawo sa Bethel (Luz) kinsa miayuda sa Israelinhong mga manggugubat sa balay ni Jose sa pagpukan sa Bethel. Sama ni Rahab ug sa iyang banay, siya ug ang iyang banay wala unsaa. Apan, dili sama kang Rahab ug tingali nagpakita nga ang pasukaranan sa iyang gihimong pag-alagad dili usa ka matuod nga kahadlok ug pagpabili kang Jehova nga Diyos sa Israel, ang tawo wala makig-uban sa Israel, nga mipalabi sa pag-adto sa yuta sa mga Hitihanon ug didto nagtukod sa iyang siyudad nga iyang ginganlan ug Luz, sa walay duhaduha ingong handomanan sa iyang lungsod nga natawhan. Ang Bibliya wala magpasidungog kaniya pinaagi sa paghisgot sa iyang ngalan sama sa paghisgot kang Rahab. (Huk 1:23-26) Giisip sa pipila nga ang ngalan sa siyudad lagmit makita diha sa mga kagun-oban sa el-Louaize, mga 20 km (12 mi) sa SHS sa Sidon.