Taya
Ang pulahon, masuhopan, daling malugti nga taklap nga maporma sa ibabawng bahin sa puthaw ilabina kon kini maladlad sa umogon nga hangin; sa mas lapad nga diwa, lakip usab niini ang taklap nga napatungha diha sa ubang mga metal pinaagi sa pagkutkot niini. Ang puthaw matay-an, ang tumbaga ug plata gikaingong kutkoton, bisan gani ang bulawan mahimong kutkoton sa ubang mga asido o mga elemento. Ang Hebreohanong pulong nga chel·ʼahʹ, nga gihubad nga “taya” (NW; RS) o “yamukmok” (KJ), gikuha gikan sa usa ka pulong nga nagkahulogang “nataptan ug sakit” (2Cr 16:12); busa kon magtumong sa metal, kini nagpasabot sa taya. (Eze 24:6, 11, 12) Ang Gregong pulong nga broʹsis nagkahulogang “pagkutkot” (Mat 6:19, 20), samtang ang i·osʹ nagkahulogang “lala” (Rom 3:13; San 3:8) ug “taya.”—San 5:3.
Gitandi ni Ezequiel ang Jerusalem sa usa ka kawa nga tumbaga nga “ang taya anaa sa sulod niana.” Kini nga taya naghawas sa kahugawan, malaw-ayng panggawi, ug sa pag-ulag dugo nga niini sad-an ang Jerusalem. Ang sugo gihatag, human sa pagluto sa unod diha sa kawa, nga “itungtong kini nga walay sulod ibabaw sa mga baga aron kini mainit; ug ang tumbaga niini mainit gayod, ug ang kahugawan niini matunaw sa sulod niini. Pasagdi nga maut-ot ang taya niini [ug ang tumbaga niini masunog, aron ang kahugawan niini matunaw diha niini, ang taya niini maut-ot; RS].”—Eze 24:3-12.
Diha sa iyang Wali sa Bukid, si Jesu-Kristo miingon: “Hunong na kamo sa pagtigom ug mga bahandi alang kaninyo dinhi sa yuta, diin ang tangkob ug taya [broʹsis] magakutkot, ug diin ang mga kawatan magalungkab ug magapangawat. Hinunoa, pagtigom kamo ug mga bahandi alang kaninyo sa langit, diin walay tangkob ni taya nga magakutkot, ug diin walay mga kawatan nga magalungkab ug magapangawat.” (Mat 6:19, 20) Ang materyal nga bahandi nga tinipigan walay kapuslanan; kon pasagdan lang, kini matay-an ug sa kadugayan dili na mapuslan bisan sa tag-iya niini. Sa pagkatinuod, ingon sa gipasidaan ni Santiago sa datong mga tawo nga misalig sa materyal nga bahandi: “Ang inyong mga bahandi nangadugta . . . Ang inyong bulawan ug plata giut-ot sa taya, ug ang taya [i·osʹ] niini mahimong usa ka pamatuod batok kaninyo ug mout-ot sa inyong kaunoran. Usa ka butang nga sama sa kalayo ang inyong ginatigom sa kataposang mga adlaw. Tan-awa! Ang mga suhol nga alang sa mga mamumuo nga nag-ani sa inyong kaumahan nga wala ninyo ihatag, nagpunay sa pagtuaw, ug ang mga pagpangayo ug tabang gikan sa mga mag-aani nakaabot sa mga dalunggan ni Jehova sa mga panon.” (San 5:2-4) Inay nga gamiton ang ilang mga bahandi sa hustong paagi, sila nagtipig niini sa dili-matarong nga paagi. Sa magkadugay ang panahon nga kini ilang gitipigan, ug magkadako ang pagkutkot ug magkadaghan ang taya nga matigom, magkadaghan usab ang pamatuod batok kanila sa atubangan sa trono sa paghukom sa Diyos. Ang kasukwahi sa maong kapakyasan sa paggamit sa materyal nga bahandi girekomendar ni Jesus sa dihang siya miingon: “Paghimo kamog mga higala alang sa inyong kaugalingon pinaagi sa dili-matarong nga mga bahandi, aron nga, inigkahurot niana, kamo ilang dawaton ngadto sa walay kataposang puloy-anang mga dapit.”—Luc 16:9.