Laktaw ngadto sa video

Laktaw ngadto sa kaundan

Ur

Ur

1. [Kahayag]. ‘Amahan’ ni Elipal, usa sa mga tawong gamhanan sa kasundalohan ni David. (1Cr 11:​26, 35) Si Ur lagmit mao ra usab si Ahasbai.​—2Sa 23:34.

2. “Ur sa mga Caldeanhon,” ang siyudad sa Mesopotamia diin natawo ang igsoong lalaki ni Abram (Abraham) nga si Haran (ug lagmit si Abraham mismo). (Gen 11:28; Buh 7:​2, 4) Si Jehova nagpakita kang Abraham ug nagsugo kaniya sa pagbiya sa Ur. Ang Bibliya, nga nagpasidungog kang Tera sa maong pagbalhin tungod kay siya ang ulo sa banay, nag-ingon nga si Tera mikuha sa iyang anak nga lalaking si Abraham, sa iyang umagad nga babayeng si Sara, ug sa iyang apong lalaki nga si Lot, ug mibalhin gikan sa Ur ngadto sa Haran.​—Gen 11:31; 12:1; Neh 9:7.

Kasagaran ang Ur gituohang mao ang Muqaiyir, nga K sa nahimutangan karon sa Euprates ug mga 240 km (150 mi) sa HS sa Babilonya. Ang mga kagun-oban didto nagkobre ug luna nga mga 910 por 730 m (3,000 por 2,400 p). Kanhi usa ka sentro sa pagsimba sa diyos-bulan nga si Nanna (o Sin), ang labing prominenteng bahin niining dapita mao gihapon ang usa ka torre nga templo, o ziggurat, nga mga 61 m ang gitas-on, 46 m ang gilapdon, ug 21 m ang gihabogon (200 por 150 por 70 p).​—HULAGWAY, Tomo 2, p. 322.

Bisan tuod sa pagkakaron ang Suba sa Euprates nag-agos mga 16 km (10 mi) sa S sa nahimutangan sa Ur, ang ebidensiya nagpakita nga sa kanhing kapanahonan ang Euprates miagos sa K lamang sa siyudad. Ang historyador ug geograpo nga si Henri Gaubert, sa iyang libro nga Abraham, Loved by God, miingon: “Sa panahon ni Abram ang tulo ka dagkong mga suba (Karun, Tigris ug Euprates) miagos ngadto sa katubigan sa Gulpo sa Persia agi sa tulo ka separadong mga bokana. Dinhi ikapunting ang nahimutangan sa siyudad sa Ur . . . diha sa wala [sidlakan] nga tampi sa Euprates. Tungod niini, ang Hebreohanong tribo ni Abram, nga naggikan sa siyudad-estado sa Ur, mahimong tukmang pagatawgon sa ekspresyong ‘ang katawhan nga naggikan saylo sa suba.’”​—1968, p. 8.

Dugang pa, ang usa ka rebisado ug gibag-o nga edisyon sa Excavations at Ur ni Sir Leonard Woolley nagpakita nga ang Euprates nahimutang gayod sa K sa Ur. Naghisgot sa mga depensa sa Ur, kini nag-ingon: “Kining dako kaayong kuta mas gipalig-on pa sanglit ang suba sa Euprates (ingon sa makita gikan sa naunlod nga karaang salog nga giagosan niini) mibul-og diha sa tiilan sa kasadpang paril samtang kalim-an ka yarda gikan sa tiilan sa sidlakang paril adunay gikalot nga usa ka lapad nga kanal nga tungod niana ang suba nahimutang unahan lamang sa amihanang tumoy sa lungsod, mao nga sa tulo ka kiliran ang Ur napalibotan ug trinseras.” (Ur ‘of the Chaldees,’ ni P. R. S. Moorey, 1982, p. 138) Busa haom nga ikaingon nga si Jehova nagkuha kang Abraham “gikan sa pikas bahin sa Suba,” nga mao, ang Euprates.​—Jos 24:3.

Diha sa harianong mga lubnganan sa Ur, ang mga tigkubkob nakakaplag ug daghang butang nga ginama sa bulawan, plata, lapis lazuli, ug ubang mahalon nga materyales, ingon man mga timailhan nga ang unang Sumerianhon nga mga hari ug mga rayna sa siyudad gilubong duyog sa ilang mga sulugoong lalaki ug babaye.

Ang mga kagun-oban sa daw pribadong mga balay nga nakubkoban didto sa Ur (giisip sa pipila nga kini naglungtad sa yugto tali sa ika-20 ug ika-16 nga mga siglo W.K.P.) nagpakita nga kini gitukod pinaagig tisa, gihaklapan ug gipaputi, ug adunay 13 o 14 ka lawak nga naglibot sa binakbakang sawang. Lakip sa kulonong mga papan nga nakaplagan diha sa dapit nga gikubkoban mao ang pipila nga gigamit sa pagtudlog cuneiform nga sinulat. Ang ubang mga papan nagpakita nga ang mga estudyante didto adunay mga tsart sa multiplikasyon ug dibisyon ug nagtuon nag mga square root ug mga cube root. Daghan sa mga papan maoy mga dokumento sa negosyo.

Busa pinasukad sa mga nakubkoban didto sa Ur, tataw nga si Abraham mihimog dakong mga pagsakripisyo labot sa materyal nga mga butang sa dihang siya mibiya sa maong siyudad. Apan, pinaagi sa pagtuo, ang patriarka “nagpaabot sa siyudad nga may tinuod nga mga patukoranan, nga ang magtutukod ug magbubuhat niini nga siyudad mao ang Diyos.”​—Heb 11:8-10.