Kapitulo 38

Dayega si Jah Tungod sa Iyang mga Paghukom!

1. Unsang mga pulonga ang nadungog ni Juan nga “daw makusog nga tingog sa usa ka dakong panon didto sa langit”?

 WALA na ang Dakong Babilonya! Makalilipay kaayo ang maong balita. Dili katingalahang si Juan nakadungog ug malipayong mga hugyaw sa pagdayeg sa langit! “Human niining mga butanga nadungog ko ang daw makusog nga tingog sa usa ka dakong panon didto sa langit. Sila miingon: ‘Aleluya! a Ang kaluwasan ug ang himaya ug ang gahom iya sa atong Diyos, kay ang iyang mga paghukom matuod ug matarong. Kay iya nang gipahamtangan ug paghukom ang dakong bigaon nga mao ang nakapadunot sa yuta pinaagi sa iyang pagpakighilawas, ug iya nang gipanimaslan ang dugo sa iyang mga ulipon diha sa iyang kamot.’ Ug dihadiha misinggit sila sa ikaduhang higayon nga nag-ingon: ‘Aleluya!* Ug ang aso gikan kaniya nagautbo hangtod sa kahangtoran.’”—Pinadayag 19:1-3.

2. (a) Unsay kahulogan sa pulong “Aleluya,” ug unsay gipasabot sa pagkadungog ni Juan niana sa duha ka higayon niadtong tungora? (b) Kinsay angayng modawat sa himaya tungod sa pagkalaglag sa Dakong Babilonya? Ipatin-aw.

² Aleluya gayod! Ang pulong nagkahulogang “Dayega ninyo si Jah,” nga ang “Jah” maoy pinamubo sa balaang ngalang Jehova. Gipahinumdoman kita dinhi sa giawhag sa salmista: “Ang tanang may gininhawa—ipadayeg si Jah. Dayega ninyo si Jah!” (Salmo 150:6) Ang pagkadungog ni Juan sa mahugyawong koro sa langit nga nag-awit ug “Aleluya!” sa duha ka higayon niadtong tungora diha sa Pinadayag nagpasabot nga ang pagpadayag sa kamatuoran gikan sa Diyos nagpadayon. Ang Diyos sa Kristohanon Gregong Kasulatan mao ra mismo ang Diyos sa mas unang Hebreohanong Kasulatan, ug Jehova ang iyang ngalan. Ang Diyos nga nagpahinabo sa kalaglagan sa karaang Babilonya mao ang naghukom ug naglaglag niining higayona sa Dakong Babilonya. Ihatag kaniya ang tanang himaya tungod sa maong talagsaong buhat! Iya ang gahom nga nagmaniobra sa pagkalaglag niini imbes sa mga nasod nga iyang gigamit ingong mga instrumento sa paglaglag niini. Kang Jehova lamang gayod nato ipasidungog ang kaluwasan.—Isaias 12:2; Pinadayag 4:11; 7:10, 12.

3. Nganong ang dakong bigaon takos gayod sa iyang silot?

³ Nganong ang dakong bigaon takos gayod sa maong silot? Sumala sa balaod nga gihatag ni Jehova kang Noe—ug pinaagi kaniya ngadto sa tanang katawhan—ang way-kokaluoy nga pag-ulag dugo takos sa silot nga kamatayon. Gisubli kini pagpahayag diha sa Balaod sa Diyos ngadto sa Israel. (Genesis 9:6; Numeros 35:20, 21) Dugang pa, ubos nianang Moisesnong Balaod ang pisikal ug espirituwal nga pagpanapaw takos sa silot nga kamatayon. (Levitico 20:10; Deuteronomio 13:1-5) Sulod sa linibong katuigan, ang Dakong Babilonya sad-an sa dugo, ug siya grabe ka makihilawason. Pananglitan, tungod sa polisa sa Iglesya Katolika Romana nga dili paminyoon ang mga pari, ang resulta mao nga pipila kanila nahimong imoral kaayo, nga daghan kanila karon nasakit ug AIDS. (1 Corinto 6:9, 10; 1 Timoteo 4:1-3) Apan ang iyang dagkong mga sala, nga “nagtipun-og sangko sa langit,” mao ang iyang makapakurat nga espirituwal nga pagpakighilawas—nga kana maoy tungod sa pagtudlog kabakakan ug pagpakiglangkit sa hiwing mga politiko. (Pinadayag 18:5) Sanglit sa kataposan siya nasilotan na, ang langitnong panon niining panahona nagpatugbaw sa ikaduhang Aleluya.

