Romanong gobernador sa Judea sa panahon sa yutan-ong ministeryo ni Jesus. (Luc 3:1) Human mapalagpot sa pagka-etnarka sa Judea si Arquelao nga anak nga lalaki ni Herodes nga Bantogan, ang mga gobernador maoy gitudlo sa emperador aron magmando niini nga lalawigan, ug dayag nga si Pilato maoy ikalima niini nila. Gitudlo siya ni Tiberio niadtong 26 K.P., ug ang iyang pagmando milungtad ug napulo ka tuig.

Diyutay ray nahibaloan bahin sa personal nga kasaysayan ni Poncio Pilato. Ang panahon lamang sa iyang kinabuhi nga gisulat sa kasaysayan mao ang iyang pagkagobernador sa Judea. Ang usa ka inskripsiyon nga nahibaloan nga dunay iyang  ngalan nakaplagan sa Cesarea niadtong 1961. Kini naghisgot usab sa “Tiberieum,” usa ka tinukod nga gidedikar ni Pilato kang Tiberio.

Ingong hawas sa emperador, ang gobernador may bug-os nga pagkontrolar sa lalawigan. Siya makapahamtang ug hukom nga kamatayon, ug sumala niadtong nagduso sa ideya nga ang Sanhedrin makapahamtang ug hukom nga kamatayon, ang pagkompirmar sa gobernador kinahanglang mabatonan nianang maong Hudiyohanong korte aron ang ilang paghukom mahimong balido. (Itandi ang Mat 26:​65, 66; Ju 18:31.) Sanglit ang opisyal nga pinuy-anan sa Romanong magmamando maoy didto sa Cesarea (itandi ang Buh 23:​23, 24), ang dakong puwersa sa Romanhong kasundalohan nakapuwesto didto, nga may gamayng puwersa nga nagbantay sa Jerusalem. Apan, sa naandan ang gobernador moestar sa Jerusalem sa panahon sa mga pista (sama sa panahon sa Paskuwa) ug magdalag mga sundalo aron sa pagdugang sa puwersa. Kauban ni Pilato ang iyang asawa didto sa Judea (Mat 27:19), nga nahimong posible tungod sa mas naunang kausaban sa polisa sa Romanhong kagamhanan maylabot sa mga gobernador nga anaa sa peligrosong mga asaynment.

Ang pangatungdanan ni Pilato dili malinawon. Sumala sa Hudiyong historyador nga si Josephus, si Pilato nakahimog dili maayong pagsugod sa iyang mga pagpakiglabot sa iyang Hudiyong mga sakop. Siya nagpadalag Romanhong kasundalohan ngadto sa Jerusalem nga nagbitbit ug mga estandarte nga may mga larawan sa emperador diha niana sa panahon sa kagabhion. Kini nakapukaw ug dakong kayugot; tungod niana usa ka delegasyon sa mga Hudiyo ang miadto sa Cesarea aron iprotesta ang presensiya sa mga estandarte ug nag-awhag sa pagwagtang niini. Human sa lima ka adlaw nga diskusyon, gihulga ni Pilato ang mga nagprotesta nga pamatyon sila sa iyang mga sundalo, apan ang ilang hugot nga pagprotesta nagtukmod kaniya nga mouyon sa ilang gihangyo.​—Jewish Antiquities, XVIII, 55-59 (iii, 1).

Si Philo, usa ka Hudiyong magsusulat sa unang siglo K.P. sa Alejandria, Ehipto, naghubit sa daw susamang buhat ni Pilato nga nakapukaw ug protesta, niining higayona naglangkit sa mga taming nga bulawan nga may mga ngalan ni Pilato ug Tiberio, nga ang maong mga taming gibutang ni Pilato diha sa iyang mga lawak sa Jerusalem. Usa ka pag-apelar sa mga Hudiyo ang nakaabot sa emperador sa Roma, ug si Pilato gimandoan nga ibalhin ang mga taming ngadto sa Cesarea.​—The Embassy to Gaius, XXXVIII, 299-305.

