Pedro
[Usa ka Pirasong Bato].
Kini nga apostol ni Jesu-Kristo ginganlan sa lima ka lainlaing paagi diha sa Kasulatan: pinaagi sa Hebreohanong ngalan nga “Simeon,” sa Grego nga “Simon” (gikan sa lintunganayng pulong nga Heb. nga nagkahulogang “pamati; patalinghog”), “Pedro” (usa ka ngalang Gr. nga siya lamang ang nakabaton niini diha sa Kasulatan), sa Semitikanhong katumbas niini nga “Cefas” (tingali nalangkit sa Heb. nga ke·phimʹ [mga bato] nga gigamit diha sa Job 30:6; Jer 4:29), ug sa kombinasyon nga “Simon Pedro.”—Buh 15:14; Mat 10:2; 16:16; Ju 1:42.
Si Pedro maoy anak nga lalaki ni Juan, o Jonas. (Mat 16:17; Ju 1:42) Siya unang gipakita nga nagpuyo sa Betsaida (Ju 1:44) apan sa ulahi sa Capernaum (Luc 4:31, 38), kining mga dapita pulos nahimutang sa amihanang kabaybayonan sa Dagat sa Galilea. Si Pedro ug ang iyang igsoon nga si Andres may negosyo sa pagpangisda, dayag nga kauban ni Santiago ug Juan, ang mga anak nga lalaki ni Zebedeo, “nga mga mag-aambit uban ni Simon.” (Luc 5:7, 10; Mat 4:18-22; Mar 1:16-21) Busa, si Pedro dili usa ka mangingisda nga nagbinugtong kondili maoy bahin sa usa ka dakodako nga pagpangisda. Bisag giisip sa Hudiyong mga pangulo si Pedro ug Juan ingong “mga tawong dili edukado ug ordinaryo,” kini wala magpasabot nga sila dili makamaong mobasa ug mosulat o wala makaeskuyla. Mahitungod sa pulong nga a·gramʹma·tos nga gipadapat kanila, ang Dictionary of the Bible ni Hastings (1905, Tomo III, p. 757) nag-ingon nga alang sa usa ka Hudiyo “kini nagkahulogan sa usa ka tawong wala makakat-on diha sa Rabbinikong pagtuon sa Kasulatan.”—Itandi ang Ju 7:14, 15; Buh 4:13.
Si Pedro gipakita ingong usa ka tawong minyo, ug labing menos sa ulahing katuigan, ang iyang asawa dayag nga mikuyog kaniya sa iyang mga buluhaton (o sa pipila niini), ingon sa gibuhat sa mga asawa sa ubang mga apostoles. (1Co 9:5) Ang iyang ugangang babaye mipuyo diha sa iyang balay, nga iyang gipuy-an ipon sa iyang igsoong si Andres.—Mar 1:29-31.
Ministeryo Uban Kang Jesus. Si Pedro maoy usa sa kinaunahang mga tinun-an ni Jesus, nga gidala kang Jesus pinaagi ni Andres, usa ka tinun-an ni Juan nga Tigbawtismo. (Ju 1:35-42) Niining higayona si Jesus naghatag kaniya sa ngalang Cefas (Pedro) (Ju 1:42; Mar 3:16), ug kining ngalana lagmit matagnaon. Si Jesus, nga nakaila kang Natanael nga usa ka tawo “nga kaniya walay limbong,” nakaila usab sa pagkatawo ni Pedro. Sa pagkatinuod, si Pedro nagpasundayag ug samag-bato nga mga hiyas, ilabina human sa kamatayon ug pagkabanhaw ni Jesus, nga nahimong usa ka makapalig-ong impluwensiya sa iyang mga isigka-Kristohanon.—Ju 1:47, 48; 2:25; Luc 22:32.