4. Unsay gisimbolohan sa kamatuoran nga ang aso gikan sa Dakong Babilonya padayong “nagautbo hangtod sa kahangtoran”?

⁴ Ang Dakong Babilonya gisunog sama sa usa ka nabihag nga siyudad, ug ang aso gikan kaniya  padayong “nagautbo hangtod sa kahangtoran.” Sa dihang sunogon ang usa ka literal nga siyudad sa nagmadaogong kasundalohan, ang aso padayong magautbo samtang ang mga abo init pa. Si bisan kinsa nga mosulay sa pagtukod pag-usab niana samtang nag-aso pa seguradong mapaso sa mga baga. Tungod kay ang aso gikan sa Dakong Babilonya magautbo “hangtod sa kahangtoran” ingong timaan sa bug-os nga hukom kaniya, walay makapasig-uli nianang daotang siyudad. Mawala na ang bakak nga relihiyon hangtod sa kahangtoran. Aleluya gayod!—Itandi ang Isaias 34:5, 9, 10.

5. (a) Unsay gibuhat ug giingon sa 24 ka ansiyano ug sa upat ka buhing linalang? (b) Nganong ang honi sa korong Aleluya labi pang nindot paminawon kay sa mga korong Aleluya nga giawit sulod sa mga simbahan sa Kakristiyanohan?

⁵ Sa mas unang panan-awon, si Juan nakakita ug upat ka buhing linalang libot sa trono, uban sa 24 ka ansiyano nga naghulagway sa mga manununod sa Gingharian diha sa ilang mahimayaong puwesto sa langit. (Pinadayag 4:8-11) Siya karon nakakita na usab kanila samtang sila nagpatugbaw sa ikatulong Aleluya tungod sa kalaglagan sa Dakong Babilonya: “Ug ang kawhaag-upat ka ansiyano ug  ang upat ka buhing linalang mihapa ug misimba sa Diyos nga naglingkod sa trono, ug miingon: ‘Amen! Aleluya!’” b (Pinadayag 19:4) Kining talagsaon nga korong Aleluya nahidugang diay sa “bag-ong awit” sa pagdayeg sa Kordero. (Pinadayag 5:8, 9) Niining higayona sila nag-awit ug nindot paminawon nga koro bahin sa kadaogan, nga naghatag sa tanang himaya ngadto sa Soberanong Ginoong Jehova tungod sa iyang bug-os nga kadaogan batok sa dakong bigaon, ang Dakong Babilonya. Kini nga honi sa mga korong Aleluya labi pang nindot paminawon kay sa mga korong Aleluya nga giawit sulod sa mga simbahan sa Kakristiyanohan, diin si Jehova, o Jah, gipasipalahan ug gitamay. Ang maong salingkapawng pag-awit nga nagpasipala sa ngalan ni Jehova niining higayona gipahilom na hangtod sa kahangtoran!

6. Kansang “tingog” ang nadungog, unsay giawhag niini, ug kinsay nagpakig-ambit sa pag-awit ingon nga pagsanong niana?

⁶ Niadtong 1918 si Jehova misugod pagganti sa ‘mga nangahadlok sa iyang ngalan, mga gagmay ug dagko’—ang una kanila mao ang dinihogang mga Kristohanon nga namatay nga matinumanon, nga iyang gibanhaw ug gipalingkod sa langitnong katungdanan sa 24 ka ansiyano. (Pinadayag 11:18) May uban pa nga miduyog kanila sa pag-awit sa mga Aleluya, kay si Juan nagtaho: “Dugang pa, usa ka tingog migula gikan sa trono ug miingon: ‘Dayega ninyo ang atong Diyos, kamong tanan nga iyang mga ulipon, nga nahadlok kaniya, ang gagmay ug ang dagko.’” (Pinadayag 19:5) Kini ang “tingog” sa Tigpamaba ni Jehova, ang iyang kaugalingong Anak, si Jesu-Kristo, nga nagbarog “taliwala sa trono.” (Pinadayag 5:6) Dili lang didto sa langit kondili dinhi usab sa yuta, ‘silang tanan nga iyang mga ulipon’ nagpakig-ambit sa pag-awit, nga ang dinihogang Juan nga matang mao ang nanguna dinhi sa yuta. Pagkamalipayon ang paghugyaw sa mga nagpakigbahin sa pagsugot sa sugo: “Dayega ninyo ang atong Diyos”!

