[laing porma sa ngalang Hosaia].

1. Usa sa 12 nga gipadala ni Moises aron sa pagpangespiya sa Yutang Saad niadtong 1512 W.K.P.; anak nga lalaki ni Nun sa tribo ni Epraim. Apan, gipalabi ni Moises nga siya tawgong Jehosue, nga nagkahulogang “Si Jehova Maoy Kaluwasan.” (Num 13:​8, 16) Sa Gregong Septuagint ang ngalan nga mabasa maoy I·e·sousʹ (Jesus). Ingong manununod ni Moises siya sagad nga gitawag sa pinamubo nga ngalang Hebreohanon nga “Josue.”​—Jos 1:1.

2. Ang prinsipe sa tribo ni Epraim sa panahon sa paghari ni David; anak nga lalaki ni Azazias.​—1Cr 27:​20, 22.

3. Usa ka manalagna ni Jehova, kinsa nabuhi gikan sa ikasiyam hangtod sa ikawalong siglo W.K.P. sa panahon sa pagmando sa mga hari sa  Juda nga si Uzzias, Jotam, Ahaz, ug Ezequias.​—Os 1:1; tan-awa ang Num. 4.

4. Ang Hebreohanong manalagna ug magsusulat sa basahon sa Bibliya nga nagdala sa iyang ngalan; nailhan lamang ingong anak nga lalaki ni Beeri. Si Oseas nag-alagad ingong manalagna ni Jehova sa panahon sa pagmando ni Haring Uzzias, Jotam, Ahaz, ug Ezequias sa Juda ingon man ni Jeroboam II (anak nga lalaki ni Joas) sa Israel, sa hinapos sa ikasiyam nga siglo ug hangtod sa ikawalong siglo W.K.P. (Os 1:1) Ang mga manalagna sa samang yugto naglakip kang Amos, Isaias, ug Miqueas.​—Am 1:1; Isa 1:1; Miq 1:1.

Si Oseas mahimong ilhon ingong usa ka manalagna (ug lagmit sakop) sa napulo-ka-tribo nga amihanang gingharian sa Israel. Kini nga gingharian mao ang pangunang gitumong sa mga pahayag diha sa basahon ni Oseas. Ang Juda gihisgotan lamang sa 15 ka higayon niini nga basahon ug ang kaulohang siyudad niini, ang Jerusalem, wala gayod hisgoti bisan kas-a, apan kining basahona naundan sa 44 ka paghisgot bahin sa Israel, 37 bahin sa Epraim (ang pangunang tribo sa Israel), ug 6 ka paghisgot bahin sa Samaria, ang kaulohan sa amihanang gingharian. Ang kadaghanan sa ubang mga dapit nga gihisgotan sa basahon maoy bahin sa amihanang gingharian o kaha anaa sa mga utlanan niini.​—Os 1:​4, 5; 5:​1, 8; 6:​8, 9; 10:​5, 8, 15; 12:11; 14:​6, 7.

Bisan pa niana, mopatim-aw nga gihatagan gayod ug pagtagad ni Oseas ang mga hari sa Juda, nga naghisgot sa tanang upat nga naghari didto panahon sa iyang pagpanagna, samtang nagtala lamang sa usa nga maoy naghari sa Israel sa dihang siya nagsugod sa iyang buluhaton. (Os 1:1) Apan inay ipaila niini nga ang manalagna naggikan o natawo sa Juda, kini lagmit nagpakita nga si Oseas, sama sa ubang mga manalagna sa Diyos, nag-isip sa mga hari sa Juda sa banay ni David nga mao lamang ang may legal nga katungod ingong mga magmamando sa katawhan sa Diyos, ug nag-isip sa amihanang gingharian sa Israel ingong mga apostata sa relihiyosong paagi ug sa pangagamhanan batok kang Jehova. Siyempre, kining talaan sa mga magmamando sa duha ka gingharian nakatabang sa mas tukmang pagpetsa sa pagpanagna ni Oseas.

5. Ang kataposang hari sa amihanang gingharian sa Israel nga natapos niadtong 740 W.K.P.; anak nga lalaki ni Elah. Gibuhat niya ang daotan sa panan-aw ni Jehova, hinuon dili ingon kadaotan sa mga nauna kaniya. (2Ha 17:​1, 2) Si Oseas dili usa ka manununod sa trono, ni nakadawat siya ug linaing pagdihog gikan sa Diyos ingong hari. Hinunoa, kadto maoy pinaagi sa pakigkunsabo ug pagbuno kang Haring Peka nga naangkon sa mangingilog nga si Oseas ang trono. Ang 2 Hari 15:30 nag-ingon nga si Oseas nagpatay kang Peka ug “misugod sa paghari puli niya sa ikakawhaan ka tuig ni Jotam.” Sanglit si Haring Jotam sa Juda nagmando sa 16 ka tuig lamang (2Ha 15:​32, 33; 2Cr 27:​1, 8), kini tingali nagtumong sa ika-20 nga tuig sukad sa paghari ni Jotam, nga mao ang ikaupat nga tuig sa paghari sa manununod ni Jotam nga si Ahaz.​—Tan-awa ang JOTAM Num. 3.

Mopatim-aw nga si Oseas wala ilha sa bug-os ingong hari sa Israel apan ayha pa sa paglabay sa pipila ka panahon. Ang 2 Hari 17:1 nag-ingon nga sa ika-12 nga tuig ni Ahaz, si Oseas “nahimong hari sa Samaria ibabaw sa Israel sulod sa siyam ka tuig.” Busa, tingali niining higayona nahuptan na ni Oseas ang bug-os nga pagkontrolar sa Samaria. Lagmit ang pagpaluyo sa Asirya nakatabang kaniya niining higayona, kay ang mga rekord ni Haring Tiglat-pileser III sa Asirya nangangkon nga siya ang nagpalingkod kang Oseas sa trono.​—Tan-awa ang tsart nga “Talagsaong mga Petsa Panahon sa Yugto sa mga Hari sa Juda ug sa Israel” sa artikulong KRONOLOHIYA.

Si Salmaneser V, manununod ni Tiglat-pileser III, nagpugos kang Oseas sa pagbayad ug tributo, apan wala magdugay si Oseas nagpadalag mga mensahero ngadto kang So nga hari sa Ehipto aron magpakitabang kaniya ug human niana wala na mobayad ug tributo ngadto sa mga Asiryanhon. Sa pagkahibalo niining sekretong pakigkunsabo, si Salmaneser V nagbilanggo kang Oseas ug naglikos sa Samaria. Niadtong 740 W.K.P., human sa tulo ka tuig nga paglikos, ang siyudad napukan, ang mga molupyo niini gidala sa pagkadestiyero, ug ang mibulag nga napulo-ka-tribong gingharian sa Israel natapos.​—2Ha 17:3-6.

6. Usa sa mga pangulo sa katawhan kansang kaliwat, kon dili man siya mismo, miuyon sa sugyot sa mga Levihanon sa paghikay ug usa ka kasaligang kontrata sa panahon ni Nehemias.​—Neh 9:​5, 38; 10:​1, 14, 23.