Tagna
Usa ka inspiradong mensahe; usa ka pinadayag sa kabubut-on ug katuyoan sa Diyos o ang kapahayagan niini. Ang tagna mahimong usa ka inspiradong pagtulon-an sa moral, usa ka kapahayagan sa sugo o paghukom sa Diyos, o usa ka pagmantala sa usa ka butang nga umalabot. Ang prediksiyon, o pagtagna, dili mao ang pangunang ideya nga gipasabot sa lintunganayng mga berbo diha sa orihinal nga mga pinulongan (Heb., na·vaʼʹ; Gr., pro·phe·teuʹo); bisan pa niana kini nahimong hinungdanong bahin sa tagna sa Bibliya.—Tan-awa ang MANALAGNA.
Ang mga pananglitan nga nag-ilustrar sa diwa sa orihinal nga mga pulong mao kini: Sa dihang si Ezequiel pinaagi sa usa ka panan-awon gisultihan sa ‘pagpanagna ngadto sa hangin,’ siya nagpahayag lamang sa sugo sa Diyos ngadto sa hangin. (Eze 37:9, 10) Sa dihang ang mga indibiduwal sa panahon sa paghusay kang Jesus nagtaptap kaniya, nagsagpa kaniya, ug dayon miingon, “Tagnaa, ikaw nga Kristo. Kinsay midapat kanimo?” sila wala moingon nga siya managna apan buot nila nga mahibal-an ni Jesus ang mga nagsagpa kaniya pinaagig kapadayagan gikan sa Diyos. (Mat 26:67, 68; Luc 22:63, 64) Ang Samarianhong babaye didto sa atabay miila kang Jesus ingong “usa ka manalagna” tungod kay siya nagpadayag ug mga butang bahin sa iyang kagahapon nga dili unta mahibaloan ni Jesus kon wala pa ang gahom sa Diyos. (Ju 4:17-19; itandi ang Luc 7:39.) Maingon man usab ang Kasulatanhong mga bahin sa Wali sa Bukid ni Jesus ug ang iyang mahukmanong pagsaway sa mga eskriba ug mga Pariseo (Mat 23:1-36) tukmang hubiton ingong tagna, kay kini maoy usa ka inspiradong ‘pagpahayag’ sa panghunahuna sa Diyos bahin sa mga butang, sama sa mga kapahayagan ni Isaias, Jeremias, ug sa ubang naunang mga manalagna.—Itandi ang Isa 65:13-16 ug Luc 6:20-25.
Siyempre, daghan kaayo ang mga pananglitan sa pagpanagna, o prediksiyon, diha sa tibuok Bibliya, ug ang pipila sa mga pananglitan niini sa unang panahon makaplagan sa Genesis 3:14-19; 9:24-27; 27:27-40; 49:1-28; Deuteronomio 18:15-19.
Ang Tinubdan sa tanang matuod nga tagna mao si Jehova nga Diyos. Iyang gipasa kini pinaagi sa iyang balaang espiritu o, sa popanahon, pinaagi sa giniyahan-sa-espiritu nga mensaherong mga manulonda. (2Pe 1:20, 21; Heb 2:1, 2) Ang Hebreohanong mga tagna sagad nagsugod, “Pamatia ninyo ang pulong ni Jehova” (Isa 1:10; Jer 2:4), ug pinaagi sa ekspresyong “ang pulong,” kini sagad nagpasabot sa usa ka inspiradong mensahe, o tagna.—Isa 44:26; Jer 21:1; Eze 33:30-33; itandi ang Isa 24:3.
Sa unsang paagi ‘ang pagpamatuod bahin kang Jesus nagdasig sa pagpanagna’?