7. Human malaglag ang Dakong Babilonya, kinsay magadayeg kang Jehova?

⁷ Oo, ang mga sakop sa dakong panon nahilakip usab sa maong mga ulipon. Sukad sa 1935 sila nanggula sa Dakong Babilonya ug nagpahimulos sa katumanan sa saad sa Diyos: “Siya magapanalangin kanila nga nahadlok kang Jehova, sa mga gagmay ug sa mga dagko.” (Salmo 115:13) Sa dihang malaglag na ang samag-bigaon nga Babilonya, milyonmilyon kanila moduyog sa ‘pagdayeg sa atong Diyos’—uban sa Juan nga matang ug sa tibuok nga langitnong panon. Sa ulahi, ang mga banhawon sa yuta, inila man o dili sa miagi, walay duhaduha nga mag-awit ug mas daghang Aleluya sa pagkahibalo nga ang Dakong Babilonya wala na gayod hangtod sa kahangtoran. (Pinadayag 20:12, 15) Ang tanang pagdayeg iya ni Jehova tungod sa iyang dayag nga kadaogan batok sa karaang bigaon!

8. Unsang pagdasig ang gihatag kanato karon sa mga awit sa pagdayeg sa langitnong mga koro nga nasaksihan ni Juan, sa dili pa laglagon ang Dakong Babilonya?

⁸ Makapadasig gayod kini kanatong tanan aron kita bug-os makig-ambit sa buluhaton sa Diyos karon! Hinaot ang tanang alagad ni Jah magmakugihon uban sa tibuok kasingkasing ug kalag sa pagpahayag karon sa mga paghukom sa Diyos, uban ang dakong paglaom sa Gingharian, sa dili pa palagpoton ug laglagon ang Dakong Babilonya.—Isaias 61:1-3; 1 Corinto 15:58.

‘Aleluya—Si Jehova Hari Na!’

9. Nganong ang kataposang Aleluya maoy tibuok, nindot nga tingog?

⁹ Adunay dugang nga mga katarongan sa paglipay, samtang si Juan padayong nagtug-an kanato: “Ug nadungog ko ang daw tingog sa usa ka dakong panon ug ingon sa dinaganas sa daghang katubigan ug ingon sa dinahunog sa makusog nga mga dalugdog. Sila miingon: ‘Aleluya, c tungod kay si Jehova nga atong Diyos, ang Labing Gamhanan, nagsugod na sa pagmando ingong hari.’” (Pinadayag 19:6) Kining kataposang Aleluya naghimo sa proklamasyon nga kuwadrado o balanse. Kini maoy kusog nga langitnong tingog, mas nindot paminawon kay sa bisan unsang awit sa tawhanong koro, mas harianon kay sa bisan unsang busay sa yuta, ug mas makalilisang kay sa bisan unsang mga dahunog sa dalugdog sa yuta. Ang tingog sa langitnong mga panon nagsaulog sa kamatuoran nga “si Jehova nga atong Diyos, ang Labing Gamhanan, nagsugod na sa pagmando ingong hari.”

10. Sa unsang diwa ikaingon nga si Jehova nagsugod na sa pagmando ingong hari human sa pagkalaglag sa Dakong Babilonya?

¹⁰ Apan, sa unsang paagi si Jehova nagsugod na sa pagmando? Milabay na ang mga milenyo sukad nga ang salmista nagpahayag: “Ang Diyos  mao ang akong Hari sukad pa kanhi.” (Salmo 74:12) Ang pagkahari ni Jehova mas karaan pa kay nianang panahona, busa sa unsang paagi ang unibersohanong koro makaawit nga “si Jehova . . . nagsugod na sa pagmando ingong hari”? Sa pagkaagi nga sa dihang malaglag ang Dakong Babilonya, wala nay mapangahasong kaindig si Jehova nga magpakunhod sa pagkamasinugtanon kaniya ingong Unibersohanong Soberano. Ang bakak nga relihiyon dili na makahulhog sa mga magmamando sa yuta aron supakon siya. Sa pagkapukan sa karaang Babilonya gikan sa pagkagamhanan sa kalibotan, ang Zion nakadungog sa madaogong proklamasyon: “Ang imong Diyos nahimong hari!” (Isaias 52:7) Sa pagkatukod sa Gingharian niadtong 1914, ang 24 ka ansiyano mipatugbaw: “Kami nagpasalamat kanimo, Jehova nga Diyos . . . tungod kay nahuptan mo ang imong dakong gahom ug misugod ka sa pagmando ingong hari.” (Pinadayag 11:17) Karon, sa pagkalaglag sa Dakong Babilonya, ang pagpatugbaw himoon na usab: “Si Jehova . . . nagsugod na sa pagmando ingong hari.” Walay diyos nga hinimo sa tawo ang magpabilin aron hagiton ang pagkasoberano sa matuod nga Diyos, si Jehova!

Ang Kasal sa Kordero Haduol Na!

