Maayong Panimuot
Ang Gregong mga pulong nga neʹpho (berbo) ug ne·phaʹli·os (adhetibo) pangunang nagtumong sa pagkawala maapektohi sa makahubog nga mga ilimnon. Apan, kini pangunang gigamit diha sa Kasulatan sa mahulagwayong diwa. Kini adunay ideya sa pagkamaayog panimuot, pagkamakasaranganon sa batasan, pagtukaw, pagkamabinantayon, o paghupot ug maayong panghunahuna. Ang susamang pulong, e·kneʹpho, nga sa panguna nagkahulogang “nahuwasan,” gigamit sa Gregong Septuagint diha sa Genesis 9:24: “Naulian [nahigmata] si Noe gikan sa pagkahubog.” Dugang pa, kini nga Gregong termino gigamit diha sa samang bersiyon sa Joel 1:5, diin ang manalagna miawhag sa espirituwal nga “mga palahubog” sa Israel sa ‘pagmata,’ ug sa Habacuc 2:19, diin ang kaalaotan gitagna alang sa mga magsisimba sa mga idolo kinsa nag-ingon ngadto sa mga piraso sa kahoy ug bato, “Pagmata!”
Sa pagbatbat sa mga kuwalipikasyon niadtong kinsa itudlo ingong mga magtatan-aw diha sa Kristohanong mga kongregasyon, si apostol Pablo nag-ingon nga ang magtatan-aw angay nga “makasaranganon sa batasan” (Gr., ne·phaʹli·os). Kini naglakip sa dili pagpatuyang sa pag-inom ug bino, sanglit giingon usab nga siya angayng dili “palahubog nga burokinto.” Ang pulong nga ne·phaʹli·os nagpakita nga kini nga tawo adunay maayong panabot ug makasaranganon sa ubang mga butang, sama sa sinultihan ug sa panggawi, gawas pa sa iyang pagkamakasaranganon sa paggamit sa isog nga ilimnon.—1Ti 3:2, 3.
Ang kababayen-an diha sa kongregasyon gihatagan sa susamang tambag nga “magmaugdang, dili mabutangbutangon, makasaranganon sa batasan, matinumanon sa tanang butang.” (1Ti 3:11) Sa susama ang tigulang nga mga lalaki ug mga babaye gitambagan, nga ang tigulang nga mga babaye magsilbing sulondan “aron ilang ikapasig-uli ang batan-ong mga babaye sa ilang kaamgohan,” nga mahimong maayong mga asawa ug mga inahan, nga magpasakop sa ilang mga bana.—Tit 2:2-5.
Sa pagtul-id sa kongregasyon sa Corinto, nga naimpluwensiyahan sa pipila ka tawo nga nagpasiugdag sayop nga doktrina, si Pablo miingon: “Ang daotang pakig-uban makadaot sa mapuslanong pamatasan. Pagmata kamo ngadto sa matarong nga panimuot [usa ka porma sa e·kneʹpho] ug ayaw pagpakasala, kay ang pipila walay kahibalo sa Diyos. Ako nagasulti aron kamo mobatig kaulaw.” (1Co 15:33, 34) Kinahanglang momata sila gikan sa ilang pagkawalay panimuot gumikan sa sayop nga doktrina, nga nagpahisalaag sa pipila ug nagpahinabog espirituwal nga sakit ug bisan kamatayon. (1Co 11:30) Sa samang diwa siya misulat sa miagi ngadto sa mga taga-Tesalonica, nga gisamok sa mga tawo nga nagpasiugdag mga butang nga wala itudlo sa mga apostoles. Mahitungod sa “adlaw ni Jehova,” siya miingon nga ang maong adlaw kalit nga moabot sama sa mga kawatan apan dili makalitan niini ang tinuod, matinumanong mga Kristohanon. Busa, sila kinahanglang dili magduka kondili magmabinantayon; sila kinahanglang ‘magtukaw ug maghupot sa ilang maayong panghunahuna [sa literal, maayong panimuot].’—1Te 5:2-6, 8.
Si Pablo nagpasidaan usab kang Timoteo bahin sa pag-abot sa apostasya, sa kapeligrohan niini ngadto sa integridad sa mga Kristohanon nga nagtinguha sa pagpabiling matinumanon. Si Timoteo, ilabina, ingong usa ka magtatan-aw, kinahanglang magbantay aron ‘mahuptan ang iyang maayong panghunahuna [maghupot ug maayong panimuot] sa tanang butang,’ sa ‘pag-antos sa daotan, sa paghimo sa buluhaton sa usa ka tig-ebanghelyo, sa pagtuman nga bug-os sa iyang ministeryo.’ (2Ti 4:3-5) Sa iyang paghupot ug maayong panghunahuna, si Timoteo nakaamgo nga si Pablo hapit nang mawala (2Ti 4:6-8), ug si Timoteo mismo sa ngadtongadto mawala usab, busa siya kinahanglang magpiyal sa mga butang nga nakat-onan ngadto sa matinumanong mga tawo, nga, sa baylo, makabaton ug igong katakos sa pagtudlo sa uban. (2Ti 2:2) Sa ingon ang kongregasyon mapalig-on ingong salipdanan batok sa pag-abot sa apostasya, ingong “usa ka haligi ug tukod sa kamatuoran.”—1Ti 3:15.
Sa susama si apostol Pedro, nga nahibalo nga siya ug ang iyang mga isigkaapostoles hapit nang mawala (2Pe 1:14), nakahimo sa pagpugong sa kalihokan sa mga apostata nga gihulhogan sa Yawa, nga nagtambag sa mga Kristohanon sa pagpangupot sa ilang kaluwasan pinaagi kang Kristo, ‘nga huptan sa bug-os ang ilang maayong panghunahuna [sa literal, hingpit nga maayong panimuot], ibutang ang ilang paglaom diha sa dili-takos nga kalulot nga igahatag kanila inigpadayag ni Jesu-Kristo.’ (1Pe 1:13) Kay nahibalo sa kaseryoso sa mga panahon, sa pag-usbaw sa paglutos gikan sa kalibotan, sila kinahanglang magbaton ug maayong panghunahuna, magmabinantayon, magtukaw, ug dili pasagdan ang tim-os nga pag-ampo, aron makabaton ug kusog nga gikinahanglan aron makalahutay. (1Pe 4:7) Siya nagpasidaan kanila nga huptan ang ilang maayong panghunahuna, tungod kay ang Yawa nahisamag usa ka leyon nga nagangulob nga nagapangitag matukob, ug sila kinahanglang lig-ong mobarog batok sa Yawa. Kini nanginahanglan ug maayong panimuot, pagkaugdang, pagpugong-sa-kaugalingon.—1Pe 5:8, 9.