Diha sa panan-awon ni apostol Juan siya giingnan sa usa ka manulonda nga “ang pagpamatuod bahin kang Jesus maoy nagdasig sa [sa literal, “mao ang espiritu sa”] pagpanagna.” (Pin 19:10) Si apostol Pablo nagtawag kang Kristo nga “sagradong tinago sa Diyos” ug nag-ingon nga “maampingong natago diha kaniya ang tanang bahandi sa kaalam ug kahibalo.” (Col 2:2, 3) Kini tungod kay si Jehova nga Diyos nagtudlo sa iyang Anak sa pangunang papel diha sa katumanan sa dakong katuyoan sa Diyos sa pagbalaan sa Iyang ngalan ug sa pagpasig-uli sa yuta ug sa mga molupyo niini ngadto sa ilang tukmang dapit sa Iyang kahikayan sa mga butang, nga nagbuhat niini pinaagi sa “usa ka pagdumala inig-abot sa kinutoban sa tinudlong kapanahonan, nga mao, aron tigomon pag-usab ang tanang butang diha kang Kristo, ang mga butang sa mga langit ug ang mga butang sa yuta.” (Efe 1:9, 10; itandi ang 1Co 15:24, 25.) Sanglit ang katumanan sa dakong katuyoan sa Diyos bug-os nga nalangkit kang Jesus (itandi ang Col 1:19, 20), nan ang tanang tagna, buot ingnon, ang tanang inspiradong mga mensahe gikan sa Diyos nga gimantala sa iyang mga alagad, nagpunting ngadto sa iyang Anak. Busa, ingon sa gipahayag sa Pinadayag 19:10, ang katibuk-ang “espiritu” (ang tibuok nga kiling, intensiyon, ug katuyoan) sa tagna nagpamatuod bahin kang Jesus, ang usa nga himoon ni Jehova ingong “ang dalan ug ang kamatuoran ug ang kinabuhi.” (Ju 14:6) Kini tinuod dili lamang sa tagna sa wala pa ang yutan-ong ministeryo ni Jesus kondili sa tagna usab human niana.—Buh 2:16-36.
Sa mismong panahon nga ang rebelyon nahitabo sa Eden, si Jehova nga Diyos misugod niining “pagpamatuod bahin kang Jesus” pinaagi sa iyang tagna mahitungod sa “binhi” nga sa ulahi ‘magadugmok sa ulo sa halas,’ ang Kaaway sa Diyos. (Gen 3:15) Ang Abrahamikong pakigsaad nagtagna bahin niana nga Binhi, sa pagpanalangin niini sa tanang kabanayan sa yuta, ug sa kadaogan niini batok sa Kaaway ug sa iyang “binhi.” (Gen 22:16-18; itandi ang Gal 3:16.) Gitagna nga ang sinaad nga Binhi, nga tawgong “Shilo” (nagkahulogang “Iya Kini; Siya ang Tag-iya Niini”), moabot gikan sa tribo ni Juda. (Gen 49:10) Pinaagi sa nasod sa Israel, si Jehova nagpadayag sa iyang katuyoan sa pagbaton ug “usa ka gingharian sa mga saserdote ug usa ka balaan nga nasod.” (Ex 19:6; itandi ang 1Pe 2:9, 10.) Ang mga halad nga gilatid sa Balaod nga gihatag ngadto sa Israel naglandong sa halad sa Anak sa Diyos, ug ang pagkasaserdote niini naghulagway sa iyang harianon nga langitnong pagkasaserdote (uban sa luyoluyong mga saserdote) sa panahon sa iyang Usa ka Libo ka Tuig nga Paghari. (Heb 9:23, 24; 10:1; Pin 5:9, 10; 20:6) Busa ang Balaod nahimong usa ka “magtutudlo nga nagtultol ngadto kang Kristo.”—Gal 3:23, 24.
Sa mga hitabo nga nagtimaan sa kasaysayan sa nasod sa Israel, ang apostol miingon: “Karon kining mga butanga nahitabo kanila ingong mga panig-ingnan [o, “alang sa usa ka tipikal nga katuyoan”], ug kini gisulat ingong pasidaan kanato [mga sumusunod ni Kristo Jesus] nga naabtan sa mga kataposan sa mga sistema sa mga butang.” (1Co 10:11) Si David, ang labing prominenteng hari sa nasod, nahimong usa ka matagnaong hulad sa Anak sa Diyos, ug ang pakigsaad sa Diyos uban kang David alang sa usa ka walay kataposang gingharian napanunod ni Jesu-Kristo. (Isa 9:6, 7; Eze 34:23, 24; Luc 1:32; Buh 13:32-37; Pin 22:16) Ang nagkalainlaing mga gubat nga gisangka sa matinumanong mga hari (sagad giniyahan ug gidasig sa mga manalagna sa Diyos) pasiunang naghulagway sa gubat nga sangkaon sa Anak sa Diyos batok sa mga kaaway sa iyang Gingharian, ug ang mga kadaogan nga gihatag sa Diyos kanila naghulagway sa kadaogan ni Kristo batok sa tanang puwersa ni Satanas, nga magtaganag kaluwasan sa katawhan sa Diyos.—Sal 110:1-5; Miq 5:2-6; Buh 4:24-28; Pin 16:14, 16; 19:11-21.
