Pagdugmok sa Ulo sa Halas
Kapitulo 40
Pagdugmok sa Ulo sa Halas
Panan-awon 14—Pinadayag 20:1-10
Ulohan: Ang pagtambog kang Satanas sa kahiladman, ang Milenyong Pagmando, ang kataposang pagsulay sa katawhan, ug ang paglaglag kang Satanas
Panahon sa katumanan: Sukad sa kataposan sa dakong kasakitan hangtod sa kalaglagan ni Satanas
1. Sa unsang paagi nagakatuman ang unang tagna sa Bibliya?
NAHINUMDOM ka ba sa unang tagna sa Bibliya? Kadto gipahayag ni Jehova nga Diyos sa dihang siya miingon sa Halas: “Ibutang ko ang panag-away tali kanimo ug sa babaye ug tali sa imong binhi ug sa iyang binhi. Siya magsamad kanimo sa ulo ug ikaw magsamad kaniya sa tikod.” (Genesis 3:15) Modangat na karon ang katumanan nianang tagnaa sa sangkoanan niini! Nasubay na nato ang kasaysayan sa pagpakiggubat ni Satanas batok sa langitnong samag-babaye nga organisasyon ni Jehova. (Pinadayag 12:1, 9) Ang yutan-ong binhi sa Halas, uban sa relihiyon, politika, ug dagkong negosyo niini, mapintasong naglutos sa binhi sa babaye, si Jesu-Kristo ug sa iyang 144,000 nga dinihogang mga sumusunod, dinhi sa yuta. (Juan 8:37, 44; Galacia 3:16, 29) Gipahamtang ni Satanas kang Jesus ang masakit nga kamatayon. Apan kadto nahisamag usa ka samad lamang sa tikod, kay ang Diyos nagbanhaw man sa iyang matinumanong Anak sa ikatulong adlaw.—Buhat 10:38-40.
2. Sa unsang paagi samaran ang Halas, ug unsay mahitabo sa yutan-ong binhi sa Halas?
2 Komosta man ang Halas ug ang iyang binhi? Mga 56 K.P. si apostol Pablo misulat ug taas nga sulat ngadto sa mga Kristohanon sa Roma. Sa pagtiklop niana, iyang gidasig sila pinaagi sa pag-ingon: “Sa iyang bahin, ang Diyos nga nagahatag ug kalinaw magadugmok kang Satanas ilalom sa inyong mga tiil sa dili-madugay.” (Roma 16:20) Kini dili lang mabaw nga pagsamad. Dugmokon gayod si Satanas! Si Pablo migamit dinhi sa Gregong pulong nga syn·triʹbo, nga nagkahulogan ug pagyatak hangtod nga kana malata, pagtamaktamak, bug-os nga pagdugmok. Bahin sa tawhanong binhi sa Halas, kini silotan pag-ayo sa adlaw sa Ginoo, nga mosangko sa bug-os nga pagdugmok sa Dakong Babilonya ug sa politikanhong mga sistema sa kalibotan, uban sa ilang negosyante ug militaryong mga batabata panahon sa dakong kasakitan. (Pinadayag, mga kapitulo 18 ug 19) Sa maong paagi ang panag-away sa duha ka binhi ipadangat ni Jehova sa sangkoanan niini. Ang Binhi sa babaye sa Diyos modaog batok sa yutan-ong binhi sa Halas, ug ang maong binhi mawala na!
Si Satanas Gitambog sa Kahiladman
3. Unsay gitug-an ni Juan kanato nga dangatan unya ni Satanas?
3 Nan, unsay dangatan unya ni Satanas ug sa iyang mga demonyo? Si Juan nagtug-an kanato: “Ug nakita ko ang usa ka manulonda nga mikunsad gikan sa langit nga may dalang yawi sa kahiladman ug usa ka dakong kadena. Ug iyang gidakop ang dragon, ang orihinal nga halas, nga mao ang Yawa ug Satanas, ug gigapos siya sulod sa usa ka libo ka tuig. Ug iyang gitambog siya sa kahiladman ug gisirhan kini ug gitimbrehan kini sa ibabaw niya, aron dili na siya makapahisalaag pa sa kanasoran hangtod nga matapos ang usa ka libo ka tuig. Human niining mga butanga kinahanglang buhian siya sa makadiyot.”—Pinadayag 20:1-3.
4. Kinsa ang manulonda nga adunay yawi sa kahiladman, ug sa unsang paagi nahibalo kita niana?
4 Kinsa ang maong manulonda? Siya dako gayod kaayog gahom nga arang makahipos sa pangunang kaaway ni Jehova. Siya adunay “yawi sa kahiladman ug usa ka dakong kadena.” Dili ba kini magpahinumdom kanato sa usa ka nag-unang panan-awon? Aw, oo, ang hari sa mga dulon gitawag nga “ang manulonda sa kahiladman”! (Pinadayag 9:11) Busa makita na usab nato dinhi ang paglihok sa Pangulong Tigbayaw ni Jehova, ang hinimayang Jesu-Kristo. Kining arkanghel nga nagpalagpot kang Satanas gikan sa langit, nga naghukom sa Dakong Babilonya, ug maglaglag sa ‘mga hari sa yuta ug sa ilang mga kasundalohan’ sa Armagedon dili gayod mopadaplin aron ang mas ubos nga manulonda maoy mopadapat sa inantigong hapak aron itambog si Satanas sa kahiladman!—Pinadayag 12:7-9; 18:1, 2; 19:11-21.
