Ang usa ka magtutudlo maoy usa ka tawo nga naghatag ug kahibalo o naantigohan ngadto sa uban pinaagi sa pulong o pinaagi sa panig-ingnan. Ang usa ka epektibong magtutudlo sagad naghatag ug pagpatin-aw o nagpaluyong ebidensiya o siya naggamit ug ubang paagi nga gituyo aron sa pagtabang sa mga tigpaminaw sa pagdawat ug sa paghinumdom sa ilang napaminawan.

Si Jehova nga Diyos, ang Maglalalang, mao ang Dakong Instruktor o Magtutudlo sa iyang mga alagad. (1Ha 8:36; Sal 27:11; 86:11; 119:102; Isa 30:20; 54:13) Ang mga kalalangan mismo nagtudlo nga naglungtad ang usa ka maalamon-sa-tanan nga Diyos, ug kini nagtaganag natad sa pagtuon ug  pagtuki nga hangtod karon tipik lamang ang natun-an. (Job 12:7-9) Dugang pa, pinaagi sa linaing mga pagpadayag, si Jehova nga Diyos nagtudlo sa mga tawo sa iyang ngalan, mga katuyoan, ug mga balaod. (Itandi ang Ex 4:​12, 15; 24:12; 34:5-7.) Ang maong mga pagpadayag makaplagan diha sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya, ug nagsilbing pasukaranan alang sa hustong pagpanudlo maylabot sa iyang kabubut-on. (Rom 15:4; 2Ti 3:14-17) Ang espiritu sa Diyos nag-alagad usab ingong magtutudlo.​—Ju 14:26.

Pagpanudlo Taliwala sa mga Israelinhon. Sa Israel, ang mga ginikanan adunay hinatag-sa-Diyos nga responsibilidad sa pagtudlo sa ilang mga anak. (Deu 4:9; 6:​7, 20, 21; 11:19-21; Sal 78:1-4) Alang sa nasod sa katibuk-an, ang mga manalagna, mga Levihanon, ilabina ang mga saserdote, ug ang ubang maalamong mga tawo nag-alagad ingong mga magtutudlo.​—Itandi ang 2Cr 35:3; Jer 18:18; tan-awa ang EDUKASYON.

Mga manalagna. Ang mga manalagna nagtudlo sa mga Israelinhon bahin sa mga hiyas ug mga katuyoan ni Jehova, nagyagyag sa ilang kasaypanan, ug naglatid sa matarong nga dalan nga angay nilang subayon. Sagad gibuhat sa mga manalagna ang ilang pagpanudlo sa binaba nga paagi, sa ulahi kini ilang gisulat. (Itandi ang 1Sa 12:23-25; Isa 7:​3, 4; 22:​15, 16; Jer 2:2.) Ang ilang mga paagi sa pagpanudlo naglakip sa paggamit ug mga pangutana (Jer 18:​13, 14; Am 3:3-8; Hag 2:11-14), mga sambingay (2Sa 12:1-7; Isa 10:15; Jer 18:3-10), mga tigmo (Eze 17:2), ug simbolikong mga buhat (1Ha 11:30-32; Jer 13:4-11; 19:1-12; 27:2; 28:10-14; Eze 4:1–​5:4).

Mga saserdote ug mga Levihanon. Ang mga saserdote ug mga Levihanon adunay kaakohan sa pagtudlo sa balaod sa Diyos ngadto sa nasod sa Israel. (Lev 10:11; 14:57; 2Cr 15:3; 35:3) Kini gihimo sa nagkalainlaing paagi. Sa matag tuig nga Igpapahulay, sa panahon sa Pista sa mga Balongbalong, ang tibuok Balaod basahon ngadto sa tanang tawo​—mga lalaki, babaye, bata, ug langyaw nga mga pumoluyo. (Deu 31:9-13) Usahay, pinaagi sa pagpatubag sa katawhan, mapatisok sa mga Levihanon ang mga balaod sa Diyos ngadto sa mga mamiminaw. (Itandi ang Deu 27:14-26.) Gawas pa sa pagbasa sa Balaod, ang mga saserdote ug mga Levihanon sa walay duhaduha nagpatin-aw sa kahulogan niini. (Itandi ang Neh 8:8.) Ug ang hudisyal nga mga desisyon nga ilang gihatag nagtudlo sa mga prinsipyo labot sa hustisya sa Diyos.​—Deu 17:8-13; 1Cr 26:29; 2Cr 19:8-11.

