1. [Heb., Ra·chavʹ, lagmit, Sangkad; Luag].

Usa ka pampam sa Jerico nga nahimong magsisimba ni Jehova. Sa tingpamulak sa 1473 W.K.P., duha ka espiyang Israelinhon misulod sa Jerico ug miestar sa balay ni Rahab. (Jos 2:1) Ang gidugayon sa ilang pag-estar didto wala iasoy, apan dili ra kaayo dako ang Jerico mao nga dili ra magdugay ang pagpangespiya didto.

Gipanghimakak sa pipila ka grupo sa mga tawo nga si Rahab gayod maoy bigaon, o pampam, sumala sa kasagarang pagsabot sa pulong, ilabina taliwala sa mga Hudiyong tradisyonalista, apan ang kamatuoran daw wala magsuportar niana. Ang Hebreohanong pulong nga zoh·nahʹ kanunayng nagtumong sa ginadili nga pakigrelasyon, seksuwal man kini o ingong simbolo sa espirituwal nga pagkadili-matinumanon, ug sa matag higayon nga kini magpasabot ug usa ka pampam, gihubad kini nga ingon niana. Wala kini hubara nga “babayeng tig-abiabi,” “magbalantay sa balay-abotanan,” o sa ubang pulong nga sama nianag kahulogan. Gawas pa, taliwala sa mga Canaanhon ang pagpamampam wala isipa ingong buhat nga makauulaw.

Nailhan sa ubang mga tawo nga ang duha ka bisita ni Rahab maoy mga Israelinhon, ug sila nagtaho niini ngadto sa hari. Apan, dalidaling gitagoan ni Rahab ang mga lalaki taliwala sa mga lindog sa lino nga gipauga ibabaw sa atop mao nga sa dihang ang mga awtoridad miadto aron dakpon ang mga lalaki, siya nakahimo sa pagtudlo kanila ngadto sa laing dapit nga wala siya dudahi. Niining tanan, si Rahab nagpasundayag ug labaw nga debosyon sa Diyos sa Israel kay sa kaugalingon niyang komunidad nga hinukman.​—Jos 2:2-7.

Dili matino kon kanus-a nasayran ni Rahab ang katuyoan sa mga espiya didto ug ang laraw sa Israel bahin sa Jerico. Apan niadtong higayona iyang gisugilon kanila ang dakong kahadlok ug kalisang diha sa siyudad tungod sa mga taho bahin sa mga buhat sa pagluwas ni Jehova sa Israel sa milabayng 40 o kapin pa ka mga tuig. Iyang gihangyo ang mga espiya nga manumpa kaniya nga luwason siya ug ang iyang tibuok pamilya​—amahan, inahan, ug ang tanang uban pa. Miuyon sila niini, basta iyang tigomon ang tibuok pamilya sulod sa iyang balay, ihigot ang usa ka sanag-pulang pisi sa bentana, ug magpakahilom siya mahitungod sa ilang pagduaw, niining tanan siya misaad nga motuman. Agig dugang pagpanalipod sa mga espiya, iyang gipaikyas sila agi sa bentana (kay ang balay diha man sa kilid sa paril sa siyudad) ug gisultihan sila kon unsaon nila sa paglikay sa mga nangita kanila nga nagpaingon sa tabokanang bahin sa Jordan.​—Jos 2:8-22.

Ang mga espiya nagtaho balik kang Josue sa tanan nga nahitabo. (Jos 2:​23, 24) Unya sa dihang natumpag ang paril sa Jerico, ang balay ni Rahab, “sa usa ka kilid sa paril,” wala matumpag. (Jos 2:15; 6:22) Sa sugo ni Josue nga luwason ang panimalay ni Rahab, ang samang duha ka espiya ang nagluwas kaniya. Human sa usa ka yugto nga bulag sa kampo sa Israel, si Rahab ug ang iyang pamilya gitugotan sa pagpuyo taliwala sa mga Israelinhon. (Jos 6:​17, 23, 25) Unya kining kanhi pampam nahimong asawa ni Salmon ug inahan ni Boaz sa harianong kagikan sa Davidnong mga hari; usa siya sa upat ka babaye nga ginganlan ni Mateo sa talaan sa kagikan ni Jesus. (Ru 4:20-22; Mat 1:​5, 6) Usa usab siya ka talagsaong panig-ingnan kinsa, bisan dili Israelinhon, pinaagi sa mga buhat nagpamatuod sa iyang bug-os nga pagtuo kang Jehova. “Tungod sa pagtuo,” si Pablo miingon kanato, “si Rahab nga pampam wala malaglag uban niadtong mga wala magmasinugtanon, tungod kay iya mang gidawat ang mga espiya sa madaitong paagi.” “Sa samang paagi dili ba usab si Rahab nga pampam gipahayag nga matarong pinaagi sa binuhatan, human nga maabiabihon niyang gidawat ang mga mensahero ug gipalakaw sila sa laing agianan?” misukna si Santiago.​—Heb 11:​30, 31; San 2:25.

2. [Heb., Raʹhav, gikan sa lintunganayng pulong nga nagkahulogang “gisigingsiging ug hangyo”]. Usa ka simbolikong pulong nga unang gigamit sa Job (9:13; 26:12), diin kini gihubad nga “manunulong.” (NW) Sa ikaduhang teksto nga gihisgotan, ang konteksto ug ang sama nga pagkabalay naglangkit niini sa usa ka dakong linalang sa dagat. Sa susama, ang Isaias 51:9 naglangkit sa Rahab sa usa ka dakong linalang sa dagat: “Dili ba ikaw mao ang nagdugmok kang Rahab, nga nagduslak sa dakong linalang sa dagat?”

Ang Rahab, usa ka “dakong linalang sa dagat,” naglarawan sa Ehipto ug sa Paraon niini nga misupak kang Moises ug sa Israel. Ang Isaias 51:​9, 10  nagpasabot sa pagluwas ni Jehova sa Israel gikan sa Ehipto: “Dili ba ikaw mao ang nagpamala sa dagat, sa mga tubig sa dakong kahiladman? Ang usa nga naghimo sa mga kahiladman sa dagat nga usa ka dalan aron katabokan sa mga linukat?” Sa Isaias 30:7 ang “Rahab” gilangkit pag-usab sa Ehipto. Ang Salmo 87:4 naghisgot sa “Rahab” diin haom gayod ang Ehipto, ingong una sa talaan sa mga kaaway sa Israel, uban sa Babilonya, Filistia, Tiro, ug Cus. Gigamit sa mga Targum “ang mga Ehiptohanon” niining bersikuloha, ug sa Salmo 89:10 ilang gibatbat sa laing mga pulong ang “Rahab” sa paaging ang termino malangkit sa mapahitas-ong Paraon sa Ehipto nga gipaubos ni Jehova.