Laktaw ngadto sa video

Laktaw ngadto sa kaundan

Zaretan

Zaretan

Kini unang gihisgotan diha sa Josue 3:​16, diin giasoy ang milagrosong pagpondo sa katubigan sa Jordan “didto sa Adan, ang siyudad nga tupad sa Zaretan.” Sa ulahi ang rekord nag-ingong sa panahon sa paghulma sa mga butang nga ginama sa tumbaga alang sa templo, kini nga paghulma gihimo didto sa Distrito sa Jordan, “diha sa hulmahanan nga kulonon, taliwala sa Sucot ug Zaretan.” (1Ha 7:46) Ang yutang-kulonon nga makaplagan sa Walog sa Jordan nakaamot sa kalamposan sa mga pagpanghulma ug tumbaga niining dapita.

Sanglit gituohan sa kadaghanan nga ang Adan nahimutang sa Tell ed-Damiyeh (sa S nga bahin sa Jordan atbang sa agianan paingon sa Wadi Farʽah) ug sanglit ang Sucot gituohang nahimutang mga 13 km (8 mi) sa AAS sa Adan, kini nga mga teksto nagpakita nga ang Zaretan anaa sa K nga bahin sa Jordan dili layo sa Adan ug sa Sucot. Ang 82-m-gihabogon (270 p) nga tayuktok nga nailhang Qarn Sartabeh, nga gitawag nga “ang dakong timailhan sa walog sa Jordan,” mao ang gituohan sa pipila ingong posibleng nahimutangan sa Zaretan. (Encyclopædia Biblica, giedit ni T. Cheyne, London, 1903, Tomo IV, lin. 5382) Kini nahimutang tabok sa Jordan gikan sa Adan, diha sa agianan paingon sa Wadi Farʽah.

Apan, kini nga lokasyon daw lisod mosibo sa kahubitan sa ikalimang administratibong distrito ni Solomon nga gihubit diha sa 1 Hari 4:​12, nga naghisgot sa “Taanak ug Megido ug tibuok Bet-sean, nga tupad sa Zaretan ubos sa Jezreel, gikan sa Bet-sean ngadto sa Abel-mehola hangtod sa rehiyon sa Jokmeam.” Ang Qarn Sartabeh nahimutang nga layolayo pa dapit sa H kay sa ubang mga dapit nga gitala didto ug ang paghisgot nga kini “tupad” sa Bet-sean wala magpasabot nga kini kasikbit niini. Gipaningkamotan sa The Jerusalem Bible nga ipasibo sa geograpikanhong han-ay ang mga dapit nga gitala sa 1 Hari 4:​12, nga naghisgot sa “tibuok Bet-sean ubos sa Jezreel, gikan sa Bet-sean ngadto sa Abel Mehola, nga tupad sa Zaretan,” sa ingon naglangkit sa Zaretan sa Abel-mehola inay sa Bet-sean. Apan, sanglit ang gihisgotan mao ang “tibuok Bet-sean,” kini sa walay duhaduha nagtumong sa usa ka rehiyon inay nga sa siyudad mismo. Kon ang Zaretan mao gayod ang habog nga tayuktok sa Qarn Sartabeh, lagmit nga ang rehiyon sa Bet-sean naglakip sa patag nga walog nga naglibot niini ug miabot sa habagatan hangtod sa usa ka dapit diin makita ang Zaretan, busa nagpakita sa usa ka lahi, apan silingan, nga rehiyon.

Ang ubang mga dapit nga gituohang mao ang Zaretan nahimutang sa S sa Jordan ug busa maorag dili mohaom sa konteksto. Sa mga pagpangubkob sa usa niining mga dapita, sa Tell es-Saʽidiyeh, nakaplagan ang daghan kaayong mga butang nga gama sa bronse (usa ka metal nga sa panguna maoy tumbaga ug lata), nga lagmit magpamatuod sa lokasyon diin gihimo ni Solomon ang pagpanghulma ug tumbaga diha niining mga dapita.

Sa asoy sa 2 Cronicas 4:​17, nga sama nianang sa 1 Hari 7:​46, ang “Zereda” mao ang makita inay ang Zaretan, tingali usa ka lahing espeling sa maong ngalan.