Kadto maoy pipila ka panahon sa ulahi, didto sa Galilea, nga si Pedro, ang iyang igsoong si Andres, ug ang ilang mga kaubang si Santiago ug Juan gidapit ni Jesus aron mosunod ug mahimong “mga mangingisda ug mga tawo.” (Ju 1:35-42; Mat 4:18-22; Mar 1:16-18) Gipili ni Jesus ang sakayan ni Pedro nga gikan niana siya nakigsulti sa panon sa katawhan diha sa baybayon. Human niadto gipahinabo ni Jesus ang usa ka milagrosong pagkakuha ug mga isda, usa ka milagro nga nagpalihok kang Pedro, nga sa sinugdan nagpakita ug maduhaduhaong tinamdan, sa pagyukbo nga may kahadlok sa atubangan ni Jesus. Wala magpanuko, siya ug ang iyang tulo ka kauban mibiya sa ilang negosyo aron sa pagsunod kang Jesus. (Luc 5:1-11) Human sa mga usa ka tuig nga pagkatinun-an, si Pedro gilakip sa 12 nga gipili aron mahimong “mga apostoles,” o ‘mga pinadala.’—Mar 3:13-19.
Sa mga apostoles, si Pedro, Santiago, ug Juan ang gipili ni Jesus sa daghang higayon aron mouban kaniya sa linaing mga okasyon, sama pananglitan sa pagkakita sa pagkausab sa dagway (Mat 17:1, 2; Mar 9:2; Luc 9:28, 29), sa pagbanhaw sa anak nga babaye ni Jairo (Mar 5:22-24, 35-42), ug sa personal nga pagsulay kang Jesus didto sa tanaman sa Getsemane (Mat 26:36-46; Mar 14:32-42). Kining tulo, uban kang Andres, maoy nangutana mismo kang Jesus bahin sa kalaglagan sa Jerusalem, sa umaabot nga presensiya ni Jesus, ug sa kataposan sa sistema sa mga butang. (Mar 13:1-3; Mat 24:3) Bisag si Pedro kauban sa iyang igsoong si Andres diha sa talaan sa mga apostoles, ang rekord sa mga hitabo mas subsob nga naglangkit kaniya uban kang Juan, sa wala pa ug human sa kamatayon ug pagkabanhaw ni Jesus. (Luc 22:8; Ju 13:24; 20:2; 21:7; Buh 3:1; 8:14; itandi ang Buh 1:13; Gal 2:9.) Wala ipaila kon tungod ba kini sa ilang panaghigalaay ug kalangkitan sa usag usa o tungod ba kini kay sila gitudlo ni Jesus nga magkauban sa pagbuhat (itandi ang Mar 6:7).
Ang mga asoy sa Ebanghelyo nagtala ug mas daghang pahayag ni Pedro kay sa mga pahayag ni bisan kinsa sa ubang 11 ka apostoles. Siya dayag nga may kusganong personalidad, dili maulawon o mapanagan-on. Walay duhaduha nga mao kini ang hinungdan nga siya unang mosulti o magpahayag sa iyang kaugalingon samtang ang uban pabiling naghilom. Siya misukna ug mga pangutana nga tungod niini gipatin-aw ug gipalapad ni Jesus ang Iyang mga ilustrasyon. (Mat 15:15; 18:21; 19:27-29; Luc 12:41; Ju 13:36-38; itandi ang Mar 11:21-25.) Usahay siya misulti nga mahinaykon, gani madalidalion. Siya mibati nga siya kinahanglang may isulti sa pagkakita sa panan-awon sa pagkausab sa dagway. (Mar 9:1-6; Luc 9:33) Pinaagi sa iyang daw makalibog nga pahayag labot sa pagkaangayan nga sila atua didto ug sa iyang pagtanyag nga magtukod ug tulo ka tolda, siya daw nagsugyot nga ang panan-awon (nga niana si Moises ug Elias mibulag na gikan kang Jesus) dili kinahanglang matapos kondili magpadayon. Sa gabii sa kataposang Paskuwa, si Pedro sa sinugdan kusganong misupak sa paghugas ni Jesus sa iyang mga tiil, ug unya, sa dihang gibadlong, buot magpahugas kaniya sa iyang ulo ug mga kamot usab. (Ju 13:5-10) Apan, lagmit masabot nga ang mga pulong ni Pedro sa paninugdan maoy tungod sa aktibong interes ug panghunahuna, inubanan sa kusganong pagbati. Ang paglakip niini sa rekord sa Bibliya maoy pamatuod sa pagkabililhon niini, bisag usahay nagbutyag kini sa tinong mga kahuyangon sa tawong nagsulti niini.
