Laktaw ngadto sa video

Laktaw ngadto sa kaundan

Sebada

Sebada

[Heb., seʽo·rahʹ; Gr., kri·theʹ].

Usa ka hinungdanong pagkaon nga lugas sa pamilya sa mga tanom nga Hordeum nga kasagarang gitanom sukad pa sa karaang kapanahonan hangtod karon. Usa kini sa bililhong mga produkto nga nagpaabot sa mga Israelinhon didto sa Yutang Saad, ug ang maong rehiyon nagpadayon ingong “usa ka yuta sa trigo ug sebada” hangtod niining adlawa.​—Deu 8:8.

Ang Hebreohanong ngalan alang sa sebada (seʽo·rahʹ) kaamgid sa pulong alang sa “buhok” (se·ʽarʹ) ug naghubit sa tag-as, pinong mga buhokbuhok o bungotbungot nga maoy kinaiyanhong hitsura sa uhay sa sebada. Kini dili daling mamatay nga tanom, nga makasugakod sa hulaw ug sa uban pang mga klima kay sa bisan unsang ubang mga tanom nga magpatunghag lugas. Kon gulang na, kini may gitas-ong mga 1 m (3 p), nga mas lagpad ug mga dahon kay sa trigo.

Ang pagpangani sa sebada linaing gihisgotan diha sa madulaong mga hitabo sa basahon ni Ruth. Ang pagpananom ug sebada gibuhat sa Israel sa bulan sa Bul (Oktubre-Nobyembre) human sa sayong mga pag-ulan ug ang yuta mahimo nang darohon. (Isa 28:​24, 25) Ang sebada dali nga mogulang kay sa trigo (Ex 9:​31, 32), ug ang pagpangani magsugod sayo sa tingpamulak sa bulan sa Nisan (Marso-Abril), nga magsugod sa mainit nga Walog sa Jordan ug magpadayon ngadto sa mas habog, mas kasarangan ug temperatura nga mga dapit hangtod nga kini makaabot ngadto sa patag nga rehiyon ibabaw sa kabukiran sa S sa Jordan sa bulan sa Ziv (Abril-Mayo). Busa ang pagpangani sa sebada magsugod sa usa ka tinong panahon sa tuig (Ru 1:22; 2Sa 21:9), ug ang pagsugod niini maatol sa panahon sa Paskuwa, ug ang binangan itabyog sa saserdote sa ika-16 nga adlaw sa Nisan ingong mga unang bunga sa sebada.​—Lev 23:​10, 11.

Ang sebada giisip nga kubos kay sa trigo, nga un-tersiya lamang sa bili sa trigo diha sa panan-awon ni Juan sa Pinadayag 6:6. Kini komon kaayo ug daghan nga tungod niana gigamit kini ingong kompay alang sa mga kabayo ni Solomon (1Ha 4:28), ug ingon gihapon ang pagkagamit niini hangtod sa modernong kapanahonan. Galingon kini aron mahimong harina ug himoong tinapay, sagad lingin nga tinapay (2Ha 4:42; Eze 4:12; Ju 6:​9, 13), ug usahay isagol sa ubang mga lugas.​—Eze 4:9.

Bisan tuod nga mao gayod kiniy kanunayng paliton sa mga kabos tungod kay barato, walay gihisgotan nga ang sebada gitamay sa mga Israelinhon, bisan niadtong makaarang sa pagpalit ug trigo. Busa kini gilakip sa mga pagkaon nga gitagana ngadto sa kaubanan ni Haring David sa ilang pag-abot sa Gilead sa panahon sa pag-alsa ni Absalom. (2Sa 17:27-29) Si Solomon nagtagana kang Hiram ug 20,000 ka cor (4,400 kl) nga sebada lakip sa samang gidaghanon sa trigo, ug ingon man usab daghan kaayong lana ug bino ingong abiyo alang sa mga sulugoon sa hari sa Tiro nga nag-andam ug mga materyales alang sa templo. (2Cr 2:​10, 15) Lakip sa gipangayong tributo ni Haring Jotam sa Juda gikan sa hari sa Ammon mao ang 10,000 ka cor (2,200 kl) nga sebada. (2Cr 27:5) Human malaglag ang Jerusalem, ang mga tawo nga dili buot mamatay sa mga kamot sa mamumunong si Ismael nagpasalig kaniya nga sila adunay “tinagoang mga bahandi sa uma, trigo ug sebada ug lana ug dugos.”​—Jer 41:8.

Bisan pa niana, ang sebada maoy komon ug baratohon nga pagkaon, ug ang ubang mga komentarista nag-ingon nga kini nga mga kalidad maoy gihawasan sa “usa ka lingin nga tinapay sa sebada” nga nakita diha sa damgo sa Midianhon ug nagsimbolo sa gamayng kasundalohan ni Gideon.​—Huk 7:​13, 14.

Si Oseas mibayad ug 15 ka pirasong plata (kon siklo, $33) ug usa ug tunga ka homer (330 L) nga sebada aron tubson ang mananapaw nga babayeng si Gomer ingong iyang asawa (Os 1:3; 3:​1, 2), usa ka bili nga giisip sa ubang mga komentarista nga maoy bug-os nga kantidad sa usa ka ulipon, 30 ka siklong plata ($66). (Ex 21:32) Ang ‘halad sa pangabugho’ nga gipangayo sa Balaod labot sa usa ka lalaki nga nagsuspetsa sa iyang asawa sa seksuwal nga pagluib maoy ikanapulo sa usa ka ephah (2.2 L) nga harina sa sebada. (Num 5:​14, 15) Ang sebada gigamit usab ingong pangsukod, sanglit ang gidaghanon nga gikinahanglan aron pugsan ang usa ka umahan mao ang legal nga paagi sa pagtino sa bili sa umahan.​—Lev 27:16.