Daghan sa mga tagna niining yugtoa naghubit sa paghari sa Dinihogan (Mesiyas, o Kristo) sa Diyos ug sa mga panalangin sa iyang pagmando. Ang ubang Mesiyanikong mga tagna nagpunting sa paglutos sa Alagad sa Diyos ug sa iyang pag-antos. (Itandi ang Isa 11:1-10; 53:1-12; Buh 8:29-35.) Ingon sa gipahayag ni apostol Pedro, ang karaang mga manalagna nagpadayon sa “pagsusi kon unsang panahona mismo o unsang matanga sa panahon nga ang espiritu diha kanila nagpaila mahitungod kang Kristo [ang Mesiyas] sa dihang kini nagpamatuod nang daan mahitungod sa mga pag-antos ni Kristo ug mahitungod sa mga himaya nga mosunod niini.” Gipadayag kini ngadto kanila nga kining mga butanga makabaton ug umaabot nga katumanan saylo pa sa ilang panahon.—1Pe 1:10-12; itandi ang Dan 9:24-27; 12:1-10.
Sanglit si Kristo Jesus mao ang Usa nga kaniya ang tanan niining mga tagnaa matuman, nga nagtimaan niining tanan ingong matuod, masabtan kon sa unsang paagi “ang kamatuoran miabot pinaagi ni Jesu-Kristo.” “Kay bisag unsa pa ka daghan ang mga saad sa Diyos, sila nahimong Oo pinaagi kaniya.” (Ju 1:17; 2Co 1:20; itandi ang Luc 18:31; 24:25, 26, 44-46.) Si Pedro hustong makasulti bahin kang Jesus nga ‘ang tanang manalagna nagpamatuod bahin kaniya.’—Buh 3:20-24; 10:43; itandi ang 28:23.
Katuyoan ug Panahon sa Katumanan. Ang tagna, prediksiyon man, yanong inspiradong instruksiyon, o kaha pagbadlong, naghatag ug kaayohan niadtong unang nakadungog niini ug niadtong tanan sa umaabot nga mga yugto nga magbutang ug pagtuo sa mga saad sa Diyos. Alang sa unang mga nakadawat niini, ang mga tagna nagpasalig kanila nga ang paglabay sa mga tuig o mga siglo wala magpahinabo sa Diyos nga bag-ohon ang iyang katuyoan, nga siya lig-ong nangupot sa mga kondisyon ug mga saad sa iyang pakigsaad. (Itandi ang Sal 77:5-9; Isa 44:21; 49:14-16; Jer 50:5.) Pananglitan, ang tagna ni Daniel nagtaganag impormasyon nga nahimong usa ka hinungdanong dugtong tali sa pagtapos sa pagsulat sa Hebreohanon o una-Kristohanong Kasulatan ug sa pag-abot sa Mesiyas. Ang mga tagna niini bahin sa mga hitabo sa kalibotan, lakip ang pagtungha ug pagkapukan sa sunodsunod nga mga gahom sa kalibotan, nagpasalig sa mga Hudiyo nga nagkinabuhi sulod sa mga kasiglohan panahon sa pagmando sa Persia, Gresya, ug Roma (ingon man sa mga Kristohanon human niana) nga walay “dili-makita” sa panglantaw sa Diyos, nga ang ilang kaugalingong kapanahonan pasiunang nakita gayod ug nga ang soberanong katuyoan ni Jehova tinong matuman. Kini nagpanalipod kanila batok sa pagbutang ug pagtuo ug paglaom sa maong lumalabay nga mga rehimen sa kalibotan uban sa ilang lumalabay nga gahom sa pagkontrolar ug nagpaarang sa maong mga matinumanon sa pagtultol sa ilang dalan uban ang kaalam.—Itandi ang Dan 8:20-26; 11:1-20.