Busa, sa dihang ang daghang tinun-an nangapandol sa butang nga gitudlo ni Jesus ug mibiya kaniya, si Pedro misulti alang sa tanang apostoles sa pagpamatuod sa ilang determinasyon nga magpabilin uban sa ilang Ginoo, ang Usa nga “may mga pulong mahitungod sa kinabuhing walay kataposan . . . ang Balaang Usa sa Diyos.” (Ju 6:66-69) Human motubag ang kadaghanan sa mga apostoles sa pangutana ni Jesus kon unsay giingon sa mga tawo kon kinsa siya, si Pedro na usab ang mipahayag ug malig-ong pagtuo: “Ikaw mao ang Kristo, ang Anak sa Diyos nga buhi,” nga niana si Jesus mipahayag kang Pedro nga bulahan, o “malipayon.”—Mat 16:13-17.
Sanglit si Pedro mao ang kinaunahan nga mosulti, siya usab ang subsob kaayo nga gitul-id, gisaway, o gibadlong. Bisag gipalihok tungod sa kaluoy, siya nakahimog sayop sa mapangahasong pagpinig kang Jesus ug sa pagbadlong kaniya tungod sa pagtagna sa iyang umaabot nga mga pag-antos ug kamatayon ingong Mesiyas. Si Jesus miliso kang Pedro, nagtawag kaniya nga magsusupak, o Satanas, nga naggamit sa tawhanong pangatarongan batok sa mga hunahuna sa Diyos nga makaplagan sa tagna. (Mat 16:21-23) Apan, angay nga matikdan nga si Jesus ‘mitan-aw sa iyang ubang mga tinun-an’ sa dihang namulong niini, lagmit nagpakita nga siya nahibalo nga si Pedro nagpahayag ug mga hunahuna nga pareho sa uban. (Mar 8:32, 33) Sa dihang si Pedro nangahas pagsulti alang kang Jesus bahin sa bayad sa usa ka buhis, sa kalumo gitabangan siya ni Jesus nga makasabot sa panginahanglan alang sa mas mainampingong paghunahuna sa dili pa mosulti. (Mat 17:24-27) Si Pedro nagpakitag sobrang pagsalig ug usa ka pagbati sa pagkalabaw sa ubang 11 ka apostoles sa dihang siya miingon nga, bisag sila mangapandol labot kang Jesus, siya dili gayod mapandol, nga andam nga mabilanggo o bisan mamatay uban kang Jesus. Tinuod, ang tanang uban mihimo usab sa maong pasalig, apan si Pedro ang unang mipahayag niana ug sa ‘mainiton nga paagi.’ Dayon gitagna ni Jesus nga ilimod ni Pedro ang iyang Ginoo sa makatulo.—Mat 26:31-35; Mar 14:30, 31; Luc 22:33, 34.
Si Pedro dili lamang usa ka tawo sa mga pulong kondili usa usab ka tawo sa buhat, nga nagpakitag inisyatibo ug kaisog, ingon man sa suod kaayong relasyon sa iyang Ginoo. Sa dihang si Jesus nangitag mingaw nga dapit sa dili pa ang kaadlawon aron sa pag-ampo, si Simon nanguna gilayon sa usa ka grupo ‘sa pagpangita kaniya.’ (Mar 1:35-37) Dugang pa, si Pedro ang mihangyo kang Jesus nga palakton siya ibabaw sa gikutaw sa unos nga katubigan aron sa pagtagbo kaniya, nga nakalakaw gani ug igong gilay-on sa wala pa magpadaog sa pagduhaduha ug misugod sa pagkaunlod.—Mat 14:25-32.
