Talabong
[Heb., ʼana·phahʹ].
Usa ka langgam nga sumala sa Moisesnong Balaod, dili ipakaon. (Lev 11:13, 19; Deu 14:12, 18) Giisip sa pipila nga ang Hebreohanong ngalan niini naggikan sa usa ka lintunganayng pulong nga nagkahulogang “hangos,” o tingali, “pangusmo,” lagmit tungod sa kasuko. Gihunahuna sa uban nga kini nga ngalan mas duol sa Hebreohanong pulong alang sa “ilong” (ʼaph), tingali naghulagway sa sungo sa langgam. Sanglit ang Bibliya naghisgot sa “talabong sumala sa matang niini” (“sa ubay-ubay nga mga espisye niini,” AT), ang Hebreohanong ngalan mahimong maglakip gayod sa nagkalainlaing matang nga makaplagan taliwala sa pamilya sa talabong (gitawag sa siyensiya ingong Ardeidae), sama sa tinuod nga talabong, egret, ug bittern. Kining tanan nga mga langgam may taas, hait nga mga sungo, ug ang uban nailhan tungod sa ilang kabanha sa dihang matugaw o makurat.
Ang mga langgam nga sakop sa pamilya sa talabong kasagaran maoy mga tig-ubog, nga magkanunayan sa kalamakan, kayanangan, mga sapasapa sa ilaya, ug mga lanaw. Sila adunay taas, yagpis nga mga liog ug tag-as, walay balhibo, lagsaw nga mga tiil, ug may tag-as nga mga kuyamoy lakip ang dakong pangulahiang kuyamoy. Nindot tan-awon ang ilang paglakaw samtang moubog, nga mangitag mga baki, gagmayng mga kasag, o gagmayng mga reptilya; o kaha sila magbarog nga dili maglihok, nga mapailobong maghulat nga moduol ang gamayng isda, ug dayon sa kalit kaayong pagtuka pinaagi sa taas nga liog niini nga langgam, ang isda matuhog sa iyang talinis nga sungo. Tungod sa ilang dagkong mga pako, daw hinay silang molupad apan maanindot tan-awon, nga ang mga tiil ituy-od sa likod apan ang taas nga liog ipatikuko mao nga ang ulo masapnay taliwala sa mga abaga, sa ingon kini lahi sa crane ug ibis nga ituy-od ang ilang liog ug mga tiil kon molupad.
Sa Palestina may ubay-ubayng matang sa mga talabong: ang komon o abohon nga talabong (Ardea cinerea), ang higante nga talabong (Ardea goliath), ug ang purpura nga talabong (Ardea purpurea). Ang gitas-on sa ilang lawas maoy hangtod sa 1.5 m (59 pul.) ug sila makaplagan palibot sa Dagat sa Galilea, ubay sa mga tampi sa Jordan ug Kison, sa mga kalamakan, ug ubay sa kabaybayonan.
Ang mga egret mao ang labing madanihon ug matahom nga mga langgam sa pamilya sa talabong, nga kasagaran may balhibo nga lunlon puti. May gitas-ong 50-90 sm (20-35 pul.), ang mga egret kasagarang makaplagan sa Palestina. Ang cattle egret, o upaw ug likod nga talabong (Bubulcus ibis), sagad makaplagan nga kauban sa nagapanibsib nga mga baka, nga mokaon sa mga insekto nga anaa niini.
Ang bittern mas tambok, mas kapehon nga matang sa talabong, nga makaplagan usab sa kalamakan sa Palestina. May gitas-on sa lawas nga mga 75 sm (30 pul.), ang Eurasian bittern (Botaurus stellaris) may puntikpuntik nga balhibong itom, dalag, ug puti; ang mga balhibo sa tiyan maoy luspad, dalag ug may mga budlis nga kape, ug ang mga tiil maoy dalagong-berde. Kini nga kombinasyon sa kolor mobagay kaayo sa mga balili sa kalamakan nga gipuy-an niini, ug sa dihang mameligro, ang langgam mobarog nga dili maglihok ug ang liog ug ang sungo niini ipatuyhakaw. Kini nga kahimtang, dugang pa sa patindog nga mga budlis niini, nagsilbing maayo kaayong takoban diha sa palibot niini. Ang laing matang sa talabong nga makaplagan sa Palestina mao ang gamay nga bittern (Ixobrychus minutus). Ang mga bittern nailhan usab tungod sa ilang pagdaguhob o pagdaguok pinaagi sa pagpabuga ug hangin gikan sa ilang mga tutonlan, ug ang ulo ug ang liog itikuko sa samang higayon.