Ang kamatuoran nga daghang tagna ang nangatuman sa ilang kapanahonan nagkombinsir sa maong tim-os nga mga tawo labot sa gahom sa Diyos sa pagtuman sa iyang katuyoan bisan pa sa tanang pagsupak. Kini maoy pamatuod sa iyang talagsaong pagka-Diyos nga siya, ug siya lamang gayod, ang makatagna sa maong mga hitabo ug makapahinabo niini. (Isa 41:21-26; 46:9-11) Kini nga mga tagna nagpaarang usab kanila nga mas makaila pa sa Diyos, nga mas tin-aw pang makasabot sa iyang kabubut-on ug sa moral nga mga sukdanan nga pinaagi niini siya molihok ug mohukom, aron ilang ikapahiuyon niini ang ilang mga kinabuhi.—Isa 1:18-20; 55:8-11.
Ang ubay-ubayng mga tagna unang nangatuman nganha sa katawhan nga nagkinabuhi sa samang yugto sa panahon, diin daghang tagna ang nagpahayag ug paghukom sa Diyos sa unodnong Israel ug sa naglibot nga mga nasod ug ingon man usab nagtagna sa pagkapukan sa Israel ug Juda ug sa mosunod nga pagkapasig-uli niini. Bisan pa niana kini nga mga tagna wala mawad-i sa ilang bili alang sa ulahing kaliwatan, alang sa Kristohanong kongregasyon, sa unang siglo K.P. o kaha sa atong panahon. Ang apostol nag-ingon: “Kay ang tanang butang nga gisulat kanhi gisulat alang sa pagtudlo kanato, aron nga pinaagi sa atong pag-antos ug pinaagi sa paghupay gikan sa mga Kasulatan kita makabatog paglaom.” (Rom 15:4) Sanglit ang Diyos dili mausab maylabot sa iyang moral nga mga sukdanan ug katuyoan (Mal 3:6; Heb 6:17, 18), ang iyang mga pagpakiglabot sa Israel nagpadayag kon sa unsang paagi siya makiglabot sa samang mga situwasyon sa bisan unsang panahon. Sa ingon si Jesus ug ang iyang mga tinun-an gitugotan sa paggamit sa matagnaong mga pahayag nga gipadapat sa nag-unang mga siglo ingong mapadapat usab sa ilang adlaw. (Mat 15:7, 8; Buh 28:25-27) Ang ubang mga tagna dayag nga espesipiko ug linaing naghisgot sa yutan-ong ministeryo ni Jesus ug sa misunod nga mga panghitabo. (Isa 53; Dan 9:24-27) Alang niadtong nagkinabuhi sa panahon nga mitungha ang Mesiyas, ang mga tagna nakatabang kanila sa pag-ila kaniya ug sa pagtino nga tinuod ang iyang buluhaton ug mensahe.—Tan-awa ang MESIYAS.
Human mobiya si Jesus sa yuta, ang Hebreohanong Kasulatan ug ang mga tagna niini nagpalig-on sa mga pagtulon-an ni Jesus pinaagi sa pagtaganag hinungdanong mga impormasyon nga pinaagi niini ang iyang Kristohanong mga sumusunod makalantaw sa mosunod nga mga hitabo, mopahaom niini, ug mokat-on sa kahulogan ug kahinungdanon niini. Kini naghatag ug kalig-on ug puwersa sa ilang pagwali ug pagpanudlo, ug kini naghatag kanilag pagsalig ug kaisog samtang giatubang nila ang pagsupak. (Buh 2:14-36; 3:12-26; 4:7-12, 24-30; 7:48-50; 13:40, 41, 47) Ilang nakaplagan diha sa naunang inspiradong mga pinadayag ang usa ka dakong hugpong sa moral nga instruksiyon aron gamiton sa “pagpanudlo, sa pagpamadlong, sa pagpanul-id sa mga butang, sa pagdisiplina diha sa pagkamatarong.” (2Ti 3:16, 17; Rom 9:6-33; 1Co 9:8-10; 10:1-22) Si Pedro, nga kaniya gipamatud-an ang mga tagna pinaagi sa pagkakita sa panan-awon sa pagkausab sa dagway ni Jesus, miingon: “Tungod niana among nabatonan ang matagnaong pulong nga gihimo nga labi pang tino; ug maayo ang inyong ginabuhat sa paghatag ug pagtagad niini samag usa ka lampara nga nagadan-ag sa usa ka dapit nga mangitngit.” (2Pe 1:16-19; Mat 16:28–17:9) Busa, ang una-Kristohanong tagna nagpalig-on sa instruksiyon ni Jesus ug mao ang paagi sa Diyos sa paggiya sa Kristohanong kongregasyon sa paghimog hinungdanong mga desisyon, sama niadtong maylabot sa Hentil nga mga magtutuo.—Buh 15:12-21; Rom 15:7-12.