Sa tanaman sa Getsemane sa kataposang gabii sa yutan-ong kinabuhi ni Jesus, si Pedro, duyog kang Santiago ug Juan, nakapribilehiyo sa pag-uban kang Jesus ngadto sa dapit diin siya kinasingkasing nga miampo. Si Pedro, sama sa ubang mga apostoles, nakatulog tungod sa kakapoy ug kasubo. Walay duhaduha tungod kay si Pedro mipahayag gayod ug determinasyon sa pagpabilin uban kang Jesus, siya ilabina ang gitumong ni Jesus sa dihang siya miingon: “Dili ba kamo makahimo sa pagbantay bisag usa ka takna kauban nako?” (Mat 26:36-45; Luc 22:39-46) Si Pedro napakyas nga “magpadayon sa pag-ampo” ug nag-antos sa mga sangpotanan.
Ang mga tinun-an, sa pagkakita sa magubtanong panon nga hapit nang modakop kang Jesus, nangutana kon makig-away ba sila; apan si Pedro, nga wala na mohulat sa tubag, milihok, nga nagputol sa dalunggan sa usa ka tawo pinaagi sa pagtigbas (bisan tuod kini nga mangingisda lagmit Mat 26:51, 52; Luc 22:49-51; Ju 18:10, 11) Bisan tuod sama sa ubang mga tinun-an si Pedro mibiya kang Jesus, siya human niadto misunod nga “layolayo” gikan sa midakop nga magubtanong panon, lagmit tungod sa iyang kahadlok alang sa iyang kinabuhi ug sa samang higayon dulot nga nabalaka usab kon unsay mahitabo kang Jesus.—Mat 26:57, 58.
nagtinguha sa pagpahamtang ug mas grabeng kadaot) ug dayon gibadlong ni Jesus. (Gitabangan sa laing tinun-an, kinsa dayag nga misunod o miuban kaniya ngadto sa pinuy-anan sa hataas nga saserdote, si Pedro nakasulod mismo sa sawang. (Ju 18:15, 16) Wala siya magpabilin nga nagpahilit didto sa ngitngit nga suok kondili misaka ug nagpainit sa iyang kaugalingon duol sa kalayo. Tungod sa kahayag sa kalayo nailhan siya sa uban ingong kauban ni Jesus, ug ang iyang Galileanhong linitokan nakadugang sa ilang mga katahap. Kay giakusar, si Pedro tulo ka higayong milimod nga siya nakaila kang Jesus, sa kataposan nanunglo tungod sa kahugot sa iyang paglimod. Sa usa ka dapit sa siyudad dihay sunoy nga mituktugaok sa ikaduhang higayon, ug si Jesus “milingi ug mitan-aw kang Pedro.” Si Pedro niining tungora migawas, nahugno, ug mihilak sa hilabihan. (Mat 26:69-75; Mar 14:66-72; Luc 22:54-62; Ju 18:17, 18; tan-awa ang PAGTUKTUGAOK SA MANOK; PANUMPA.) Apan, ang pangamuyo ni Jesus alang kang Pedro una pa niana gitubag, ug ang pagtuo ni Pedro wala moangka sa bug-os.—Luc 22:31, 32.