Mga eskriba. Sa panahon sa yutan-ong ministeryo ni Jesus, prominente ang mga eskriba ingong mga magtutudlo sa Balaod. Apan sila wala makigbisog sa pagsulbad sa tinuod nga mga problema ug mga panginahanglan sa katawhan. Sama sa mga Pariseo, ang mga eskriba naghatag ug dakong pagtagad sa teknikal nga mga regulasyon ug mga tradisyon kay sa kaluoy, hustisya, ug pagkamatinumanon. Ilang gihimo ang Balaod nga mabug-at alang sa katawhan. (Mat 23:2-4, 23, 24; Luc 11:​45, 46) Ang ilang pagpanudlo dili ingon ka epektibo kay sa angay untang dahomon, kay ilang giisip nga sila labaw kay sa ordinaryong mga tawo ug wala magpakitag maayong panig-ingnan nga takos sundogon.​—Itandi ang Mat 23:​3, 6, 7; Ju 7:​48, 49; tan-awa ang ESKRIBA.

Nganong epektibo kaayo ang pagpanudlo ni Jesus?

Bisan pag ang relihiyosong mga lider sa Judaismo dili sinsero sa pagtawag kaniya ingong “Magtutudlo [Gr., Di·daʹska·los],” si Jesu-Kristo giila sa mga magtutuo ug mga dili-magtutuo ingong magtutudlo. (Mat 8:19; 9:11; 12:38; 19:16; 22:​16, 24, 36; Ju 3:2) Ang mga polis nga gisugo sa pagdakop kaniya nakadayeg pag-ayo sa iyang pagpanudlo nga tungod niana sila mipauli nga wala siya madala, nga miingon: “Wala pa gayoy laing tawo nga nakasulti ug sama niini.” (Ju 7:46) Si Jesus nanudlo ‘ingon sa usa ka tawo nga may awtoridad, ug dili ingon sa mga eskriba.’ (Mat 7:29) Ang Tinubdan sa iyang gitudlo mao ang Diyos (Ju 7:16; 8:28), ug si Jesus naghatag ug impormasyon ginamit ang yano, dili-malalis nga lohika, makapapukaw-sa-hunahuna nga mga pangutana, makapahingangha nga mahulagwayong mga pulong, ug makahuloganong mga sambingay nga gipasukad sa mga butang nga sinati kaayo sa iyang mga mamiminaw. (Mat 6:25-30; 7:3-5, 24-27; tan-awa ang SAMBINGAY.) Si Jesus migamit usab ug praktikal nga mga leksiyon, nga sa usa ka higayon naghugas sa mga tiil sa iyang mga tinun-an aron sa pagtudlo kanila nga sila angay nga mag-inalagaray sa usag usa.​—Ju 13:2-16.

Ang kahibalo ni Jesus midako tungod sa iyang suod nga relasyon sa iyang Amahan ug Diyos sa wala pa siya moanhi sa yuta. Busa siya mas nakaila sa Diyos kay ni bisan kinsang tawo, ug tungod niini siya makatudlo nga may awtoridad bahin sa iyang Amahan. Sama sa giingon mismo ni Jesus: “Walay usa nga bug-os nakaila sa Anak gawas sa Amahan, ni may usa nga bug-os nakaila sa Amahan gawas sa Anak ug kaniya nga buot sa Anak nga ipadayag siya.”​—Mat 11:27; Ju 1:18.