Ang mga tagna nagpasidaan usab, nga nag-agda kon kanus-a gikinahanglan ang dinaliang paglihok. Ang usa ka makapakombinsir nga pananglitan niini mao ang pasidaan ni Jesus sa nagsingabot nga kalaglagan sa Jerusalem ug sa kahimtang nga magpaila sa panahon alang sa iyang mga sumusunod sa pagkalagiw gikan niini ngadto sa usa ka luwas nga dapit. (Luc 19:41-44; 21:7-21) Ang samang matagnaong mga pasidaan mapadapat sa presensiya ni Kristo.—Itandi ang Mat 24:36-42.
Pinaagi sa pagbubo sa balaang espiritu sa panahon sa Pentekostes, ang mga Kristohanon gihatagan sa maong milagrosong mga gasa sama sa pagpanagna ug sa katakos sa pagsulti sa mga pinulongan nga wala nila matun-i. Sa pipila ka kahimtang Buh 11:27, 28; 21:8-11), nga tungod niana ang Kristohanong kongregasyon o ang mga indibiduwal nakapangandam sa pipila ka emerhensiya o mga pagsulay. Ang kanonikal nga mga sulat sa mga apostoles ug sa mga tinun-an naundan usab ug inspiradong mga tagna bahin sa umaabot; kini nagpasidaan sa umaabot nga apostasya, nagbutyag sa pamaagi nga himoon niini, nagpasidaan sa paghukom sa Diyos ug sa umaabot nga paglaglag niini, ug nagpadayag sa doktrinal nga mga kamatuoran nga wala pa masabti sa miagi o nagpalapad ug nagpatin-aw niadtong gipahayag na. (Buh 20:29, 30; 1Co 15:22-28, 51-57; 1Te 4:15-18; 2Te 2:3-12; 1Ti 4:1-3; 2Ti 3:1-13; 4:3, 4; itandi ang Jud 17-21.) Ang basahon sa Pinadayag puno sa matagnaong impormasyon nga tungod niana mapasidan-an ang mga tawo, aron sila makasabot sa “mga ilhanan sa kapanahonan” (Mat 16:3) ug makahimog dinaliang aksiyon.—Pin 1:1-3; 6:1-17; 12:7-17; 13:11-18; 17:1-12; 18:1-8.
(apan dili sa tanan), tungod sa gasa sa pagpanagna ang uban makahimog mga prediksiyon, sama niadtong gihimo ni Agabo (Apan sa unang sulat ni Pablo ngadto sa mga taga-Corinto, iyang gipakita nga ang milagrosong mga gasa, lakip ang inspiradong pagpanagna, hapit nang wagtangon. (1Co 13:2, 8-10) Ang ebidensiya nagpakita nga sa dihang namatay ang mga apostoles kini nga mga gasa wala na ipasa ug human niadto nahanaw na diha sa mga Kristohanon, sanglit natuman na ang katuyoan niini. Siyempre, nianang panahona ang kanon sa Bibliya nakompleto na.
Ang mga ilustrasyon o mga sambingay ni Jesus maoy susama sa pipila ka masambingayong mga kapahayagan sa naunang mga manalagna. (Itandi ang Eze 17:1-18; 19:1-14; Mat 7:24-27; 21:33-44.) Halos ang tanan niini adunay katumanan sa maong panahon. Ang pipila sa panguna naglatid ug moral nga mga prinsipyo. (Mat 18:21-35; Luc 18:9-14) Ang uban adunay katumanan hangtod sa presensiya ni Jesus ug sa “kataposan sa sistema sa mga butang.”—Mat 13:24-30, 36-43; 25:1-46.
