Pasipala
Kini mao ang hubad sa Gregong pulong nga bla·sphe·miʹa. Ang Gregong termino sa panguna nagkahulogang madaoton, makadaot sa dungog, o mapasipalahong sinultihan ug kini gigamit labot sa pagsulti batok sa Diyos o kaha batok sa mga tawo.—Itandi ang Pin 16:11; Mat 27:39.
Tungod sa ngalang Di·aʹbo·los (nagkahulogang “Yawa” o “Tigbutangbutang”) nga gingalan kaniya, dayag nga ang unang sad-an sa pagpasipala mao ang orihinal nga kaaway sa Diyos. Bisan tuod ang iyang gisulti kang Eva didto sa Eden maoy pasumbingay ug malinglahon, kini, bisan pa niana, naghulagway sa Maglalalang ingong dili matinud-anon. (Gen 3:1-5) Busa, si Satanas mao ang pangunang tigpasiugda sa pagpasipala sukad kaniadto hangtod karon.—Ju 8:44-49.
Ang “pagtawag sa ngalan ni Jehova” nga nagsugod sa panahon ni Enos sa yugto sa wala pa ang Lunop lagmit nga dili subay sa matul-id ug tukmang paagi, kay walay duhaduha nga si Abel una pa niana dugay nang nagtawag sa Diyos pinaagi sa Iyang ngalan. (Gen 4:26; Heb 11:4) Kon, sama sa gituohan sa ubang mga eskolar, kini nga pagtawag sa ngalan sa Diyos nagpasabot sa dili-hustong paggamit niini ug sa dili-tukmang pagpadapat sa ngalan ni Jehova nganha sa mga tawo o sa idolatrosong mga butang, nan kini mahimong usa ka mapasipalahong buhat.—Tan-awa ang ENOS.
Ang matinumanong si Job nabalaka nga basin ug dihay higayon nga ang iyang mga anak “nagtunglo sa Diyos diha sa ilang kasingkasing” pinaagig makasasalang mga hunahuna; ug, sa dihang gipaagom ug grabeng kalisdanan, si Job mismo “wala makasala ni magpasangil ug bisan unsang butang nga dili angay batok sa Diyos” bisan pa sa mapasipalahong mga paningkamot sa Kaaway aron iyang ‘tunglohon ang Diyos sa iyang nawong mismo.’ (Job 1:5, 11, 20-22; 2:5-10) Ang tulo ka higala ni Job, sa tinuyo o dili tinuyo, nagdaot sa Diyos ug ‘nagpahayag nga daotan ang Diyos,’ samtang nagpasangil nga si Job nagsulti ug nagbuhat nga mapasipalahon.—Job 15:6, 25; 32:3; 42:7, 8.
Ang Pasipala Ilalom sa Pakigsaad sa Balaod. Ang unang tulo ka sugo sa “Napulo ka Pulong,” o Napulo ka Sugo, naglatid sa talagsaong posisyon ni Jehova nga Diyos ingong Unibersohanong Soberano ug sa iyang bug-os nga katungod alang sa pagsimba, nga nagpasidaan usab: “Dili ka magagamit sa ngalan ni Jehova nga imong Diyos sa walay kapuslanan, kay dili pasagdan ni Jehova nga dili Ex 34:28; 20:1-7) Ang pagpanghimaraot sa Diyos ug pagtunglo sa usa ka pangulo gikondenar. (Ex 22:28) Human niana, ang unang natala nga pasipala mao ang gisulti sa usa ka anak nga lalaking mestiso nga Israelinhon kinsa, sa pagpakigbugno sa usa ka lalaking Israelinhon, “nagpasipala sa Ngalan ug nanghimaraot niini.” Gimando ni Jehova nga ang nakasala silotan sa kamatayon pinaagi sa pagbato, ug Iyang giestablisar kini ingong mao ang angayng silot kang bisan kinsa nga sa umaabot “magapasipala sa ngalan ni Jehova,” siya man lumad nga Israelinhon o langyaw nga pumoluyo sa ilang taliwala.—Lev 24:10-16.