5. Unsay himoon sa manulonda sa kahiladman kang Satanas nga Yawa, ug ngano?
5 Sa dihang ang dakong dragon nga samag kalayo ang bulok gitambog gikan sa langit, siya gihubit ingong “ang orihinal nga halas, ang usa nga gitawag Yawa ug Satanas, nga nagpahisalaag sa tibuok gipuy-ang yuta.” (Pinadayag 12:3, 9) Karon, sa pagdakop ug pagtambog kaniya sa kahiladman, siya bug-os nga gihubit na usab ingong “ang dragon, ang orihinal nga halas, nga mao ang Yawa ug Satanas.” Kining daotag-dungog nga manunukob, maglilimbong, tigbutangbutang, ug magsusupak gikadenahan ug gitambog ngadto “sa kahiladman,” nga gisirhan ug gitimbrehan nga hugot kaayo, “aron dili na siya makapahisalaag pa sa kanasoran.” Kining pagtambog ug pagbilanggo kang Satanas sa kahiladman maoy sulod sa usa ka libo ka tuig, nga nianang panahona siya dili na makaimpluwensiya sa katawhan sama ra sa binilanggo nga anaa sa halalom nga atob ilalom sa yuta. Bug-os nga ihiklin sa manulonda sa kahiladman si Satanas aron dili siya makahilabot sa Gingharian sa pagkamatarong. Pagkadakong kahupayan alang sa katawhan!
6. (a) Unsay pamatuod nga ang mga demonyo itambog usab sa kahiladman? (b) Unsay makasugod na sa maong panahon, ug ngano?
6 Unsay mahitabo sa mga demonyo? Sila ‘gitagana usab sa paghukom.’ (2 Pedro 2:4) Si Satanas gitawag ug “Beelzebub nga magmamando sa mga demonyo.” (Lucas 11:15, 18; Mateo 10:25) Tungod sa ilang dugay nang pakigkunsabo kang Satanas, dili ba angay lamang nga ipahamtang kanila ang samang paghukom? Ang kahiladman dugay nang gikahadlokan sa maong mga demonyo; sa usa ka higayon sa dihang sila giatubang ni Jesus, “nagpadayon sila sa pagpangaliyupo kaniya nga dili sila mandoan sa pag-adto sa kahiladman.” (Lucas 8:31) Apan sa dihang itambog sa kahiladman si Satanas, ang iyang mga manulonda seguradong itambog uban kaniya. (Itandi ang Isaias 24:21, 22.) Human sa pagtambog kang Satanas ug sa iyang mga demonyo sa kahiladman, ang Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando ni Jesu-Kristo makasugod na.
7. (a) Unsa unyay kahimtang ni Satanas ug sa iyang mga demonyo samtang didto sa kahiladman, ug sa unsang paagi nahibalo kita niana? (b) Managsama ba ang Hades ug ang kahiladman? (Tan-awa ang potnot.)
7 Mahimo bang aktibo si Satanas ug ang iyang mga demonyo samtang atua didto sa kahiladman? Buweno, hinumdomi ang sanag-pulang bulok, pitog-ulo nga mapintas nga mananap nga “mao kaniadto, apan dili mao karon, hinunoa hapit nang mogula gikan sa kahiladman.” (Pinadayag 17:8) Samtang didto sa kahiladman, kini “dili mao karon.” Kini walay kalihokan, walay ginabuhat, nga patay gayod. Sa susama, sa paghisgot bahin kang Jesus, si apostol Pablo nag-ingon: “‘Kinsa ang manaog ngadto sa kahiladman?’ nga mao, aron dad-on si Kristo sa itaas gikan sa mga patay.” (Roma 10:7) Samtang didto sa maong kahiladman si Jesus patay. a Nan, makataronganon ang paghinapos nga si Satanas ug ang iyang mga demonyo mahisamag patay ug dili aktibo sulod sa usa ka libo ka tuig didto sa kahiladman. Pagkamaayong balita alang sa mga nahigugma sa pagkamatarong!
Mga Maghuhukom Sulod sa Usa ka Libo ka Tuig
8, 9. Unsa karon ang gitug-an ni Juan kanato bahin sa nanaglingkod sa mga trono, ug kinsa sila?
8 Tapos sa usa ka libo ka tuig, si Satanas pagawson sa kahiladman sa makadiyot. Ngano? Sa wala pa mohatag sa tubag, si Juan nagdala sa atong pagtagad balik sa sinugdan sa maong yugto sa panahon. Atong mabasa: “Ug nakita ko ang mga trono, ug dihay nanaglingkod niini, ug gihatagan sila ug gahom sa pagpanghukom.” (Pinadayag 20:4a) Kinsa kining nanaglingkod sa mga trono ug nagmando sa mga langit uban sa hinimayang Jesus?
