Kapitulo 30

“Ang Dakong Babilonya Napukan Na!”

1. Unsay gipahibalo sa ikaduhang manulonda, ug kinsa ang Dakong Babilonya?

 TAKNA na sa paghukom sa Diyos! Nan, patalinghogi ang mensahe sa Diyos: “Ug misunod ang ikaduhang manulonda, nga nag-ingon: ‘Siya napukan na! Ang Dakong Babilonya napukan na, siya nga mao ang nagpainom sa tanang kanasoran sa bino sa kasuko sa iyang pagpakighilawas!’” (Pinadayag 14:8) Sa unang higayon, apan dili ang kataposan, gipunting sa Pinadayag ang pagtagad nganha sa Dakong Babilonya. Sa ulahi, ang kapitulo 17 maghubit kaniya ingon nga mahilayong bigaon. Kinsa siya? Sumala sa atong nasabtan, siya maoy tibuok-kalibotan nga imperyo, siya relihiyoso, ug siya ang mini nga sistema ni Satanas nga iyang gigamit sa pagpakig-away batok sa binhi sa babaye sa Diyos. (Pinadayag 12:17) Ang Dakong Babilonya mao ang tibuok-kalibotang imperyo sa bakak nga relihiyon. Siya naglakip sa tanang relihiyon nga nagpadayon pagsunod sa relihiyosong mga pagtulon-an ug mga tulumanon sa karaang Babilonya ug nagpadayag sa iyang espiritu.

2. (a) Sa unsang paagi mikaylap ang Babilonyanhong relihiyon sa tanang bahin sa yuta? (b) Unsa ang labing iladong bahin sa Dakong Babilonya, ug kanus-a kini migimaw ingong usa ka gamhanang organisasyon?

² Didto sa Babilonya gilahugay ni Jehova ang mga pinulongan sa mga magtutukod-unta sa Torre sa Babel kapig 4,000 ka tuig na kanhi. Ang mga grupo sa katawhan nga may nagkalainlaing mga pinulongan natibulaag ngadto sa kinatumyan sa yuta, nga nagdala sa apostatang mga tinuohan ug mga tulumanon nga maoy gipasukaran sa kadaghanang relihiyon niining adlawa. (Genesis 11:1-9) Ang Dakong Babilonya mao ang  relihiyosong bahin sa organisasyon ni Satanas. (Itandi ang Juan 8:43-47.) Ang labing iladong bahin niini karon mao ang apostatang Kakristiyanohan nga migimaw ingong usa ka gamhanan, malapasong organisasyon sa ikaupat nga siglo tapos kang Kristo, uban sa mga pagtulon-an ug mga doktrina nga wala ipasukad sa Bibliya kondili kadaghanan naggikan sa Babilonyanhong relihiyon.—2 Tesalonica 2:3-12.

3. Sa unsang paagi ikaingon nga ang Dakong Babilonya napukan na?

³ Makapangutana ka tingali, ‘Sanglit ang relihiyon aduna gihapoy dakong impluwensiya sa yuta, nganong ang manulonda nagpahibalo nga ang Dakong Babilonya napukan na?’ Buweno, unsay resulta human sa 539 W.K.P. sa dihang ang karaang Babilonya napukan? Aw, ang Israel gipagawas aron makabalik sa iyang yutang natawhan ug ipasig-uli ang matuod nga pagsimba didto! Busa ang pagpasig-uli sa espirituwal nga Israel niadtong 1919 ngadto sa madan-agong espirituwal nga kauswagan, nga nagpadayon ug nagmalamboon hangtod niining adlawa, maoy ebidensiya nga ang Dakong Babilonya napukan na nianang tuiga. Wala na siyay gahom sa pagkontrol sa katawhan sa Diyos. Dugang pa, siya nasugamak sa grabeng suliran sulod sa iyang kaugalingong mga sakop. Sukad niadtong 1919 ang iyang pagkahiwi, pagkalimbongan, ug pagkaimoral kaylap nang nayagyag. Sa kadaghanang bahin sa Uropa, pipila na lang ka tawo ang mosulod ug simbahan, ug sa pipila ka sosyalistikong mga nasod, ang relihiyon giisip nga “opyo sa katawhan.” Ang Dakong Babilonya, nga napakaulawan na sa panan-aw sa tanang mahigugmaon sa Pulong sa Diyos sa kamatuoran, karon samag anaa sa selda sa mga patyonon nga naghulat sa pagpatuman sa matarong nga hukom ni Jehova kaniya.

 Makauulaw nga Pagkapukan sa Babilonya

4-6. Sa unsang paagi ang “Dakong Babilonya . . . nagpainom sa tanang kanasoran sa bino sa kasuko sa iyang pagpakighilawas”?

⁴ Atong susihon ang dugang detalye bahin sa mga sirkumstansiya nga nalangkit sa makauulaw nga pagkapukan sa Dakong Babilonya. Ang manulonda dinhi nagsugid kanato nga “ang Dakong Babilonya . . . nagpainom sa tanang kanasoran sa bino sa kasuko sa iyang pagpakighilawas.” Unsay kahulogan niini? Kini may kalabotan sa pagpangdaog. Pananglitan, si Jehova miingon kang Jeremias: “Kuhaa kining kopa sa bino sa kaaligutgot gikan sa akong kamot, ug ipainom mo kini sa tanang kanasoran nga akong paadtoan kanimo. Ug sila manginom ug magsampiray ngadto-nganhi ug molihok nga samag mga tawong buang tungod sa espada nga akong ipadala taliwala kanila.” (Jeremias 25:15, 16) Sa ikaunom ug ikapitong siglo W.K.P., gigamit ni Jehova ang karaang Babilonya sa pagbubo sa simbolikong kopa sa kasakitan aron ipainom sa daghang nasod, lakip na ang apostatang Juda, mao nga bisan ang iyang kaugalingong katawhan gibihag. Pagkasunod, ang Babilonya napukan tungod kay ang hari niini nagbayaw sa iyang kaugalingon batok kang Jehova, ang “Ginoo sa mga langit.”—Daniel 5:23.