11, 12. (a) Unsay pagtawag sa karaang Jerusalem sa karaang Babilonya, nga naghatag ug unsang sumbanan mahitungod sa Bag-ong Jerusalem ug sa Dakong Babilonya? (b) Tungod sa kadaogan batok sa Dakong Babilonya, unsay giawit ug gipahibalo sa langitnong mga panon?

¹¹ “Babaye nga kaaway ko”! Ang tigsimbag-diyosdiyos nga Babilonya gitawag sa ingon sa Jerusalem, ang puwesto sa templo sa pagsimba  kang Jehova. (Miqueas 7:8) Sa susama, “ang balaang siyudad, ang Bag-ong Jerusalem,” nga gilangkoban sa pangasaw-onon nga adunay 144,000 ka membro, adunay bug-os nga katarongan sa pagtawag sa Dakong Babilonya nga iyang kaaway. (Pinadayag 21:2) Apan ang dakong bigaon sa kataposan nakasinatig kalisdanan, katalagman, ug kagun-oban. Ang iyang espiritistikanhong mga buhat ug mga astrologo wala makaluwas kaniya. (Itandi ang Isaias 47:1, 11-13.) Pagkadakong kadaogan sa matuod nga pagsimba!

¹² Tungod kay ang dulumtanang bigaon, ang Dakong Babilonya, nawala na hangtod sa kahangtoran, ang pagtagad ikasentro na karon nganha sa ulay ug putling pangasaw-onon sa Kordero! Busa, ang langitnong mga panon nag-awit nga mahugyawon sa pagdayeg kang Jehova: “Magmaya kita ug maglipay pag-ayo, ug ihatag nato kaniya ang himaya, tungod kay ang kasal sa Kordero miabot na ug ang iyang asawa nakaandam na sa iyang kaugalingon. Oo, gitugotan siya nga magsul-ob ug magilakon, hinlo, pino nga lino, kay ang pino nga lino naghawas sa matarong nga mga buhat sa mga balaan.”—Pinadayag 19:7, 8.

13. Unsang pagpangandam alang sa kasal sa Kordero ang gihimo latas sa kasiglohan?

¹³ Latas sa kasiglohan, si Jesus naghimog mahigugmaong pagpangandam alang niining langitnong kasal. (Mateo 28:20; 2 Corinto 11:2) Iyang gihinloan ang 144,000 nga sakop sa espirituwal nga Israel aron “iyang ikatanyag ang kongregasyon ngadto sa iyang kaugalingon diha sa kahalangdon niini, nga walay buling o kunot o bisan unsa nga ingon nianang mga butanga, apan kini angay nga mahimong balaan ug walay lama.” (Efeso 5:25-27) Kay naglaom nga makakab-ot sa “ganti nga pagkatinawag sa Diyos ngadto sa itaas,” kinahanglang hukason sa matag dinihogang Kristohanon ang daang pagkatawo uban ang mga buhat niini, isul-ob ang bag-ong Kristohanong pagkatawo, ug buhaton ang matarong nga mga buhat nga “tibuok-kalag ingon nga alang kang Jehova.”—Filipos 3:8, 13, 14; Colosas 3:9, 10, 23.

14. Sa unsang paagi gisulayan ni Satanas paghugaw ang umaabot nga mga membro sa asawa sa Kordero?

¹⁴ Sukad sa Pentekostes 33 K.P. padayon, gigamit ni Satanas ang Dakong Babilonya ingon nga iyang instrumento sa pagsulay sa paghugaw sa umaabot nga mga membro sa asawa sa Kordero. Pagkatapos sa unang siglo, iya nang napugsan ug mga binhi sa Babilonyanhong relihiyon ang kongregasyon. (1 Corinto 15:12; 2 Timoteo 2:18; Pinadayag 2:6, 14, 20) Gihubit ni apostol Pablo kadtong nagdaot sa pagtuo niining mga pulonga: “Kay ang maong mga tawo mini nga mga apostoles, malimbongong mga mamumuhat, nga naghimo sa ilang kaugalingon nga mga apostoles ni Kristo. Ug dili ikatingala, kay si Satanas kanunayng naghimo sa iyang kaugalingon nga usa ka manulonda sa kahayag.” (2 Corinto 11:13, 14) Sa misunod nga mga siglo, ang apostatang Kakristiyanohan, sama sa ubang bahin sa Dakong Babilonya, nagsul-ob ug bahandi ug pribilehiyo, “purpura ug sanag-pula, . . . bulawan ug bililhong bato ug mga perlas.” (Pinadayag 17:4) Ang iyang klero ug mga papa nakig-uban sa giuhaw-sa-dugo nga mga emperador, sama ni Constantino ug Carlomagno. Wala gayod siyay besti sa “matarong nga mga buhat sa mga balaan.” Ingong mini nga pangasaw-onon, siya maoy obra maestra gayod sa panglimbong ni Satanas. Sa kataposan, siya mahanaw na hangtod sa hangtod!