9 Sila ang “mga balaan” nga gihubit ni Daniel ingong nagmando sa Gingharian uban sa Usa nga “sama sa anak sa tawo.” (Daniel 7:13, 14, 18) Sila sama ra sa 24 ka ansiyano nga naglingkod sa langitnong mga trono sa mismong presensiya ni Jehova. (Pinadayag 4:4) Sila naglakip sa 12 ka apostoles, nga gisaaran ni Jesus: “Sa paglalang-pag-usab, sa dihang ang Anak sa tawo molingkod sa iyang mahimayaong trono, kamo nga nagsunod kanako molingkod usab sa napulog-duha ka trono, nga magahukom sa napulog-duha ka tribo sa Israel.” (Mateo 19:28) Sila naglakip usab kang Pablo, ingon man sa mga Kristohanon sa Corinto nga nagpabiling matinumanon. (1 Corinto 4:8; 6:2, 3) Sila maglakip usab sa mga membro sa kongregasyon sa Laodicea nga nagmadaogon.—Pinadayag 3:21.
10. (a) Sa unsang paagi gihubit karon ni Juan ang 144,000 ka hari? (b) Gikan sa gitug-an kanato ni Juan sayosayo pa niana, kinsay nalakip sa 144,000 ka hari?
10 Mga trono—144,000 tanan—ang giandam alang niining dinihogang mga mananaog nga “gipalit gikan sa katawhan ingong mga unang bunga ngadto sa Diyos ug sa Kordero.” (Pinadayag 14:1, 4) “Oo,” nagpadayon si Juan, “nakita ko ang mga kalag niadtong gipamatay pinaagi sa atsa tungod sa ilang pagpamatuod bahin kang Jesus ug tungod sa pagsulti bahin sa Diyos, ug niadtong wala mosimba sa mapintas nga mananap ni sa iyang larawan ug wala modawat sa iyang marka diha sa ilang agtang ug diha sa ilang kamot.” (Pinadayag 20:4b) Nan, ang maong mga hari naglakip sa dinihogang mga Kristohanong martir nga sayo pa niana, sa pagbukas sa ikalimang timbre, sila nangutana kang Jehova kon hangtod kanus-a pa siya maghulat aron ipanimalos ang ilang dugo. Niadtong panahona, sila gihatagan ug puting taas nga besti ug giingnan sa paghulat pa sa makadiyot. Apan niining higayona sila gipanimaslan na pinaagi sa paglaglag sa Dakong Babilonya, paglaglag sa kanasoran pinaagi sa Hari sa mga hari ug Ginoo sa mga ginoo, ug sa pagtambog kang Satanas sa kahiladman.—Pinadayag 6:9-11; 17:16; 19:15, 16.
11. (a) Sa unsang paagi sabton nato ang pamulong nga “gipamatay pinaagi sa atsa”? (b) Nganong ikaingon nga ang tanang 144,000 namatay sa haladnong kamatayon?
11 Ang tanang 144,000 ka harianong mga maghuhukom lawasnon bang “gipamatay pinaagi sa atsa”? Lagmit pipila ra kanila ang literal nga gipatay nianang paagiha. Hinunoa, ang maong pamulong seguradong gituyo nga mosakop sa tanan nga dinihogang mga Kristohanon nga nag-antos sa pagkamartir sa usa o laing paagi. b (Mateo 10:22, 28) Segurado, buot ni Satanas nga silang tanan patyon pinaagi sa atsa, apan sa pagkamatuod, dili tanang dinihogang mga igsoon ni Jesus ang mamatay ingong mga martir. Ang daghan kanila namatay sa sakit o katigulangon. Bisan pa niana, sila usab nalakip sa grupong nakita karon ni Juan. Ang kamatayon nilang tanan sa usa ka diwa maoy haladnon. (Roma 6:3-5) Dugang pa, walay usa kanila ang bahin sa kalibotan. Busa, silang tanan gidumtan sa kalibotan ug, sa pagkamatuod, nahimong patay sa panan-aw niini. (Juan 15:19; 1 Corinto 4:13) Walay usa kanila ang nagsimba sa mapintas nga mananap o sa larawan niini, ug sa dihang sila namatay, walay usa kanila ang nagdala sa marka sa mananap. Silang tanan namatay ingong mga mananaog.—1 Juan 5:4; Pinadayag 2:7; 3:12; 12:11.
12. Unsay gitaho ni Juan bahin sa 144,000 ka hari, ug kanus-a sila mabanhaw?
12 Karon, kining maong mga mananaog nabuhi pag-usab! Si Juan nagtaho: “Ug sila nangabuhi ug nagmando ingong mga hari uban kang Kristo sulod sa usa ka libo ka tuig.” (Pinadayag 20:4c) Nagkahulogan ba kini nga ang maong mga maghuhukom unya ra banhawon pagkahuman sa pagkalaglag sa kanasoran ug pagkatambog ni Satanas ug sa iyang mga demonyo sa kahiladman? Wala. Ang kadaghanan kanila buhi na gayod, sanglit sila nagkabayo uban kang Jesus sa pag-atake sa kanasoran panahon sa Armagedon. (Pinadayag 2:26, 27; 19:14) Sa pagkatinuod, gipasabot ni Pablo nga mosugod gilayon ang pagbanhaw kanila inigsugod sa presensiya ni Jesus sa 1914 ug ang pipila unang mabanhaw kay sa uban. (1 Corinto 15:51-54; 1 Tesalonica 4:15-17) Busa, ang pagbanhaw kanila mahitabo sulod sa usa ka yugto sa panahon kay ang matag usa kanila makadawat sa gasang imortal nga kinabuhi sa langit.—2 Tesalonica 1:7; 2 Pedro 3:11-14.
