Kapitulo 31

Mga Buhat ni Jehova​—Dako ug Katingalahan

Panan-awon 10​—Pinadayag 15:1–16:21

Ulohan: Si Jehova diha sa iyang sangtuwaryo; ang pito ka panaksan sa iyang kasuko gibubo sa yuta

Panahon sa katumanan: 1919 hangtod sa Armagedon

1, 2. (a) Unsang ikatulong ilhanan ang gitaho ni Juan? (b) Unsang papel sa manulonda ang dugay nang nahibaloan sa mga alagad ni Jehova?

 USA ka babaye nanganak ug usa ka batang lalaki! Usa ka dakong dragon buot motukob nianang bataa! Kanang duha ka ilhanan sa langit, nga tin-aw kaayong gihulagway diha sa Pinadayag kapitulo 12, nagpasabot kanato nga ang karaang panag-away nga naglangkit sa Binhi sa babaye sa Diyos ug kang Satanas ug sa iyang demonyohanong binhi hapit nang moabot sa sangkoanan niini. Sa pagpasiugda niining mga simboloha, si Juan nag-ingon: “Ug usa ka dakong ilhanan ang nakita didto sa langit . . . Ug laing ilhanan ang nakita.” (Pinadayag 12:1, 3, 7-12) Karon si Juan nagtaho sa ikatulong ilhanan: “Ug nakita ko sa langit ang laing ilhanan, dako ug katingalahan, pito ka manulonda nga may pito ka hampak. Kini sila mao na ang kataposan, tungod kay pinaagi kanila matapos na ang kasuko sa Diyos.” (Pinadayag 15:1) Kining ikatulong ilhanan aduna say hinungdanong kahulogan alang sa mga alagad ni Jehova.

² Matikdi ang hinungdanong mga papel nga gidula sa mga manulonda diha sa pagtuman sa kabubut-on sa Diyos. Kining kamatuorana dugay nang nahibaloan sa mga alagad ni Jehova. Ngani, ubos sa inspirasyon ang karaang salmista nakigsulti pa sa maong mga manulonda, nga nag-agda kanila: “Dayega ninyo si Jehova, Oh kamong mga manulonda niya, gamhanan sa kusog, nga nagatuman sa iyang pulong, pinaagi sa pagpamati sa tingog sa iyang pulong”! (Salmo 103:20) Karon, niining bag-ong talan-awon, ang mga manulonda gitahasan sa pagbubo sa pito ka kataposang mga hampak.

3. Unsa ang pito ka hampak, ug unsay gipasabot sa pagbubo niini?

³ Unsa kining mga hampaka? Sama sa tingog  sa pito ka sa trompeta, kini maoy makapasakit nga mga pahibalo bahin sa mga hukom nga nagmantala sa panghunahuna ni Jehova maylabot sa nagkalainlaing bahin sa kalibotan ug nagpasidaan sa pangataposang sangpotanan sa iyang hudisyal nga mga desisyon. (Pinadayag 8:1–9:21) Ang pagbubo niini nagtumong sa pagkatuman sa maong mga hukom, sa dihang pagalaglagon ang mga gipuntirya sa kapungot ni Jehova sa adlaw sa iyang nagsilaob nga kasuko. (Isaias 13:9-13; Pinadayag 6:16, 17) Busa, pinaagi niini “matapos na ang kasuko sa Diyos.” Apan una pa isaysay ang pagbubo sa mga hampak, si Juan nagsugid kanato bahin sa mga tawo nga dili maapektohan niana. Tungod kay wala magpamarka sa mapintas nga mananap, kining mga maunongon nag-awit ug mga pagdayeg kang Jehova samtang ilang gimantala ang adlaw sa iyang panimalos.—Pinadayag 13:15-17.

Ang Awit ni Moises ug sa Kordero

4. Unsay nakita karon ni Juan?

⁴ Ang usa ka talagsaong talan-awon nakita karon ni Juan: “Ug nakita ko ang daw usa ka dagat nga bildo nga sinagolan ug kalayo, ug kadtong nagmadaogon batok sa mapintas nga mananap ug sa iyang larawan ug sa numero sa iyang ngalan nga nagbarog duol sa dagat nga bildo, nga may mga alpa sa Diyos.”—Pinadayag 15:2.