⁵ Nangdaog usab ang Dakong Babilonya, apan kasagaran sa mas malinglahong paagi. Iyang ‘gipainom ang tanang kanasoran’ pinaagi sa paggamit sa mga panglingla sa usa ka pampam, nga nakighilawas kanila sa relihiyosong paagi. Iyang gihaylo ang politikanhong mga magmamando aron makig-alyansa ug makighigala kaniya. Pinaagi sa relihiyosong mga pangdani, siya nagplanog politikanhon, komersiyal, ug ekonomikanhong pagpanglupig. Siya nagsiba sa relihiyosong paglutos ug relihiyosong mga gubat ug mga krusada, ingon man sa nasodnong mga gubat, tungod lamang sa politikanhon ug komersiyal nga mga hinungdan. Ug siya nagbalaan sa maong mga gubat pinaagi sa pag-ingon nga kana maoy pagbuot sa Diyos.

⁶ Ang pagkalangkit sa relihiyon sa mga gubat ug sa politika sa ika-20ng siglo nahibaloan sa kadaghanan—sama sa Shinto nga Hapon, Hindu nga India, Budhista nga Vietnam, “Kristiyano” nga Amihanang Irlandia ug Latin Amerika, ug uban pa—lakip na ang pagpakigbahin sa mga tsaplin sa kasundalohan sa duruha ka kiliran sa  duha ka gubat sa kalibotan sa pag-awhag sa batan-ong mga lalaki nga magpinatyanay sa usag usa. Ang kasagarang pananglitan sa pagkamahilayon sa Dakong Babilonya mao ang iyang pagpakigbahin sa Giyera Sibil sa Espanya niadtong 1936-39, nga sa maong gubat namatay ang dili mokubos sa 600,000 ka tawo. Kadto nga pag-ulag dugo gipahinabo sa mga tigpaluyo sa Katolikong klero ug sa ilang mga alyado, sa bahin tungod kay ang katigayonan ug katungdanan sa simbahan nameligrong ilogon sa legal nga gobyerno sa Espanya.

7. Kinsa ang pangunang puntirya sa Dakong Babilonya, ug unsang mga paagi ang iyang gigamit batok sa maong puntirya?

⁷ Sanglit ang Dakong Babilonya mao ang relihiyosong bahin sa binhi ni Satanas, pangunang gipuntirya niya kanunay ang “babaye” ni Jehova, ang “Jerusalem sa itaas.” Sa unang siglo, ang kongregasyon sa dinihogang mga Kristohanon tin-awng nailhan nga mao ang binhi sa babaye. (Genesis 3:15; Galacia 3:29; 4:26) Gipaningkamotan pag-ayo sa Dakong Babilonya nga dag-on ang maong putli nga kongregasyon pinaagi sa pagtental niini sa paghimog relihiyosong pagpakighilawas. Si apostol Pablo ug Pedro nagpasidaan nga daghan ang madaog ug ang dakong apostasya mao ang moresulta. (Buhat 20:29, 30; 2 Pedro 2:1-3) Ang mga mensahe ni Jesus ngadto sa pito ka kongregasyon nagpakita nga sa hapit nang mamatay si Juan, ang Dakong Babilonya nakahimo nag dakodakong kadaot. (Pinadayag 2:6, 14, 15, 20-23) Apan gipakita na ni Jesus kon asa kutob siya tugotan sa pagdaot.

Ang mga Trigo ug ang mga Bunglayon

8, 9. (a) Unsay gipasabot sa sambingay ni Jesus mahitungod sa mga trigo ug sa mga bunglayon? (b) Unsay nahitabo “samtang ang mga tawo natulog”?

⁸ Sa iyang sambingay mahitungod sa mga trigo ug sa mga bunglayon, gihisgotan ni Jesus ang bahin sa usa ka tawo nga nagpugas ug maayong binhi sa usa ka uma. Apan “samtang ang mga tawo natulog,” ang usa ka kaaway miabot ug gisapawan kana pagpugas ug mga bunglayon. Busa, ang mga trigo natabonan ug mga bunglayon. Gipatin-aw ni Jesus ang iyang sambingay niining mga pulonga: “Ang magpupugas sa maayong binhi mao ang Anak sa tawo; ang uma mao ang kalibotan; mahitungod sa maayong binhi,  kini sila mao ang mga anak sa gingharian; apan ang mga bunglayon mao ang mga anak sa usa nga daotan, ug ang kaaway nga nagpugas kanila mao ang Yawa.” Dayon, iyang gipakita nga ang mga trigo ug mga bunglayon tugotan nga magdungan pagtubo hangtod sa “kataposan sa sistema sa mga butang,” sa dihang “tigomon” na sa mga manulonda ang simbolikong mga bunglayon.—Mateo 13:24-30, 36-43.