masilotan ang magagamit sa iyang ngalan sa walay kapuslanan.” (Wala madugay human niana ang kadaghanan sa mga Israelinhon nahimong sad-an sa walay-tahod nga pagbagulbol batok kang Jehova. Ingong resulta, sila gisilotan nga maglatagaw sulod sa 40 ka tuig didto sa kamingawan, ug kadtong 20 anyos pataas gisilotan nga mamatay didto. (Num 14:1-4, 11, 23, 29; Deu 1:27, 28, 34-39) Tungod sa ilang mapasipalahong tinamdan sila nagsabot sa pagbato sa matinumanong mga alagad sa Diyos. (Num 14:10) Bisan tuod ang mapasipalahong sinultihan ni Kore, Datan, ug Abiram aktuwal nga gitumong batok sa mga hawas sa Diyos nga si Moises ug Aaron, bisan pa niana, sa wala pa laglaga sa Diyos kini nga mga tawo ug ang ilang mga panimalay atubangan sa ilang mga tolda, si Moises miingon sa mga nagtan-aw: “Kamo mahibalo gayod nga kining mga tawhana wala magtahod kang Jehova,” pinaagi sa pagtamay sa iyang teokratikanhong mga tinudlo.—Num 16:1-3, 30-35.
Bisan kon walay mga pulong nga gipahayag batok sa Diyos, ang mga lihok sa usa ka tawo batok sa mga balaod sa pakigsaad sa Diyos dayag nga maoy katumbas sa ‘pagsulti nga mapasipalahon kang Jehova’ o sa pagpasipala kaniya. Busa, bisan tuod gihatagan ug maluluy-ong konsiderasyon ang dili-tinuyong maglalapas sa balaod sa Diyos, ang indibiduwal nga nakahimog tinuyo, kinabubut-on nga mga sala, siya man lumad nga Israelinhon o langyawng pumoluyo, pagapatyon sanglit siya nagsulting mapasipalahon kang Jehova ug nagtamay sa iyang pulong ug sugo.—Num 15:27-31; itandi ang Deu 31:20; Neh 9:18, 26.
Ang ubang mapasipalahong mga buhat nga gitala diha sa Hebreohanong Kasulatan mao kadtong sa mga anak nga lalaki sa saserdoteng si Eli (1Sa 3:12, 13) ug niadtong sa paganong Asiryanhong opisyal nga si Rabsake. (2Ha 19:4-6, 22, 23) Ang inosenteng si Nabot gihukmang sad-an sa pagpasipala ug gipatay pinasukad sa testimonya sa bakakong mga saksi. (1Ha 21:10-13) Sa ulahing mga panahon, gikondenar sa Diyos ang mini nga mga manalagna nga nagpasalig niadtong walay pagtahod kang Jehova. (Jer 23:16, 17) Tin-awng gipasidan-an ni Jehova nga ang mga nagpakaulaw kaniya makadawat sa ilang nahiangayng balos “nganha sa ilang sabakan.” (Isa 65:6, 7; itandi ang Sal 10:13; Isa 8:20-22.) Tungod sa pag-apostata sa Israel, ang ngalan ni Jehova napakaulawan taliwala sa mga nasod.—Isa 52:4, 5; Eze 36:20, 21.
Sa ulahi ang rabbinikong pagtulon-an nagpaluyo sa sayop nga panglantaw nga ang Levitico 24:10-23 nagdili ingong pagpasipala bisan sa paglitok sa ngalan ni Jehova. Ang tradisyon sa Talmud naglatid usab nga sa dihang ang relihiyosong mga maghuhukom makadungog ug mga testimonya nga magsaysay labot sa mapasipalahong mga pulong nga kuno gipahayag sa sinumbong, ilang gision ang ilang mga besti, sa pagsunod sa pananglitan diha sa 2 Hari 18:37; 19:1-4.—The Jewish Encyclopedia, 1976, Tomo III, p. 237; itandi ang Mat 26:65.
Ang “Pasipala” Diha sa Gregong Kasulatan. Gipakita ni apostol Pablo ang pangunang kahulogan sa bla·sphe·miʹa pinaagi sa paggamit sa kaamgid nga Gregong berbo nga bla·sphe·meʹo diha sa Roma 2:24 sa dihang gikutlo ang Isaias 52:5 ug Ezequiel 36:20, 21, nga bag-o lamang gihisgotan.