13. (a) Unsaon nato pag-isip ang usa ka libo ka tuig nga sulod nianang panahona ang 144,000 magmando, ug ngano? (b) Unsay pag-isip ni Papias sa Hierapolis sa usa ka libo ka tuig? (Tan-awa ang potnot.)
13 Ang ilang paghari ug pagpanghukom maoy sulod sa usa ka libo ka tuig. Literal ba kining usa ka libo ka tuig, o isipon ba nato kining simboliko ingong dili tino, taas nga yugto sa panahon? Ang “linibo” mahimong magkahulogan ug dako, dili tinong numero, sama nianang sa 1 Samuel 21:11. Apan ang “usa ka libo” dinhi maoy literal, sanglit sa orihinal nga pinulongan, kini makita sa tulo ka beses sa Pinadayag 20:5-7 ingon nga “ang usa ka libo ka tuig.” Gitawag ni Pablo kining panahona sa paghukom nga usa ka “adlaw” sa dihang siya miingon: “Siya [ang Diyos] nakatakda na ug adlaw aron iyang pagahukman ang gipuy-ang yuta subay sa pagkamatarong.” (Buhat 17:31) Sanglit si Pedro nagtug-an kanato nga ang usa ka adlaw kang Jehova maoy ingon sa usa ka libo ka tuig, haom nga kini nga Adlaw sa Paghukom maoy literal nga usa ka libo ka tuig. c—2 Pedro 3:8.
Ang Uban sa mga Patay
14. (a) Unsang pahayag ang gisukip ni Juan mahitungod sa “uban sa mga patay”? (b) Sa unsang paagi ang mga gipamulong ni apostol Pablo magpatin-aw sa terminong “mangabuhi”?
14 Apan, kinsay hukman niining maong mga hari kon, sumala sa mga pulong nga gisukip dinhi ni apostol Juan, “(ang uban sa mga patay wala mangabuhi hangtod nga ang usa ka libo ka tuig matapos)”? (Pinadayag 20:5a) Makausa pa, ang pulong “mangabuhi” kinahanglang sabton sumala sa konteksto. Kining pulonga mahimong adunay lainlaing mga kahulogan diha sa lainlaing mga kahimtang. Pananglitan, si Pablo miingon bahin sa iyang dinihogang mga isigka-Kristohanon: “Kamo mao ang gibuhi sa Diyos bisan pag kamo mga patay diha sa inyong kalapasan ug mga sala.” (Efeso 2:1) Oo, ang dinihogan-sa-espiritu nga mga Kristohanon “gibuhi,” bisan sa unang siglo, nga gipahayag nga matarong pinasukad sa ilang pagtuo sa halad ni Jesus.—Roma 3:23, 24.
15. (a) Unsang baroganan uban sa Diyos ang gipahimuslan sa una-Kristohanong mga saksi ni Jehova? (b) Sa unsang paagi “mangabuhi” ang ubang mga karnero, ug kanus-a mapanag-iya nila ang yuta sa kinabug-osang kahulogan?
15 Sa susama, ang una-Kristohanong mga saksi ni Jehova gipahayag nga matarong maylabot sa ilang pagkahigala sa Diyos; ug si Abraham, Isaac, ug Jacob giingong “buhi” bisan pag sila sa lawasnon patay. (Mateo 22:31, 32; Santiago 2:21, 23) Bisan pa niana, sila ug ang tanang uban nga gibanhaw, ingon man ang dakong panon sa matinumanong ubang mga karnero nga makalabang-buhi sa Armagedon ug ang ilang ipanganak tingali sa bag-ong kalibotan, kinahanglang makabaton pa ug tawhanong kahingpitan. Kini pagahimoon ni Kristo ug sa iyang kaubang mga hari ug saserdote sulod sa usa ka libo ka tuig nga Adlaw sa Paghukom, pinasukad sa halad lukat ni Jesus. Pagkatapos sa maong Adlaw, “ang uban sa mga patay” “mangabuhi” sa diwa nga sila mahimong hingpit nga mga tawo. Sumala sa atong makita unya, sila kinahanglang makalabang sa kataposang pagsulay, apan sila mosagubang sa maong pagsulay ingon nga hingpit nga mga tawo. Inigkalabang nila sa pagsulay, sila ipahayag sa Diyos nga takos mabuhi sa walay kataposan, nga matarong sa kinabug-osang kahulogan. Ilang masinati ang bug-os nga katumanan sa saad: “Ang mga matarong magapanag-iya sa yuta, ug sila magapuyo sa ibabaw niini hangtod sa kahangtoran.” (Salmo 37:29) Pagkamakalilipayng kaugmaon ang giandam alang sa masinugtanong katawhan!
Ang Unang Pagkabanhaw
16. Sa unsang paagi gihubit ni Juan ang pagkabanhaw nga nasinati sa mga magmando ingong mga hari uban ni Kristo, ug ngano?
16 Sa paghisgot na usab bahin sa mga “nangabuhi ug nagmando ingong mga hari uban kang Kristo,” si Juan nagsulat: “Mao kini ang unang pagkabanhaw.” (Pinadayag 20:5b) Sa unsang paagi una kini? Kini “ang unang pagkabanhaw” kon bahin sa panahon, kay ang mga makasinati niini maoy “mga unang bunga ngadto sa Diyos ug sa Kordero.” (Pinadayag 14:4) Una usab kini kon bahin sa kahinungdanon, sanglit ang mga makaambit niini nga pagkabanhaw mahimong mga kaubang magmamando ni Jesus sa iyang langitnong Gingharian ug maghukom sa uban pang katawhan. Sa kataposan, kini una kon bahin sa kalidad. Gawas kang Jesu-Kristo mismo, kadtong pagabanhawon sa unang pagkabanhaw mao lamang ang mga linalang nga giingon sa Bibliya nga makadawat ug pagkawalay-kamatayon.—1 Corinto 15:53; 1 Timoteo 6:16.