⁹ Ang gipasidaan ni Jesus ug ni apostol Pablo ug Pedro nahitabo. “Samtang ang mga tawo natulog,” mahimong sa pagkatulog sa mga apostoles diha sa kamatayon o sa dihang nagduka ang Kristohanong mga magtatan-aw sa pagbantay sa panon sa Diyos, ang Babilonyanhong apostasya miturok sulod mismo sa kongregasyon. (Buhat 20:31) Sa wala madugay ang mga bunglayon midaghan pag-ayo nga ang mga trigo natabonan ug dili na makita. Sulod sa pipila ka siglo, daw bug-os natabonan ang binhi sa babaye sa bukad kaayong saya sa Dakong Babilonya.

10. Unsay nahitabo sa katuigan sa 1870, ug sa unsang paagi ang Dakong Babilonya misanong niini?

¹⁰ Sa katuigan sa 1870 ang dinihogang mga Kristohanon naningkamot pag-ayo sa pagbulag gikan sa mahilayong mga paagi sa Dakong Babilonya. Ilang gisalikway ang bakak nga mga doktrina nga gipasulod sa Kakristiyanohan gikan sa paganismo ug maisogong gigamit ang Bibliya sa pagsangyaw nga ang panahon sa mga Hentil matapos sa 1914. Ang pangunang instrumento sa Dakong Babilonya, ang klero sa Kakristiyanohan, misupak niining mga kalihokan sa pagpasig-uli sa matuod nga pagsimba. Sa unang gubat sa kalibotan, ilang gipahimuslan ang kaguliyang sa gubat aron sulayan pagpukgo kadtong gamayng grupo sa matinumanong mga Kristohanon. Niadtong 1918, sa dihang halos mapukgo sa bug-os ang ilang mga kalihokan, mipatim-aw nga ang Dakong Babilonya daw milampos. Siya daw nagmadaogon batok kanila.

11. Unsay miresulta sa pagkapukan sa karaang Babilonya?

¹¹ Sumala sa ato nang nahisgotan, ang magarbohong siyudad sa Babilonya nakasinati ug grabeng pagkapukan sa gahom niadtong 539 W.K.P. Unya ang singgit nadungog: “Siya napukan na! Ang Babilonya napukan na!” Ang dakong sentro sa tibuok-kalibotang imperyo gipukan sa mga kasundalohan sa Medo-Persia ubos ni Ciro nga Bantogan. Bisan tuod ang siyudad mismo naglungtad pa human mapukan, ang iyang pagkapukan sa gahom maoy tinuod, ug kadto miresulta sa pagkagawas sa iyang binihag nga mga Hudiyo. Sila namalik sa Jerusalem aron ipasig-uli ang putling pagsimba didto.—Isaias 21:9; 2 Cronicas 36:22, 23; Jeremias 51:7, 8.

12. (a) Sa atong panahon, sa unsang paagi ikaingon nga ang Dakong Babilonya napukan na? (b) Unsay nagpamatuod nga si Jehova bug-os nagsalikway sa Kakristiyanohan?

¹² Ang singgit nga ang Dakong Babilonya napukan na nadungog usab sa atong panahon! Ang temporaryong kalamposan sa Babilonyanhong Kakristiyanohan niadtong 1918 nabalit-ad kaayo niadtong 1919 sa dihang ang nahibilin sa mga dinihogan, ang Juan nga matang, napasig-uli pinaagig espirituwal nga pagkabanhaw. Napukan ang Dakong Babilonya sa pagkaagi nga siya wala nay gahom sa pagkontrol pa sa katawhan sa Diyos. Sama sa mga dulon, ang dinihogang mga igsoon ni Kristo mihugpa gikan sa kahiladman ug andam na sa paglihok. (Pinadayag 9:1-3; 11:11, 12) Sila ang modernong “matinumanon ug maalamong ulipon,” ug ang Agalon nagtudlo kanila ibabaw sa tanan niyang kabtangan sa yuta. (Mateo 24:45-47) Ang paggamit kanila niining paagiha nagpamatuod nga si Jehova bug-os nagsalikway sa Kakristiyanohan bisan pag kini nag-angkon nga mao ang iyang hawas sa yuta. Napasig-uli ang putling pagsimba, ug ang dalan nabuksan aron taposon ang pagtimbre sa nahibilin sa 144,000—ang mga nahibilin sa binhi sa babaye, ang karaang kaaway sa Dakong Babilonya. Kining tanan nagpasidaan sa grabeng kaparotan nianang satanasnon nga relihiyosong organisasyon.

Pagkamalahutayon Alang sa mga Balaan

13. (a) Unsa ang gipahibalo sa ikatulong manulonda? (b) Unsay gihukom ni Jehova niadtong nagpamarka sa mapintas nga mananap?

¹³ Ang ikatulong manulonda nagsulti karon. Patalinghogi! “Ug misunod ang laing manulonda, ang ikatulo, nga sa makusog nga tingog nagaingon: ‘Kon adunay mosimba sa mapintas nga mananap ug sa larawan niini, ug magpamarka diha sa iyang agtang o diha sa iyang kamot, siya usab magainom sa bino sa kasuko sa Diyos nga ibubo nga walay sambog sa kopa sa iyang kapungot.’”  (Pinadayag 14:9, 10a) Sa Pinadayag 13:16, 17, gibutyag nga sa adlaw sa Ginoo kadtong dili mosimba sa larawan sa mapintas nga mananap mag-antos—patyon pa gani. Karon atong nahibaloan nga si Jehova determinado sa paghukom niadtong “nakabaton sa marka, ang ngalan sa mapintas nga mananap o ang numero sa iyang ngalan.” Sila pugson sa pag-inom sa mapait nga ‘kopa sa kapungot’ ni Jehova. Unsay kahulogan niini alang kanila? Niadtong 607 W.K.P., sa dihang gipugos ni Jehova ang Jerusalem sa pag-inom sa “iyang kopa sa kaaligutgot,” ang siyudad nakaagom sa “pagpangagaw ug pagkahugno, ug gutom ug espada” diha sa mga kamot sa mga Babilonyanhon. (Isaias 51:17, 19) Sa susama, sa dihang makainom sa kopa sa kapungot ni Jehova ang mga nag-idolo sa politikanhong mga gahom sa yuta ug sa larawan niini, ang Hiniusang Kanasoran, ang resulta maoy katalagman alang kanila. (Jeremias 25:17, 32, 33) Sila bug-os nga laglagon.

