Laktaw ngadto sa video

Laktaw ngadto sa kaundan

Samag-udyong nga Bitin

Samag-udyong nga Bitin

[Heb., qip·pohzʹ].

Usa ka bitin nga dayag nga gitawag niining ngalana tungod kay kalit kining moatake ug motuhak sa tukbonon niini, sama sa himoon sa rattlesnake. Ang lintunganayng pulong nga Hebreohanon diin gikuha kining ngalana daw nalangkit sa lintunganayng berbo nga Arabiko nga nagkahulogang “paglukso” o “paglumpat.” Ang samag-udyong nga bitin gihisgotan diha sa tagna ni Isaias (34:15) ingong usa sa mga linalang nga mopuyo sa Edom. Gipasiugda niini nga ang Edom mahimong usa ka biniyaang kagun-oban nga tungod niana mahimo kining usa ka luwas nga dapit diin ang samag-udyong nga mga bitin ‘maghimog salag ug mangitlog ug magpusa niini ug magtigom niini ilalom sa iyang landong.’ Ang kadaghanan sa mga bitin mangitlog, ug kining tekstoha tingali nagtumong sa ginabuhat sa ubang mga bitin nga moluko palibot sa mga itlog niini. Si H. W. Parker nag-ingon diha sa iyang librong Snakes: A Natural History (1977, p. 55): “Ang batasan sa ‘paglumlom’ ug pagluko sa lawas mohatag ug igong pagkontrolar sa temperatura ug panalipod sa mga itlog tungod kay mahimong tabonan ug ihikyad sa inahan ang itlog niini sumala sa iyang gusto depende sa mga kausaban sa panahon ug busa mapaneguro nga adunay pareho ug lagmit mas taas pa nga temperatura; sa samang higayon pinaagi sa pagluko dili kaayo madayag ang mga itlog.”

Si Samuel Bochart (1599-1667), sa iyang librong Hierozoicon (Leipzig, 1796, Tomo 3, Bahin II, Basahon III, kap. XI, pp. 194-204), mihimog usa ka detalyadong pagtuon sa Hebreohanong pulong nga qip·pohzʹ ug mihinapos nga kini nagtumong sa bitin nga gitawag sa Grego nga a·kon·tiʹas ug sa Latin nga jaculus​—ang samag-udyong nga bitin. Apan, ang modernong mga leksikograpo wala magkauyon bahin sa kahulogan niining Hebreohanong pulong.