Sheol
Ang komon nga lubnganan sa katawhan, kinatibuk-ang dapit-lubnganan; dili usa ka indibiduwal nga lubnganan (Heb., qeʹver, Huk 16:31; qevu·rahʹ, Gen 35:20; ga·dhishʹ, Job 21:32).
Bisan tuod gihatag ang ubay-ubayng orihinal nga gigikanan sa Hebreohanong pulong nga sheʼohlʹ, dayag nga kini naggikan sa Hebreohanong berbo nga sha·ʼalʹ, nga nagkahulogang “pangayo; hangyo.” Labot sa Sheol, diha sa A Compendious Hebrew Lexicon, si Samuel Pike nag-ingon nga kini mao “ang komon nga pahilunaan o rehiyon sa mga patay; gitawag sa ingon tungod sa pagkadili-matagbaw sa lubnganan, nga daw kini kanunayng nangayo o nangandoy pa ug dugang.”—Cambridge, 1811, p. 148.
Ang Hebreohanong pulong nga sheʼohlʹ makita sa 65 ka higayon diha sa Masoretikong teksto. Diha sa King James Version, kini gihubad sa 31 ka higayon ingong “impiyerno,” 31 ka higayon ingong “lubnganan,” ug 3 ka higayon ingong “gahong.” Ang Katolikong Douay Version naghubad sa maong pulong sa 63 ka higayon ingong “impiyerno,” kas-a ingong “gahong,” ug kas-a ingong “kamatayon.” Dugang pa, sa Isaias 7:11 ang Hebreohanong teksto sa orihinal mabasa nga sheʼohlʹ, ug kini gihubad ingong “Hades” sa karaang Gregong mga bersiyon ni Aquila, Symmachus, ug Theodotion, ug ingong “impiyerno” diha sa Douay Version.—Tan-awa ang ftn sa Rbi8.
Walay Cebuano nga pulong nga makahatag ug katumbas gayod nga diwa sa Hebreohanong pulong nga sheʼohlʹ. Nagkomento bahin sa paggamit sa pulong nga “impiyerno” diha sa hubad sa Bibliya, ang Collier’s Encyclopedia (1986, Tomo 12, p. 28) nag-ingon: “Sanglit ang Sheol sa kapanahonan sa Daang Tugon nagpunting lamang sa puy-anan sa mga patay bisag unsa pa ang ilang moralidad, ang pulong nga ‘impiyerno,’ ingon sa pagsabot karong adlawa, maoy dili haom nga hubad.” Daghang bersiyon sa dili pa dugay naghatag sa katumbas nga Iningles ug Cebuano nga espeling niini nga pulong ingong “Sheol.”—RS, AT, NW.
Labot sa Sheol, ang Encyclopædia Britannica (1971, Tomo 11, p. 276) nag-ingon: “Ang Sheol nahimutang sa usa ka dapit ‘ilalom’ sa yuta. . . . Ang kahimtang sa mga patay dili kay usa ka kahimtang nga anaa sa kasakit ni sa kahimuot. Ni nalangkit sa Sheol ang ganti alang sa matarong o silot alang sa daotan. Ang maayo ug ang daotan, ang mga malupigon ug ang mga santos, mga hari ug mga ilo, mga Israelinhon ug mga hentil—ang tanan magkaubang nangatulog nga walay kalibotan sa usag usa.”
Bisan tuod ang Gregong pagtulon-an sa imortalidad sa tawhanong kalag nakasulod sa Hudiyohanong relihiyosong panghunahuna sa ulahing mga siglo, ang rekord sa Bibliya nagpakita nga ang Sheol nagpunting sa komon nga lubnganan sa katawhan ingong usa ka dapit diin didto walay panghunahuna. (Ecc 9:4-6, 10) Kadtong atua sa Sheol dili makadayeg sa Diyos ni makasangpit kaniya. (Sal 6:4, 5; Isa 38:17-19) Bisan pa niana dili ikaingon nga kini naghawas lamang sa ‘usa ka kahimtang sa pagkanahimulag sa Diyos,’ sanglit ang Kasulatan naghisgot sa maong pagtulon-an ingong dili kapamatud-an pinaagi sa pagpakita nga ang Sheol anaa “sa atubangan” niya, ug busa ikaingon nga ang Diyos “atua didto.” (Pr 15:11; Sal 139:7, 8; Am 9:1, 2) Tungod niini si Job, nga nangandoy nga mahupayan gikan sa iyang pag-antos, miampo nga siya makaadto unta sa Sheol ug sa ulahi pagahinumdoman ni Jehova ug pagulaon gikan sa Sheol.—Job 14:12-15.