5. Unsay gihulagwayan sa “dagat nga bildo nga sinagolan ug kalayo”?

⁵ Ang “dagat nga bildo” maoy pareho ra sa nakita ni Juan sayosayo pa niana, nga nahimutang atubangan sa trono sa Diyos. (Pinadayag 4:6) Kini susama ra sa “inumol nga dagatdagat” (sudlanan ug tubig) sa templo ni Solomon, diin ang mga saserdote nagkuhag tubig aron ihugas sa ilang kaugalingon. (1 Hari 7:23) Busa kini maoy usa ka maayong simbolo sa ‘panghugas nga tubig,’ nga mao, ang Pulong sa Diyos, nga gigamit ni Jesus sa paghinlo sa saserdotehanon nga kongregasyon sa dinihogang mga Kristohanon. (Efeso 5:25, 26; Hebreohanon 10:22) Kining dagat nga bildo maoy  “sinagolan ug kalayo,” nga nagpasabot nga kining mga dinihogan gisulayan ug giputli samtang sila nagsunod sa taas nga sukdanan nga gilatid alang kanila. Dugang pa, kini magpahinumdom kanato nga ang Pulong sa Diyos nasudlan usab ug mga pulong sa kalayonhong mga paghukom batok sa iyang mga kaaway. (Deuteronomio 9:3; Sofonias 3:8) Ang pipila niining kalayonhong mga paghukom gipadayag diha sa pito ka kataposang mga hampak nga hapit nang ibubo.

6. (a) Kinsa ang mga mag-aawit nga nagbarog atubangan sa langitnong dagatdagat nga bildo, ug sa unsang paagi nahibalo kita? (b) Sa unsang paagi “nagmadaogon” sila?

⁶ Ang kamatuoran nga ang inumol nga dagatdagat sa templo ni Solomon pagagamiton sa mga saserdote nagpasabot nga ang mga mag-aawit nga nagbarog atubangan sa langitnong dagatdagat nga bildo maoy saserdotehanong matang. Sila may “mga alpa sa Diyos,” ug busa atong ilangkit sila sa 24 ka ansiyano ug sa 144,000, sanglit kining mga grupoha nag-awit usab nga dinuyogan ug alpa. (Pinadayag 5:8; 14:2) Ang mga mag-aawit nga nakita ni Juan “nagmadaogon batok sa mapintas nga mananap ug sa iyang larawan ug sa numero sa iyang ngalan.” Busa sila mao kadtong nahiapil sa 144,000 nga buhi pa sa yuta panahon sa kataposang mga adlaw. Ingong usa ka grupo, sila nagmadaogon gayod. Sulod sa halos 90 ka tuig na sukad sa 1919, sila wala magpamarka sa mapintas nga mananap o wala mosalig sa iyang larawan ingon nga bugtong paglaom sa tawo alang sa kalinaw. Daghan kanila ang milahutay nga matinumanon hangtod sa kamatayon, ug sila, nga karon atua na sa langit, sa walay duhaduha nag-awit nga may linaing kalipay duyog sa ilang mga igsoong ania pa sa yuta.—Pinadayag 14:11-13.

7. Sa unsang paagi gigamit ang alpa sa karaang Israel, ug unsay epekto kanato nga adunay mga alpa sa Diyos diha sa panan-awon ni Juan?

⁷ Kining maunongon nga mga nagmadaogon adunay mga alpa sa Diyos. Niining bahina, sila sama sa mga Levihanon sa templo sa karaang panahon nga nagsimba kang Jehova pinaagig pag-awit nga dinuyogan ug mga alpa. Ang uban nanagna usab nga dinuyogan ug alpa. (1 Cronicas 15:16; 25:1-3) Ang mananoyng honi sa alpa nakadugang sa kaanindot sa mga awit sa kalipay ug mga pag-ampo sa pagdayeg ug pagpasalamat sa Israel kang Jehova. (1 Cronicas 13:8; Salmo 33:2; 43:4; 57:7, 8) Ang alpa wala madungog sa mga panahon sa kasubo o sa pagkabinihag. (Salmo 137:2) Ang pagkadunay mga alpa sa Diyos niining panan-awona angayng makadugang sa atong kahinam alang sa masadyaon, masaulogon nga awit sa pagdayeg ug pagpasalamat sa atong Diyos. a

