Ang mga Medianhon maoy rasa nga Aryan, busa maoy kaliwat ni Japet ug lagmit nga naggikan sa anak nga lalaki ni Japet nga si Madai. (Gen 10:2) Suod sila nga nalangkit sa mga Persianhon maylabot sa rasa, pinulongan, ug relihiyon.

Ingong usa ka katawhan, ang mga Medianhon makaplagan lamang diha sa kasaysayan sa Bibliya sugod sa ikawalong siglo W.K.P., samtang ang unang paghisgot kanila diha sa sekular nga mga rekord maoy sukad pa sa panahon sa Asiryanhon nga si Haring Salmaneser III, katalirongan ni Haring Jehu (mga 904-877 W.K.P.). Giisip nga ang arkeolohikanhon ug ang ubang ebidensiya nagpakitang  sila namuyo sa Patag sa Bukid sa Iran sukad sa mga tungatunga sa ikaduhang milenyo W.K.P.

Geograpiya. Bisan tuod nabalhinbalhin ang mga utlanan niini, ang karaang rehiyon sa Media pangunang nahimutang sa K ug sa H sa Dagat Caspian, nga gibulag gikan sa kabaybayonan niana nga dagat pinaagi sa kabukiran sa Elburz. Sa AK lagmit kini nakaabot saylo sa Lanaw sa Urmia ngadto sa walog sa Suba sa Araxes, samtang sa K nga utlanan ang Kabukiran sa Zagros nagsilbing babag tali sa Media ug sa yuta sa Asirya ug sa ubos nga kayutaan sa Tigris; dapit sa S may usa ka dakong rehiyon nga desyerto, ug sa H ang yuta sa Elam.

Busa, ang dakong bahin sa yuta sa mga Medianhon maoy bukirong patag nga nag-aberids ug 900 ngadto sa 1,500 m (3,000 ngadto sa 5,000 p) ibabaw sa lebel sa dagat. Usa ka dakong bahin sa yuta maoy mala nga patag, sanglit panagsa rang moulan, bisan tuod adunay daghang tabunok nga kapatagan nga produktibo kaayo. Kadaghanan sa mga suba nagaagos padulong sa dakong desyerto sa sentro niana, diin ang katubigan mahimong kalamakan ug kalapokan nga momala sa ting-init ug magbilin ug napondong mga asin. Ang kinaiyanhong mga babag naghimo niining sayon panalipdan. Ang kabukiran sa kasadpan mao ang kinatas-an, nga may daghang bukid nga kapin sa 4,270 m (14,000 p) ang gitas-on, apan ang kinatas-ang nag-inusara nga bukid, ang Bukid sa Damavand (5,771 m; 18,934 p), makaplagan sa kabukiran sa Elburz duol sa Dagat Caspian.

Pangunang mga Trabaho. Dayag nga niadtong panahona sama usab karon, kadaghanan sa mga tawo nagpuyo sa gagmayng mga balangay o maoy mga tigbalhinbalhin, ug ang pangunang trabaho mao ang pagpamuhig kahayopan. Ang mga sinulat nga cuneiform nga nag-asoy sa pagsulong sa Asirya ngadto sa Media nagpadayag niini nga kahimtang ug nagpakita nga ang labing maayong liwat sa mga kabayo nga gibuhi sa mga Medianhon mao ang usa sa pangunang inagaw nga gitinguha sa mga manunulong. Ang panon sa mga karnero, kanding, asno, mula, ug mga baka gipasibsib usab diha sa maayong mga sibsibanan sa habog nga mga walog. Diha sa Asiryanhong mga linilok ang mga Medianhon gihulagway nga nagsul-ob ug daw panit sa karnero nga mga kupo nga gisapaw sa ilang mga tunika ug nagsul-ob sa tag-as ug liston nga mga botas, mga gamit nga gikinahanglan alang sa buluhatong pagbantay sa mga hayop diha sa mga patag ibabaw sa bukid diin sa tingtugnaw adunay niyebe ug grabe kaayo ang katugnaw. Ang arkeolohikal nga ebidensiya nagpakita nga ang mga Medianhon adunay hanas nga mga mananalsal sa bronse ug bulawan.