Si Jesus sinati usab kaayo sa sinulat nga Pulong sa Diyos. Sa dihang gipangutana kon unsa ang kinadak-ang sugo sa Balaod, sa walay pagpanuko  iyang gitingob ang tibuok Balaod sa duha ka sugo, nga nagkutlo gikan sa Deuteronomio (6:5) ug sa Levitico (19:18). (Mat 22:36-40) Sa panahon sa iyang pagministeryo, siya nailado sa pagkutlo o sa pagpahayag ug mga ideya nga susama sa mga teksto gikan sa halos katunga sa mga basahon sa Hebreohanong Kasulatan​—Genesis (2:24; Mat 19:5; Mar 10:​7, 8), Exodo (3:6; Mat 22:32; Luc 20:37), Levitico (14:2-32; Mat 8:4), Numeros (30:2; Mat 5:33), Deuteronomio (5:16; Mat 15:4; Mar 7:10), Unang Samuel (21:4-6; Mat 12:​3, 4), Unang Hari (17:9; Luc 4:26), Job (42:2; Mat 19:26), Salmo (8:2; 110:1; Mat 21:16; 22:44), Proverbio (24:12; Mat 16:27), Isaias (6:​9, 10; Mat 13:​14, 15; Ju 12:40), Jeremias (7:11; Mat 21:13; Mar 11:17; Luc 19:​45, 46), Lamentaciones (2:1; Mat 5:35), Daniel (9:27; Mat 24:15), Oseas (6:6; Mat 9:13), Jonas (1:17; Mat 12:40), Miqueas (7:6; Mat 10:​21, 35, 36), Zacarias (13:7; Mat 26:31), ug Malaquias (3:1; Mat 11:10).

Dugang pa, ang hingpit nga panig-ingnan ni Jesus puwersadong nagpamatuod sa iyang gitudlo. (Ju 13:15) Siya dili sama sa mga eskriba ug mga Pariseo, nga labot kanila si Jesus miingon: “Ang tanang butang nga ilang isulti kaninyo, buhata ug sunda, apan ayaw ninyo pagbuhata ang sumala sa ilang mga buhat, kay sila mosulti apan dili mobuhat.”​—Mat 23:3.

Ang uban pang mga aspekto nga naghimo sa pagpanudlo ni Jesus nga may awtoridad ug epektibo mao ang iyang pagsabot sa tawo ug ang iyang mahigugmaong kahingawa alang sa uban. Ang iyang idlot nga pagsabot napadako pinaagi sa milagrosong kahibalo sa kagikan ug sa pangatarongan sa uban. (Mat 12:25; Luc 6:8; Ju 1:48; 4:18; 6:​61, 64; 13:11) “Siya nahibalo kon unsa ang anaa sa tawo.” (Ju 2:25) Ang iyang kasingkasing nahingawa pag-ayo sa mga tawo mao nga iyang gisakripisyo ang gikinahanglang pagpahulay aron sa pagtudlo kanila. Sa usa ka higayon si Jesus ug ang iyang mga tinun-an misakay sa usa ka sakayan ug mipaingon sa hilit nga dapit aron sa pagpahulay sa makadiyot. “Apan ang mga tawo nakakita kanila nga migikan ug daghan ang nakahibalo niini, ug gikan sa tanang siyudad sila nagdungan sa pagdagan paingon didto ug nakaabot nga una pa kanila. Buweno, sa pagkawas, iyang nakita ang usa ka dakong panon sa katawhan, apan siya giabot ug kaluoy kanila, tungod kay sila nahisama sa mga karnero nga walay magbalantay. Ug siya misugod sa pagtudlo kanila ug daghang butang.”​—Mar 6:31-34.