17. (a) Sa unsang paagi gihubit ni Juan ang makalilipayng palaaboton sa dinihogang mga Kristohanon? (b) Unsa ang “ikaduhang kamatayon,” ug nganong kini “walay awtoridad” ibabaw sa 144,000 ka mananaog?
17 Pagkamakalilipayng palaaboton alang sa mga dinihogan! Sumala sa gipahayag ni Juan: “Malipayon ug balaan si bisan kinsa nga adunay bahin sa unang pagkabanhaw; kanila ang ikaduhang kamatayon walay awtoridad.” (Pinadayag 20:6a) Sumala sa gisaad ni Jesus sa mga Kristohanon sa Smirna, ang maong mga mananaog nga makasinati ug “unang pagkabanhaw” wala nay kapeligrohan nga makasinati sa “ikaduhang kamatayon,” nga nagkahulogan sa pagkapuo, pagkalaglag nga walay paglaom sa pagkabanhaw. (Pinadayag 2:11; 20:14) Ang ikaduhang kamatayon “walay awtoridad” ibabaw sa maong mga mananaog, kay ilang isul-ob ang pagkadili-madunoton ug ang pagkawalay-kamatayon.—1 Corinto 15:53.
18. Unsay giingon karon ni Juan bahin sa bag-ong mga magmamando sa yuta, ug unsay ilang malampos?
18 Pagkalahi gayod nila sa mga hari sa yuta sulod sa panahon nga gitugotang makabatog awtoridad si Satanas! Nagmando sila nga labing dugay sa mga 50 o 60 ka katuigan, ug ang kadaghanan sa pipila lang ka tuig. Ang daghan kanila nagdaogdaog sa katawhan. Sa bisan unsang kahimtang, unsaon man sa kanasoran pagkabaton ug malungtarong kaayohan ilalom sa kanunay nag-ilis-ilis nga mga magmamando nga may kanunay nagbag-obag-ong mga polisa? Sa kasukwahi, si Juan nag-ingon bahin sa bag-ong mga magmamando sa yuta: “Apan sila mahimong mga saserdote sa Diyos ug sa Kristo, ug magamando ingong mga hari uban kaniya sulod sa usa ka libo ka tuig.” (Pinadayag 20:6b) Uban kang Jesus, sila mahimong bugtong nga kagamhanan sulod sa usa ka libo ka tuig. Ang ilang pag-alagad ingong mga saserdote, sa pagpadapat sa bili sa hingpit tawhanong halad ni Jesus, magtuboy sa masinugtanong katawhan ngadto sa espirituwal, moral, ug pisikal nga kahingpitan. Ang ilang pag-alagad ingong mga hari mosangpot sa pagkatukod sa usa ka tibuok-yutang katilingban sa katawhan nga magpabanaag sa pagkamatarong ug pagkabalaan ni Jehova. Ingong mga maghuhukom sulod sa usa ka libo ka tuig, sila, uban ni Jesus, mahigugmaong maggiya sa masanongong mga tawo ngadto sa tumong nga kinabuhing walay kataposan.—Juan 3:16.
Ang Kataposang Pagsulay
19. Unsay kahimtang unya sa yuta ug sa katawhan pagkatapos sa Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando, ug unsay buhaton ni Jesus nianang panahona?
19 Pagkatapos sa Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando, ang tibuok yuta mahimong susama na sa orihinal nga Eden. Kini mahimong tinuod nga paraiso. Ang hingpit nga katawhan dili na magkinahanglag hataas nga saserdote aron magpataliwala alang kanila atubangan sa Diyos, sanglit nawagtang na ang tanang lama sa Adanhong sala ug nawala na ang kataposang kaaway, ang kamatayon. Ang Gingharian ni Kristo makatuman na unya sa katuyoan sa Diyos sa paglalang ug usa ka kalibotan nga usa rag kagamhanan. Niining tungora, si Jesus ‘magtugyan sa gingharian ngadto sa iyang Diyos ug Amahan.’—1 Corinto 15:22-26; Roma 15:12.
20. Unsay gitug-an ni Juan kanato nga mahitabo kon panahon na sa kataposang pagsulay?
20 Panahon na karon alang sa kataposang pagsulay. Ang maong nahingpit nga katawhan sa kalibotan, nga lahi sa unang mga tawo sa Eden, makabarog bang lig-on sa integridad niini? Si Juan nagtug-an kanato kon unsay mahitabo: “Karon sa diha nga matapos na ang usa ka libo ka tuig, si Satanas pagabuhian gikan sa iyang bilanggoan, ug siya mogula sa pagpahisalaag sa kanasoran sa upat ka suok sa yuta, ang Gog ug Magog, sa pagtigom kanila alang sa gubat. Ang ilang gidaghanon ingon sa balas sa dagat. Ug gisulong nila ang tibuok nga yuta ug gilibotan ang kampo sa mga balaan ug ang siyudad nga hinigugma.”—Pinadayag 20:7-9a.
