Laktaw ngadto sa video

Laktaw ngadto sa kaundan

Mansanas

Mansanas

[Heb., tap·puʹach].

Adunay daghang pangagpas kon unsa nga kahoy ug prutas ang gipaila sa Hebreohanong pulong nga tap·puʹach. Ang pulong mismo nagpaila nga kini mailhan tungod sa kahumot o alimyon niini. Kini naggikan sa lintunganayng pulong nga na·phachʹ, nga nagkahulogang “paghuyop; paghangos; paghingutas.” (Gen 2:7; Job 31:39; Jer 15:9) Mahitungod niini, si M. C. Fisher misulat: “Ang relasyon [sa na·phachʹ] daw layo sa sinugdan, apan may koneksiyon ang mga ideya sa ‘pagginhawa’ ug sa ‘pagpagula sa kaalimyon.’ Ang kaubang porma nga puah nagkahulogan ug ‘huyop’ (sa hangin) ug ‘pagpagulag humot nga alimyon, mahumot.’”​—Theological Wordbook of the Old Testament, giedit ni R. L. Harris, 1980, Tomo 2, p. 586.

Ubay-ubayng mga prutas ang gisugyot puli sa mansanas, lakip ang orens, suha, quince, ug apricot. Ang pangunang pagtutol nga gipatungha labot sa mansanas mao nga ang mainit, ugang klima sa dakong bahin sa Palestina dili paborableng tamnan ug mansanas. Bisan pa niana, ang kaamgid nga pulong sa Arabiko nga tuffah pangunang nagkahulogan nga “mansanas,” ug angayng matikdan nga ang Hebreohanong mga ngalan sa dapit nga Tapua ug Bet-tapua (lagmit ginganlan niana tungod kay daghan kini nga prutas sa ilang kasilinganan) gipreserbar sa ilang Arabiko nga mga katumbas pinaagi sa paggamit niini nga pulong. (Jos 12:17; 15:​34, 53; 16:8; 17:8) Kini nga mga dapit wala mahimutang sa ubos nga kayutaan apan didto sa kabungtoran, diin ang klima medyo kasarangan. Dugang pa, ang posibilidad nga adunay pipila ka kalainan sa klima sa nangagi dili bug-os nga ikasalikway. Ang mga kahoyng mansanas nabuhi sa Israel karong adlawa ug busa mopatim-aw nga mohaom pag-ayo sa kahubitan sa Bibliya. Si William Thomson, nga migugol ug daghang tuig sa Sirya ug Palestina sa ika-19 nga siglo, nagtaho gani nga nakakaplag ug prutasan sa mansanas sa dapit sa Askelon sa Kapatagan sa Filistia.​—The Land and the Book, girebisar ni J. Grande, 1910, pp. 545, 546.

Ang kahoyng mansanas (Pyrus malus) pangunang gihisgotan diha sa Awit ni Solomon, diin ang mga pahayag sa gugma sa hinigugmang magbalantay sa Sulamita gipakasama sa maanindot nga landong sa kahoyng mansanas ug sa katam-is sa bunga niini. (Aw 2:​3, 5) Ang hari nagtandi sa gininhawa sa Sulamita sa alimyon sa mga mansanas. (Aw 7:8; tan-awa usab ang 8:5.) Diha sa Proverbio (25:11) ang haom, tukma sa panahon nga mga pulong gipakasama sa mga “mansanas nga bulawan diha sa linilok nga plata.” Ang bugtong laing paghisgot sa mansanas maoy diha sa Joel 1:12. Ang komon nga pagtuo nga ang mansanas mao ang gidiling bunga sa Eden wala gayoy bisan unsang pasukaranan sa Kasulatan. Sa susama, ang ekspresyong “mansanas sa mata” nga makaplagan sa King James Version (Sal 17:8; Pr 7:2; ug sa uban pa) dili usa ka Hebreohanong ekspresyon, ang literal nga hubad niini maoy “tawotawo sa kalimutaw [sa usa].”