Pagpakigbisog Batok sa Duha ka Mabangis nga Mananap
Kapitulo 28
Pagpakigbisog Batok sa Duha ka Mabangis nga Mananap
Panan-awon 8—Pinadayag 13:1-18
Ulohan: Ang pitog-ulo nga mapintas nga mananap, ang duhag-sungay nga mapintas nga mananap, ug ang larawan sa mapintas nga mananap
Panahon sa katumanan: Sukad sa adlaw ni Nimrod hangtod sa dakong kasakitan
1, 2. (a) Unsay giingon ni Juan mahitungod sa dragon? (b) Sa unsang paagi gihubit ni Juan sa simbolikong pinulongan ang usa ka makitang organisasyon nga gigamit sa dragon?
ANG dakong dragon gitambog na sa yuta! Gipatin-aw sa atong pagtuon sa Pinadayag nga ang Halas o ang iyang demonyong mga sumusunod dili na gayod tugotan sa pagbalik sa langit. Apan wala pa kita matapos sa paghisgot bahin sa “usa nga gitawag Yawa ug Satanas, nga nagpahisalaag sa tibuok gipuy-ang yuta.” Ang asoy sunod nga nagpaila sa mas detalyadong paagi sa instrumentong gigamit ni Satanas sa pagpakiggubat batok sa ‘babaye ug sa iyang binhi.’ (Pinadayag 12:9, 17) Mahitungod nianang samag-halas nga dragon, si Juan nag-ingon: “Ug kini mibarog diha sa balas sa dagat.” (Pinadayag 13:1a) Busa mohunong kita kadiyot aron susihon ang pamaagi sa dragon.
2 Ang balaang kalangitan wala nay kasamok tungod sa presensiya ni Satanas ug sa iyang mga demonyo. Gipalagpot na kadtong daotang mga espiritu gikan sa langit ug sila pinugngan ug dili na makagawas sa silinganan sa yuta. Sa walay duhaduha kini ang hinungdan sa pagdagsang sa espiritistikanhong mga buhat karong panahona. Ang malalangon nga Halas naghupot gihapon ug hiwi nga espirituhanong organisasyon. Apan naggamit ba usab siyag usa ka makitang organisasyon aron sa pagpahisalaag sa katawhan? Si Juan nagtug-an kanato: “Ug nakita ko ang usa ka mapintas nga mananap nga migimaw sa dagat, nga may napulo ka sungay ug pito ka ulo, ug diha sa mga sungay niini may napulo ka diadema, apan diha sa mga ulo niini may mapasipalahong mga ngalan. Karon ang mapintas nga mananap nga akong nakita sama sa usa ka leopardo, apan ang mga tiil niini morag mga tiil sa oso, ug ang baba niini morag baba sa leyon. Ug gihatag sa dragon ngadto sa mananap ang iyang gahom ug ang iyang trono ug ang dakong awtoridad.”—Pinadayag 13:1b, 2.
3. (a) Unsang mabangis nga mga mananap ang nakita sa manalagna nga si Daniel diha sa mga panan-awon? (b) Unsay gihawasan sa dagkong mga mananap sa Daniel 7?
3 Unsa man kining katingad-anang mananap? Ang Bibliya mismo naghatag sa tubag. Sa wala pa mapukan ang Babilonya niadtong 539 W.K.P., ang Hudiyong manalagna nga si Daniel nakakita ug mga panan-awon nga naglakip sa mabangis nga mga mananap. Sa Daniel 7:2-8 iyang gihubit ang upat ka mananap nga migimaw sa dagat, nga ang una sama sa leyon, ang ikaduha sama sa oso, ang ikatulo sama sa leopardo, ug “ania karon! ang ikaupat nga mananap, makahahadlok ug makalilisang ug talagsaon ang pagkakusganon . . . ug kini may napulo ka sungay.” Kini susama gayod sa mapintas nga mananap nga nakita ni Juan sa mga tuig 96 K.P. Kanang mananapa nakabaton usab sa mga kinaiya sa leyon, oso, ug leopardo, ug kini may napulo ka sungay. Unsa man ang dagkong mga mananap nga nakita ni Daniel? Siya nagpahibalo kanato: “[Kining] dagkong mga mananap . . . [mao ang] upat ka hari nga mobarog gikan sa yuta.” (Daniel 7:17) Oo, ang maong mga mananap naghawas sa ‘mga hari,’ o politikanhong mga gahom sa yuta.
4. (a) Sa Daniel 8, unsay gilarawanan sa laking karnero ug sa laking kanding? (b) Unsa ang gipasabot sa dihang nabali ang dakong sungay sa laking kanding ug gipulihan kadtog upat ka sungay?