Kasaysayan. Ang mga Medianhon halos wala magbilin ug sinulat nga mga rekord; ang nahibaloan labot kanila naggikan sa rekord sa Bibliya, gikan sa Asiryanhong mga sinulat, ug usab gikan sa mga historyador sa klasikal nga Grego. Mopatim-aw nga ang mga Medianhon giorganisar ingong gagmayng mga gingharian ilalom sa tribonhong mga pangulo, ug ang hinambog nga mga asoy sa Asiryanhong mga emperador nga si Shamshi-Adad V, Tiglat-pileser III, ug Sargon II naghisgot sa ilang mga kadaogan batok sa pipila ka pangulo sa siyudad sa halayong mga kayutaan sa mga Medianhon. Sunod sa kadaogan sa Asirya batok sa gingharian sa Israel niadtong 740 W.K.P., ang mga Israelinhon gidestiyero ngadto sa mga dapit sa Asirya ug sa “mga siyudad sa mga Medianhon,” diin niadtong panahona ang pipila niini nahimong mga basalyo sa Asirya.​—2Ha 17:6; 18:11.

Ang mga paningkamot sa Asirya nga sakopon “ang dili-mapinasakopong mga Medianhon” nagpadayon ubos sa Asiryanhon nga si Haring Esar-hadon, anak nga lalaki ni Senakerib ug lagmit katalirongan ni Haring Manases sa Juda (716-662 W.K.P.). Sa usa sa iyang mga inskripsiyon, si Esar-hadon naghisgot ug “usa ka distrito diha sa utlanan sa asin nga desyerto nga nahimutang sa yuta sa layo nga mga Medianhon, sa kilid sa Bukid sa Bikni, ang bukid nga lapis lazuli, . . . ang gamhanang mga pangulo nga wala magpasakop sa akong yugo,​—sila duyog sa ilang katawhan, ang ilang gisakyan nga mga kabayo, mga baka, mga karnero, mga asno ug (Bactrian nga) mga kamelyo,​—dakong gidaghanon sa inagaw, akong gidala ngadto sa Asirya. . . . Ang akong harianong tributo ug buhis gipangayo ko kanila, kada tuig.”​—Ancient Records of Assyria and Babylonia, ni D. D. Luckenbill, 1927, Tomo II, pp. 215, 216.

Sumala sa Gregong historyador nga si Herodotus (I, 96), ang mga Medianhon nahimong usa ka hiniusang gingharian ilalom sa magmamando nga ginganlag Deioces. Ang pipila ka modernong mga historyador nagtuo nga si Deioces mao ang magmamando nga ginganlag Daiaukku diha sa mga inskripsiyon. Siya nabihag ug gidestiyero ngadto sa Hamat ni Sargon II ingong resulta sa usa sa mga Asiryanhong pagsulong sa rehiyon sa Media. Apan, giisip sa kadaghanang eskolar nga sa panahon lamang ni Cyaxares (o Kyaxares, usa ka apong lalaki ni Deioces sumala kang Herodotus [I, 102, 103]) nga ang mga hari sa Media naghiusa ilalom sa usa ka magmamando. Bisan pa niadto sila sama ra gayod sa mga hari sa gagmayng gingharian sa Canaan, nga may mga panahon nga nakig-away ubos sa pagdumala sa usa ka hari samtang naghupot gihapon ug igong gidak-on sa kagawasan.​—Itandi ang Jos 11:1-5.

 Ang mga Medianhon nagkakusgan bisan pa sa mga pagsulong sa mga Asiryanhon ug niadtong higayona nahimo nang labing peligrosong karibal sa Asirya. Sa dihang si Nabopolasar sa Babilonya, ang amahan ni Nabucodonosor, mirebelde batok sa Asirya, gialyansa ni Cyaxares nga Medianhon ang iyang kasundalohan uban sa mga Babilonyanhon. Human mabihag sa Media ang Asur sa ika-12 nga tuig ni Nabopolasar (634 W.K.P.), si Cyaxares (gitawag nga Ú-ma-kis-tar diha sa Babilonyanhong mga rekord) nakigkita kang Nabopolasar duol sa nabihag nga siyudad, ug sila “mihimog entente cordiale [o, mahigalaong kasabotan].” (Assyrian and Babylonian Chronicles, ni A. K. Grayson, 1975, p. 93) Si Berossus (nailhan pinaagi ni Polyhistor ug Abydenus nga parehong gikutlo ni Eusebius) nag-ingon nga ang anak nga lalaki ni Nabopolasar nga si Nabucodonosor nakigminyo sa anak nga babaye sa hari sa Media, ang iyang ngalan maoy Amytis (o Amuhea sumala kang Abydenus). (Eusebius, Chronicorum liber prior, giedit ni A. Schoene, Berlin, 1875, lin. 29, linya 16-19, lin. 37, linya 5-7) Apan, ang mga historyador wala magkauyon kon si Amytis ba maoy anak nga babaye ni Cyaxares o sa iyang anak nga lalaki nga si Astyages.