Si Josephus nagtala ug lain pang kasamok. Aron makahimog usa ka agianan sa tubig nga magdala sa tubig ngadto sa Jerusalem gikan sa gilay-ong mga 40 km (25 mi), gigamit ni Pilato ang salapi nga gikan sa tipiganan ug bahandi sa templo sa Jerusalem. Ang dakong panon sa katawhan miprotesta niini nga buhat sa dihang miduaw si Pilato sa siyudad. Si Pilato nagpadalag nagtakobang mga sundalo aron moipon sa panon ug, pinaagi sa usa ka ilhanan, moatake kanila, nga misangpot sa pagkaangol ug pagkamatay sa pipila ka Hudiyo. (Jewish Antiquities, XVIII, 60-62 [iii, 2]; The Jewish War, II, 175-177 [ix, 4]) Dayag nga ang proyekto gipadayon hangtod nga kini natapos. Kining ulahi nga panag-away sagad gituohang mao ang okasyon sa dihang si Pilato ‘nagsagol sa dugo sa mga Galileanhon sa ilang mga halad,’ ingon sa gitala sa Lucas 13:1. Gikan niining mga pulonga mopatim-aw nga kining mga Galileanhon gipatay mismo diha sa templo. Walay paagi nga matino kon kining hitaboa may kalabotan ba nianang gihubit ni Josephus o maoy lain nga insidente. Bisan pa niana, sanglit ang mga Galileanhon maoy mga sakop ni Herodes Antipas, ang magmamando sa distrito sa Galilea, kini nga pagpamatay lagmit maoy usa ka hinungdan nga nakaamot sa pagdumtanay tali ni Pilato ug Herodes hangtod sa panahon sa paghusay kang Jesus.​—Luc 23:6-12.

 Paghusay Kang Jesus. Sa Nisan 14, 33 K.P., sa pagkakadlawon, si Jesus gidala sa Hudiyong mga pangulo ngadto kang Pilato. Sanglit dili sila mosulod sa nataran sa mga balay sa Hentil nga magmamando, si Pilato migula ngadto kanila ug nagpakisayod bahin sa sumbong batok kang Jesus. Ang mga sumbong mao nga si Jesus subersibo, nagpasiugda sa dili pagbayad ug buhis, ug nag-ingon nga siya usa ka hari, busa nakig-indig kang Cesar. Gisultihan nga dad-on nila si Jesus ug hukman siya nga silasila ra, ang iyang mga magsusumbong mitubag nga dili subay sa balaod alang kanila ang pagpatay kang bisan kinsa. Tungod niana gidala ni Pilato si Jesus ngadto sa palasyo ug gisukitsukit siya bahin sa mga sumbong. (HULAGWAY, Tomo 2, p. 741) Mibalik ngadto sa mga magsusumbong, si Pilato nagpahibalo nga wala siyay nakitang kasaypanan sa akusado. Ang mga sumbong nagpadayon, ug sa pagkahibalo nga si Jesus taga-Galilea, gipadala siya ni Pilato ngadto kang Herodes Antipas. Si Herodes, nga naglagot tungod kay si Jesus wala mohimog pipila ka ilhanan, nagdagmal ug nagbugalbugal kaniya ug nagpadala kaniya balik kang Pilato.

Ang Hudiyong mga pangulo ug ang katawhan gipatawag pag-usab, ug gipahayag pag-usab ni Pilato ang iyang mga paningkamot nga dili mahukman ug kamatayon ang inosenteng tawo, nga nangutana sa panon sa katawhan kon buot ba nilang buhian si Jesus sumala sa kostumbre sa pagbuhig usa ka binilanggo sa matag pista sa Paskuwa. Apan, ang panon sa katawhan nga gisulsolan sa ilang relihiyosong mga pangulo, naninggit aron buhian si Barabas, nga usa ka tulisan, mamumuno, ug nakigbatok sa pamunoan. Ang sublisubling mga paningkamot ni Pilato nga buhian ang giakusar nagpasamot lamang sa pagpaninggit nga ilansang si Jesus. Kay nahadlok nga mahitabo ang kagubot ug nagtinguha sa pagpahimuot sa panon sa katawhan, si Pilato miuyon sa ilang kagustohan, nga nanghunaw sa iyang mga kamot nga ingon sa naghinlo niini gikan sa pagkasad-an sa dugo. Dihay panahon una pa niini, ang asawa ni Pilato nagpahibalo kaniya bahin sa iyang makapatugaw nga damgo bahin “nianang tawong matarong.”​—Mat 27:19.