4 Sa laing panan-awon, nakita ni Daniel ang usa ka duhag-sungay nga laking karnero nga gihasmagan sa usa ka kanding nga may usa ka dakong sungay. Ang manulondang Gabriel mipatin-aw kaniya kon unsa ang kahulogan niini: “Ang laking karnero . . . naglarawan sa mga hari sa Media ug sa Persia. Ug ang balhiboong laking kanding naglarawan sa hari sa Gresya.” Nagpadayon si Gabriel sa pagtagna nga ang dakong sungay sa laking kanding mabali ug pulihan ug upat ka sungay. Kini aktuwal nga nahitabo kapin sa 200 ka tuig sa ulahi sa dihang namatay si Alejandrong Bantogan ug ang iyang gingharian nabahin sa upat ka gingharian nga gimandoan sa iyang upat ka heneral.—Daniel 8:3-8, 20-25. a
5. (a) Unsay mga kahulogan sa Gregong pulong alang sa mananap? (b) Unsay gihawasan sa mapintas nga mananap sa Pinadayag 13:1, 2, uban sa pito ka ulo niini?
5 Busa, tin-aw nga ang Awtor sa inspiradong Bibliya nag-isip sa politikanhong mga gahom sa yuta ingong mga mananap. Unsang matanga sa mga mananap? Usa ka komentarista nagtawag sa mapintas nga mananap sa Pinadayag 13:1, 2 nga “bangis,” ug midugang: “Atong gidawat ang tanang kahulogan sa θηρίον [the·riʹon, ang Gregong pulong alang sa “mananap”], sama nianang mapintas, malaglagon, makalilisang, manunukob, ubp., nga dakong mananap.” b Haom gayod kana nga kahubitan sa namantsahan-sa-dugo nga politikanhong sistema nga pinaagi niana gigamhan ni Satanas ang katawhan! Ang pito ka ulo niining mapintas nga mananap naghawas sa unom ka dagkong gahom sa kalibotan nga gipaila diha sa kasaysayan sa Bibliya hangtod sa adlaw ni Juan—Ehipto, Asirya, Babilonya, Medo-Persia, Gresya, ug Roma—ug ang ikapitong gahom sa kalibotan nga gitagna nga motungha sa ulahi.—Itandi ang Pinadayag 17:9, 10.
6. (a) Sa unsa nanguna ang pito ka ulo sa mapintas nga mananap? (b) Sa unsang paagi gigamit ni Jehova ang Roma sa pagpatuman sa iyang kaugalingong paghukom diha sa Hudiyohanong sistema sa mga butang, ug unsay nahitabo sa mga Kristohanon sa Jerusalem?
6 Tinuod, dihay ubang mga gahom sa kalibotan sa kasaysayan gawas pa sa pito—maingon nga ang mapintas nga mananap nga nakita ni Juan gilangkoban ug usa ka lawas ingon man pito ka ulo ug napulo ka sungay. Apan ang pito ka ulo nagsimbolo sa pito ka dagkong gahom nga ang matag usa, pag-abot sa turno niini, maoy nanguna sa pagdaogdaog sa katawhan sa Diyos. Niadtong 33 K.P., samtang ang Roma mao ang naggahom, gigamit ni Satanas ang maong ulo sa mapintas nga mananap sa pagpatay sa Anak sa Diyos. Niadtong panahona, gisalikway sa Diyos ang walay-pagtuo nga Hudiyohanong sistema sa mga butang ug sa ulahi, sa 70 K.P., iyang gitugotan ang Roma sa pagpatuman sa iyang paghukom nianang nasora. Ikalipay nga ang matuod nga Israel sa Diyos, ang kongregasyon sa dinihogang mga Kristohanon, napasidan-an na, ug silang didto sa Jerusalem ug Judea nakakalagiw na ngadto sa luwas nga dapit tabok sa Suba sa Jordan.—Mateo 24:15, 16; Galacia 6:16.
7. (a) Unsa ang nahitabo sa dihang miabot ang kataposan sa sistema sa mga butang ug sa dihang nagsugod ang adlaw sa Ginoo? (b) Unsa ang ikapitong ulo sa mapintas nga mananap sa Pinadayag 13:1, 2?