21. Sa iyang kataposang paningkamot, unsay buhaton ni Satanas, ug nganong dili gayod kita matingala nga adunay mosunod kang Satanas bisan human sa Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando?
21 Unsay dangatan sa kataposang paningkamot ni Satanas? Iyang limbongan ang “kanasoran sa upat ka suok sa yuta, ang Gog ug Magog,” ug agakon sila ngadto “sa gubat.” Kinsay posibleng modapig kang Satanas human sa masadyaon, makapalig-on nga teokratikanhong pagmando sulod sa usa ka libo ka tuig? Buweno, ayawg kalimti nga si Satanas nakapahisalaag sa hingpit nga si Adan ug Eva samtang sila nagpahimulos sa kinabuhi sa Paraiso sa Eden. Ug siya nakapahisalaag sa mga manulonda sa langit nga nakakita sa daotang mga resulta sa orihinal nga rebelyon. (2 Pedro 2:4; Judas 6) Busa dili gayod kita matingala nga adunay hingpit nga mga tawo nga matental sa pagsunod kang Satanas bisan human sa masadyaong usa ka libo ka tuig nga pagmando sa Gingharian sa Diyos.
22. (a) Unsay gipasabot sa pamulong nga “kanasoran sa upat ka suok sa yuta”? (b) Nganong ang mga rebelde gitawag nga “Gog ug Magog”?
22 Ang Bibliya nagtawag sa maong mga rebelde ingong “kanasoran sa upat ka suok sa yuta.” Wala kini magpasabot nga ang katawhan mabahin na usab ngadto sa nagkinaugalingong mga nasod. Kini nagpasabot lamang nga sila mobulag sa mga tawo nga matarong ug maunongon kang Jehova ug magpadayag sa samang daotang espiritu nga gipadayag sa kanasoran karon. Sila ‘maghunahuna gayod ug makadaot nga laraw,’ sama kang Gog sa Magog diha sa tagna ni Ezequiel, nga may tumong sa paglaglag sa teokratikanhong kagamhanan sa yuta. (Ezequiel 38:3, 10-12) Busa, sila gitawag nga “Gog ug Magog.”
23. Unsay gipasabot sa kamatuoran nga ang gidaghanon sa mga rebelde maoy “ingon sa balas sa dagat”?
23 Ang gidaghanon niadtong moduyog kang Satanas sa iyang pagrebelde mahimong “ingon sa balas sa dagat.” Unsa ka daghan kana? Walay gitino-daan nga gidaghanon. (Itandi ang Josue 11:4; Maghuhukom 7:12.) Ang kataposang katibuk-an nga gidaghanon sa mga rebelde mag-agad sa pagsanong sa matag usa sa malimbongong mga paagi ni Satanas. Hinuon, walay duhaduha nga sila daghan, tungod kay sila magtuo nga adunay igong kusog aron dag-on “ang kampo sa mga balaan ug ang siyudad nga hinigugma.”
24. (a) Unsa “ang siyudad nga hinigugma,” ug sa unsang paagi mahimong libotan kini? (b) Unsay gihawasan sa “kampo sa mga balaan”?
24 “Ang siyudad nga hinigugma” mao gayod ang siyudad nga gihisgotan sa hinimayang Jesu-Kristo ngadto sa iyang mga sumusunod sa Pinadayag 3:12 ug iyang gitawag ug “siyudad sa akong Diyos, ang bag-ong Jerusalem nga manaog gikan sa langit gikan sa akong Diyos.” Sanglit kini maoy langitnong organisasyon, unsaon man sa maong yutan-ong mga puwersa ‘paglibot’ niini? Sa pagkaagi nga gilibotan nila “ang kampo sa mga balaan.” Ang usa ka kampo anaa sa gawas sa usa ka siyudad; busa, “ang kampo sa mga balaan” naghawas gayod kanilang anaa sa yuta sa gawas sa langitnong puwesto sa Bag-ong Jerusalem nga maunongong nagsuportar sa kahikayan sa panggamhanan ni Jehova. Sa dihang ang mga rebelde ubos ni Satanas moatake sa maong mga matinumanon, kana isipon ni Ginoong Jesus ingong pag-atake kaniya. (Mateo 25:40, 45) Ang “kanasoran” maningkamot sa pagpapas sa tanan nga nalampos sa langitnong Bag-ong Jerusalem sa paghimo sa yuta nga paraiso. Busa sa pag-atake sa “kampo sa mga balaan,” ilang ginaatake usab “ang siyudad nga hinigugma.”
Ang Linaw nga Kalayo ug Asupre
25. Sa unsang paagi gihubit ni Juan ang sangpotanan sa pag-atake sa mga rebelde sa “kampo sa mga balaan,” ug unsay kahulogan niini alang kang Satanas?
25 Molampos ba kining kataposang paningkamot ni Satanas? Seguradong dili—sama rang dili molampos ang gitakdang pag-atake ni Gog sa Magog sa espirituwal nga Israel sa atong adlaw! (Ezequiel 38:18-23) Si Juan tin-awng naghubit sa sangpotanan: “Apan nanaog ang kalayo gikan sa langit ug milamoy kanila. Ug ang Yawa nga nagpahisalaag kanila gitambog ngadto sa linaw nga kalayo ug asupre, diin atua na ang mapintas nga mananap ug ang mini nga manalagna.” (Pinadayag 20:9b-10a) Inay itambog lamang sa kahiladman, niining panahona si Satanas, ang orihinal nga halas, pagadugmokon gayod hangtod mawala, pagapulpogon, bug-os nga pagapuohon nga samag gisunog sa kalayo.