Uban sa mga Babilonyanhon gipildi ang Asirya. Sa kataposan, human sa dugang pang mga gubat batok sa mga Asiryanhon, sa ika-14 nga tuig ni Nabopolasar (632 W.K.P.) ang nag-abin nga kasundalohan sa mga Medianhon ug mga Babilonyanhon nagsakop sa Nineve. (Sof 2:13) Ang Asirya padayong misukol didto sa Haran (mga 360 km [225 mi]) dapit sa K, apan bisan tuod ang Asirya gitabangan sa Ehipto, ang paningkamot nga ipadayon ang pagmando sa Asirya napakyas ug ang Imperyo sa Asirya gibahin sa mga Medianhon ug sa mga Babilonyanhon. (Nah 2:8-13; 3:​18, 19) Mopatim-awng gisakop sa mga Medianhon ang amihanang bahin sa teritoryo samtang gisakop sa mga Babilonyanhon ang habagatan ug ang habagatan-kasadpang bahin, lakip na ang Sirya ug ang Palestina. Si Cyaxares human niadto misulong paingon sa Asia Minor hangtod sa Suba sa Halys, ug didto nahitabo ang gubat batok sa Lydia diin walay nakadaog ug ang Halys nahimong halayong-kasadpan nga utlanan sa Imperyo sa Media. Dayon kini nga imperyo mikaylap ngadto sa dakong bahin sa Patag sa Bukid sa Iran, amihanang Mesopotamia, Armenia, ug Capadocia.

Nakuha sa mga Persianhon ang dominanteng posisyon. Niining higayona ang mga Medianhon, nga ang kaulohan didto sa Ecbatana (Esd 6:2), naghupot sa dominanteng posisyon ibabaw sa kadugo nga mga Persianhon, kinsa nag-okupar sa H nga dapit sa Media. Ang Gregong historyador nga si Herodotus (I, 107, 108) ug si Xenophon (Cyropaedia, I, ii, 1) parehong nag-asoy nga ang manununod ni Cyaxares nga si Astyages (gitawag ug Ishtumegu diha sa cuneiform nga mga sinulat) naghatag sa iyang anak nga babaye nga si Mandane ngadto sa Persianhong magmamando nga si Cambyses diha sa kaminyoon, nga misangpot sa pagkatawo ni Ciro (II). Si Ciro, sa dihang nahimong hari sa Anshan, usa ka Persianhong lalawigan, naghiusa sa Persianhong kasundalohan aron matangtang ang yugo sa Media. Ang Cronica ni Nabonido nagpakita nga “ang kasundalohan ni Ishtumegu [Astyages] mialsa” ug “pinaagig mga talikala” ilang gidala siya ngadto kang Ciro, kinsa human niadto nag-ilog sa kaulohan sa Media. (Ancient Near Eastern Texts, giedit ni J. Pritchard, 1974, p. 305) Sukad niining higayona ang Media nakighiusa sa Persia aron maporma ang Imperyo sa Medo-Persia. Busa, ang panan-awon nga nadawat ni manalagnang Daniel tukmang nagpakasama sa duha ka gahom sa Medo-Persia ingong usa ka laking karnero nga duhag-sungay, ang mas taas sa duha ka sungay “mao ang ulahing mitungha,” nga naglarawan sa paggahom sa mga Persianhon ug sa ilang pagmando sa imperyo sa nahibiling panahon sa paglungtad niini.​—Dan 8:​3, 20.

Apan tataw nga gihatagan ni Ciro ang mga Medianhon ug mga katungdanan nga may gahom ug awtoridad mao nga sila inila gihapon sulod sa iyang kagamhanan. Sa ingon, gihubad ni manalagnang Daniel ngadto kang Haring Belsazar ang matanghagaong sinulat diha sa bungbong sa pagtagna sa pagkabahin sa Imperyo sa Babilonya ug sa paghatag niini “ngadto sa mga Medianhon ug sa mga Persianhon,” ug diha sa ubang teksto sa basahon ni Daniel ang mga Medianhon padayong gitala nga una diha sa mga pulong nga “balaod sa mga Medianhon ug sa mga Persianhon.” (Dan 5:28; 6:​8, 12, 15) Sa misunod nga siglo ang basahon ni Ester (Est 1:​3, 14, 18, 19) nagbali niini nga han-ay, gawas sa usa ka teksto (Est 10:2) diin ang mga Medianhon gilista nga una sa mga Persianhon pinasukad sa kasaysayan.

