[lagmit, Masuklanon].

1. Anak nga babaye ni Amram ug sa iyang asawa nga si Jokebed, nga parehong gikan sa tribo ni Levi; igsoong babaye ni Moises ug Aaron. (Num 26:59; 1Cr 6:1-3) Bisag wala hinganli nga espesipiko diha sa asoy, siya sa walay duhaduha ang usa nga gihisgotan nga “iyang igsoong babaye” nga nagpaantaw aron tan-awon kon unsay mahitabo sa batang si Moises samtang gipahiluna siya diha sa arka nga gibutang sa taliwala sa mga tangbo sa suba sa Nilo. (Ex 2:​3, 4) Human makit-i sa anak nga babaye ni Paraon ang bata, nga “naluoy” kaniya, ug nakaila nga siya “usa sa mga anak sa mga Hebreohanon,” nangutana si Miriam kon motawag ba siyag usa ka babayeng Hebreohanon aron magpasuso sa bata. Kay gisultihan sa anak nga babaye ni Paraon nga buhaton kana, “dihadiha ang dalaga milakaw ug nagtawag sa inahan sa bata” (si Jokebed), kinsa human niadto gisuholan sa pag-atiman kang Moises hangtod nga siya midako.​—Ex 2:5-10.

Nanguna sa mga Babaye sa Israel sa Pag-awit. Daghang tuig sa ulahi, human makasaksi sa kadaogan ni Jehova batok sa kasundalohan ni Paraon sa Pulang Dagat ug makadungog sa awit ni Moises ug sa mga lalaki sa Israel, “si Miriam nga manalagna” nanguna sa mga babaye sa Israel sa masadyaong pagpatugtog ug tamborin ug sa pagsayaw. Mitubag sa awit nga gipangunahan ni Moises, si Miriam miawit: “Pag-awit kang Jehova, kay siya nahimong binayaw kaayo. Ang kabayo ug ang nagsakay niini iyang gilabog sa dagat.”​—Ex 15:​1, 20, 21.

Nagreklamo Batok Kang Moises. Samtang ang mga Israelinhon diha sa kamingawan, si Miriam ug Aaron nagreklamo batok kang Moises tungod sa iyang Cusihanong asawa. Ang pagkaprominente ug impluwensiya ni Moises sa katawhan mahimong nakapasina kang Miriam ug Aaron alang sa dugang awtoridad, mao nga sila nagsigeg ingon: “Pinaagi ba lamang kang Moises nga si Jehova nakigsulti? Dili ba usab pinaagi kanato nga siya nakigsulti?” Apan si Jehova namati ug dihadiha nagsugo kang Moises, Miriam, ug Aaron nga moadto sa tolda nga tagboanan. Didto gipahinumdoman sa Diyos ang mga bagulbolan nga ang ilang igsoon nga si Moises maoy Iyang alagad, ang usa nga gipakigsultihan sa Diyos, dili kay sa dili-direkta nga paagi, kondili “baba sa baba.” Unya nangutana si Jehova kang Miriam ug Aaron: “Nan, nganong kamo wala mahadlok sa pagsulti batok sa akong alagad, batok kang Moises?” Ang kasuko sa Diyos misilaob batok kanila ug, samtang mipahilayo ang panganod gikan sa ibabaw sa tolda, “si Miriam gihampak sa sanla nga ingon ka puti sa niyebe.” Si Aaron nagpakiluoy, si Moises nagpataliwala alang kaniya, ug si Jehova nagtugot kang Miriam nga makabalik sa kampo human sa makauulawng pito-ka-adlaw nga pagkuwarentinas.​—Num 12:1-15.

Ang kamatuoran nga si Miriam lamang ang gihampak sa sanla lagmit magpaila nga siya ang nanguna sa sayop nga panggawi niadtong higayona. (Tan-awa ang AARON.) Ang iyang sala sa pagbagulbol batok kang Moises mas dako tingali kay nianang kang Aaron, lagmit gani nga maoy kasina sa usa ka babaye batok sa laing babaye (sanglit sila nagreklamo batok kang Moises tungod sa iyang Cusihanong asawa), ug si Aaron midapig sa iyang igsoong babaye inay sa iyang bayaw nga babaye. Sanglit si Miriam gilantaw ingong usa ka manalagna, lagmit siya ang labing prominenteng babaye sa Israel. Busa nahadlok tingali si Miriam nga malupigan siya sa asawa ni Moises. Apan, bisan pag wala ang maong mga posibilidad ug bisag dili gayod husto nga si Miriam ug Aaron magbagulbol batok  kang Moises, ilabinang sayop kadto nga buhaton ni Miriam tungod sa tinudlo-sa-Diyos nga dapit alang sa babaye nga magpasakop sa lalaki. (1Co 11:3; 1Ti 2:11-14) Kining makasasalang buhat ni Miriam gigamit sa ulahi ingong pasidaang panig-ingnan, kay sa dihang natapos ang panaw sa kamingawan gisultihan ni Moises ang katawhan nga sundon ang mga instruksiyon sa mga saserdote mahitungod sa sanla ug giawhag sila sa paghinumdom sa gibuhat ni Jehova kang Miriam sa dihang migula sila gikan sa Ehipto.​—Deu 24:​8, 9.

Si Miriam namatay ug gilubong didto sa Kades sa Kamingawan sa Zin, wala madugay una pa sa kamatayon ni Aaron. (Num 20:​1, 28) Daghang siglo sa ulahi, pinaagi sa iyang manalagnang si Miqueas, gipahinumdom ni Jehova ang pribilehiyo nga napahimuslan ni Miriam sa pagpakig-uban sa iyang mga igsoong lalaki sa dihang migula ang Israel sa Ehipto, nga nag-ingon: “Kay gipagawas ko ikaw gikan sa yuta sa Ehipto, ug gikan sa balay sa mga ulipon gitubos ko ikaw; ug gipadala ko kanimo si Moises, si Aaron ug si Miriam.”​—Miq 6:4.

2. Usa ka kaliwat ni Juda.​—1Cr 4:​1, 17, 18.