Ang Asawa sa Kordero Nakaandam na sa Iyang Kaugalingon

15. Sa unsang paagi gihimo ang pagtimbre, ug unsay gikinahanglan sa usa ka dinihogang Kristohanon?

¹⁵ Busa sa pagkakaron, paglabay sa duolag 2,000 ka tuig, ang tanang 144,000 sa pangasaw-onong matang nakaandam na. Apan sa unsang panahon ikaingon nga ‘ang asawa sa Kordero nakaandam na sa iyang kaugalingon’? Sa anam-anam nga paagi, sukad sa Pentekostes 33 K.P. padayon, ang nagtuo nga mga dinihogan “gitimbrehan sa gisaad nga balaang espiritu,” nga kini maoy tungod sa nagsingabot nga “adlaw sa pagpagawas pinaagi sa lukat.” Ingon sa pagpahayag niini ni apostol Pablo, ang Diyos “nagbutang usab sa iyang timbre kanato ug naghatag kanato sa timaan sa kon unsay moabot, nga mao, ang espiritu, diha sa atong mga kasingkasing.” (Efeso 1:13; 4:30; 2 Corinto 1:22) Ang matag dinihogang Kristohanon maoy “tinawag ug pinili,” ug siya nagpamatuod nga “matinumanon.”—Pinadayag 17:14.

16. (a) Kanus-a nakompleto ang pagtimbre kang apostol Pablo, ug sa unsang paagi nahibalo kita niana? (b) Kanus-a bug-os nga “nakaandam na sa iyang kaugalingon” ang asawa sa Kordero?

¹⁶ Human sa daghang tuig sa pagsulay, si Pablo nakapahayag: “Gibugno ko na ang maayong  bugno, natapos ko na ang pagdagan sa lumba, nasunod ko na ang pagtuo. Sukad niining panahona adunay gigahin alang kanako nga purongpurong sa pagkamatarong, nga ihatag kanako sa Ginoo, ang matarong nga maghuhukom, isip ganti nianang adlawa, ngani dili lamang kanako, kondili sa tanan usab nga nahigugma sa iyang pagpadayag.” (2 Timoteo 4:7, 8) Ang pagtimbre sa maong apostol daw nakompleto na, bisan pag siya tawhanon pa ug pagapatyon pa ingong martir. Sa susama, ang panahon modangat gayod nga ang tanang nahibilin sa 144,000 dinhi sa yuta matimbrehan matag usa ingon nga iya ni Jehova. (2 Timoteo 2:19) Kini mahitabo sa dihang bug-os nang nakaandam ang asawa sa Kordero sa iyang kaugalingon—nga ang mayoriya sa 144,000 nakadawat na sa ilang langitnong ganti ug kadtong ania pa sa yuta sa kataposan nahimong aprobado ug natimbrehan na ingon nga mga matinumanon.

17. Kanus-a mahitabo ang kasal sa Kordero?

¹⁷ Niining panahona sa eskedyul ni Jehova, sa dihang nakompleto na ang pagtimbre sa 144,000, pagabuhian na sa mga manulonda ang upat ka hangin sa dakong kasakitan. (Pinadayag 7:1-3) Sa sinugdan, ang paghukom ipatuman diha sa samag-bigaon nga Dakong Babilonya. Unya ang madaogong si Kristo moasdang gilayon sa Armagedon aron sa paglaglag sa nahibiling bahin sa organisasyon ni Satanas sa yuta ug, sa kataposan, itambog si Satanas ug ang iyang mga demonyo sa kahiladman. (Pinadayag 19:11–20:3) Kon adunay buhi pang mga dinihogan unya sa yuta, sila seguradong mosulod dayon sa ilang langitnong ganti human makompleto ni Kristo ang iyang pagpangdaog ug sila moduyog sa ilang kaubang mga membro sa pangasaw-onon nga matang. Unya, sa gitakdang panahon sa Diyos, ang kasal sa Kordero mahitabo na!

18. Sa unsang paagi ang Salmo 45 nagpamatuod sa sunodsunod nga mga hitabo may kalabotan sa kasal sa Kordero?

¹⁸ Ang matagnaong asoy sa Salmo 45 naghubit sa sunodsunod nga mga hitabo. Sa sinugdan, ang naentronong Hari magpakiggubat sa pagpukan sa iyang mga kaaway. (Mga bersikulo 1-7) Unya ang kasal himoon, samtang ang langitnong pangasaw-onon gialagaran sa iyang ulay nga mga kauban, ang dakong panon sa yuta. (Mga bersikulo 8-15) Dayon ang kaminyoon magmabungahon, kay ang gibanhawng katawhan mahingpit na ubos sa pagdumala sa “mga prinsipe sa tibuok nga yuta.” (Mga bersikulo 16, 17) Pagkamahimayaong mga panalangin ang magauban sa kasal sa Kordero!