14. Sa dili pa laglagon kadtong nagsimba sa mapintas nga mananap ug sa larawan niini, unsa gayod ang ilang masinati, ug sa unsang paagi gihubit kini ni Juan?

¹⁴ Hinuon, sa dili pa kana mahitabo, kadtong may marka sa mananap makasinati gayod sa masakit nga mga epekto sa dili pag-uyon ni Jehova kanila. Sa paghisgot mahitungod sa mga magsisimba sa mapintas nga mananap ug sa larawan niini, ang manulonda nagpahibalo kang Juan: “Ug siya pagasakiton pinaagi sa kalayo ug asupre sa atubangan sa balaang mga manulonda ug sa atubangan sa Kordero. Ug ang aso sa ilang kasakit magautbo hangtod sa kahangtoran, ug sila walay pahulay adlaw ug gabii, kadtong nagasimba sa mapintas nga mananap ug sa larawan niini, ug si bisan kinsa nga minarkahan sa ngalan niini.”—Pinadayag 14:10b, 11.

15, 16. Unsay kahulogan sa mga pulong “kalayo ug asupre” sa Pinadayag 14:10?

¹⁵ Giisip sa uban nga ang paghisgot dinhi bahin sa kalayo ug asupre maoy usa ka pamatuod nga adunay kalayonhong impiyerno. Apan ang mubong pagsusi sa usa ka susamang tagna magpadayag sa matuod nga kahulogan niining mga pulonga diha sa maong konteksto. Niadtong mga adlaw ni Isaias, si Jehova nagpasidaan sa nasod sa Edom nga sila pagasilotan tungod sa ilang pagpakig-away sa Israel. Matod niya: “Ang iyang kasapaan mahimong bulitik, ug ang iyang abog mahimong asupre; ug ang iyang yuta mahimong sama sa nagdilaab nga bulitik. Magabii man o maadlaw kini dili mapalong; hangtod sa panahong walay tino ang aso niini padayong mag-utbo. Gikan sa usa ka kaliwatan ngadto sa laing kaliwatan siya mag-uga; hangtod sa kahangtoran walay usa nga moagi kaniya.”—Isaias 34:9, 10.

¹⁶ Ang Edom gitambog ba sa usa ka tinumotumo nga kalayonhong impiyerno aron masunog sa walay kataposan? Siyempre wala. Hinunoa, ang nasod bug-os nahanaw sa talan-awon sa kalibotan nga daw siya bug-os nga giut-ot sa kalayo ug asupre. Ang kataposang resulta sa pagsilot dili mao ang walay-kataposang pagsakit kondili ‘pagkawalay-sulod, pagkabiniyaan, pagkawalay-kapuslanan.’ (Isaias 34:11, 12) Ang aso nga ‘nagautbo hangtod sa panahong walay tino’ tin-awng nag-ilustrar niini. Sa dihang masunog ang usa ka balay, ang aso padayong mag-utbo gikan sa mga abo sa taastaas nga panahon human mapalong ang kalayo, nga magpamatuod sa mga tumatan-aw nga nahitabo ang usa ka malaglagong sunog. Ang katawhan sa Diyos mahinumdom bisan karon sa leksiyon nga makat-onan gikan sa kalaglagan sa Edom. Niining paagiha ‘ang aso sa iyang pagkasunog’ padayong nagautbo sa simbolikong paagi.

17, 18. (a) Unsa ang sangpotanan niadtong nagpamarka sa mapintas nga mananap? (b) Sa unsang paagi gisakit ang mga magsisimba sa mapintas nga mananap? (c) Sa unsang paagi nga “ang aso sa ilang kasakit magautbo hangtod sa kahangtoran”?

¹⁷ Kadtong adunay marka sa mapintas nga mananap pagalaglagon usab sa bug-os, nga daw pinaagi sa kalayo. Sumala sa ipakita sa ulahi sa tagna, ang patay nilang mga lawas dili ilubong aron kan-on sa mga mananap ug mga langgam. (Pinadayag 19:17, 18) Busa, tin-aw nga sila wala sakita sa walay kataposan sa literal nga paagi! Sa unsang paagi sila ‘ginasakit pinaagi sa kalayo ug asupre’? Sa pagkaagi nga ang pagsangyaw sa kamatuoran nagyagyag kanila ug nagpasidaan kanila mahitungod sa taliabot nga paghukom sa Diyos. Busa ilang pakaulawan ang katawhan sa Diyos ug, kon posible, malinglahon nilang hayloon ang politikanhong mapintas nga mananap sa paglutos ug pagpatay pa gani sa mga Saksi ni Jehova. Ingong sangkoanan, ang maong mga magsusupak pagalaglagon nga daw pinaagi sa kalayo ug asupre. Unya “ang aso sa ilang kasakit magautbo hangtod sa kahangtoran” sa pagkaagi nga ang paghukom  sa Diyos kanila magsilbing usa ka sumbanan kon ugaling hagiton pag-usab ang matarong nga pagkasoberano ni Jehova. Kanang isyuha mahusay na hangtod sa hangtod.