7 Ugaling lang, sa kataposan sa unang siglo K.P., ang daghang membro niining unang kongregasyon mibiya sa kamatuoran, ug ang kadaghanan sa samag-trigo nga matuod nga mga Kristohanon, “ang mga anak sa gingharian,” natuok sa mga bunglayon, “ang mga anak sa usa nga daotan.” Apan sa dihang miabot ang kataposan sa sistema sa mga butang, mipatim-aw pag-usab ang dinihogang mga Kristohanon ingong organisadong grupo. Sulod sa adlaw sa Ginoo, ang mga matarong ‘mosidlak ingon ka hayag sa adlaw.’ Busa, ang Kristohanong kongregasyon naorganisar alang sa buluhaton. (Mateo 13:24-30, 36-43) Nahanaw na niadtong panahona ang Imperyo sa Roma. Ang dako kaayong Britanikong Imperyo uban sa gamhanang Tinipong Bansa sa Amerika mao na ang naggahom sa kalibotan. Kining duhag-nasod nga gahom sa kalibotan napamatud-ang mao ang ikapitong ulo sa mapintas nga mananap.
8. Nganong dili angayng makapakugang nga ang Anglo-Amerikanhong gahom sa kalibotan ipanig-ingon sa usa ka mananap?
8 Dili ba makapakugang ang pagpaila sa nagamandong politikanhong mga gahom ingong usa ka mapintas nga mananap? Mao kanay giingon sa pipila ka magsusupak panahon sa Gubat sa Kalibotan II, sa dihang ang pagkalegal sa mga Saksi ni Jehova, ingong organisasyon ug mga indibiduwal, gikuwestiyon diha sa mga korte sa tibuok yuta. Apan hunong ug palandonga! Dili ba mga mananap o mapintas nga mga linalang man ang gigamit sa mga nasod mismo ingong ilang nasodnong mga simbolo? Pananglitan, anaa ang leyon sa Britanya, ang agila sa Amerika, ug ang dragon sa Tsina. Busa nganong adunay mosupak kon ang balaang Awtor sa Balaang Bibliya naggamit usab ug mga mananap sa pagsimbolo sa mga gahom sa kalibotan?
9. (a) Nganong ang usa dili angayng mosupak sa giingon sa Bibliya nga si Satanas mao ang naghatag ug dakong awtoridad sa mapintas nga mananap? (b) Sa unsang paagi gihubit si Satanas diha sa Bibliya, ug sa unsang paagi siya nag-impluwensiya sa mga kagamhanan?
9 Dugang pa, nganong adunay mosupak sa pag-ingon sa Bibliya nga si Satanas mao ang naghatag ug dakong awtoridad sa mapintas nga mananap? Ang Diyos mao ang Tinubdan nianang mga pulonga, ug sa iyang atubangan ‘ang mga nasod sama sa usa ka tinulo gikan sa timba ug ingon nga manipis nga abog.’ Mas maayong tinguhaon nianang mga nasora ang pabor sa Diyos inay masuko sa paagi sa paghubit kanila diha sa iyang matagnaong Pulong. (Isaias 40:15, 17; Salmo 2:10-12) Si Satanas dili tinumotumo nga persona nga gitahasan sa pagsakit sa mibiya nga mga kalag diha sa usa ka kalayonhong impiyerno. Wala maglungtad ang maong dapit. Hinunoa, si Satanas gihubit diha sa Kasulatan ingong “usa ka manulonda sa kahayag”—usa ka batid sa pagpanglimbong nga kusganong nag-impluwensiya sa tibuok politikanhong mga kahikayan.—2 Corinto 11:3, 14, 15; Efeso 6:11-18.
10. (a) Unsa ang ipasabot sa kamatuoran nga ang matag usa sa napulo ka sungay may usa ka diadema? (b) Unsa ang gisimbolohan sa napulo ka sungay ug sa napulo ka diadema?
10 Ang mapintas nga mananap may napulo ka sungay diha sa pito ka ulo niini. Hayan ang upat ka ulo tagsag sungay ug ang tulo ka ulo tagurhag sungay. Dugang pa, kini may napulo ka diadema sa mga sungay niini. Diha sa basahon ni Daniel, ang makahahadlok nga mga mananap gihubit, ug ang gidaghanon sa ilang mga sungay gihubad sa literal nga paagi. Pananglitan, ang duha ka sungay sa usa ka laking karnero naghawas sa usa ka imperyo sa kalibotan nga gilangkoban ug duha ka magkombuya, ang Media ug Persia, samtang ang upat ka sungay sa usa ka kanding naghawas sa upat ka nagdungan paglungtad nga mga imperyo nga mitungha gikan sa Gresyanhong imperyo ni Alejandrong Bantogan. (Daniel 8:3, 8, 20-22) Apan sa mananap nga nakita ni Juan, ang gidaghanon sa napulo ka sungay mopatim-aw nga simboliko. (Itandi ang Daniel 7:24; Pinadayag 17:12.) Kana naghawas sa kabug-osan sa soberanong mga estado nga naglangkob sa tibuok politikanhong organisasyon ni Satanas. Kining tanang sungay maoy mapintas ug mahagiton, apan ingon sa gipasabot sa pito ka ulo, ang pagpangulo giabaga lamang sa usa ka gamhanang nasod sa kalibotan sa usa ka panahon. Mao man usab, ang napulo ka diadema nagpasabot nga ang tanang soberano nga mga estado magmando nga dungan sa labing gamhanang estado o gahom sa kalibotan nianang panahona.