Si Pilato karon nagpalatigo kang Jesus, ug ang mga sundalo nagbutang ug tunokon nga purongpurong sa ulo ni Jesus ug nagbesti kaniyag harianong taas nga besti. Sa makausa pa si Pilato miatubang sa panon sa katawhan, nagpahayag pag-usab nga wala siya makakaplag ug bisan unsang sala kang Jesus, ug nagpagawas kang Jesus ngadto sa ilang atubangan nga sinul-oban sa iyang taas nga besti ug may tunokon nga purongpurong. Sa pagsinggit ni Pilato, “Tan-awa! Ang tawo!” ang mga pangulo sa katawhan nagpahayag na usab sa ilang gipangayo nga paglansang, nagpahayag karon sa unang higayon sa ilang sumbong labot sa pagpasipala. Ang ilang paghisgot kang Jesus nga naghimo sa iyang kaugalingon nga anak sa Diyos ang nakadugang sa kahadlok ni Pilato, ug iyang gidala si Jesus sa sulod alang sa dugang pagsukitsukit. Ang iyang kataposang mga paningkamot sa pagbuhi kaniya nakaaghat sa Hudiyong mga magsusupak sa pagpasidaan nga si Pilato nameligro nga isumbong nga nakigbatok kang Cesar. Sa pagkadungog niini nga hulga, si Pilato, nga nagdala kang Jesus sa gawas, karon milingkod sa lingkoranan-sa-paghukom. Ang pagsinggit ni Pilato, “Tan-awa! Ang inyong hari!” nakapukaw lamang sa singgit sa paglansang kang Jesus ug maoy hinungdan sa pagpahayag: “Kami walay hari gawas kang Cesar.” Busa gitugyan ni Pilato si Jesus ngadto kanila aron ilansang.​—Mat 27:1-31; Mar 15:1-15; Luc 23:1-25; Ju 18:28-40; 19:1-16.

Ang Hudiyong mga magsusulat, sama kang Philo, naghubit kang Pilato ingong usa ka tawong higpit ug mabuotbuoton. (The Embassy to Gaius, XXXVIII, 301) Apan lagmit ang mga lihok sa mga Hudiyo maoy ilabinang nakaingon sa kusganong mga lakang nga gihimo sa gobernador batok kanila. Bisan pa niana, ang mga asoy sa Ebanghelyo naghatag ug pipila ka tukmang pagsabot sa pagkatawo ni Pilato. Ang iyang paagi sa pagdumala sa mga butang maoy kinaiyanhon sa Romanong magmamando, ang iyang sinultihan maoy laktod ug prangka. Sa panggawas siya nagpakitag maduhaduhaong tinamdan, sama sa pag-ingon “Unsay kamatuoran?” bisan pa niana, siya nagpakitag kahadlok, lagmit usa ka matuotuohong kahadlok, sa pagkadungog nga siya nakiglabot sa usa nga nag-angkong anak sa Diyos. Bisag dayag nga dili ang matang nga magpakaubos, siya nagpakitag kakulang ug integridad ingong usa ka politiko. Siya mabalak-on kaayo sa iyang posisyon, kon unsay ikasulti sa iyang mga labaw kon ilang madungog ang dugang kasamok sa iyang lalawigan, nga nahadlok nga mopatim-awng sobra ka matinugoton niadtong gisumbong sa pag-alsa sa pamunoan. Giila ni Pilato ang pagkainosente ni Jesus ug ang kasina nga maoy nagtukmod sa iyang mga magsusumbong. Bisan pa niana siya nagpadala sa panon sa katawhan ug nagtugyan sa inosenteng biktima ngadto kanila aron ipapatay imbes ipameligro ang iyang politikanhong karera.