Malipayon ang mga Dinapit

19. Unsa ang ikaupat sa pito ka kalipay sa Pinadayag, ug kinsay makasinati nianang linaing kalipay?

¹⁹ Si Juan nagtala karon sa ikaupat sa pito ka kalipay sa Pinadayag: “Ug siya [ang manulonda nga nagbutyag niining mga butanga kang Juan]  miingon kanako: ‘Isulat kini: Malipayon kadtong gidapit sa panihapon sa kasal sa Kordero.’ Dugang pa, siya miingon kanako: ‘Kini mao ang tinuod nga mga pulong sa Diyos.’” (Pinadayag 19:9) d Ang mga dinapit sa “panihapon sa kasal sa Kordero” mao ang mga membro sa pangasaw-onon nga matang. (Itandi ang Mateo 22:1-14.) Ang tanang dinihogan nga pangasaw-onon nagmalipayon tungod sa pagkadawat niining maong imbitasyon. Ang kadaghanan sa mga dinapit tua na sa langit, ang dapit sa panihapon sa kasal. Ang ania pa sa yuta malipayon usab nga sila gidapit. Segurado ang ilang dapit diha sa panihapon sa kasal. (Juan 14:1-3; 1 Pedro 1:3-9) Sa dihang mabanhaw na sila ngadto sa langit, nan ang tibuok, nagkahiusang pangasaw-onon moduyog sa Kordero sa maong malipayon kaayong kasal.

20. (a) Unsay kahulogan sa mga pulong: “Kini mao ang tinuod nga mga pulong sa Diyos”? (b) Sa unsang paagi naapektohan si Juan sa mga pulong sa manulonda, ug unsay sanong sa manulonda?

²⁰ Ang manulonda nagdugang pag-ingon nga “kini mao ang tinuod nga mga pulong sa Diyos.” Kining pulong “tinuod” maoy hubad sa Gregong a·le·thi·nosʹ nga nagkahulogang “lunsay” o “kasaligan.” Sanglit kining mga pulonga gikan man kang Jehova, kini matuod ug kasaligan. (Itandi ang 1 Juan 4:1-3; Pinadayag 21:5; 22:6.) Ingon nga dinapit sa maong kombira sa kasal, si Juan nahupngan gayod sa kalipay sa pagkadungog niini ug sa pagpalandong sa umaabot nga mga panalangin sa pangasaw-onon nga matang. Sa pagkamatuod, siya natandog pag-ayo nga kinahanglang tambagan siya sa manulonda, sumala sa giasoy ni Juan: “Niana ako mihapa sa iyang tiilan sa pagsimba kaniya. Apan siya miingon kanako: ‘Pagbantay! Ayaw kanag buhata! Ako usa lamang ka isigkaulipon nimo ug sa imong mga igsoon nga may buluhaton sa pagpamatuod bahin kang Jesus. Simbaha ang Diyos.’”—Pinadayag 19:10a.

21. (a) Unsay gibutyag sa Pinadayag bahin sa mga manulonda? (b) Unsa ang angayng tinamdan sa mga Kristohanon bahin sa mga manulonda?

²¹ Ang tibuok Pinadayag nagpamatuod gayod sa pagkamatinumanon ug pagkakugihan sa mga manulonda. Sila nalangkit sa pagpasa sa gipadayag nga kamatuoran. (Pinadayag 1:1) Sila nakigtambayayong sa mga tawo diha sa pagwali sa maayong balita ug sa pagbubo sa simbolikong mga hampak. (Pinadayag 14:6, 7; 16:1) Sila nakiggubat duyog kang Jesus sa pagtambog kang Satanas ug sa iyang mga manulonda gikan sa langit, ug sila makiggubat pag-usab duyog kaniya sa Armagedon. (Pinadayag 12:7; 19:11-14) Sa pagkamatuod, makaduol sila kang Jehova. (Mateo 18:10; Pinadayag 15:6) Bisan pa niana, sila maoy ubos lamang nga mga ulipon sa Diyos. Walay dapit diha sa maputling pagsimba ang pagsimba sa mga manulonda o bisan ang relatibong pagsimba, nga simbahon ang Diyos sa tabang sa usa ka “santos” o manulonda. (Colosas 2:18) Si Jehova lamang ang ginasimba sa mga Kristohanon, nga nagapangaliya kaniya sa ngalan ni Jesus.—Juan 14:12, 13.