8. Unsang awit ang ginaawit, ug unsa ang mga pulong niini?

⁸ Kana ang gitaho ni Juan: “Ug sila nagaawit sa awit ni Moises nga ulipon sa Diyos ug sa awit sa Kordero, nga nag-ingon: ‘Dako ug katingalahan ang imong mga buhat, Jehova nga Diyos, ang Labing Gamhanan. Matarong ug matuod ang imong mga dalan, Hari nga walay kataposan. Kinsa bay dili mahadlok kanimo, Jehova, ug dili maghimaya sa imong ngalan, tungod kay ikaw lamang ang maunongon? Kay ang tanang kanasoran manganhi ug mosimba kanimo, tungod kay gipadayag na ang imong matarong nga mga mando.’”—Pinadayag 15:3, 4.

9. Nganong ang awit gitawag, sa bahin, ang “awit ni Moises”?

⁹ Kining maong mga mananaog nag-awit sa “awit ni Moises,” nga mao, sa awit nga susama sa giawit ni Moises sa susamang mga sirkumstansiya. Human makasaksi ang mga Israelinhon sa napulo ka hampak sa Ehipto ug sa pagkalaglag sa mga kasundalohang Ehiptohanon sa Pulang Dagat, si Moises nanguna kanila sa maong masaulogon nga awit sa pagdayeg kang Jehova, nga nagmantala: “Si Jehova magmando ingong hari hangtod sa panahong walay tino, bisan hangtod sa kahangtoran.” (Exodo 15:1-19) Pagkahaom nga ang mga mag-aawit diha sa panan-awon ni Juan, nga nagmadaogon batok sa mapintas nga mananap ug nalangkit sa pagmantala sa pito ka kataposang mga hampak, mag-awit usab “ngadto sa Hari nga walay kataposan”!—1 Timoteo 1:17.

10. Unsang laing awit ang gikomposo ni Moises, ug sa unsang paagi ang kataposang tudling niini naglangkit sa dakong panon karon?

¹⁰ Sa laing awit, nga gikomposo samtang ang Israel nangandam sa pagpukan sa Canaan, ang tigulang na nga si Moises miingon sa maong nasod: “Akong ipahayag ang ngalan ni Jehova. Ipasidungog ninyo ang pagkadako sa atong Diyos!” Ang kataposang tudling niining awita nagdasig usab sa mga dili-Israelinhon, ug ang inspiradong mga pulong ni Moises nakaabot hangtod mismo sa dakong panon karon: “Pagsadya kamong mga nasod, uban sa iyang katawhan.” Ug nganong angay  silang magsadya? Tungod kay karon si Jehova “manimalos sa dugo sa iyang mga alagad, ug siya manimalos sa iyang mga kaaway.” Kining pagpatuman sa matarong nga hukom magdalag dakong kalipay sa tanan nga naglaom kang Jehova.—Deuteronomio 32:3, 43; Roma 15:10-13; Pinadayag 7:9.

11. Sa unsang paagi ang awit nga nadungog ni Juan padayong nagakatuman?

¹¹ Pagkamalipayon unta ni Moises mismo nga magkinabuhi sa adlaw sa Ginoo karon, nga mag-awit uban sa langitnong koro: “Ang tanang kanasoran manganhi ug mosimba kanimo”! Kanang talagsaong awit nagpadayon sa pagkatuman karon sa katingalahang paagi samtang atong nakita, dili lamang diha sa panan-awon kondili ingong tinuod nga panghitabo, ang milyonmilyong gikan sa ‘mga nasod’ nga malipayong nagpanon karon nganha sa yutan-ong organisasyon ni Jehova.

12. Nganong ang awit sa mga mananaog gitawag usab ang “awit sa Kordero”?

¹² Bisan pa niana, kini dili lamang awit ni Moises kondili kini maoy awit usab “sa Kordero.” Sa unsang paagi? Si Moises maoy manalagna ni Jehova sa Israel, apan si Moises mismo mitagna nga si Jehova magpatunghag usa ka manalagna nga sama kaniya. Kini mao ang Kordero, si Jesu-Kristo. Samtang si Moises mao ang “ulipon sa Diyos,” si Jesus mao ang Anak sa Diyos, sa pagkamatuod, ang Dakong Moises. (Deuteronomio 18:15-19; Buhat 3:22, 23; Hebreohanon 3:5, 6) Busa, ang mga mag-aawit nag-awit usab sa “awit sa Kordero.”