Masinabtonon si Jesus sa iyang mga mamiminaw. Sa dihang wala hisabti sa iyang mga tinun-an ang usa ka sambingay, siya mapailobon nga nagpatin-aw niini ngadto kanila. (Mat 13:10-23) Kay nahibalo sa ilang mga limitasyon, wala niya hatagi sila ug daghan kaayong impormasyon. (Ju 16:​4, 12) Sa dihang gikinahanglan, gisubli ni Jesus ang halos parehong impormasyon. (Mar 9:35; 10:​43, 44) Sa pagtubag sa mga pangutana, sagad gipaluyohan ni Jesus ang iyang tubag pinaagig mga sambingay o praktikal nga mga leksiyon, aron kini lalom nga matisok diha sa mga hunahuna sa mga mamiminaw ug magpalihok sa ilang mga panghunahuna.​—Mat 18:1-5, 21-35; Luc 10:29-37.

Ang Espiritu sa Diyos Nagtudlo. Sa panahon sa iyang tulo ug tunga ka tuig nga yutan-ong ministeryo, gibansay ni Jesus ang iyang mga tinun-an aron ipadayon ang buluhaton nga iyang gisugdan. Ingong dili-hingpit nga mga tawo, lagmit nga dili nila mahinumdoman ang tanang detalye sa iyang gipanudlo. Apan si Jesus misaad kanila: “Ang magtatabang, ang balaang espiritu, nga ipadala sa Amahan sa akong ngalan, siya magtudlo kaninyo sa tanang butang ug magpahinumdom kaninyo sa tanang butang nga akong gisulti kaninyo.” (Ju 14:26) Kini nagpasabot nga ang espiritu sa Diyos magtudlo kanila kon unsay ilang gikinahanglan nga mahibaloan aron molampos ang ilang ministeryo. Kini ilabinang magbukas sa ilang pagsabot sa mga butang nga ila nang napatalinghogan kanhi apan wala masabti. Ingong usa ka tigpahinumdom, ang balaang espiritu magpahinumdom kanila sa mga butang nga gitudlo ni Jesus samtang siya uban pa kanila. Ug, ingong usa ka magtutudlo, ipakita niini kanila ang hustong pagpadapat sa iyang mga pulong.​—Itandi ang Ju 2:19-22; tan-awa ang KAMATUORAN (“Ang Espiritu sa Kamatuoran”).

Sa dihang dad-on atubangan sa publikong panagkatigom, sa mga hari, ug sa ubang mga tawo nga hataas ug katungdanan sa kagamhanan, ang mga tinun-an ni Jesus makasalig sa espiritu sa Diyos ingong usa ka tigpahinumdom ug magtutudlo. Sama sa usa ka higala, kini magpahinumdom kanila sa mga butang nga ilang isulti ug kini motabang kanila sa paghimog tukmang mga pagpadapat. Kini mosangpot sa paghatag ug maayong pamatuod ug magpahilom usab sa mga magsusupak. (Mat 10:18-20; Mar 13:11; Luc 12:​11, 12; 21:13-15) Mao nga si Pedro ug Juan nakahimo sa pagsulti nga maisogon sa dihang gipangutana sa kinatas-ang korte sa mga Hudiyo, ang Sanhedrin, bahin sa pag-ayo nila sa usa ka tawong bakol sukad pa sa pagkatawo. Ang ilang pagkawalay-lipudlipod nga mosulti maoy usa ka butang nga dili gayod madahom gikan sa “mga tawong dili edukado ug ordinaryo.” Kini nakapatingala sa mga membro sa Sanhedrin. Ug tungod sa mga pulong ni Pedro, inubanan sa presensiya sa naayong tawo, kining makinaadmanong mga tawo “walay ikasulti batok niini.”​—Buh 4:5-14.