Ingong bahin sa “labaw nga mga awtoridad,” si Pilato nakabaton ug gahom pinaagi sa pagtugot sa Diyos. (Rom 13:1) Siya may tulubagon sa iyang paghukom, tulubagon nga dili mahinloan pinaagig tubig. Ang damgo sa iyang asawa dayag nga naggikan sa Diyos, sama sa linog, sa talagsaong  kangitngit, ug sa pagkagilis sa kortina nga nahitabo niadtong adlawa. (Mat 27:​19, 45, 51-54; Luc 23:​44, 45) Ang damgo sa iyang asawa nagpaamgo na unta kang Pilato nga kini dili usa ka ordinaryong husay, dili ordinaryong akusado. Apan, sama sa giingon ni Jesus, ang tawo nga nagtugyan kaniya ngadto kang Pilato ‘mas dakog kasal-anan.’ (Ju 19:​10, 11) Si Judas, kinsa maoy orihinal nga nagbudhi kang Jesus, gitawag nga “anak sa kalaglagan.” (Ju 17:12) Kadtong mga Pariseo nga sad-an kay nalangkit sa maong laraw batok sa kinabuhi ni Jesus gihubit nga “mahiagom sa Gehenna.” (Mat 23:​15, 33; itandi ang Ju 8:37-44.) Ug ilabina ang hataas nga saserdote, kinsa nanguna sa Sanhedrin, maoy responsable atubangan sa Diyos tungod sa pagtugyan sa Anak sa Diyos ngadto niining Hentil nga magmamando aron hukman sa kamatayon. (Mat 26:63-66) Ang sala ni Pilato dili ingon sa ilang mga sala; bisan pa niana ang iyang gibuhat maoy salawayon kaayo.

Ang kayugot ni Pilato batok sa mga tigpasiugda sa maong krimen dayag nga gipabanaag diha sa karatula nga iyang gipabutang ibabaw sa gilansang nga si Jesus, nga gipaila siya ingong “ang Hari sa mga Hudiyo,” ingon man ang iyang hugot nga pagsupak nga usbon kini, nga nag-ingon: “Ang nasulat ko na nasulat ko na.” (Ju 19:19-22) Sa dihang gihangyo ni Jose nga taga-Arimatea ang patayng lawas, si Pilato, human ipakita ang pagkasegurista sa usa ka Romanong opisyal pinaagi sa pagtino nga si Jesus patay na, mihatag sa gihangyo. (Mar 15:43-45) Ang kabalaka sa pangulong mga saserdote ug sa mga Pariseo sa posibilidad sa pagkawat sa lawas nagpatunghag pintok nga tubag: “Kamo adunay guwardiya. Lakaw bantayi kini pag-ayo ingon sa inyong nahibaloan kon unsaon.”​—Mat 27:62-65.

Pagpalagpot ug Kamatayon. Si Josephus nagtaho nga ang pagpalagpot sa ulahi kang Pilato sa katungdanan maoy tungod sa gisang-at nga mga reklamo sa mga Samarianhon ngadto sa direktang labaw ni Pilato, ang gobernador sa Sirya nga si Vitellius. Ang reklamo maoy bahin sa pagpatay ni Pilato sa ubay-ubayng Samarianhon nga gilimbongan sa usa ka impostor aron magtigom didto sa Bukid sa Gerizim sa paglaom nga makaplagan ang sagradong mga bahandi nga gituohang gitagoan didto ni Moises. Si Vitellius nagsugo kang Pilato nga moadto sa Roma aron moatubang kang Tiberio, ug siya nagpalingkod kang Marcellus puli kaniya. Si Tiberio namatay niadtong 37 K.P. samtang si Pilato nagpaingon pa sa Roma. (Jewish Antiquities, XVIII, 85-87 [iv, 1]; XVIII, 88, 89 [iv, 2]) Ang kasaysayan wala mohatag ug kasaligang impormasyon bahin sa mga resulta sa iyang husay. Ang historyador nga si Eusebius sa hinapos nga bahin sa ikatulo ug sa sayo nga bahin sa ikaupat nga siglo miingon nga si Pilato napugos sa paghikog sa panahon sa pagmando ni Gayo (Caligula) nga manununod ni Tiberio.​—The Ecclesiastical History, II, VII, 1.