Pagkasad-an sa Dugo
Usahay ang Hebreohanong pulong alang sa “dugo” (dam; plural, da·mimʹ) nagpunting sa pagkasad-an nga nahimo tungod sa pag-ula sa inosenteng dugo ug busa gihubad ingong “pagkasad-an sa dugo.”—Ex 22:2, ftn sa Rbi8; 1Ha 2:37, ftn sa Rbi8.
Ang “mga kamot nga nagaula ug inosenteng dugo” maoy usa sa mga butang nga gidumtan pag-ayo ni Jehova sukad pa niadtong ang inosenteng dugo sa matarong nga si Abel mituaw gikan sa yuta. (Pr 6:16, 17; Gen 4:10; Sal 5:6) Ang mga tawo dugay na usab nga nahibalo sa pagkasagrado sa dugo; sa dihang si Noe ug ang iyang pamilya migula sa arka sila gipahibalo sa grabeng mga sangpotanan nga modangat niadtong sad-an sa dugo.—Gen 9:6; 37:21, 22; 42:22.
Miabot ang panahon nga giluwatan ang mga balaod, gilatid kon unsa ang mga krimen nga takos sa kamatayon, ug niining paagiha, malikayan sa matag usa ang pagbuhat sa mga buhat nga magdalag pagkasad-an sa dugo diha sa iyang ulo. Ang ubang mga balaod gihimo ingong panalipod aron ang mga tawo dili makaula ug inosenteng dugo. Kinahanglang palibotan ug barandilya ang kilid sa lapad ug atop nga mga balay aron walay tawong mahulog. (Deu 22:8) Kinahanglang bantayan sa usa ka tawo ang iyang torong baka aron kini dili makapanungay sa mga tawo. (Ex 21:29) Kon mapatay ang usa ka kawatan samtang siya nangawat sa panahon sa kagabhion, walay nalangkit nga pagkasad-an sa dugo; apan kon siya mapatay sa adlawng dako, lahi na kini nga kaso. (Ex 22:2, 3) Ang mga siyudad nga dalangpanan gitukod aron panalipdan ang dili-tinuyong mamumuno gikan sa tigpanimalos sa dugo. (Num 35:25; Deu 19:9, 10; Jos 20:2, 3; tan-awa ang TIGPANIMALOS SA DUGO.) Kon si Ezequiel mapakyas sa iyang katungdanan ingong magbalantay sa Israel, ang dugo sa mga molupyo maanaa kaniya. (Eze 3:18, 20; 33:6, 8) Busa, masabtan nato kon unsay buot ipasabot ni apostol Pablo sa dihang siya miingon nga siya inosente sa pagkasad-an sa dugo.—Buh 18:6; 20:26.
Ang Bibliya nagtala niadtong nahigawas sa pagkasad-an sa dugo ug niadtong wala mahigawas niini, ug kini nagsilbi gayod ingong pasidaang mga panig-ingnan. Usa niini si Saul, kinsa sa usa ka higayon niana nakalingkawas sa pagkasad-an sa dugo tungod kay wala niya patya si David; apan sa ulahi si Saul nagdalag pagkasad-an sa dugo diha sa iyang tibuok nga panimalay sa dihang sa pagkabinuang iyang gipatay ang pipila sa mga Gabaonhon. (1Sa 19:5, 6; 2Sa 21:1) Dihay uban pa usab nga sa lainlaing paagi nahimong sad-an sa dugo. (Huk 9:24; 2Sa 1:16; 4:6-12) Si David, sa laing bahin, nakalingkawas sa pagkasad-an sa dihang siya namati sa pasidaan nga gipadala ni Jehova kaniya pinaagi kang Abigail. (1Sa 25:24-26, 31, 33) Ang siyudad sa Jerusalem nalaglag niadtong 607 W.K.P. tungod sa hilabihang pagkasad-an sa dugo. (Eze 22:2-4; 23:37, 45) Ang bakak nga relihiyosong mga pangulo sa adlaw ni Jesus dili makapangulipas sa ilang pagkasad-an sa dugo sama sa mga pangulo sa panahon ni Jeremias, kay niining duha ka pananglitan, ang ilang mga sidsid nahimong pula kaayo tungod sa dugo sa matinumanong mga alagad ni Jehova. (Jer 2:34; Mat 23:35, 36; 27:24, 25; Luc 11:50, 51) Ang dakong “bigaon” nga Dakong Babilonya hilabihan gayod ang pagkasad-an sa dugo sanglit siya gikaingon nga nahubog sa dugo sa katawhan ni Jehova.—Pin 17:5, 6; 18:24.
Sa pagkatinuod ang maong mga sad-an sa dugo dili takos nga mabuhi bisan sa katunga sa ilang mga kinabuhi, ingon sa gisulti ni David. (Sal 55:23) Sama sa gibuhat ni David, ang tanan kinahanglang mag-ampo nga si Jehova magluwas kanila gikan sa pagkasad-an sa dugo ug gikan sa mga tawong sad-an sa dugo. (Sal 51:14; 59:2; 139:19) Sama sa giingon sa tagna sa Pinadayag, ang panahon hapit nang moabot sa dihang ang kusganong koro sa pagdayeg mosaka ngadto kang Jehova tungod kay ang kataposang mga elemento sa Dakong Babilonya laglagon na ug ang dugo sa tanang mga tawong inosente mapanimaslan na sa walay kataposan.—Pin 19:1, 2.
Ang Kristohanon Gregong Kasulatan naglatid sa tulo ka lainlaing paagi nga niana ang usa ka Kristohanon mahimong sad-an sa dugo atubangan sa Diyos: (1) pinaagi sa pag-ula ug dugo, pagbuno—kini maglakip niadtong aktibo o hilom nga mipaluyo sa mga kalihokan sa sad-an sa dugo nga organisasyon (sama sa Dakong Babilonya [Pin 17:6; 18:2, 4] o ubang mga organisasyon nga nagaula ug daghang inosenteng dugo [Pin 16:5, 6; itandi ang Isa 26:20, 21]); (2) pinaagi sa pagkaon o pag-inom ug dugo sa bisan unsang paagi (Buh 15:20); ug (3) pinaagi sa dili pagsangyaw sa maayong balita sa Gingharian, sa ingon naghikaw sa nagaluwas-kinabuhing impormasyon nga anaa niini.—Buh 18:6; 20:26, 27; itandi ang Eze 33:6-8.