 Sanglit ang tibuok nga Pulong sa Diyos gisulat ubos sa pag-inspirar (2Ti 3:16), kini naundan lamang sa mga pagtulon-an sa espiritu. Busa, ang pagtulon-an nga sukwahi sa Pulong sa Diyos dili gayod angayng hatagan ug pagtagad sa mga Kristohanon. Ingon sa gisulat ni apostol Juan: “Kamo wala magkinahanglan ni bisan kinsa nga magtudlo kaninyo; hinunoa, ingon nga ang pagdihog gikan kaniya nagtudlo kaninyo bahin sa tanang butang, ug maoy tinuod ug dili bakak, ug ingon nga kini nagtudlo kaninyo, magpabilin kamo nga nahiusa kaniya.” (1Ju 2:27) Kadtong gisultihan ni Juan niini nga mga pulong maoy inanak-sa-espiritung mga Kristohanon. Sila nakaila kang Jehova nga Diyos ug sa iyang Anak, si Kristo Jesus. Sila bug-os nga sinati sa kamatuoran sa Diyos. Busa sila wala magkinahanglan ug mga tawo ingong mga magtutudlo nga misalikway sa Amahan ug sa Anak. Ang maong mga magtutudlo magpahisalaag lamang kanila gikan sa ilang nahibaloan na nga kamatuoran ingon sa gitudlo sa espiritu sa Diyos ug tin-aw nga gilatid diha sa Sagradong mga Sinulat. (1Ju 2:18-26) Tungod niini ang mga Kristohanon angayng dili magpasaka sa apostatang mga magtutudlo diha sa ilang mga balay o bisan gani sa pagpangomosta kanila.​—2Ju 9-11.

“Ang Balaod Nahimong Atong Magtutudlo.” Sa panahon ni apostol Pablo, ang usa ka sinaligang ulipon mouban sa bata sa pagngadto-nganhi sa tunghaan ug lagmit usab sa ubang mga kalihokan. Kini nga ulipon, sa Grego pai·da·go·gosʹ, magtugyan sa bata ngadto sa instruktor. Kini magpadayon sukad sa pagkabata hangtod tingali sa pagkaulitawo o pagkadalaga o saylo pa niana. Siya manalipod sa bata gikan sa pisikal o sa moral nga kadaot. Apan ang mga buluhaton niini nga ulipon naglakip usab sa pagdisiplina, ug siya lagmit saligan sa pagtudlo sa bata sa mga butang labot sa panggawi. Ang disiplina sa pai·da·go·gosʹ mahimong bug-at, siya ulipon man o kaha binayran nga magtutudlo.

Busa, ang Galacia 3:​24, 25 nag-ingon nga “ang Balaod nahimong atong magtutudlo [Gr., pai·da·go·gosʹ, sa literal “magtutultol sa bata”] nga nagatultol ngadto kang Kristo, aron kita ikapahayag nga matarong gumikan sa pagtuo. Apan karon nga miabot na ang pagtuo, kita dili na ilalom sa usa ka magtutudlo.” Ang Balaod higpit. Kini nagbutyag sa mga Hudiyo ingong mga makasasala ug naghukom kanila. (Gal 3:​10, 11, 19) Kini sa ingon nagtugyan sa mga Hudiyo nga hustong nadisiplina ngadto sa ilang Instruktor, si Jesu-Kristo. Si apostol Pablo nag-ingon: “Sa wala pa moabot ang pagtuo, kita gibantayan ilalom sa balaod, gitugyan nga tingob ngadto sa pagkabinilanggo, nga naglantaw sa pagtuo nga gitakdang ipadayag.”​—Gal 3:23.

Gisultihan ni apostol Pablo ang mga taga-Corinto: “Kay bisan pa ug kamo tingali may napulo ka libong magtutudlo diha kang Kristo, tino nga dili daghan ang inyong amahan; kay diha kang Kristo Jesus ako nahimong inyong amahan pinaagi sa maayong balita.” (1Co 4:​14, 15) Si Pablo mao ang unang nagdala sa mensahe sa kinabuhi ngadto sa Corinto ug busa siya nahisama sa usa ka amahan ngadto sa kongregasyon sa Kristohanong mga magtutuo didto. Bisan tuod nga lagmit lain na ang mag-atiman sa ilang mga panginahanglan, sama sa mga magtutudlo nga gisaligan sa mga bata, kini wala makapausab sa relasyon ni Pablo ngadto sa mga taga-Corinto. Ang “mga magtutudlo,” sama kang Apolos, lagmit nga adunay tiunay nga interes sa kongregasyon, apan ang interes ni Pablo mas labaw pa tungod kay nasinatian niya ang paghago ingong ilang espirituwal nga ginikanan.​—Itandi ang Gal 4:​11, 19, 20; tan-awa ang EDUKASYON; INSTRUKSIYON, PAGTULON-AN.