26. Nganong ang “linaw nga kalayo ug asupre” dili mahimong literal nga dapit sa pagsakit?
26 Ato nang nahibaloan nga ang “linaw nga kalayo ug asupre” dili mahimong literal nga dapit sa pagsakit. (Pinadayag 19:20) Kon paantoson man didto si Satanas sa grabeng pagsakit hangtod sa kahangtoran, kinahanglang buhion pa siya ni Jehova. Apan ang kinabuhi maoy gasa, dili silot. Kamatayon ang silot sa sala, ug sumala sa Bibliya, ang patay nga mga linalang dili na mobatig kasakit. (Roma 6:23; Ecclesiastes 9:5, 10) Dugang pa, mabasa nato sa ulahi nga ang kamatayon mismo, uban ang Hades, itambog niining mao gihapong linaw nga kalayo ug asupre. Seguradong dili mobatig kasakit ang kamatayon ug ang Hades!—Pinadayag 20:14.
27. Sa unsang paagi ang nahitabo sa Sodoma ug Gomora makatabang kanato sa pagsabot sa terminong linaw nga kalayo ug asupre?
27 Kining tanan naglig-on sa pagtuo nga simboliko ang linaw nga kalayo ug asupre. Dugang pa, ang paghisgot sa kalayo ug asupre magpahinumdom sa nahitabo sa karaang Sodoma ug Gomora, nga gilaglag sa Diyos tungod sa ilang tumang pagkadaotan. Sa pag-abot sa ilang panahon, “si Jehova nagpaulan ug asupre ug kalayo gikan kang Jehova, gikan sa mga langit, nganha sa Sodoma ug nganha sa Gomora.” (Genesis 19:24) Ang nahitabo sa duha ka siyudad gitawag nga “hudisyal nga silot sa kalayo nga walay kataposan.” (Judas 7) Bisan pa niana, kadtong duha ka siyudad wala mag-antos ug walay-kataposang pagsakit. Hinunoa, kadto gipapas, giwagtang sa dayon, uban sa daotang mga molupyo niini. Wala na maglungtad karon ang maong mga siyudad, ug walay makasulti sa tino kon asa kini sila nahimutang.
28. Unsa ang linaw nga kalayo ug asupre, ug sa unsang paagi lahi kini sa kamatayon, sa Hades, ug sa kahiladman?
28 Uyon niini, ang Bibliya mismo nagpatin-aw sa kahulogan sa linaw nga kalayo ug asupre: “Mao kini ang ikaduhang kamatayon, ang linaw nga kalayo.” (Pinadayag 20:14) Tin-aw nga kini sama gayod sa Gehenna nga gihisgotan ni Jesus, usa ka dapit diin ang daotan magpabiling nalaglag, wala sakita hangtod sa kahangtoran. (Mateo 10:28) Kini kompleto, bug-os nga kalaglagan nga walay paglaom sa pagkabanhaw. Busa, samtang adunay mga yawi alang sa kamatayon, sa Hades, ug sa kahiladman, walay gihisgotan nga yawi sa pagbukas sa linaw nga kalayo ug asupre. (Pinadayag 1:18; 20:1) Dili gayod kini magpagawas sa iyang mga binihag.—Itandi ang Marcos 9:43-47.
Pagasakiton Adlaw ug Gabii Hangtod sa Kahangtoran
29, 30. Unsay giingon ni Juan bahin sa Yawa ingon man sa mapintas nga mananap ug sa mini nga manalagna, ug sa unsang paagi kini angayng sabton?
29 Nga naghisgot sa Yawa ingon man sa mapintas nga mananap ug sa mini nga manalagna, si Juan karon nagtug-an kanato: “Ug sila pagasakiton adlaw ug gabii hangtod sa kahangtoran.” (Pinadayag 20:10b) Unsay ipasabot niini? Sama sa nahisgotan na, dili makataronganon ang pag-ingon nga ang mga simbolo, sama sa mapintas nga mananap ug sa mini nga manalagna, ingon man sa kamatayon ug sa Hades, mag-antos sa pagsakit sa literal nga paagi. Busa, wala kitay katarongan sa pagtuo nga si Satanas mag-antos hangtod sa kahangtoran. Siya pagapuohon.
30 Ang Gregong pulong nga gigamit dinhi alang sa “pagsakit,” ba·sa·niʹzo, nagkahulogan sa panguna ingong “pagsulay (sa mga metal) ginamit ang batong sulayanan.” “Ang pagsukitsukit pinaagi sa pagpaantos” maoy ikaduhang kahulogan. (The New Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament) Sa konteksto, ang paggamit niining Gregong pulong nagpasabot nga kon unsay mahitabo kang Satanas hangtod sa hangtod, magsilbing usa ka sukdanan maylabot sa isyu sa pagkaangay ug pagkamatarong sa pagmando ni Jehova. Kanang isyuha bahin sa soberanong pagmando bug-os nang mahusay. Dili na gayod mahitabo nga ang usa ka paghagit sa pagkasoberano ni Jehova pagasulayan sa taas nga panahon aron mapamatud-an nga sayop.—Itandi ang Salmo 92:1, 15.
