Sungkod sa Komandante
Usa ka taas nga sungkod nga nagsimbolo sa katungod sa komandante sa pagpakanaog ug mga mando. Ang ekspresyong “sungkod sa komandante” nga makita sa upat ka beses diha sa Bag-ong Kalibotang Hubad maoy hubad sa participle nga mecho·qeqʹ nga naggikan sa Hebreohanon nga lintunganayng pulong nga cha·qaqʹ, nga nagkahulogang “ipatik” o “ikulit” ug busa ‘maglagda’ o ‘maghimog regulasyon.’ (Isa 30:8; Eze 4:1; Pr 8:27; Isa 10:1) Sa karaang kapanahonan, ang mga balaod nga gihimo gipatik o gikulit diha sa mga papan nga bato o metal. Ang samang Hebreohanong pulong mapadapat usab sa usa ka komandante nga nagpakanaog ug mga dekreto, usa ka “maghahatag-lagda.” (Deu 33:21) Ang walay katumbas taliwala sa mga magbabalaod mao si Jehova, ang kinalabwan nga “Maghahatag-lagda.”—Isa 33:22.
Sa dihang maglingkod ang usa ka komandante, ang iyang taas nga sungkod sagad nga modapat sa yuta ug magsandig diha sa pilo sa iyang hataas nga besti, taliwala sa iyang mga tuhod. Busa masabtan kon nganong giingon diha sa panalangin sa himalatyong si Jacob bahin kang Juda: “Ang setro dili mobiya gikan kang Juda, ni ang sungkod sa komandante gikan sa taliwala sa iyang mga tiil, hangtod nga moabot si Shilo.” (Gen 49:10) Dinhi ang Hebreohanong pulong nga mecho·qeqʹ gihubad nga “maghahatag-balaod” diha sa pipila ka hubad (KJ; Yg), apan ang laing kahulogan niini, nga “sungkod sa komandante” (NW; Ro), mas tukma niini nga kaso ug gipaluyohan sa modernong mga leksikograpo. (Lexicon in Veteris Testamenti Libros, ni Koehler ug Baumgartner, Leiden, 1958, p. 328; A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, ni Brown, Driver, ug Briggs, 1980, p. 349) Dayag nga usa ka butang ug dili usa ka tawo ang gitumong diha sa Genesis 49:10 ug mao kini ang pagsabot nga gipalutaw diha sa nagkalainlaing mga hubad, nga naghubad niini ingong “sungkod sa magmamando” (AS; RS), “sungkod sa paggahom” (Mo), ug “sungkod” (AT). Ang usa ka matang sa sungkod, ang “sungkod sa komandante,” susama usab kaayo sa “setro” ug mohaom sa prase nga “gikan sa taliwala sa iyang mga tiil” nga makita diha sa samang bersikulo. Ang samang paggamit makita diha sa Numeros 21:17, 18, diin ang usa ka atabay giingon nga gikalot “pinaagi sa sungkod sa komandante, pinaagi sa ilang mga sungkod,” bisan tuod ang posibleng hubad niini maoy, “pinaagi sa komandante, pinaagi sa ilang mga magmamando.” Sa Genesis 49:10 ang laing hubad sa “ni ang sungkod sa komandante” maoy “ni ang komandante.”
Sanglit ang setro maoy usa ka sungkod o baston, mahimong ihinapos sa pipila nga walay kalainan ang “setro” ug ang “sungkod sa komandante” sa Genesis 49:10. Hinunoa, mopatim-aw nga gituyo ni Jacob nga ipakita ang kalainan niining duha. Ang samang mga termino sagad gigamit sa balaknong mga ekspresyon. Bisan tuod kini managsama, kon susihon pag-ayo, makita nga ang usa ka termino naghatag ug diyutayng kalainan sa ideya sa kon unsay gipasabot sa laing termino, ug kana sagad magpalapad sa pagsabot sa kon unsay giingon. Lagmit nga gigamit ni Jacob ang maong paagi sa pagpanalangin sa iyang mga anak. Pananglitan, siya miingon nga si Dan “mahimong ingon sa usa ka halas sa daplin sa dalan, usa ka bitin nga sungayan diha sa daplin sa alagianan” (Gen 49:17), nga migamit niining magkaamgid nga mga ekspresyon diha sa positibong diwa aron ipakita nga si Dan mahimong usa ka kapeligrohan sa mga kaaway sa Israel.
Ang Diyos mismo gipaila nga nag-ingon: “Ang Juda mao ang sungkod sa akong komandante.” (Sal 60:7; 108:8) Samtang ang paggunit sa sungkod sa komandante nagpaila nga ang nagbaton niini maoy usa ka pangulo nga may gahom sa pagmando, ang usa ka setro diha sa kamot sa monarko nagsimbolo sa iyang pagbaton ug harianong soberanya o sa katungod ingong hari nga magmamando. (Sal 45:6) Busa, ang paggamit sa mga terminong “setro” ug “sungkod sa komandante” sa Genesis 49:10 dayag nga nagpaila nga ang talagsaong awtoridad ug gahom magpabilin sa tribo ni Juda. Apan tataw nga labaw pa sa tribonhong awtoridad ug pagmando ang nalangkit sanglit ang Shilo, nga kaniya “ang pagkamasinugtanon sa mga katawhan maiya,” maggikan sa tribo ni Juda. Ang maong kahimtang magpakita sa harianong awtoridad ug gahom ibabaw sa katawhan. Sa dihang ang kaliwat ni Juda nga si David nahimong hari sa Israel, ang setro ug ang sungkod sa komandante nahuptan sa tribo ni Juda, ug kini dili mobiya gikan niini hangtod moabot ang Shilo nga mao ang Mesiyas. (2Sa 7:8-16) Sa pagkatinuod gipahinabo sa Diyos nga moabot ang Shilo, si Jesu-Kristo, usa ka kaliwat ni Juda ug David, ingong “pangulo ug komandante ngadto sa nasodnong mga pundok.” (Isa 55:4) Gitagna nga ang Mesiyanikong Magmamando magbaton ug pagbulot-an ug gahom ibabaw sa mga nasod ug mga katawhan. (Sal 2:8, 9; Dan 7:13, 14) Busa, siya dili lamang magbaton sa “setro,” o harianong soberanya, kondili magbaton usab sa “sungkod sa komandante,” nga may gahom sa pagmando.—Tan-awa ang SHILO Num. 1.