11. Unsay gipasabot sa kamatuoran nga ang mapintas nga mananap adunay ‘mapasipalahong mga ngalan sa mga ulo niini’?
11 Ang mapintas nga mananap adunay ‘mapasipalahong mga ngalan sa mga ulo niini,’ nga naghimog mga pangangkon alang sa kaugalingon nga nagpadayag ug dakong kawalay-pagtahod kang Jehova nga Diyos ug kang Kristo Jesus. Kini naggamit sa ngalan sa Diyos ug ni Kristo ingong panglingla aron makab-ot ang politikanhong mga katuyoan niini; ug kini nakigduyog sa bakak nga relihiyon, nga nagtugot pa sa klero sa pagpakig-ambit sa politikanhong mga kalihokan niini. Pananglitan, ang Hataas nga Kamara sa Parliamento (House of Lords) sa Inglaterra naglakip ug mga obispo. May dagkong politikanhong mga papel ang Katolikong mga kardinal sa Pransiya ug sa Italya, ug mas bag-o pa, ang mga pari naghupot ug katungdanan sa gobyerno sa Latin Amerika. Ang mga gobyerno nagpatik ug relihiyosong mga panultihon, sama sa “SA DIYOS KAMI NAGSALIG,” diha sa ilang mga papel de bangko, ug diha sa ilang mga sensilyo ilang giangkon nga giuyonan sa Diyos ang ilang mga magmamando, nga nag-ingon, pananglitan, nga sila tinudlo “pinaagi sa grasya sa Diyos.” Kining tanan mapasipalahon gayod, kay kini maoy mga paningkamot sa paglangkit sa Diyos sa mahugawng natad sa politika sa nasod.
12. (a) Unsay kahulogan sa paggimaw sa mapintas nga mananap gikan sa “dagat,” ug kanus-a kini misugod paggimaw? (b) Unsay gipasabot sa kamatuoran nga ang dragon naghatag sa iyang dakong awtoridad ngadto sa simbolikong mananap?
12 Ang mapintas nga mananap migimaw sa “dagat,” nga maoy haom nga simbolo sa gubot nga mga masa sa katawhan diin naggikan ang tawhanong gobyerno. (Isaias 17:12, 13) Kining mapintas nga mananap misugod paggimaw sa dagat sa gubot nga katawhan balik sa mga adlaw ni Nimrod (mga ika-21ng siglo W.K.P.), sa dihang unang napadayag ang usa ka sistema sa mga butang human sa Lunop nga supak kang Jehova. (Genesis 10:8-12; 11:1-9) Apan sa panahon lamang sa adlaw sa Ginoo nga bug-os napadayag ang kataposan sa pito ka ulo niini. Matikdi usab nga ang dragon mao ang ‘naghatag sa mananap sa iyang gahom ug sa iyang trono ug sa dakong awtoridad.’ (Itandi ang Lucas 4:6.) Ang mananap mao ang politikanhong mugna ni Satanas taliwala sa mga masa sa katawhan. Si Satanas mao gayod “ang magmamando niining kalibotana.”—Juan 12:31.
Ang Samad nga Ikamatay
13. (a) Unsang katalagman ang mihapak sa mapintas nga mananap sayo sa adlaw sa Ginoo? (b) Sa unsang paagi nag-antos ang tibuok mapintas nga mananap sa dihang ang usa ka ulo nakaagom ug samad nga ikamatay?
