Laktaw ngadto sa video

Laktaw ngadto sa kaundan

Pulang Dagat

Pulang Dagat

Ang katubigan nga nag-ulang sa amihanan-sidlakang Aprika gikan sa Peninsula sa Arabia; naglakip kini sa duha ka misangang mga gulpo nga nailhan ingong ang Gulpo sa Suez ug ang Gulpo sa ʽAqaba. Ang Pulang Dagat, ingong termino nga gigamit karon, may gitas-on nga mga 2,250 km (1,400 mi), may kinalaparang bahin nga mga 354 km (220 mi) ug may aberids nga giladmon nga mga 610 m (2,000 p). Bahin kini sa dakong liki sa yuta nga nailhan nga Rift Valley. Tungod kay kusog ang pag-alisngaw, ang katubigan niini nga dagat parat kaayo. Tungod sa kusog nga hangin, kalit nga mga pag-usab sa direksiyon sa hangin, ug sa dagkong katakotan, makuyaw alang sa mga sakayan nga monabigar sa Pulang Dagat. Ubay sa sidlakang baybayon adunay habog nga kabukiran, samtang sa kasadpang baybayon anaa ang batoon nga kapatagan sa bukid ug dili-habog nga kabungtoran.

Adunay maayong katarongan sa pagsabot nga ang mga ekspresyon sa orihinal nga pinulongan nga gihubad ug “Pulang Dagat” ikapadapat sa Pulang Dagat sa katibuk-an o kaha ngadto sa usa sa misangang mga gulpo niini sa amihanan. (Ex 10:19; 13:18; Num 33:​10, 11; Huk 11:16; Buh 7:36) Ang katubigan sa Pulang Dagat mao ang milagrosong gipikas ni Jehova aron ang mga Israelinhon makalatas agi sa mamalang yuta, apan iyang gilumsan ang migukod nga si Paraon ug ang iyang kasundalohan. (Ex 14:21–​15:22; Deu 11:4; Jos 2:10; 4:23; 24:6; Neh 9:9; Sal 106:​7, 9, 22; 136:​13, 15) Ang mga teksto sa Bibliya nga nag-asoy niining hitaboa migamit sa Hebreohanong ekspresyon nga yam (dagat) o yam-suphʹ (dagat sa mga tangbo o mga tikog). Tungod sa literal nga kahulogan sa yam-suphʹ, ang pipila ka eskolar nangatarongan nga ang mga Israelinhon mitabok diha sa kalamakan lamang, sama sa rehiyon sa Bitter Lakes, ug dili sa Pulang Dagat (ilabina sa misangang gulpo sa kasadpan, ang Gulpo sa Suez, diin gituohan sa uban nga didto lagmit nahitabo ang pagtabok). Apan, angayng matikdan nga may igong giladmon ang katubigan aron makatabon sa kasundalohan ni Paraon. (Ex 14:​28, 29) Imposible kini kon diha sa kalamakan lamang. Dugang pa, ang Buhat 7:36 ug ang Hebreohanon 11:29 wala gayod magtumong sa usa ka kalamakan lamang, kay gihisgotan niining mga tekstoha ang samang panghitabo ug gigamit ang Gregong ekspresyon nga e·ry·thraʹ thaʹlas·sa, nga nagkahulogang “Pulang Dagat.” (Tan-awa ang PAGPANGGULA.) Gigamit sa historyador nga si Herodotus (sa ikalimang siglo W.K.P.) ang samang Gregong ekspresyon sa pagtumong, dili sa kalamakan o mabaw nga katubigan, kondili sa “Dagat Indian, diin diha niana ang Pulang Dagat” nahimutang.​—A Greek-English Lexicon, ni H. G. Liddell ug R. Scott, girebisar ni H. Jones, Oxford, 1968, p. 693; tan-awa ang PIHAHIROT.

Sa usa ka pahayag sa kalaglagan alang sa Edom, ang pagtuaw tungod sa pagkalaglag sa Edom gihubit nga nadungog sa Pulang Dagat. (Jer 49:21) Kini daling masabtan, sanglit ang utlanan sa teritoryo sa Edom sa habagatang tumoy niini mao ang Pulang Dagat (1Ha 9:26), nga mao, ang misangang gulpo sa amihanan-sidlakang bahin sa dagat, ang Gulpo sa ʽAqaba. Ang utlanan sa Israel miabot usab niining dapita.​—Ex 23:31.