13. (a) Sa unsang paagi si Jesus, bisan pag labaw kay kang Moises, maoy sama kaniya? (b) Sa unsang paagi kita mahiusa sa maong mga mag-aawit?

¹³ Sama kang Moises, si Jesus miawit ug mga pagdayeg sa Diyos diha sa publiko ug mitagna bahin sa Iyang kadaogan batok sa tanang kaaway. (Mateo 24:21, 22; 26:30; Lucas 19:41-44) Si Jesus nagpanan-aw usab sa panahon nga ang mga nasod mangabot aron sa pagdayeg kang Jehova, ug ingon nga nagsakripisyo-sa-kaugalingon nga “Kordero sa Diyos,” iyang gihalad ang iyang tawhanong kinabuhi aron matuman kini. (Juan 1:29; Pinadayag 7:9; itandi ang Isaias 2:2-4; Zacarias 8:23.) Ug maingon nga si Moises nag-ila sa ngalan sa Diyos, si Jehova, ug nagdayeg nianang ngalana, si Jesus nagpaila usab sa ngalan sa Diyos. (Exodo 6:2, 3; Salmo 90:1, 17; Juan 17:6) Sanglit maunongon man si Jehova, ang iyang mahimayaong mga saad matuman gayod. Nan, kita tinuod nga mahiusa niining maunongong mga mag-aawit, sa Kordero, ug kang Moises, sa pag-uyon sa mga pulong sa awit: “Kinsa bay dili mahadlok kanimo, Jehova, ug dili maghimaya sa imong ngalan?”

Ang mga Manulonda nga May mga Panaksan

14. Kinsay nakita ni Juan nga migula gikan sa sangtuwaryo, ug unsay gihatag kanila?

¹⁴ Angay kitang mamati sa awit niining dinihogang mga mananaog. Ngano? Tungod kay sila nagmantala sa yuta sa mga hukom nga nasulod sa mga panaksan nga puno sa kasuko sa Diyos. Apan dili lamang mga tawo ang nalangkit sa pagbubo sa maong mga panaksan, sanglit si Juan nagpadayon sa pagpakita: “Ug human niining mga butanga nakita ko, ug ang sangtuwaryo sa tolda sa pagpamatuod nabuksan didto sa langit, ug ang pito ka manulonda nga may pito ka hampak migula gikan sa sangtuwaryo, nga nagsul-ob ug hinlo, magilakon nga lino ug nagbakos ug bulawang mga bakos sa ilang mga dughan. Ug ang usa sa upat ka buhing linalang mihatag sa pito ka manulonda ug pito ka panaksang bulawan nga puno sa kasuko sa Diyos, kinsa buhi hangtod sa kahangtoran.”—Pinadayag 15:5-7.

15. Nganong dili katingalahan nga ang pito ka manulonda migula gikan sa sangtuwaryo?

¹⁵ Bahin sa Israelinhong templo, nga nasudlan ug mga hulad sa langitnong mga butang, ang hataas nga saserdote lamang ang makasulod sa Labing Balaan, nga gitawag dinhi ug “sangtuwaryo.” (Hebreohanon 9:3, 7) Kini naghulagway sa dapit sa presensiya ni Jehova sa langit. Ugaling lang, sa langit mismo, dili lamang ang Hataas nga Saserdoteng si Jesu-Kristo ang makasulod sa atubangan ni Jehova, kondili ang mga manulonda makasulod usab. (Mateo 18:10; Hebreohanon 9:24-26) Nan, dili katingalahan nga ang pito ka manulonda nakita nga migula gikan sa sangtuwaryo sa langit. Sila adunay buluhaton nga gisugo ni Jehova nga Diyos mismo: Ibubo ang mga panaksan nga puno sa kasuko sa Diyos.—Pinadayag 16:1.

16. (a) Unsay nagpakita nga ang pito ka manulonda kuwalipikado kaayo alang sa ilang buluhaton? (b) Unsay nagpaila nga aduna pay uban nga nalangkit sa dakong buluhaton sa pagbubo sa simbolikong mga panaksan?