1Sa 2:6; 2Sa 22:6; Sal 18:4, 5; 49:7-10, 14, 15; 88:2-6; 89:48; Isa 28:15-18; itandi usab ang Sal 116:3, 7-10 sa 2Co 4:13, 14.) Kini gihisgotan ingong ang “yuta sa kangitngitan” (Job 10:21) ug usa ka dapit sa kahilom. (Sal 115:17) Si Abel dayag nga mao ang unang miadto sa Sheol, ug sukad niadto ang dili-maihap nga minilyong mga tawong nangamatay miduyog kaniya diha sa abog sa yuta.
Sa tibuok inspiradong Kasulatan, ang Sheol padayong gilangkit uban sa kamatayon ug dili sa kinabuhi. (Sa adlaw sa Pentekostes sa 33 K.P., gikutlo ni apostol Pedro ang Salmo 16:10 ug gipadapat kini kang Kristo Jesus. Si Lucas, sa pagkutlo sa mga pulong ni Pedro, migamit sa Gregong pulong nga haiʹdes, sa ingon nagpakita nga ang Sheol ug Hades nagpunting sa samang butang, ang komon nga lubnganan sa katawhan. (Buh 2:25-27, 29-32) Sa panahon sa Usa ka Libo ka Tuig nga Paghari ni Jesu-Kristo, ang Sheol, o Hades, pagahaw-asan ug laglagon, pinaagi sa pagbanhaw sa tanan nga anaa niana.—Pin 20:13, 14; tan-awa ang LUBNGANAN, PAGLUBONG; HADES; IMPIYERNO.
Si Jonas ug ang Sheol. Sa asoy bahin kang Jonas, giingon nga “si Jonas nag-ampo kang Jehova nga iyang Diyos gikan sa kahiladmang mga bahin sa isda ug miingon: ‘Tungod sa akong kasakit ako misangpit kang Jehova, ug siya mitubag kanako. Gikan sa tiyan sa Sheol ako nagpakitabang. Ikaw nagpatalinghog sa akong tingog.’” (Jon 2:1, 2) Busa gipakasama ni Jonas ang sulod sa isda ngadto sa Sheol. Siya sama rag namatay diha sa sulod sa isda, apan si Jehova nagbanhaw kaniya gikan sa gahong, o Sheol, pinaagi sa pagtipig kaniya nga buhi ug naghaw-as kaniya gikan didto.—Jon 2:6; itandi ang Sal 30:3.
Gipakasama ni Jesus ang kahimtang ni Jonas nga diha sa tiyan sa isda sa iyang kaugalingong kahimtang, nga nag-ingon: “Kay ingon nga si Jonas didto sa tiyan sa dakong isda tulo ka adlaw ug tulo ka gabii, sa ingon usab ang Anak sa tawo maanaa sa kasingkasing sa yuta tulo ka adlaw ug tulo ka gabii.” (Mat 12:40) Bisan tuod si Jesus wala mogamit dinhi sa pulong nga “Sheol” (Hades), si apostol Pedro migamit sa pulong nga “Hades” sa dihang naghisgot sa kamatayon ug pagkabanhaw ni Jesus.—Buh 2:27.
Labot sa pulong nga “Sheol,” si Brynmor F. Price ug Eugene A. Nida nag-ingon: “Ang pulong sagad makita diha sa Mga Salmo ug diha sa basahon ni Job sa paghisgot sa dapit nga didto moadto ang tanang nangamatayng mga tawo. Kini gilarawan ingong mangitngit nga dapit, nga diha niana walay kalihokan nga mohaom sa maong ngalan. Ang maayo ug daotan mahiadto didto, busa ang ‘impiyerno’ (KJV) dili tukmang hubad, sanglit kini maoy kaatbang sa ‘langit’ nga puy-anan sa mga matarong human sa kamatayon. Ikaingon nga ang katibuk-ang kahulogan sa ‘lubnganan’ maoy duolduol nga katumbas sa Sheol, apan ang Sheol nagtumong sa katibuk-ang lubnganan diin atua didto ang tanang nangamatay. . . . Ang paggamit niini nga paglarawan giisip nga haom dinhi [sa Jonas 2:2] tungod sa pagkabilanggo ni Jonas sa ginhawaan sa isda.”—A Translators Handbook on the Book of Jonah, 1978, p. 37.