Human sa kamatayon ug pagkabanhaw ni Jesus, ang mga babaye nga miadto sa lubnganan gisultihan sa mga manulonda sa pagbalita niini ngadto sa ‘iyang mga tinun-an ug kang Pedro.’ (Mar 16:1-7; Mat 28:1-10) Si Maria Magdalena ang nagbalita niini ngadto kang Pedro ug Juan, ug sila midagan paingon sa lubnganan, ug si Pedro naunhan ni Juan. Samtang si Juan mihunong sa atubangan sa lubnganan ug mitan-aw lamang sa sulod, si Pedro mideretso pagsulod, nga gisundan dayon ni Juan. (Ju 20:1-8) Sa usa ka panahon sa wala pa siya magpakita sa mga tinun-an ingong usa ka grupo, si Jesus nagpakita kang Pedro. Kini, dugang pa sa kamatuoran nga si Pedro espesipikong ginganlan sa manulonda, nagpasalig gayod sa mahinulsolong si Pedro nga ang iyang paglimod sa tulo ka higayon wala magpahimulag kaniya hangtod sa hangtod sa pagpakig-uban sa Ginoo.—Luc 24:34; 1Co 15:5.
Sa wala pa si Jesus magpakita sa iyang mga tinun-an didto sa Dagat sa Galilea (Tiberias), ang alisto nga si Pedro nagpahibalo nga siya mangisda, ug ang uban miduyog kaniya. Sa dihang sa ulahi si Juan nakaila kang Jesus didto sa baybayon, si Pedro dihadiha milangoy ngadto sa baybayon, nga nagbiya sa uban aron sa pagpadunggo sa sakayan, ug sa dihang si Jesus human niana nangayog isda, si Pedro misanong pinaagi sa pagbitad sa pukot paingon sa baybayon. (Ju 21:1-13) Niining higayona nga si Jesus sa tulo ka higayon nangutana kang Pedro (kinsa milimod sa iyang Ginoo sa tulo ka higayon) bahin sa iyang gugma kaniya, nga naghatag kang Pedro sa buluhaton sa ‘pagbantay sa iyang mga karnero.’ Gitagna usab ni Jesus ang paagi sa kamatayon ni Pedro, nga nagtukmod kang Pedro, sa pagkakita kang apostol Juan, sa pagpangutana: “Ginoo, unsay pagabuhaton niining tawhana?” Sa makausa pa gitul-id ni Jesus ang panglantaw ni Pedro, nga nagpasiugda sa panginahanglan nga ‘mahimong iyang sumusunod’ nga dili mabalaka kon unsay buhaton sa uban.—Ju 21:15-22.
Ulahing Bahin sa Iyang Ministeryo. Kay ‘nahibalik’ gikan sa iyang pagkanalit-agan tungod sa kahadlok nga gipahinabo ilabina sa iyang sobrang pagsalig (itandi ang Pr 29:25), si Pedro niining tungora kinahanglang ‘magpalig-on sa iyang mga igsoon’ sa pagtuman sa tambag ni Kristo (Luc 22:32) ug sa pagbuhat sa buluhaton isip magbalantay taliwala sa Iyang mga karnero. (Ju 21:15-17) Nahiuyon niini, atong makita nga si Pedro may dakong bahin sa buluhaton sa mga tinun-an human mokayab si Jesus sa langit. Sa wala pa ang Pentekostes sa 33 K.P., si Pedro ang nagsugyot ug usa ka kapuli sa dili-matinumanong si Judas, nga nagpakitag Kasulatanhong ebidensiya sa pagpaluyo sa maong lakang. Ang katigoman namati sa iyang rekomendasyon. (Buh 1:15-26) Dugang pa, sa Pentekostes, ubos sa pagtultol sa balaang espiritu, si Pedro ang nag-alagad ingong tigpamaba alang sa mga apostoles ug migamit sa una sa “mga yawi” nga gihatag kaniya ni Jesus, sa ingon nagbukas sa dalan alang sa mga Hudiyo nga mahimong mga sakop sa Gingharian.—Buh 2:1-41; tan-awa ang YAWI.