¹⁸ Kinsa ang nagpahayag sa masakit nga mensahe karon? Hinumdomi, ang simbolikong mga dulon may awtoridad sa pagsakit sa mga tawo nga walay timbre sa Diyos diha sa ilang mga agtang. (Pinadayag 9:5) Dayag nga silang ubos sa pagdumala sa manulonda mao ang mga magsasakit. Malahutayon kaayo ang simbolikong mga dulon nga “sila walay pahulay adlaw ug gabii, kadtong nagasimba sa mapintas nga mananap ug sa larawan niini, ug si bisan kinsa nga minarkahan sa ngalan niini.” Ug sa kataposan, human sila malaglag, ang labihan ka dakong ebidensiya nianang kabayawan sa pagkasoberano ni Jehova, “ang aso sa ilang kasakit,” padayong mag-utbo hangtod sa kahangtoran. Hinaot unta ang Juan nga matang magmalahutayon hangtod mabug-os kanang maong kabayawan! Ingong paniklop ang manulonda nag-ingon: “Dinhi niini gikinahanglan ang paglahutay sa mga balaan, kadtong nagasunod sa mga sugo sa Diyos ug sa pagtuo diha kang Jesus.”—Pinadayag 14:12.

19. Nganong kinahanglang molahutay ang mga balaan, ug unsay gitaho ni Juan nga nagpalig-on kanila?

¹⁹ Oo, “ang paglahutay sa mga balaan” nagkahulogan sa ilang pagsimba kang Jehova nga may bug-os nga debosyon pinaagi ni Jesu-Kristo. Dili popular ang ilang mensahe. Motultol kini sa pagsupak, paglutos, pagkamatay pa gani ingong martir. Apan sila napalig-on sa sunod nga gitaho ni Juan: “Ug nadungog ko ang usa ka tingog gikan sa langit nga nag-ingon: ‘Isulat kini: Malipayon ang mga patay nga mamatay nga nahiusa sa Ginoo sukad niining panahona padayon. Oo, nag-ingon ang espiritu, papahulaya sila gikan sa ilang mga paghago, kay ang mga butang nga ilang gibuhat mahiuban dayon kanila.’”—Pinadayag 14:13.

20. (a) Sa unsang paagi ang saad nga gitaho ni Juan nahiuyon sa tagna ni Pablo mahitungod sa presensiya ni Jesus? (b) Unsang espesyal nga pribilehiyo ang gisaad ngadto sa mga dinihogan nga mamatay human sa pagpalagpot kang Satanas gikan sa langit?

²⁰ Kining saara nahiuyon kaayo sa tagna ni Pablo mahitungod sa presensiya ni Jesus: “Kadtong nangamatay nga nahiusa kang Kristo mouna pagbangon. Pagkahuman kitang mga buhi nga makapabiling buhi, duyog kanila [kadtong mga dinihogan nga buhi panahon sa adlaw sa Ginoo], pagasakgawon sa mga panganod sa pagsugat sa Ginoo diha sa kahanginan.” (1 Tesalonica 4:15-17) Human sa pagpalagpot kang Satanas gikan sa langit, kadtong nangamatay nga nahiusa kang Kristo miuna pagbangon. (Itandi ang Pinadayag 6:9-11.) Human niana, kadtong mga dinihogan nga mamatay sulod sa adlaw sa Ginoo gisaaran ug usa ka espesyal nga pribilehiyo. Ang ilang pagkabanhaw ngadto sa espiritung kinabuhi sa langit maoy dihadiha, “sa pagpamilok sa mata.” (1 Corinto 15:52) Kahibulongan gayod kini! Ug ang ilang mga buhat sa pagkamatarong mopadayon gayod ngadto sa langitnong dapit.

Alanihon sa Yuta

21. Unsay gitug-an kanato ni Juan mahitungod sa “alanihon sa yuta”?

²¹ Ang uban makabenepisyo usab niini nga adlaw sa paghukom, kay si Juan nagpadayon sa pagtug-an kanato: “Ug nakita ko, ug, tan-awa! usa ka puting panganod, ug diha sa panganod may naglingkod nga sama sa anak sa tawo, nga may koronang bulawan sa iyang ulo ug usa ka mahait nga galab diha sa iyang kamot. Ug may laing manulonda [ang ikaupat] nga migula gikan sa sangtuwaryo sa templo, nga misinggit sa makusog nga tingog ngadto sa usa nga naglingkod sa panganod: ‘Palihoka ang imong galab ug pangani na, kay ang takna sa pag-ani nahiabot na, kay hinog na kaayo ang alanihon sa yuta.’ Ug ang naglingkod sa panganod nanggalab sa ibabaw sa yuta, ug ang yuta gianihan.”—Pinadayag 14:14-16.

22. (a) Kinsa ang may koronang bulawan ug naglingkod sa puting panganod? (b) Kanus-a mahitabo ang sangkoanan sa pagpangani, ug sa unsang paagi?