¹⁶ Kini nga mga manulonda kuwalipikado kaayo alang niini nga buluhaton. Sila nagsul-ob ug hinlo, magilakong lino, nga nagpakitang sila maoy hinlo ug balaan sa espirituwal ug matarong sa panan-aw ni Jehova. Lain pa, sila nagbakos ug bulawang mga bakos. Ang mga bakos sagad gamiton sa dihang ang usa ka tawo mangandam sa  iyang kaugalingon alang sa usa ka buluhaton. (Levitico 8:7, 13; 1 Samuel 2:18; Lucas 12:37; Juan 13:4, 5) Busa ang mga manulonda nagbakos aron buhaton ang usa ka asaynment. Dugang pa, ang ilang mga bakos maoy bulawan. Sa karaang tabernakulo, ang bulawan gigamit sa paghulagway sa balaan, langitnong mga butang. (Hebreohanon 9:4, 11, 12) Kana nagkahulogan nga ang maong mga manulonda adunay bililhong buluhaton nga gisugo sa Diyos kanila. Aduna pay uban nga nalangkit niining dakong buluhaton. Ang usa sa upat ka buhing linalang nagtunol sa mga panaksan kanila. Walay duhaduha nga kadto mao ang unang buhing linalang, nga susamag leyon, nga nagsimbolo sa kawalay-kahadlok ug dili-moangka nga kaisog nga gikinahanglan sa pagmantala sa mga hukom ni Jehova.—Pinadayag 4:7.

Si Jehova Diha sa Iyang Sangtuwaryo

17. Unsa ang gisugid ni Juan kanato mahitungod sa sangtuwaryo, ug unsay gipahinumdom niana kanato bahin sa sangtuwaryo sa karaang Israel?

¹⁷ Sa pagtapos niining bahina sa panan-awon, si Juan nagsugid kanato: “Ug ang sangtuwaryo napuno sa aso tungod sa himaya sa Diyos ug tungod sa iyang gahom, ug walay nakahimo sa pagsulod sa sangtuwaryo hangtod sa pagkatapos sa pito ka hampak sa pito ka manulonda.” (Pinadayag 15:8) May mga higayon sa kasaysayan sa Israel nga ang literal nga sangtuwaryo natabonan ug panganod, ug ang maong pagpadayag sa himaya ni Jehova nakapugong sa mga saserdote sa  pagsulod didto. (1 Hari 8:10, 11; 2 Cronicas 5:13, 14; itandi ang Isaias 6:4, 5.) Kadto maoy mga panahon nga si Jehova aktibong nalangkit sa mga panghitabo sa yuta.

18. Kanus-a mobalik ang pito ka manulonda aron motaho kang Jehova?

¹⁸ Si Jehova interesado usab kaayo sa mga butang nga nagakahitabo sa yuta karon. Buot niyang taposon na sa pito ka manulonda ang buluhatong gisugo kanila. Kini maoy makapaukyab nga panahon sa paghukom, sumala sa gihubit sa Salmo 11:4-6: “Si Jehova anaa sa iyang templo nga balaan. Si Jehova—ang iyang trono atua sa kalangitan. Ang iyang mga mata magatan-aw, ang iyang masidlakong mga mata magausisa sa mga anak sa mga tawo. Si Jehova magausisa sa matarong ug sa daotan, ug si bisan kinsa nga nahigugma sa kapintasan ginadumtan gayod sa Iyang kalag. Sa mga daotan magapaulan siya ug mga bitik, kalayo ug asupre ug sa makapagba nga hangin, ingon nga bahin sa ilang kopa.” Ang pito ka manulonda dili mobalik sa halangdon nga presensiya ni Jehova hangtod ikabubo na kining pito ka hampak sa mga daotan.

19. (a) Unsang sugo ang gihatag, ug kinsay naghatag niini? (b) Kanus-a nagsugod ang pagbubo sa simbolikong mga panaksan?