Ang iyang pagkaprominente sa unang Kristohanong kongregasyon wala matapos sa Pentekostes. Human niadto, siya ug si Juan lamang sa orihinal nga mga apostoles ang ginganlan diha sa basahon sa Mga Buhat, gawas sa mubong paghisgot sa pagpatay kang “Santiago nga igsoon ni Juan,” ang laing membro sa grupo sa tulo ka apostoles nga nakapahimulos ug labing suod nga pagpakig-uban kang Jesus. (Buh 12:2) Si Pedro daw ilabinang nailhan sa paghimog mga milagro. (Buh 3:1-26; 5:12-16; itandi ang Gal 2:8.) Pinaagi sa tabang sa balaang espiritu, siya maisogong misulti sa Hudiyong mga magmamando kinsa nagpadakop kaniya ug kang Juan (Buh 4:1-21), ug sa ikaduhang okasyon siya nag-alagad ingong tigpamaba alang sa tanang apostoles atubangan sa Sanhedrin, nga hugot nga mipahayag sa ilang determinasyon nga “sugton ang Diyos ingong magmamando” inay ang mga tawo nga misupak sa kabubut-on sa Diyos. (Buh ) Si Pedro lagmit nga mibati gayod ug dakong katagbawan nga nakapakita ug kausaban sa tinamdan nga lahi niadtong sa gabii nga siya milimod kang Jesus ug nga nakaagwanta usab sa pagbunal nga gipahamtang sa mga magmamando. ( 5:17-31Buh 5:40-42) Sa wala pa ang iyang ikaduhang pagdakop, si Pedro giinspirar sa pagyagyag sa pagkasalingkapaw ni Ananias ug Sapira ug sa pagpahayag ug paghukom sa Diyos batok kanila.—Buh 5:1-11.
Wala madugay human sa pagkamatay ni Esteban ingong martir, sa dihang si Felipe (nga tig-ebanghelyo) nagtabang ug nagbawtismo sa ubay-ubayng mga magtutuo didto sa Samaria, si Pedro ug Juan miadto didto aron kining maong mga magtutuo makadawat sa balaang espiritu. Didto gigamit ni Pedro ang ikaduhang ‘yawi sa gingharian.’ Dayon sa ilang pagbalik sa Jerusalem, ang duha ka apostoles “nagpahayag sa maayong balita” ngadto sa daghang kabalangayan sa Samaria. (Buh 8:5-25) Dayag nga si Pedro mipanaw pag-usab alang sa usa ka tahas nga nianang panahona, didto sa Lida, iyang giayo si Eneas, kinsa naparalisar sulod sa walo ka tuig, ug iyang gibanhaw ang babayeng si Dorcas sa Jope. (Buh 9:32-43) Gikan sa Jope, si Pedro gitultolan nga gamiton ang ikatulong ‘yawi sa gingharian,’ nga mipanaw ngadto sa Cesarea aron mosangyaw kang Cornelio ug sa iyang mga paryente ug mga higala, nga miresulta sa ilang pagkahimong unang dili-tinuling Hentil nga mga magtutuo nga nakadawat sa balaang espiritu ingong mga manununod sa Gingharian. Sa iyang pagbalik sa Jerusalem, kinahanglang atubangon ni Pedro ang mga magsusupak labot niini, apan sila miuyon human niya ipakita ang ebidensiya nga siya milihok pinaagi sa langitnong pagtultol.—Buh 10:1–11:18; itandi ang Mat 16:19.
Lagmit maoy niining samang tuig (36 K.P.) nga si Pablo unang miduaw sa Jerusalem ingong usa ka Kristohanong kinabig ug apostol. Siya ‘miduaw kang Cefas [Pedro],’ migugol ug 15 ka adlaw uban kaniya, nga nakakita usab kang Santiago (ang igsoon ni Jesus sa inahan) apan wala na makakita sa ubang orihinal nga mga apostoles.—Gal 1:18, 19; tan-awa ang APOSTOL (Pagkaapostol Diha sa Kongregasyon).