Daghang katumanan. Ang paggamit ni Jesus ug sa iyang mga tinun-an sa tagna nagpakita nga kini mahimong adunay kapin sa usa ka katumanan, sama sa paghisgot ni Pablo sa tagna ni Habacuc, nga sa orihinal natuman sa dihang gilaglag sa Babilonya ang Juda, ug nagpadapat niini sa iyang adlaw. (Hab 1:5, 6; Buh 13:40, 41) Gipakita ni Jesus nga ang tagna ni Daniel bahin sa “dulumtanang butang nga magpahinabog kalaglagan” matuman diha sa kaliwatan nga nagkinabuhi sa maong panahon; apan gilangkit usab sa tagna ni Daniel ang “dulumtanang butang” nga magpahinabog kalaglagan o pagkaawaaw sa “panahon sa kataposan.” (Dan 9:27; 11:31-35; Mat 24:15, 16) Ang ebidensiya sa Bibliya nagpakita nga sa dihang si Miguel “mobarog,” kini nagpasabot nga si Jesu-Kristo molihok ingong hari alang sa mga alagad ni Jehova. (Dan 12:1; tan-awa ang MIGUEL Num. 1.) Ang kaugalingong tagna ni Jesus bahin sa kataposan sa sistema sa mga butang sa susama naglakip sa paghisgot sa iyang pag-abot aron sa pagmando sa Gingharian, nga wala mahitabo sa unang siglo K.P. (Mat 24:29, 30; Luc 21:25-32) Kini nagpaila sa duha ka katumanan. Busa, sa paghisgot maylabot sa tagna nga may duha ka katumanan, ang Cyclopædia ni M’Clintock ug Strong (1894, Tomo VIII, p. 635) nagkomento: “Kini nga panglantaw sa katumanan sa tagna daw kinahanglanon alang sa pagpatin-aw sa prediksiyon sa atong Ginoo didto sa Bukid, nga parehong nalangkit sa pagkapukan sa Jerusalem ug sa kataposan sa Kristohanong kahikayan.”
Mga Matang sa Tagna. Dugang pa sa direktang mga pahayag nga gipamulong pinaagi sa iyang mga manalagna (tingali inubanan sa simbolikong mga buhat [1Ha 11:29-31] o sa masambingayong paagi), si Jehova migamit ug laing mga matang. Siya migamit ug mga tawo nga naghulagway sa Mesiyas, si Kristo Jesus. Gawas kang David, nga nahisgotan na, kini naglakip sa saserdote-hari nga si Melquisedek (Heb 7:15-17), sa manalagnang si Moises (Buh 3:20-22), ug sa uban pa. Maylabot niini nga mga tawo, angayng matikdan nga ang indibiduwal dili isipon ingong matagnaon sa matag aspekto. Busa ang tulo ka adlaw ni Jonas sa tiyan sa dakong isda naghulagway sa panahon nga si Jesus didto sa Sheol; apan ang pagpanuko ni Jonas sa pagdawat sa iyang asaynment ug sa ubang aspekto wala maghulagway sa dalan sa Anak sa Diyos. Si Jesus naghisgot sa iyang kaugalingon ingong “usa nga labaw pa kay kang Solomon,” tungod kay ang kaalam ni Jesus ug ang kalinaw sa iyang pagmando sa Gingharian maoy susama nianang kang Solomon apan mas labaw pa niana. Apan, si Jesus wala mahimong malinapason sa espirituwal sama sa gibuhat ni Solomon.—Mat 12:39-42.
Ang matagnaong mga drama gigamit usab sa Diyos, diin ang mga detalye gikan sa mga kinabuhi sa mga indibiduwal ug mga nasod girekord ingong sumbanan sa umaabot nga mga panghitabo sa katumanan sa katuyoan ni Jehova. Si Pablo naghisgot sa “usa ka simboliko nga drama” nga naglangkit sa duha ka anak nga lalaki ni Abraham pinaagi kang Sara ug sa ulipong babaye nga si Agar. Iyang gipakita nga ang duha ka babaye “nagkahulogan” ug duha ka relasyon nga may pakigsaad. Sila wala maghulagway mismo sa maong mga pakigsaad. Apan diha sa matagnaong drama ang maong mga babaye katumbas sa simbolikong mga babaye nga nagpatunghag mga anak ilalom sa maong mga pakigsaad. Busa si Agar katumbas sa yutan-ong Jerusalem, nga napakyas sa pagdawat sa Manluluwas Gal 4:21-31; itandi ang Ju 8:31-36.) Ang Lunop sa adlaw ni Noe ug ang mga kahimtang una pa niini maoy matagnaon sa mga kahimtang sa panahon sa umaabot nga presensiya ni Kristo ug sa sangpotanan niadtong nagsalikway sa dalan sa Diyos.—Mat 24:36-39; itandi ang 1Co 10:1-11.