Ang Papel ni Jesus Diha sa Tagna

22. Unsay giingon sa manulonda kang Juan, ug unsay kahulogan nianang mga pulonga?

²² Unya ang manulonda miingon: “Kay ang pagpamatuod bahin kang Jesus maoy nagdasig sa pagpanagna.” (Pinadayag 19:10b) Sa unsang paagi? Kini nagkahulogan nga ang tanan nga inspiradong tagna gihimo tungod kang Jesus ug sa iyang papel diha sa mga katuyoan ni Jehova. Ang unang tagna sa Bibliya nagsaad sa pag-abot sa usa ka binhi. (Genesis 3:15) Si Jesus ang maong Binhi. Ang misunod nga mga pagpadayag nahimong dako kaayong matagnaong kamatuoran nga gipasukad nianang pangunang saad. Giingnan ni apostol Pedro ang matinuohong Hentil nga si Cornelio: “Kaniya [Jesus] ang tanang manalagna nagpamatuod.” (Buhat 10:43) Mga 20 ka tuig sa ulahi, si apostol Pablo miingon: “Bisag unsa pa ka daghan ang mga saad sa Diyos, sila nahimong Oo pinaagi kaniya [Jesus].” (2 Corinto 1:20) Paglabay sa laing 43 ka tuig, si Juan mismo nagpahinumdom kanato: “Ang kamatuoran miabot pinaagi ni Jesu-Kristo.”—Juan 1:17.

23. Nganong ang hataas nga katungdanan ug awtoridad ni Jesus dili makatibhang sa pagsimba nga atong gihatag kang Jehova?

²³ Matibhangan ba niini ang pagsimba nga atong gihatag kang Jehova? Dili. Hinumdomi ang mapasidan-ong tambag sa manulonda: “Simbaha ang Diyos.” Si Jesus wala gayod mosulay sa pagpakig-indig kang Jehova. (Filipos 2:6) Tinuod, ang tanang manulonda gisugo sa ‘pagyukbo kang Jesus,’ ug ang tanang linalang kinahanglang moila sa iyang hataas nga katungdanan  aron nga “sa ngalan ni Jesus moluhod ang tanang tuhod.” Apan matikdi nga kini maoy “alang sa kahimayaan sa Diyos nga Amahan” ug kini gimando niya. (Hebreohanon 1:6; Filipos 2:9-11) Si Jehova ang mihatag kang Jesus sa iyang hataas nga awtoridad, ug kon pagailhon nato ang maong awtoridad, mahimaya nato ang Diyos. Kon dili kita magpasakop sa pagmando ni Jesus, kini maoy sama sa pagsalikway kang Jehova nga Diyos mismo.—Salmo 2:11, 12.

24. Unsang duha ka talagsaong hitabo ang atong gipalandong, ug busa unsang mga pulonga ang atong ipalanog?

²⁴ Busa, maghiusa kita sa pagpahayag sa unang mga pulong sa Salmo 146 ngadto sa 150: “Dayega ninyo si Jah!” Hinaot ang korong Aleluya molanog samtang nagpaabot sa kadaogan ni Jehova batok sa tibuok-kalibotang imperyo sa Babilonyanhong bakak nga relihiyon! Ug hinaot modagaya ang kalipay samtang nagsingabot ang kasal sa Kordero!

[Mga footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Kahon sa panid 273]

“Sulat Alang sa Sodoma ug Gomora”

Ubos niining espesyal nga ulohan, ang Daily Telegraph sa London sa Nobyembre 12, 1987, mitaho bahin sa usa ka sugyot nga giduso ngadto sa Heneral nga Konsilyo sa Iglesya sa Inglaterra. Kadto miawhag sa pagpalagpot sa homoseksuwal nga mga “Kristohanon” gikan sa iglesya. Ang kolumnistang si Godfrey Barker mipahayag: “Ang Arsobispo sa Canterbury masulub-ong nagpahayag gahapon sa iyang hunahuna: ‘Kon si San Pablo mohimog usa ka sulat alang sa Iglesya sa Inglaterra, makapangutana kita kon unsa kahang matanga sa sulat kini.’” Si G. Barker mismo mikomento: “Usa ka sulat alang sa Sodoma ug Gomora mao ang tubag,” ug midugang: “Si Dr. Runcie [ang arsobispo] naghanduraw nga kini samag unod sa Roma, Kap 1.”

