Paglilok
Ang kabatid sa pagkulit diha sa kahoy, bato, metal, ug yutang-kulonon. Ubos niini nga ulohan, ang paglilok ug pagkulit maoy mga termino nga baylobaylong gigamit sa paghubad sa ubay-ubayng Hebreohanong mga pulong. Apan ang sagad kaayong gigamit nga Hebreohanong pulong, ang peʹsel, nagtumong sa linilok o kinulit nga mga larawan.
Ex 20:4) ug gisubli sa ulahi. “Tinunglo ang tawo nga maghimog linilok nga larawan.” (Deu 27:15; 4:16, 23; 5:8) Sublisubling gipasiugda sa mga manalagna nga kabuangan ang paghimo ug ang pagsimba sa linilok nga mga idolo ug gikondenar nila kining buhata. (Sal 97:7; Isa 42:17; 44:9-20; 45:20; Jer 10:14, 15; Nah 1:14; Hab 2:18) Alang sa katawhan nga gipakigsaaran sa Diyos, ang paghatag ug masimbahong pagtahod sa linilok nga mga larawan diha sa ilang pagsimba makapabahin sa bug-os nga pagkamahinalaron nga angayng ihatag kang Jehova. Busa, sa matag higayon nga ang Israel mipahilayo sa Diyos ug misimba sa mga butang nga linilok sa ilang mga kamot, sila nawad-an gayod sa pabor sa Diyos.—Huk 18:18, 30, 31; 2Ha 21:7-9; 2Cr 33:7, 22; Eze 8:10.
Ang sugo nga nagdili sa Israel sa paghimog linilok nga mga larawan aron simbahon unang gilatid diha sa Dekalogo (Sa laing bahin, ang mga linilok nga gibuhat alang sa tabernakulo ug sa dakong templo ni Solomon wala himoa aron simbahon kondili gihimo ingong mga dayandayan ug aron maghatag ug simbolikong kahulogan. Si Jehova mismo ang nagsugo nga himoon kini nga mga linilok, ug gituga sa Diyos ang iyang espiritu kang Bezalel ug Oholiab, ang batid nga mga artesano nga gipili aron dumalahon ang pagtukod sa tabernakulo. (Ex 35:30, 31, 34) Ang pipila sa linilok nga mga butang nga bulawan ug bililhong mga bato nga anaa sa tabernakulo mao ang mga tangkawan, ang mga kerubin diha sa tabon sa Arka, ang mga kinulit diha sa mahalong mga bato sa tabon sa dughan, ug ang bulawang plaka diha sa purong sa hataas nga saserdote. (Ex 25:18, 19, 31-40; 28:2, 21, 36) Sa templo ni Solomon dihay mga linilok nga mga kerubin nga gama sa kahoyng sedro, mga hulagway sa kahoyng palma, mga bulak, ug pormag-tabayag nga mga dayandayan, ug kining tanan hinaklapan ug bulawan. (1Ha 6:18-35; 2Cr 2:7) Sa susama, dihay daghan kaayong mga linilok sa malarawanong templo nga nakita ni Ezequiel sa iyang panan-awon.—Eze 41:17-20.
Tungod kay gikondenar sa Diyos ang linilok nga mga idolo ug mga larawan nga gigamit sa pagsimba, dayag gayod nga kini nga mga linilok nga nakaplagan sa mga arkeologo didto sa Palestina adunay paganong sinugdanan o impluwensiya. Dili lamang kay gilikayan sa mga Israelinhon ang paglilok ug mga monyumento alang sa ilang bantogang mga lider kondili gidumilian usab nila ang paglilok ug mga butang nga naghulagway sa ilang militaryong mga kadaogan. Bisan pa niana, gipakita diha sa mga linilok, mga estatwa, ug sa ubang kinulit nga mga hulad gikan sa Ehipto, Asirya, Babilonya, ug Persia ang pagsimba, pagpakiggubat, ug ang matag adlaw nga pagkinabuhi niining karaang katawhan. Makita diha sa pipila ka komon kaayo nga mga butang nga nakaplagan nga ang bato, yutang-kulonon, kahoy, bildo, garing, bililhong mga mutya, bukog, palitada, kabhang, mga metal, ug alabastro gigamit sa maglililok sa paghimog mga trono, mga leyon, mga haligi, alahas, mga igtitimbre nga singsing ug mga timbre, mga lungon nga bato, mga papan nga bato, muwebles, mga dayandayan sa bungbong, ug mga galamiton.