nga gipunting sa pakigsaad sa Balaod ug nangupot sa maong Balaod bisan kini gitapos na sa Diyos; sa ingon ang yutan-ong Jerusalem ug ang mga anak niini naulipon sa Balaod. Sa laing bahin, si Sara, ang babayeng gawasnon, katumbas sa “Jerusalem sa itaas,” ang samag-asawa nga langitnong bahin sa organisasyon sa Diyos, nga nagpatunghag mga anak sumala sa gitagna sa Abrahamikong pakigsaad. (Ang mga dapit gigamit usab nga matagnaon. Ang siyudad sa Jerusalem didto sa Bukid sa Zion usahay gigamit sa paghawas sa usa ka langitnong organisasyon nga mao ang “inahan” sa dinihogan sa espiritu nga mga Kristohanon. (Gal 4:26) Ang “Bag-ong Jerusalem” nagsimbolo sa langitnong “pangasaw-onon” ni Kristo, nga gilangkoban sa mga membro sa hinimayang Kristohanong kongregasyon. (Pin 21:2, 9-14; itandi ang Efe 5:23-27, 32, 33; Pin 14:1-4.) Apan, ang Jerusalem, tungod sa katibuk-ang pagkadili-matinumanon sa mga molupyo niini, mahimong gamiton usab sa paghulagway sa pagkadili-inuyonan. (Gal 4:25; itandi ang Eze 16:1-3, 8-15; tan-awa ang JERUSALEM [Ang Pagkahinungdanon sa Siyudad].) Ang ubang mga dapit nga dayag nga gigamit nga may matagnaong kahulogan mao ang Sodoma, Ehipto, Megido, Babilonya, ug ang Walog sa Hinnom, o Gehenna.—Pin 11:8; 16:16; 18:2; Mat 23:33.
Gigamit ingong matagnaong sumbanan ang mga butang ug mga kahikayan maylabot sa tabernakulo. Ang apostol nagpakita nga ang mga kasangkapan, mga buluhaton, ug mga halad niini maoy usa ka sumbanan sa langitnong mga katinuoran, usa ka “hulad ug landong sa mga butang nga langitnon.”—Heb 8:5; 9:23, 24.
Ang Pagsuta sa Tagna ug sa Interpretasyon Niini. Tungod sa kalihokan sa mini nga mga manalagna, si Juan nagpasidaan batok sa pagtuo sa matag “inspiradong pahayag,” nga sa panguna maoy kinaiyahan sa mga tagna. Hinunoa, iyang giawhag ang mga Kristohanon sa ‘pagsulay sa inspiradong mga pahayag aron masuta kon kini nagagikan ba gayod sa Diyos.’ (1Ju 4:1) Si Juan naghisgot sa usa ka doktrina ingong usa ka paagi sa pagtino nga naggikan sa Diyos ang inspiradong pahayag, nga mao, nga si Kristo mianhi diha sa unod. Hinuon, dayag nga wala siya mag-ingon nga kini mao ang bugtong basehan apan tataw nga siya naghisgot ug usa ka pananglitan sa butang nga sagad gilantugian, nga kaylap tingaling gihisgotan kaniadto. (1Ju 4:2, 3) Ang usa ka hinungdanong butang mao ang pagkaharmonya sa tagna sa gipadayag nga pulong ug kabubut-on sa Diyos (Deu 13:1-5; 18:20-22), ug kini nga pagkaharmonya dili kay sa usa ka bahin lamang kondili kinahanglang bug-os aron ikaingon nga husto ang tagna o ang interpretasyon sa tagna. (Tan-awa ang MANALAGNA [Pag-ila sa Matuod Gikan sa Mini].) Sa unang-siglong Kristohanong kongregasyon ang pipila gitugahan ug gasa sa “katakos sa pag-ila sa inspiradong mga pulong” (1Co 12:10), nga nagpaposible sa pagtino sa mga tagna. Bisan tuod nahunong usab kining milagrosong katakos, makataronganon nga ihatag gihapon sa Diyos ang hustong pagsabot sa tagna pinaagi sa kongregasyon, ilabina sa gitagnang “panahon sa kataposan,” apan dili sa milagrosong paagi, kondili ingong resulta sa ilang makugihong pagsusi ug pagtuon ug pagtandi sa tagna ngadto sa mga kahimtang ug mga butang nga nagakahitabo.—Itandi ang Dan 12:4, 9, 10; Mat 24:15, 16; 1Co 2:12-14; 1Ju 4:6; tan-awa ang HUBAD, INTERPRETASYON.