Ang magsusulat mikutlo sa mga pulong ni Pablo sa Roma 1:26-32: “Ang Diyos nagtugyan kanila sa makauulawng seksuwal nga mga gana. . . . Mga lalaki sa mga lalaki, nga nagabuhat sa kon unsay malaw-ay . . . bisan tuod sila nahibalo pag-ayo sa matarong nga mando sa Diyos, nga kadtong nagbuhat sa maong mga butang takos sa kamatayon, dili lamang sila nagpadayon sa pagbuhat niini kondili nagauyon usab niadtong nagbuhat niini.” Siya mitiklop: “Si San Pablo nabalaka lamang sa mga lalaki sa lingkoranan sa simbahan. Ang problema ni Dr. Runcie mao ang mga lalaki sa mga pulpito.”

Nganong ang arsobispo may ingon nianang suliran? Ang dagkong mga ulohan sa Daily Mail sa London sa Oktubre 22, 1987, nagpahayag: “‘Usa sa tulo ka pari maoy bayot’ . . . Ang kampanya nga palagpoton ang mga homoseksuwal ‘makapasira sa Simbahan sa Inglaterra.’” Ang mga taho mikutlo sa “reverendo” nga sekretaryo heneral sa Kristiyanong Kalihokan sa mga Tomboy ug Bayot nga nagkanayon: “Kon dawaton kining sugyota kini makagun-ob sa Iglesya, ug ang Arsobispo sa Canterbury nahibalo niini. Kami nagtuo nga tali sa 30 ug 40 porsiyento sa mga kaparian sa Iglesya sa Inglaterra maoy mga bayot. Ug sila ang labing aktibo nga nagtabang sa ministeryo sa Iglesya.” Ang nagkadiyutayng mga magsisimba nagpasundayag gayod sa kayugot tungod sa nagkadaghang bayot nga mga pari.

Unsa ang hukom sa konsilyo sa iglesya? Ang dako kaayong mayoriya nga 388 ka membro (95 porsiyento sa kaparian) mibotar pabor sa dili na kaayo estriktong sugyot. Mahitungod niini, ang The Economist sa Nobyembre 14, 1987, mitaho: “Ang Iglesya sa Inglaterra supak sa homoseksuwal nga mga buhat, apan dili kaayo. Ang heneral nga konsilyo, ang parliamento sa Iglesya, nga naghunahuna sa homoseksuwal nga kaparian, niining semanaha mihukom nga ang homoseksuwal nga mga buhat, nga lahi sa pagpakighilawas ug pagpanapaw, dili sala: kana ‘wala lamang makaabot sa gimithing sukdanan’ nga ‘ang seksuwal nga pagpakighilawas maoy usa ka buhat sa bug-os nga pagpakigsaad nga angay lamang sa permanenteng kaminyoon.’” Sa pagtandi sa kalainan sa baroganan sa Arsobispo sa Canterbury sa prangkang pahayag ni apostol Pablo sa Roma 1:26, 27, ang The Economist nagpasundayag ug usa ka kinutlo sa mga pulong ni Pablo ibabaw sa ulohang “Si San Pablo nahibalo kon unsay iyang gihunahuna.”

Si Jesu-Kristo nahibalo usab kon unsay iyang gihunahuna ug nagpahayag niini sa klarong mga pulong. Siya miingon nga “mas maagwanta pa unya alang sa yuta sa Sodoma sa Adlaw sa Paghukom” kay alang sa mga relihiyonista nga misalikway sa iyang mensahe. (Mateo 11:23, 24) Si Jesus migamit dinhig hyperbole (panghingapin) aron ipakita nga kadtong relihiyosong mga lider nga misalikway sa Anak sa Diyos ug sa iyang mga pagtulon-an mas salawayon pa kay sa mga taga-Sodoma. Ang Judas 7 nag-ingon nga kadtong mga taga-Sodoma nakaagom sa “hudisyal nga silot sa kalayo nga walay kataposan,” nga nagkahulogan sa walay kataposang kalaglagan. (Mateo 25:41, 46) Nan, pagkagrabe pa unya ang hukom sa giingong Kristohanong mga pangulo nga samag buta nga nanguna sa ilang buta nga mga panon pahilayo sa hataas nga moral nga mga sukdanan sa Gingharian sa Diyos ngadto sa matinugoton, mapatuyangong mga paagi niining kalibotana! (Mateo 15:14) Mahitungod sa bakak nga relihiyon, ang Dakong Babilonya, ang tingog gikan sa langit nagsinggit nga may pagkadinalian: “Gumula kamo kaniya, katawhan ko, kon dili kamo buot makaambit sa iyang mga sala, ug kon dili kamo buot makadawat ug bahin sa iyang mga hampak.”—Pinadayag 18:2, 4.

[Mga hulagway sa panid 275]

Ang langit migahob tungod sa upat ka Aleluya, nga nagdayeg kang Jah tungod sa iyang pang-ultimang kadaogan batok sa Dakong Babilonya