Ulo-ulo
Ang kinaibabwang bahin nga nagsilbing dayandayan sa haligi sa usa ka tinukod. Ang dagkong mga ulo-ulo gibutang sa ibabaw sa Jakin ug Boaz, ang mga haligi nga nagbarog atubangan sa templo ni Solomon. (2Cr 3:15-17) Kini nga mga ulo-ulo ug ang mga haligi nga gipatongan niini gihimo ilalom sa pagdumala sa artesano nga si Hiram sa panahon sa pagtukod sa templo (1034-1027 W.K.P.) ug milungtad ug kapin sa 400 ka tuig hangtod nga ang Jerusalem giagawan sa mga Babilonyanhon niadtong 607 W.K.P. (2Cr 4:11-13; Jer 52:17, 22) Sa matag paghisgot niini nga mga ulo-ulo, gawas lang sa usa, ang Hebreohanong pulong nga ko·theʹreth maoy gigamit. Kini naggikan sa lintunganayng pulong nga ka·tharʹ (‘libot’; Huk 20:43) ug nalangkit sa pulong nga keʹther (“purong”; Est 1:11). Ang Hebreohanong pulong alang sa “ulo-ulo” nga makita sa 2 Cronicas 3:15 (tseʹpheth) naggikan sa lintunganayng berbo nga tsa·phahʹ, nga nagkahulogang “haklapan.”—Ex 25:11.
Ang mga haligi mismo maoy hinulma nga tumbaga, nga mga 1.7 m (5.6 p) ang diyametro ug 18 ka maniko (8 m; 26 p) ang kahabogon. Dugang pa, ang mga ulo-ulo maoy 5 ka maniko (2.2 m; 7.3 p) ang kahabogon. (1Ha 7:15, 16) Tungod sa mga teksto nga nag-ingong ang mga ulo-ulo maoy lima ka maniko ang kahabogon, daghang eskolar ang mihinapos nga ang paghisgot sa “tulo ka maniko” diha sa 2 Hari 25:17 maoy sayop sa magkokopya. Tungod niana kining “tulo ka maniko” giilisdan ug “lima ka maniko” sa pipila ka hubad sa Bibliya (pananglitan, ang JB, NAB). Sanglit ang mga haligi buhoan sa tunga, nga ang gibag-on maoy mga 7.5 sm (3 pul.), makataronganong isipon nga ang mga ulo-ulo susama usab niana ang pagkahimo ug gihulma usab sa hulmahanan nga mga kulonon didto “sa Distrito sa Jordan.”—2Cr 4:17; Jer 52:21.
Sanglit limitado ang paghubit niining pormag-panaksan nga mga ulo-ulo, imposibleng mahubit ang ilang eksaktong dagway o disenyo. Palibot sa ubos nga bahin sa matag ulo-ulo dihay pito ka kutay sa tumbagang ginambat, ug gibitay diha niini ang duha ka han-ay sa tag-100 ka tumbagang granada ang matag usa, nga gibitay diha sa tumbagang mga kadena. Kini gihan-ay nga samag mga kulentas palibot sa mga ulo-ulo. (1Ha 7:17, 18, 20, 42; 2Cr 3:16) Mopatim-aw nga sa kilid sa ulo-ulo nga tapad sa templo, upat ka granada sa matag kadena nga may tag-100 ka granada ang dili makita, kay si Jeremias nag-ingon nga dihay “kasiyamag-unom, diha sa mga kiliran” (sa literal, “abansada sa hangin”; “sa gawas,” AT; “nga makita,” Mo). (Jer 52:23) Ibabaw niining mga dayandayan nga granada dihay “ginama nga samag lirio” nga 4 ka maniko (1.8 m; 5.8 p).—1Ha 7:19, 22.
Ang ubang mga ulo-ulo nga gihisgotan sa Bibliya mao ang “mga ulo-ulo sa haligi” (Heb., kaph·toh·rimʹ) sa Nineve, nga gitudlong mahimong dapit nga kanunayng anhaan sa ‘pelikano ug porcupino.’—Sof 2:13, 14.