Ang Paghimo ug Pagtudlo sa mga Tinun-an. Human sa iyang pagkabanhaw gisugo ni Jesu-Kristo ang iyang mga sumusunod sa paghimog mga tinun-an, nga magbawtismo kanila ug magtudlo kanila sa tanang butang nga iyang gisugo. (Mat 28:​19, 20) Kining dakong buluhaton sa pagpanudlo nagsugod sa adlaw sa Pentekostes niadtong 33 K.P., sa dihang ang mga 3,000 ka Hudiyo ug mga kinabig midawat kang Jesus ingong ang gisaad nga Mesiyas ug nabawtismohan. Ang pagtudlo niining bag-ong mga tinun-an wala matapos sa pakigpulong ni apostol Pedro nga misangpot sa ilang pagkahimong mga sumusunod ni Kristo Jesus. Daghan pa ang kinahanglan nilang makat-onan. Tungod niini kadtong miadto sa Jerusalem gikan sa halayong mga dapit aron motambong sa Pista sa Pentekostes nagpabilin pa aron makahatag ug pagtagad sa ginatudlo sa mga apostoles. Sa adlaw-adlaw sila magtigom diha sa templo, dayag aron magpatalinghog sa mga apostoles. Ang ubang mga Hudiyo ug mga kinabig nakapatalinghog usab sa maayong balita didto, ug ang gidaghanon sa nanagpanuong mga lalaki sa ulahi miabot ug mga 5,000. (Buh 2:14–​4:4) Gawas pa sa pagpanudlo diha sa publiko ug sa templo, ang mga apostoles nagmantala usab sa maayong balita bahin kang Jesu-Kristo sa balay ug balay.​—Buh 5:42; tan-awa ang MAGWAWALI, PAGWALI (“Sa Balay ug Balay”).

Sa ulahi, tungod sa pagkatibulaag sa mga magtutuo gumikan sa paglutos ug tungod sa pagsugod sa pagsangyaw taliwala sa mga dili Hudiyo, ang buluhaton sa paghimog tinun-an miabot ngadto sa halayong mga dapit. (Buh 8:4-12; 11:1-26) Apan, sama sa Jerusalem sagad nga ang pagsangyaw ug pagpanudlo diha sa publiko gihimo aron sa pagpangitag mga interesado, nga human niana kadtong  nahimong mga tinun-an padayong ginatudloan. Pananglitan, didto sa Efeso, si apostol Pablo nagtudlo sa publiko diha sa sinagoga. Human mobangon ang pagsupak, iyang gilain ang mga tinun-an gikan sa dili-magtutuo nga mga Hudiyo, nga naghatag ug mga pakigpulong kanila diha sa awditoryum sa eskuylahan sa Tirano. (Buh 19:8-10) Si Pablo nagtudlo usab sa mga tinun-an diha sa ilang mga balay ug siya nangita pa sa ubang interesadong mga tawo pinaagi sa pagpanudlo sa balay ug balay. Sama sa iyang pagpahinumdom sa mga ansiyano sa kongregasyon sa Efeso: “Ako wala magpugong sa pagsulti kaninyo sa bisan unsa man sa mga butang nga makaayo ni sa pagtudlo kaninyo sa publiko ug sa balay ug balay.”​—Buh 20:​20, 21; itandi ang Buh 18:​6, 7 maylabot sa buluhaton ni Pablo didto sa Corinto; tan-awa ang TINUN-AN.