Sumala sa mabatonang ebidensiya, niadtong 44 K.P. nga si Herodes Agripa I nagpatay kang apostol Santiago ug, kay nakakaplag nga nakapahimuot kini sa Hudiyong mga pangulo, nagdakop usab kang Pedro. (Buh 12:1-4) Ang ‘mainitong pag-ampo’ gihimo sa kongregasyon alang kang Pedro, ug ang manulonda ni Jehova nagpagawas kaniya gikan sa bilanggoan (ug sa posibleng kamatayon). Human iasoy ang iyang milagrosong pagkagawas ngadto kanilang didto sa balay ni Juan Marcos, si Pedro mihangyo nga itaho kini ngadto “kang Santiago ug sa mga igsoon,” ug dayon si Pedro “mipanaw ngadto sa laing dapit.”—Buh 12:5-17; itandi ang Ju 7:1; 11:53, 54.
Siya gihisgotan pag-usab diha sa asoy sa Mga Buhat didto sa panagkatigom “sa mga apostoles ug sa mga ansiyano” nga gihimo sa Jerusalem aron sa pagtagad sa isyu bahin sa pagtuli maylabot sa Hentil nga mga kinabig, lagmit sa tuig 49 K.P. Human sa dugaydugayng panaglalis, si Pedro mitindog ug nagpamatuod bahin sa mga pakiglabot sa Diyos uban sa Hentil nga mga magtutuo. Tungod kay “ang tibuok panon mihilom,” kini nagpamatuod sa kalig-on sa iyang argumento ug, lagmit, sa ilang pagtahod usab kaniya. Sama kang Pablo ug Bernabe nga mihatag ug mga testimonya sunod kaniya, si Pedro ikaingon nga nagpamatuod usab atubangan sa katigoman. (Buh 15:1-29) Dayag nga mahitungod nianang higayona, si Pablo naghisgot kang Pedro lakip kang Santiago ug Juan ingong “inila nga mga lalaki,” “ang giisip nga mga haligi” sa kongregasyon.—Gal 2:1, 2, 6-9.
Sumala sa katibuk-ang rekord dayag nga si Pedro, bisan tuod prominente ug tinahod kaayo, wala magpakitag pagkalabaw sa ubang mga apostoles pinasukad sa, o tungod sa, tinudlong ranggo o katungdanan. Busa, sa dihang nagmabungahon ang buluhaton ni Felipe didto sa Samaria, ang asoy nag-ingon nga ang mga apostoles, dayag nga naglihok ingong usa ka lawas, ‘nagpadala kang Pedro ug Juan’ sa maong tahas ngadto sa Samaria. (Buh 8:14) Si Pedro wala magpabilin nga permanente didto sa Jerusalem nga daw ang iyang presensiya maoy hinungdanon alang sa hustong pagdumala sa Kristohanong kongregasyon. (Buh 8:25; 9:32; 12:17; tan-awa usab ang ANSIYANO, TIGULANG NGA LALAKI; MAGTATAN-AW.) Siya aktibo didto sa Antioquia, Sirya, sa samang panahon nga didto si Pablo, ug si Pablo kas-a kinahanglang magbadlong kang Pedro (Cefas) “nawong sa nawong . . . atubangan nilang tanan,” kay si Pedro naulaw sa pagkaon ug ingon man sa pagpakig-uban sa Hentil nga mga Kristohanon sa dihang miabot ang pipila ka Kristohanong Hudiyo gikan sa Jerusalem nga gipadala ni Santiago.—Gal 2:11-14.
Ang dugang impormasyon maylabot sa katungdanan ni Pedro diha sa Kristohanong kongregasyon gihisgotan ubos sa ulohang DAKONG-BATO. Ang panglantaw nga si Pedro didto sa Roma ug nanguna sa kongregasyon didto gipaluyohan lamang sa kaduhaduhaang tradisyon ug wala gayod mahiuyon sa mga gipakita sa Kasulatan. Niining bahina, ug labot sa pagpuyo ni Pedro sa Babilonya ug ingong kini mao ang dapit diin siya nagsulat sa iyang duha ka sulat, tan-awa ang PEDRO, MGA SULAT NI.