²² Dili kaduhaduhaan kon kinsa ang naglingkod diha sa puting panganod. Nga naglingkod sa puting panganod, nga sama sa anak sa tawo ug may koronang bulawan, tin-aw nga siya si Jesus, ang Mesiyanikong Hari nga nakita usab ni Daniel sa panan-awon. (Daniel 7:13, 14; Marcos 14:61, 62) Apan unsa kining alanihon nga gitagna dinhi? Samtang dinhi sa yuta, si Jesus nagpakasama sa buluhaton sa paghimog tinun-an ngadto sa pagpangani sa umahan sa katawhan sa kalibotan. (Mateo 9:37, 38; Juan 4:35, 36) Ang sangkoanan niini nga pagpangani mahitabo sa adlaw sa Ginoo, sa dihang si Jesus purongpurongan ingong Hari ug magpatuman sa paghukom alang sa iyang Amahan. Busa, ang iyang panahon sa pagmando sukad sa 1914 maoy masadyaon usab nga panahon sa pagpanghipos sa ani.—Itandi ang Deuteronomio 16:13-15.

23. (a) Diin naggikan ang sugo sa pagsugod sa pag-ani? (b) Unsang pagpangani ang nahitabo sukad sa 1919 hangtod karon?

 ²³ Bisan pag siya Hari ug Maghuhukom, gihulat ni Jesus ang sugo gikan ni Jehova nga iyang Diyos sa dili pa siya mosugod sa pag-ani. Kanang sugoa naggikan sa “sangtuwaryo sa templo” pinaagi sa usa ka manulonda. Misugot dayon si Jesus. Una, sukad sa 1919 padayon, iyang gipahuman sa iyang mga manulonda ang pag-ani sa 144,000. (Mateo 13:39, 43; Juan 15:1, 5, 16) Unya, misunod dayon ang pag-ani sa dakong panon sa ubang mga karnero. (Juan 10:16; Pinadayag 7:9) Gipakita sa kasaysayan nga tali sa 1931 ug 1935 ang ubay-ubayng gidaghanon niining ubang mga karnero misugod sa pagpatim-aw. Niadtong 1935 gibuksan ni Jehova ang salabotan sa Juan nga matang bahin sa kon kinsa gayod ang dakong panon sa Pinadayag 7:9-17. Sukad niadto, gihatagan ug dakong pasiugda ang pagtigom sa maong panon. Sa pagka-tuig 2005, ang gidaghanon niini misobra na sa unom ka milyon, ug kini nag-uswag gihapon. Sa pagkamatuod, ang usa nga sama sa anak sa tawo nakaanig madagayaon, makapalipay nga ani niining panahon sa kataposan.—Itandi ang Exodo 23:16; 34:22.

Pagtamaktamak sa Paras sa Yuta

24. Unsay anaa sa mga kamot sa ikalimang manulonda, ug unsay gisinggit sa ikaunom nga manulonda?

²⁴ Tungod kay nahuman na ang pagpangani alang sa kaluwasan, panahon na alang sa laing pagpangani. Si Juan mitaho: “Ug lain pang manulonda [ang ikalima] ang migula gikan sa sangtuwaryo sa templo nga didto sa langit, siya, usab, may dalang mahait nga galab. Ug lain pang manulonda [ang ikaunom] ang migula gikan sa halaran ug siya may awtoridad ibabaw sa kalayo. Ug siya misinggit sa makusog nga tingog ngadto sa usa nga may mahait nga galab, nga nag-ingon: ‘Palihoka ang imong mahait nga galab ug aniha na ang mga bulig sa paras sa yuta, tungod kay ang mga ubas niini nahinog na.’” (Pinadayag 14:17, 18) Ang mga panon sa manulonda gipiyalan sa dakong pagpangani panahon sa adlaw sa Ginoo, nga maglain sa maayo gikan sa daotan!

25. (a) Unsay gipakita sa kamatuoran nga ang ikalimang manulonda naggikan sa sangtuwaryo sa templo? (b) Nganong haom nga ang sugo sa pagsugod sa pagpangani naggikan sa usa ka manulonda nga “migula gikan sa halaran”?

²⁵ Ang ikalimang manulonda naggikan sa presensiya ni Jehova sa sangtuwaryo sa templo; busa, ang pangataposang pag-ani mahitabo usab sumala sa kabubut-on ni Jehova. Ang manulonda gisugo sa pagsugod sa iyang buluhaton pinaagig usa ka mensahe nga gipahayag sa laing manulonda nga “migula gikan sa halaran.” Kining kamatuorana labing hinungdanon, sanglit ang matinumanong mga kalag sa ilalom sa halaran nangutana: “Hangtod kanus-a, Soberanong Ginoo nga balaan ug matuod, nga ikaw magpugong pa sa paghukom ug sa pagpanimalos sa among dugo batok kanilang nanagpuyo sa yuta?” (Pinadayag 6:9, 10) Pinaagi sa pagpangani sa paras sa yuta, matubag kining maong pagtuaw alang sa panimalos.

26. Unsa ang “paras sa yuta”?

²⁶ Apan unsa kining “paras sa yuta”? Sa Hebreohanong Kasulatan, ang Hudiyong nasod gihisgotan ingong parasan ni Jehova. (Isaias 5:7; Jeremias 2:21) Sa susamang paagi, si Jesu-Kristo ug kadtong moalagad kauban niya sa Gingharian sa Diyos gihisgotan ingong punoan sa paras. (Juan 15:1-8) Niini nga kahimtang, ang hinungdanong kinaiya sa punoan sa paras mao nga kini mamunga, ug ang matuod nga Kristohanong punoan sa paras namungag daghang bunga sa pagdayeg kang Jehova. (Mateo 21:43) Busa ang “paras sa yuta” dili gayod ang matuod nga punoan sa paras, kondili mao ang sinundog ni Satanas, ang iyang hiwi nga makitang sistema sa kagamhanan ibabaw sa katawhan, nga may nagkalainlaing “mga bulig” sa demonyohanong mga bunga nga gipatungha latas sa kasiglohan. Ang Dakong Babilonya, nga ang apostatang Kristiyanidad ilado kaayong bahin niana, nag-impluwensiya pag-ayo niining makahilo nga paras.—Itandi ang Deuteronomio 32:32-35.