Mga Magtutudlo Diha sa Kristohanong Kongregasyon. Pinaagi sa buluhaton ni apostol Pablo ug sa uban, natukod ang Kristohanong mga kongregasyon diha sa daghang dapit, ug kini padayong nagauswag. Gikinahanglan ang kuwalipikadong mga magtutudlo sa pagtabang sa tanang sakop niini nga mga kongregasyon aron “makadangat sa pagkausa sa pagtuo ug sa tukmang kahibalo sa Anak sa Diyos, sa pagkahingkod nga tawo, sa gidak-on nga iya sa kabug-osan ni Kristo.” (Efe 4:11-13) Kini naghatag ug usa ka bug-at nga responsibilidad kanilang nag-alagad ingong mga magtutudlo, usa ka responsibilidad nga direktang makaapektar sa mga kinabuhi sa mga isigka-Kristohanon. Ang posisyon sa mga magtutudlo hinungdanon kaayo nga tungod niana kini gitala nga ikatulo sa pagkahan-ay sa mga membro diha sa kongregasyon, human sa mga apostoles ug sa mga manalagna. (1Co 12:28) Kini dili usa ka posisyon nga huptan sa tanang Kristohanon (1Co 12:29), ug kini dili gayod dumalahon sa mga babaye. Si apostol Pablo misulat: “Dili ako motugot sa usa ka babaye nga magtudlo, o magbuot sa lalaki.” (1Ti 2:12) Ang mga magtatan-aw, o mga ansiyano, nga gitudlo sa ilang mga posisyon pinaagi sa balaang espiritu nag-alagad niini nga katungdanan.​—Buh 20:​17, 25-30; 1Ti 3:​1, 2; 5:17.

Kini nga mga ansiyano kinahanglan nga mga panig-ingnan nga takos sundogon ug tukma sa ilang pagpanudlo, nga kanunayng motapot sa inspirado nga Pulong sa Diyos. Ingong kuwalipikadong mga magtutudlo, sila nagsilbi ingong depensa aron walay mahimulag gikan sa matuod nga pagtulon-an, nga alisto kanunay sa pagtul-id niadtong nahimong biktima sa sayop nga pagtulon-an ug molihok batok niadtong nagpasiugdag mga sekta.​—1Ti 4:​6, 7, 16; 6:2b-6; 2Ti 2:​2, 14-26; 3:14-17; Tit 1:​10, 11; 2:​1, 6, 7; 3:9-11; itandi ang Pin 2:​14, 15, 20-24.

Ang mga ansiyano (Gr., pre·sbyʹte·roi) nga nagkugi sa pagpanudlo sa mga isigka-Kristohanon maoy takos sa pagtahod, konsiderasyon (itandi ang Heb 13:17), ug bisan gani sa boluntaryong materyal nga tabang. Kini ang gipasabot ni apostol Pablo sa dihang siya misulat: “Dugang pa, si bisan kinsa nga natudloan nga binaba [sa literal, nabandilyohan] sa pulong makig-ambit sa tanang maayong butang uban sa naghatag sa maong binaba nga pagtulon-an.” (Gal 6:​6, ftn sa Rbi8) “Ang mga ansiyano nga nagdumala sa maayong paagi kinahanglang isipon nga takos sa doble nga pasidungog, ilabina silang naghago sa pagpanulti ug sa pagpanudlo. Kay ang kasulatan nag-ingon: ‘Dili mo pagabusalan ang torong baka sa dihang kini naggiok sa mga lugas’; usab: ‘Ang mamumuo takos sa iyang suhol.’”​—1Ti 5:​17, 18.

