Tinun-an
Usa ka tinudloan, usa nga nagtuon, usa ka estudyante. Ang Hebreohanong pulong alang sa tinun-an (lim·mudhʹ) pangunang nagtumong sa usa nga nagtuon, gitudloan, o gibansay. (Itandi ang Isa 8:16, ftn sa Rbi8.) Ang kaamgid nga pulong nga mal·madhʹ nagpasabot sa usa ka “igtutugsok” nga gigamit sa pagbansay sa baka. (Huk 3:31; itandi ang Os 10:11.) Ang Gregong pulong nga ma·the·tesʹ (tinun-an) pangunang nagpasabot sa usa nga nagpunting sa iyang hunahuna sa usa ka butang.
Diha sa Gregong Kasulatan atong mabasa ang bahin sa mga tinun-an ni Jesus, ni Juan nga Tigbawtismo, sa mga Pariseo, ug ni Moises. (Mat 9:14; Luc 5:33; Ju 9:28) Ang unang mga tinun-an ni Jesus naggikan taliwala sa mga tinun-an ni Juan. (Ju 1:35-42) Ang 12 nga gipili ingong mga apostoles gitawag nga mga tinun-an diha sa Mateo 10:1 ug 11:1. Sa lapad nga diwa, ang pulong nga “tinun-an” nagtumong niadtong mituo sa pagtulon-an ni Jesus, ug usa kanila maoy tinun-an sa tago. (Luc 6:17; Ju 19:38) Apan diha sa mga asoy sa Ebanghelyo, kini sagad nagtumong sa suod nga mga sumusunod ni Jesus nga miuban kaniya diha sa iyang mga panaw sa pagwali ug kinsa iyang gitudloan ug gihatagan ug instruksiyon. Ang pangunang gitumong niini nga termino mao ang tanan nga wala lamang motuo sa mga pagtulon-an ni Kristo apan niadtong nagsunod usab pag-ayo niini. Kinahanglan silang tudloan sa “pagtuman sa tanang butang” nga gisugo ni Jesus.—Mat 28:19, 20.
Ang katuyoan ni Jesus sa pagtudlo sa iyang mga tinun-an maoy aron mahimo silang sama kaniya, mga magwawali ug mga magtutudlo sa maayong balita sa Gingharian. “Ang tinun-an dili labaw sa iyang magtutudlo, apan ang matag usa nga hingpit nga natudloan mahisama sa iyang magtutudlo,” miingon si Jesus. (Luc 6:40) Ang pagkaepektibo sa pagpanudlo ni Kristo napamatud-an sa misunod nga mga panghitabo. Ang iyang mga tinun-an nagpadayon sa buluhaton nga iyang gitudlo kanila ug naghimog mga tinun-an sa tibuok Imperyo sa Roma, sa Asia, Uropa, ug Aprika, sa wala pa matapos ang unang siglo. Mao kini ang ilang pangunang buluhaton, sumala sa sugo ni Jesu-Kristo sa Mateo 28:19, 20.
Ang mga Kristohanon hangtod karon obligado sa paghimog mga tinun-an sa katawhan sa kanasoran ug kini gipatin-aw diha sa hinapos nga mga pulong sa sugo ni Jesus: “Ug, tan-awa! ako magauban kaninyo sa tanang adlaw hangtod sa kataposan sa sistema Buh 11:26) Sa susama, ang manalagna nga si Isaias adunay mga tinun-an apan dili alang sa iyang kaugalingon. Ang mga tinun-an ni Isaias nahibalo sa balaod ni Jehova, ug gipamatud-an sa ilang pagkinabuhi nga sila nagasubay sa balaod.—Isa 8:16.
sa mga butang.” Wala sila maghimog mga tinun-an alang sa ilang kaugalingon, sanglit kadtong ilang gitudloan sa pagkatinuod maoy mga tinun-an ni Jesu-Kristo, kay ang ilang gisunod mao ang pagtulon-an ni Kristo, dili ang sa mga tawo. Tungod niini ang mga tinun-an pinaagi sa pagtultol sa Diyos gitawag nga mga Kristohanon. (Ang pagkahimong tinun-an ni Jesus wala magkahulogan sa pagsubay sa usa ka sayon nga dalan sa pagkinabuhi. Si Jesus wala magpahimuot sa iyang kaugalingon, apan siya misubay sa dalan nga nalangkit ang hilabihang pagsupak sa Yawa ug sa iyang mga ahente. (Rom 15:3) Siya miingon nga kinahanglang higugmaon siya sa iyang mga tinun-an nga labaw pa kay sa ilang labing suod nga mga paryente ug labaw pa gani kay sa ilang kaugalingong mga kalag. Kinahanglan nga ilang higugmaon ang ilang Kristohanong mga isigkatinun-an. Kinahanglang mamunga sila ug espirituwal nga mga bunga. Ang usa ka tawo nga buot mahimong tinun-an ni Jesus kinahanglang mopas-an sa iyang estaka sa pagsakit ug mosubay sa dalan nga gisubay ni Kristo. Sa pagbuhat niini, siya kinahanglang “manamilit sa tanan niyang mga kabtangan,” apan siya makadawat ug daghang mas bililhong mga butang karon, uban sa mga paglutos, ug sa kinabuhing walay kataposan sa umaabot.—Luc 14:26, 27, 33; Ju 13:35; 15:8; Mar 10:29, 30; tan-awa ang KRISTOHANON.