27. (a) Unsay mahitabo sa dihang ang manulonda nga may galab mag-ani na sa paras sa yuta? (b) Unsang mga tagna sa Hebreohanong Kasulatan ang nagpakita kon asa kutob ang pag-ani?

²⁷ Kinahanglang ipatuman na ang paghukom! “Ug ang manulonda nanggalab sa yuta ug giani ang paras sa yuta, ug iyang giitsa kini ngadto sa dakong pug-anan sa bino sa kasuko sa Diyos. Ug ang pug-anan sa bino gitamaktamakan sa gawas sa siyudad, ug migula ang dugo gikan sa pug-anan sa bino sa gitas-on nga mosangko sa mga busal sa mga kabayo, sa gilay-on nga usa ka libo unom ka gatos ka estadio.” (Pinadayag 14:19, 20) Ang kasuko ni  Jehova batok sa maong paras dugay nang gipahibalo. (Sofonias 3:8) Ang usa ka tagna sa basahon ni Isaias nagtino gayod nga malaglag ang tibuok nga mga nasod sa dihang tamaktamakan na ang pug-anan sa bino. (Isaias 63:3-6) Si Joel mitagna usab nga ang dagkong “mga panon sa katawhan,” nga tibuok nga mga nasod, pagatamaktamakan hangtod sa pagkalaglag diha sa “pug-anan sa bino,” sa “ubos nga patag sa desisyon.” (Joel 3:12-14) Sa pagkamatuod, ang sama niana ka dako kaayong pagpangani dili na gayod  mahitabo pag-usab! Sumala sa panan-awon ni Juan, dili lamang mga ubas ang giani kondili ang tibuok simbolikong punoan sa paras giputol ug gilabay ngadto sa pug-anan sa bino aron tamaktamakan. Busa ang paras sa yuta mawagtang na ug dili na gayod moturok pag-usab.

28. Kinsa ang magtamaktamak sa paras sa yuta, ug unsay kahulogan nga ang pug-anan sa bino “gitamaktamakan sa gawas sa siyudad”?

²⁸ Ang pagtamaktamak diha sa panan-awon gihimo sa mga kabayo, kay ang dugo nga migula gikan sa paras misangko man sa “mga busal sa mga kabayo.” Sanglit ang terminong “mga kabayo” sagad nagtumong sa mga palakaw sa gubat, kini maoy panahon gayod sa gubat. Ang mga kasundalohan sa langit nga nagsunod kang Jesus ngadto sa pangataposang gubat batok sa sistema sa mga butang ni Satanas giingon nga nagtamaktamak sa “pug-anan sa bino sa kasuko sa kapungot sa Diyos nga Labing Gamhanan.” (Pinadayag 19:11-16) Tin-aw nga kini sila mao gayod ang magtamaktamak sa paras sa yuta. Ang pug-anan sa bino “gitamaktamakan sa gawas sa siyudad,” nga mao, sa gawas sa langitnong Zion. Sa pagkamatuod, haom nga ang paras sa yuta pagatamaktamakan dinhi sa yuta. Apan kini usab ‘pagatamaktamakan sa gawas sa siyudad’ sa pagkaagi nga walay kadaot nga mahitabo sa mga nahibilin sa binhi sa babaye, kinsa naghawas sa langitnong Zion dinhi sa yuta. Kini sila ug ang dakong panon pagatagoan nga luwas sulod sa kahikayan sa yutan-ong organisasyon ni Jehova.—Isaias 26:20, 21.

29. Unsa ka lalom ang dugo gikan sa pug-anan sa bino, ug asa kutob kini, ug unsay gipasabot niining tanan?

²⁹ Kining tin-awng panan-awon mao ang katumbas sa pagdugmok sa mga gingharian sa yuta pinaagi sa Gingharianong bato nga gihubit sa Daniel 2:34, 44. Aduna unyay usa ka pagpanglaglag. Ang suba sa dugo gikan sa pug-anan sa bino maoy lalom kaayo, hangtod sa mga busal sa mga kabayo, ug kini moabot sa gilay-on nga 1,600 ka estadio. a Kining dako kaayong numero, nga napatungha pinaagi sa pagmultiplikar sa upat sa upat ka pilo pinaagig napulo sa napulo ka pilo (4 x 4 x 10 x 10), nagpasiugda sa mensahe nga ang ebidensiya sa kalaglagan molukop sa tibuok yuta. (Isaias 66:15, 16) Bug-os ug dili na masibog ang kalaglagan. Dili ug dili na gayod moturok ang paras sa yuta ni Satanas!—Salmo 83:17, 18.