31. Sa unsang paagi ang duha ka Gregong pulong nga nalangkit sa usa ka kahulogan nga “pagsakit” makatabang kanato sa pagsabot sa silot nga masinati ni Satanas nga Yawa?
31 Dugang pa, ang kaamgid nga pulong nga ba·sa·ni·stesʹ, “magsasakit,” gigamit sa Bibliya nga nagkahulogang “magbalantay sa bilanggoan.” (Mateo 18:34, Kingdom Interlinear) Uyon niini, si Satanas bilanggoon sa linaw nga kalayo sa walay kataposan; siya dili na gayod pagawson. Sa kataposan, diha sa Gregong Septuagint, nga nahibaloan ni Juan, ang kaamgid nga pulong nga baʹsa·nos gigamit sa pagtumong sa pagkagipakaulawan nga mosangko sa kamatayon. (Ezequiel 32:24, 30) Kini makatabang kanato sa pagsabot nga ang silot nga masinati ni Satanas maoy makauulaw, walay-kataposang kamatayon sa linaw nga kalayo ug asupre. Ang iyang mga buhat mamatay uban kaniya.—1 Juan 3:8.
32. Unsang silot ang masinati sa mga demonyo, ug sa unsang paagi nahibalo kita niana?
32 Sa makausa pa, ang mga demonyo wala hisgoti niining bersikuloha. Buhian ba sila uban ni Satanas inigkatapos sa usa ka libo ka tuig ug unya makasinati sa silot nga walay-kataposang kamatayon uban kaniya? Ang ebidensiya motubag ug oo. Sa sambingay bahin sa mga karnero ug mga kanding, si Jesus miingon nga ang mga kanding mopaingon “ngadto sa kalayo nga walay kataposan nga giandam alang sa Yawa ug sa iyang mga manulonda.” (Mateo 25:41) Ang pamulong nga “kalayo nga walay kataposan” nagtumong gayod sa linaw nga kalayo ug asupre diin didto itambog si Satanas. Ang mga manulonda sa Yawa gipalagpot gikan sa langit kauban niya. Dayag nga miadto sila sa kahiladman kauban niya sa sinugdan sa Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando. Busa, uyon niana sila laglagon usab kauban niya sa linaw nga kalayo ug asupre.—Mateo 8:29.
33. Unsang kataposang detalye sa Genesis 3:15 ang matuman unya, ug sa unsang butang giawhag karon sa espiritu ni Jehova ang pagtagad ni Juan?
33 Niining paagiha, ang kataposang detalye sa tagna nga gitala sa Genesis 3:15 matuman na. Sa dihang itambog si Satanas ngadto sa linaw nga kalayo, siya mahimong patay sama sa usa ka halas nga ang ulo giyatakyatakan sa tikod nga puthaw. Siya ug ang iyang mga demonyo mahanaw na hangtod sa kahangtoran. Wala na sila hisgotig dugang pa sa basahong Pinadayag. Karon, kay natapos na ang matagnaong paghisgot kanila, ang espiritu ni Jehova nag-awhag sa atong pagtagad sa usa ka makapainteres nga butang alang sa mga naghambin ug yutan-ong paglaom: Unsay resulta sa langitnong pagmando sa “Hari sa mga hari” ug ‘niadtong mga tinawag ug pinili ug matinumanon uban kaniya’ alang sa katawhan? (Pinadayag 17:14) Alang sa tubag, si Juan nagdala na usab kanato ngadto sa sinugdan sa Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando.
[Mga footnote]
a Ang ubang mga kasulatan nag-ingon nga si Jesus didto sa Hades samtang siya patay. (Buhat 2:31) Apan, dili gayod nato ihinapos nga ang Hades ug ang kahiladman managsama kanunay. Bisan pag ang mapintas nga mananap ug si Satanas moadto sa kahiladman, mga tawo lamang ang giingong moadto sa Hades, diin sila matulog sa kamatayon hangtod sa ilang pagkabanhaw.—Job 14:13; Pinadayag 20:13.
b Ang atsa (Grego, peʹle·kus) daw mao ang naandang instrumento sa pagpatay didto sa Roma, bisan tuod sa adlaw ni Juan espada na ang kasagarang gigamit. (Buhat 12:2) Busa, ang Gregong pulong nga gigamit dinhi, pe·pe·le·kis·meʹnon (“gipamatay pinaagi sa atsa”), yanong nagkahulogan nga “gipamatay.”
c Makaiikag, sumala sa gitaho sa historyanong si Eusebius sa ikaupat nga siglo, si Papias sa Hierapolis, kinsa giingon nga nakadawat sa iyang kahibalo bahin sa Bibliya gikan sa mga tinun-an ni Juan, ang magsusulat sa Pinadayag, nagtuo sa literal nga Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando ni Kristo (bisan pag si Eusebius misupak pag-ayo kaniya).—The History of the Church, Eusebius, III, 39.
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Hulagway sa panid 293]
Ang Patayng Dagat. Posibleng nahimutangan sa Sodoma ug Gomora
[Mga hulagway sa panid 294]
“Ibutang ko ang panag-away tali kanimo ug sa babaye ug tali sa imong binhi ug sa iyang binhi. Siya magsamad kanimo sa ulo ug ikaw magsamad kaniya sa tikod”