Ang pasipala naglakip sa pag-angkon sa mga hiyas o mga katungod sa Diyos, o sa pagpasidungog niini ngadto sa laing tawo o butang. (Itandi ang Buh 12:21, 22.) Gisumbong sa Hudiyong relihiyosong mga pangulo si Kristo Jesus sa pagpasipala tungod kay siya miingon nga ang mga sala sa pipila ka tawo gipasaylo (Mat 9:2, 3; Mar 2:5-7; Luc 5:20, 21), ug sila misulay sa pagbato kaniya ingong tigpasipala tungod sa iyang pagpahayag nga siya Anak sa Diyos. (Ju 10:33-36) Sa dihang gipahayag ni Jesus ngadto sa Sanhedrin ang katuyoan sa Diyos kaniya ug ang hataas nga posisyon nga ihatag kaniya, gigisi sa hataas nga saserdote ang iyang mga besti ug giakusahan si Jesus nga nagpasipala, nga tungod niana si Jesus gihukman nga takos sa kamatayon. (Mat 26:63-66; Mar 14:61-64) Sanglit walay awtoridad gikan sa mga Romano sa pagpatuman sa silot nga kamatayon, ang Hudiyong relihiyosong mga pangulo alistong nag-usab sa ilang sumbong nga pagpasipala ngadto sa sedisyon sa dihang gidala si Jesus ngadto kang Pilato.—Ju 18:29–19:16.
Sanglit si Jesus maoy Anak sa Diyos ug direktang hawas, ang mga butang nga gisulti batok kaniya husto usab nga matawag ug pasipala. (Luc 22:65) Busa, usab, sanglit ang balaang espiritu o aktibong puwersa naggikan sa Diyos ug suod nga nalangkit sa persona sa Diyos, si Jesus makasulti bahin sa “pasipala batok sa espiritu.” Kini giingong maoy sala nga dili mapasaylo. (Mat 12:31; Mar 3:28, 29; Luc 12:10) Gipakita nga ang pasipala magsugod sulod sa kasingkasing sa usa ka tawo (Mat 15:19; Mar ); busa ang kahimtang sa kasingkasing, nga makita sa pagkatinuyo sa gibuhat, nalangkit gayod sa pasipala batok sa espiritu. Ang hitabo nga mitultol sa pahayag ni Jesus mahitungod sa pagkadili-mapasaylo sa maong sala nagpasundayag nga kini nagtumong sa pagsupak o pagsukol sa paglihok sa espiritu sa Diyos. Dili kini tungod sa paglimbong, tawhanong kahuyangan, o pagkadili-hingpit; kondili ang pagsupak o pagsukol maoy kinabubut-on ug tinuyo. Ang mga Pariseo tin-awng nakakita sa paglihok sa espiritu sa Diyos diha kang Jesus sa pagbuhat ug maayo, apan tungod sa hinakog nga mga katarongan ilang gipasidungog kini nga gahom ngadto kang Beelzebub, si Satanas nga Yawa, sa ingon nagpasipala sa balaang espiritu sa Diyos.— 7:21, 22Mat 12:22-32; itandi ang Heb 6:4-6; 10:26, 27.
Sama kang Jesus, si Esteban gipatay tungod sa sumbong nga pagpasipala. (Buh 6:11-13; 7:56-58) Si Pablo, ingong Saulo, maoy usa ka tigpasipala ug misulay sa pagpugos sa mga Kristohanon sa “pagsalikway sa pagtuo” (sa literal, “sa pagpasipala”). Apan, sa dihang siya nahimong tinun-an, siya nakaagom ug mapasipalahong mga pagsupak gikan sa mga Hudiyo, ug didto sa Efeso lagmit gitawag sa pipila ka tawo ang iyang pagpanudlo ingong pagpasipala sa diyosa nga si Artemis. (Buh 13:45; 19:37; 26:11; 1Ti 1:13) Pinaagi sa pagpalagpot, gitugyan ni Pablo si Himeneo ug Alejandro ngadto “kang Satanas aron sila matudloan pinaagig disiplina nga dili magpasipala.” (1Ti 1:20; itandi ang 2Ti 2:16-18.) Gipakita ni Santiago nga ang mga adunahan, ingong usa ka matang, sagad nga ‘magpasipala sa maayong ngalan’ nga nianang ngalana gitawag ang mga tinun-an. (San 2:6, 7; itandi ang Ju 17:6; Buh 15:14.) Sa “kataposang mga adlaw” ang mga mapasipalahon modaghan (2Ti 3:1, 2), maingon sa gitagna usab sa basahon sa Pinadayag pinaagig pahayag ug simbolo.—Pin 13:1-6; 16:9-11, 21; 17:3.