30. Unsa ang mga bunga sa paras ni Satanas, ug unsa gayod ang atong determinasyon?

³⁰ Kay nagkinabuhi na kita sa hinapos nga bahin  sa panahon sa kataposan, ang panan-awon niining duha ka pagpangani maoy punog kahulogan. Iliraw lang nato ang atong panan-aw sa atong palibot aron makita ang mga bunga sa paras ni Satanas. Ang mga aborsiyon ug ubang mga matang sa pagbuno; homoseksuwalidad, pagpanapaw, ug ubang mga matang sa imoralidad; pagkalimbongan ug kawalay kinaiyanhong pagbati—kanang mga butanga nakapahimong daotan kaayo niining kalibotana sa panan-aw ni Jehova. Ang paras ni Satanas namungag “[bunga sa usa ka] makahilo nga tanom ug sa ajenjo.” Ang malaglagon, idolatroso nga pagkinabuhi niini nagpasipala sa Dakong Maglalalang sa katawhan. (Deuteronomio 29:18; 32:5; Isaias 42:5, 8) Talagsaon gayong pribilehiyo nga aktibong makig-uban sa Juan nga matang diha sa pag-ani sa maayong mga bunga nga gipamunga ni Jesus alang sa kadayeganan ni Jehova! (Lucas 10:2) Hinaot kitang tanan magmadeterminado nga dili kita mamantsahan sa paras niining kalibotana, ug sa ingon kita dili matamaktamakan uban sa paras sa yuta sa dihang ipatuman na ang malaglagon nga paghukom ni Jehova.

[Footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Kahon sa panid 208]

‘Ang Bino sa Iyang Pakighilawas’

Ang usa ka iladong bahin sa Dakong Babilonya mao ang Iglesya Katolika Romana. Ang simbahan gigamhan sa papa sa Roma ug nangangkon nga ang matag papa mao ang kapuli ni apostol Pedro. Ang mosunod mao ang pipila sa napatik nga mga impormasyon bahin sa giingong mga kapuli:

Formoso (891-96): “Siyam ka bulan human sa iyang pagkamatay, ang lawas ni Formoso gihaw-as gikan sa lubnganan sa mga papa ug gitaral sa hukmanan atubangan sa konsilyo sa ‘mga patay,’ nga niana si Esteban [ang bag-ong papa] maoy nagdumala. Ang namatay nga papa giakusar sa sobrang ambisyon alang sa katungdanan sa pagkapapa ug ang tanan niyang mga buhat gideklarar nga walay kapuslanan. . . . Ang patayng lawas gihukasan sa besti sa papa; ang mga tudlo sa tuong kamot giputol.”—New Catholic Encyclopedia.

Esteban VI (896-97): “Pipila ra ka bulan [human sa bista sa patayng lawas ni Formoso] ang mabangis nga reaksiyon maoy mitapos sa pagkapapa ni Papa Esteban; gikuhaan siyag insigniya sa papa, gibilanggo, ug gituok.”—New Catholic Encyclopedia.

Sergio III (904-11): “Ang duha nga iyang gisundan . . . gituok didto sa prisohan. . . . Sa Roma siya gisuportahan sa pamilyang Theophylactus, sa usa sa mga anak babaye niini, si Marozia, nga gituohang iyang gipaangkan nga nanganak ug batang lalaki (nga sa ulahi mao si Papa Juan XI).”—New Catholic Encyclopedia.

Esteban VII (928-31): “Sa ulahing mga tuig sa iyang pagkapapa, si Papa Juan X . . . gikasuk-an ni Marozia, ang Donna Senatrix sa Roma, ug gipabilanggo ug gipapatay sa lipot. Dayon si Marozia nagtugyan sa pagkapapa kang Papa Leo VI, nga namatay human sa 6 1/2 ka bulan sa pangatungdanan. Gipulihan siya ni Esteban VII, lagmit tungod sa pag-impluwensiya ni Marozia. . . . Sulod sa iyang 2 ka tuig ingong Papa, siya walay gahom ubos sa pagmando ni Marozia.”—New Catholic Encyclopedia.

Juan XI (931-35): “Sa pagkamatay ni Esteban VII . . . , nakuha ni Marozia, nga sakop sa Panimalay ni Theophylactus, ang katungdanan sa pagkapapa alang sa iyang batan-ong anak nga si Juan, nga mao pay pag-20 anyos. . . . Ingong papa, si Juan gigamhan sa iyang inahan.” —New Catholic Encyclopedia.

Juan XII (955-64): “Siya wala pay desiotso anyos, ug ang mga taho niadtong mga panahona nagkauyon maylabot sa iyang kawalay-interes sa espirituwal nga mga butang, pagkagiyan sa binagis nga mga kalingawan, ug tuman ka mapatuyangong pagkinabuhi.”—The Oxford Dictionary of Popes.

Benedicto IX (1032-44;1045; 1047-48): “Siya ilado sa pagbaligya sa katungdanan sa pagkapapa ngadto sa iyang maninoy ug unya human niadto kaduha niya gibawi ang maong katungdanan.”—The New Encyclopædia Britannica.

Busa, inay nagsunod sa panig-ingnan sa matinumanong si Pedro, sila ug ang ubang mga papa daotag impluwensiya. Ilang gitugotan nga madaot ang simbahan nga ilang gimandoan pinaagi sa pag-ulag dugo ug sa espirituwal ug pisikal nga pagpakighilawas, ug sa impluwensiya ni Jezebel. (Santiago 4:4) Niadtong 1917, ang libro sa mga Estudyante sa Bibliya nga The Finished Mystery detalyadong nagpadayag sa daghan niining mga impormasyona. Kini maoy usa ka paagi nga ang mga Estudyante sa Bibliya niadtong mga adlawa ‘mihampak sa yuta pinaagi sa tanang matang sa hampak.’—Pinadayag 11:6; 14:8; 17:1, 2, 5.

[Hulagway sa panid 206]

Ang naglingkod sa trono nga si Kristo magpatuman sa hukom sa tabang sa mga manulonda

[Hulagway sa panid 207]

Human mapukan ang Babilonya niadtong 539 W.K.P., ang iyang mga binihag gipagawas