¹⁹ Ang makapalisang nga sugo milanog: “Ug nadungog ko ang usa ka makusog nga tingog gikan sa sangtuwaryo nga nag-ingon ngadto sa pito ka manulonda: ‘Umadto kamo ug ibubo sa yuta ang pito ka panaksan sa kasuko sa Diyos.’” (Pinadayag 16:1) Kinsay naghatag niining sugoa? Si Jehova mismo, sanglit ang kasanag sa iyang himaya ug gahom nakapugong kang bisan kinsa sa pagsulod sa sangtuwaryo. Si Jehova miabot sa iyang espirituwal nga templo alang sa paghukom niadtong 1918. (Malaquias 3:1-5) Nan, human gayod nianang petsaha nga iyang gihatag ang sugo sa pagbubo sa mga panaksan sa kasuko sa Diyos. Sa pagkamatuod, ang mga hukom nga nasulod sa simbolikong mga panaksan gisugdan pagmantala sa kusganong paagi niadtong 1922. Ug nagkakusog ang ilang pagmantala karong adlawa.

Ang mga Panaksan ug ang mga Tingog sa Trompeta

20. Unsay gipadayag ug gipasidaan sa mga panaksan sa kasuko ni Jehova, ug sa unsang paagi kini gibubo?

²⁰ Ang mga panaksan sa kasuko ni Jehova nagpadayag sa mga bahin sa talan-awon sa kalibotan sumala sa paglantaw ni Jehova niana ug nagpasidaan bahin sa mga hukom nga pagatumanon ni Jehova. Ibubo sa mga manulonda ang mga panaksan pinaagi sa kongregasyon sa dinihogang mga Kristohanon sa yuta, ang mga nagaawit sa awit ni Moises ug sa awit sa Kordero. Samtang nagmantala sa Gingharian ingon nga maayong balita, ang Juan nga matang maisogong nagpadayag sa nasulod niining mga panaksan sa kasuko. (Mateo 24:14; Pinadayag 14:6, 7) Busa, ang ilang duhag-bahin nga mensahe maoy malinawon tungod sa pagmantala sa kagawasan alang sa katawhan apan maoy makiggubaton tungod sa pagpasidaan sa “adlaw sa panimalos sa bahin sa atong Diyos.”—Isaias 61:1, 2.

21. Sa unsang paagi ang mga puntirya sa unang upat ka panaksan sa kasuko sa Diyos mosibo niadtong gipuntirya sa mga tingog sa unang upat ka trompeta, ug sa unsang paagi kini nagkalahi?

²¹ Ang mga puntirya sa unang upat ka panaksan sa kasuko sa Diyos mosibo niadtong gipuntirya sa tingog sa unang upat ka trompeta, nga mao, ang yuta, dagat, mga suba ug mga tuboran sa tubig, ug ang langitnong mga tinubdan sa kahayag. (Pinadayag 8:1-12) Apan ang tingog sa mga trompeta nagpahibalo sa mga hampak diha sa “ikatulo ka bahin,” samtang ang katibuk-an gisakit sa pagbubo sa mga panaksan sa kasuko sa Diyos. Busa, bisag ang Kakristiyanohan, ingon nga “ikatulo ka bahin,” maoy gihatagag unang pagtagad panahon sa adlaw sa Ginoo, walay bisan usa ka bahin sa sistema ni Satanas ang nahigawas sa pagsakit sa hampak pinaagi sa makapatugawng mga mensahe sa paghukom ni Jehova ug sa mga kasubo nga dala niana.

22. Sa unsang paagi lahi ang pangataposang tingog sa tulo ka trompeta, ug sa unsang paagi sila nalangkit sa pangataposang tulo ka panaksan sa kasuko ni Jehova?

²² Ang pangataposang tingog sa tulo ka trompeta maoy lahi, kay sila gitawag ug mga kaalaotan. (Pinadayag 8:13; 9:12) Ang unang duha ka kaalaotan gilangkoban ilabina sa mga dulon ug sa nagkabayo nga kasundalohan, samtang ang ikatulo nagpahibalo sa pagkatukod sa Gingharian ni Jehova. (Pinadayag 9:1-21; 11:15-19) Sumala sa atong masabtan, ang pangataposang tulo ka panaksan sa iyang kapungot naglakip usab sa pipila ka bahin niini, apan kini may pagkalahi sa tulo ka kaalaotan. Atong tagdon karon ang makapaukyab nga mga pagbutyag nga maoy resulta sa pagbubo sa mga panaksan sa kasuko ni Jehova.

[Footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]