Ang mga lalaki nga dili mahakogong nagtinguha sa pagkahimong magtatan-aw, nga kuwalipikado sa pagtudlo sa uban diha sa kongregasyon, maoy “matinguhaon sa usa ka maayong buhat.” (1Ti 3:1) Busa, dayag nga wala paluyaha sa tinun-an nga si Santiago ang maong mga lalaki sa pagkahimong kuwalipikado sa pagpanudlo sa dihang siya misulat: “Mga igsoon ko, dili daghan kaninyo ang angay nga mahimong mga magtutudlo, kay nahibalo nga kita makadawat ug mas bug-at nga paghukom.” (San 3:1) Hinunoa, kining mga pulonga nagpasiugda sa mabug-at nga kaakohan tungod sa pagkahimong mga magtutudlo diha sa kongregasyon. Dayag nga ang uban naghimo sa ilang kaugalingon ingong mga magtutudlo, bisan tuod wala itudlo o dili kuwalipikado sa pagpanudlo. Ang mga tawo nga diha sa hunahuna ni Santiago lagmit maoy susama sa mga tawo nga bahin kanila si Pablo misulat kang Timoteo: “Ang pipila nahisimang ngadto sa walay-pulos nga mga sulti, nga buot mahimong mga magtutudlo sa balaod, apan wala managpakasabot sa mga butang nga ilang gipanulti o sa mga butang nga bahin niini sila kusganong nagainsistir.” (1Ti 1:​6, 7) Dayag nga gitinguha sa maong mga tawo nga mahimong prominente ingong magtutudlo sa mga isigkamagtutuo. Apan gipakita ni Santiago ang hustong panglantaw pinaagi sa pagpatin-aw nga mas labaw pa ang gikinahanglan gikan sa mga magtutudlo diha sa kongregasyon. Mas dako ang ilang tulubagon kay sa mga Kristohanon sa katibuk-an. (Itandi ang Rom 14:12.) Apan sama sa uban, sila usab mapandol sa pulong.​—San 3:2.

Kon sa unsang paagi ang tanang Kristohanon angay nga mahimong mga magtutudlo. Bisan tuod pipila lamang ang nag-alagad ingong mga magtutudlo diha sa kongregasyon, himoon gayong tumong sa tanang Kristohanon nga makabaton ug katakos sa pagtudlo sa ilang mga gituohan ngadto sa uban, bisan sa pribado nga paagi. Kining puntoha  gipatin-aw ngadto sa Hebreohanong mga Kristohanon: “Bisan tuod kamo angay na unta nga mahimong mga magtutudlo tungod sa panahon, gikinahanglan na usab ninyo nga adunay magatudlo kaninyo gikan sa sinugdan sa paninugdang mga butang sa sagradong mga pahayag sa Diyos.” Sanglit ang mga Hudiyo mao ang unang nakadawat sa maayong balita bahin kang Kristo, angay gayod nga sila dili na unta mga bata sa espirituwal, kondili ingong mga panig-ingnan sa Kristohanong pagkahamtong ug sa katakos sa pagtudlo sa uban. (Heb 5:12–​6:2) Sa ingon ang inspiradong magsusulat dinhi dayag nga naghisgot bahin sa pagpanudlo sa katibuk-ang diwa, inay sa tinudlong katungdanan. Busa, ang kokaamgid mao ang iyang paghisgot sa Hudiyo nga, pinasukad sa iyang kahibalo, nahimong usa ka “tigtul-id sa mga dili-makataronganon, magtutudlo sa mga bata.” (Rom 2:17-20) Apan, gipakita ni Pablo nga sa maong pagtulon-an kinahanglang ipahiuyon usab sa usa ka tawo ang iyang pagkinabuhi sa kon unsay gitudlo aron kini nga pagtulon-an magpasidungog sa Diyos.​—Rom 2:21-24.

Ang mga Kristohanon mahimong makakat-on usab gikan sa usag usa. Pananglitan, ang mas batan-ong mga babaye mahimong tudloan sa hamtong nga mga babaye sama “sa paghigugma sa ilang mga bana, sa paghigugma sa ilang mga anak, sa pagbaton ug maayong panghunahuna, putli, mga manggimbuhaton sa balay, buotan, nga magpasakop sa ilang mga bana, aron ang pulong sa Diyos dili mapasipalahan.” Ang maong pribadong pagpanudlo maoy epektibo kon paluyohan sa maayong panig-ingnan.​—Tit 2:3-5; itandi ang 2Ti 1:5; 3:​14, 15.