Uban sa mga Persianhon gipildi ang Babilonya. Sa ikawalong siglo W.K.P., ang manalagnang si Isaias nagtagna nga palihokon ni Jehova batok sa Babilonya ang “mga Medianhon . . . , nga nagpakawalay-pulos sa plata ug kinsa, kon bahin sa bulawan, walay kahimuot niini. Ug ang ilang mga pana magadugmok bisan sa mga batan-ong lalaki.” (Isa 13:17-19; 21:2) Ang termino nga “mga Medianhon” dinhi mahimong maglakip sa mga Persianhon, ingong mao ang sagad nga gigamit sa mga historyador sa klasikal nga Grego sa paglangkob sa mga Medianhon ug mga Persianhon. Ang ilang  pagsalikway sa plata ug bulawan lagmit nagpakita nga ang ilang pangunang motibo mao ang pagsakop sa Babilonya imbes nga ang mga inagaw, mao nga walay hiphip o tributo ang makapalit kanila gikan sa ilang determinasyon. Ang mga Medianhon, sama sa mga Persianhon, naggamit ug mga pana ingong pangunang hinagiban. Ang kahoyng mga pana, bisan tuod usahay gibutangan ug bronse o tumbaga (itandi ang Sal 18:34), lagmit ‘naggupok sa batan-ong mga lalaki sa Babilonya’ pinaagig nagpusotpusot nga mga pana, nga gipasinaw ang matag usa aron modulot kini pag-ayo.​—Jer 51:11.

Mamatikdan nga si Jeremias (51:​11, 28) naghisgot sa “mga hari sa Media” ingong lakip niadtong misulong sa Babilonya, ang plural lagmit nagpakita nga bisan ilalom ni Ciro, ang ubos nga hari o mga hari sa Media padayong naglungtad, usa ka kahimtang nga nahiuyon sa karaang batasan. (Itandi usab ang Jer 25:25.) Busa, nakita usab nato nga sa dihang ang Babilonya nailog sa magkaabin nga kasundalohan sa mga Medianhon, Persianhon, Elamihanon, ug uban pang silingang mga tribo, usa ka Medianhon nga ginganlag Dario ang “gihimong hari sa gingharian sa mga Caldeanhon,” dayag nga tinudlo ni Haring Ciro nga Persianhon.​—Dan 5:31; 9:1; tan-awa ang DARIO Num. 1.

Gisakop ni Alejandrong Bantogan. Sa panahon ni Haring Ahasuero (gituohang mao si Jerjes I), gihisgotan pa gihapon ang “kasundalohan sa Persia ug sa Media,” diin ang pribadong konseho sa hari gilangkoban sa “pito ka prinsipe sa Persia ug sa Media,” ug ang mga balaod gitawag gihapon nga “mga balaod sa Persia ug sa Media.” (Est 1:​3, 14, 19) Niadtong 334 W.K.P. si Alejandrong Bantogan nakadaog sa iyang unang bug-os nga kadaogan batok sa kasundalohan sa Persia, ug niadtong 330 W.K.P. iyang giokupar ang Media. Human sa iyang kamatayon, ang habagatang bahin sa Media nahimong bahin sa Seleucid nga Imperyo, samtang ang amihanang bahin nahimong independenteng gingharian. Bisan tuod kini gidominar sa mga Partianhon ug sa Seleucid nga Imperyo, ang Gregong geograpo nga si Strabo nagpakita nga nagpadayon ang usa ka dinastiya nga Medianhon hangtod sa unang siglo K.P. (Geography, 11, XIII, 1) Ang mga Medianhon uban sa mga Partianhon, mga Elamihanon, ug mga tawo sa laing mga nasyonalidad presente didto sa Jerusalem panahon sa Pentekostes sa tuig 33 K.P. Sanglit sila gihisgotan ingong “mga Hudiyo, masimbahong mga tawo, gikan sa matag nasod,” sila lagmit maoy mga kaliwat sa mga Hudiyo nga gidestiyero ngadto sa mga siyudad sa mga Medianhon human masakop sa Asirya ang Israel, o tingali ang pipila maoy mga kinabig sa Hudiyohanong pagtuo.​—Buh 2:​1, 5, 9.

Sa ikatulong siglo K.P. ang mga Medianhon nasagol na sa nasod sa Iran, sa ingon wala na maglungtad ingong usa ka lahi nga katawhan.