13 Sayo sa adlaw sa Ginoo, ang katalagman mihapak sa mapintas nga mananap. Si Juan nagtaho: “Ug nakita ko ang usa sa mga ulo niini nga daw may samad nga ikamatay, apan ang iyang samad nga ikamatay naayo, ug ang tibuok nga yuta minunot sa mapintas nga mananap uban ang kahibulong.” (Pinadayag 13:3) Kining bersikuloha nagkanayon nga ang usa ka ulo sa mapintas nga mananap nakaagom ug samad nga ikamatay, apan ang bersikulo 12 nag-ingon nga morag nag-antos ang tibuok mananap. Ngano man kana? Buweno, ang mga ulo sa mananap wala magdungan sa paggahom. Ang matag usa nagturnohay sa paggahom sa katawhan, labi na sa katawhan sa Diyos. (Pinadayag 17:10) Busa, sa pagsugod sa adlaw sa Ginoo, usa lamang ka ulo, ang ikapito, ang nagsilbing dominanteng gahom sa kalibotan. Ang samad nga ikamatay sa maong ulo nagpahinabog dakong kasakitan sa tibuok mapintas nga mananap.
14. Kanus-a gipahinabo ang samad nga ikamatay, ug sa unsang paagi gihubit sa usa ka opisyal sa kasundalohan ang epekto niini diha sa mapintas nga mananap ni Satanas?
14 Unsa ang samad nga ikamatay? Sa ulahi, kini gitawag ug samad sa espada, ug ang espada maoy simbolo sa pagpakiggubat. Kining samad sa espada, nga gipahinabo sayo sa adlaw sa Ginoo, may kalabotan gayod sa unang gubat sa kalibotan, nga nakaguba ug nakapaalaot sa politikanhong mapintas nga mananap ni Satanas tungod kay kini nawad-ag mga tawo ug nahutdag katigayonan. (Pinadayag 6:4, 8; 13:14) Ang awtor nga si Maurice Genevoix, kinsa maoy usa ka opisyal sa kasundalohan panahon sa maong gubat, miingon bahin niini: “Ang tanan nagkauyon sa pag-ila nga pipila ra ka petsa sa tibuok kasaysayan sa katawhan ang sama ka mahinungdanon sa Agosto 2, 1914. Sa sinugdan ang Uropa ug dayon halos ang tibuok katawhan nahitumpawak sa maong makalilisang nga panghitabo. Nabungkag ang mga kontrata, mga kasabotan, mga lagda sa moral, ang tanang pasukaranan; gikuwestiyon ang tanang butang sa sunodsunod nga adlaw. Ang maong panghitabo milapaw sa kinaiyanhong mga panagna ug makataronganong panahom. Pagkadako, pagkagubot, pagkamakalilisang niadto nga kita apektado gihapon pagkatapos niini.”—Maurice Genevoix, membro sa Academié Française, gikutlo sa librong Promise of Greatness (1968).
15. Sa unsang paagi ang ikapitong ulo sa mapintas nga mananap nakadawat sa samad nga ikamatay?
15 Kadtong gubata maoy dakong katalagman alang sa dominante nga ikapitong ulo sa mapintas nga mananap. Duyog sa ubang kanasoran sa Uropa, ang Britanya nawad-an ug daghan kaayong mga batan-ong lalaki. Sa usa lamang ka bugnoay, sa Bugnoay sa Suba sa Somme niadtong 1916, 420,000 ka Britanikong sundalo ang namatay uban sa mga 194,000 ka Pranses ug 440,000 ka Aleman—kapin sa 1,000,000 ang nangamatay! Nagun-ob usab ang ekonomiya sa Britanya ug sa ubang bahin sa Uropa. Ang dako kaayong Britanikong Imperyo nagsusapinday tungod sa katalagman ug wala na gayod makabawi sa bug-os. Sa pagkamatuod, tungod kay 28 ka dagkong nasod ang nakiglangkit nianang gubata, ang tibuok kalibotan nahasarasay nga samag naigo sa hapak nga ikamatay. Niadtong Agosto 4, 1979, mga 65 ka tuig tapos sa pag-ulbo sa Gubat sa Kalibotan I, ang The Economist, sa London, Inglaterra, mikomento: “Niadtong 1914 ang kalibotan nawad-an sa panaghiusa nga wala na gayod niini maangkon pag-usab.”
16. Sulod sa unang gubat sa kalibotan, sa unsang paagi gipakita sa Tinipong Bansa nga kini maoy bahin sa duhag-nasod nga gahom sa kalibotan?
16 Sa samang panahon, ang Dakong Gubat, ingon sa pagtawag niini kaniadto, maoy nag-andam sa dalan aron ang Tinipong Bansa mogimaw sa talagsaong paagi ingong bahin sa Anglo-Amerikanhong Gahom sa Kalibotan. Sa unang katuigan sa gubat, ang Tinipong Bansa wala moentra sa gubat tungod sa publikong opinyon. Apan sama sa gisulat sa historyador nga si Esmé Wingfield-Stratford, “kadto mao lamay isyu kon kaha, sa maong takna sa kinadak-ang krisis, ang Britanya ug Tinipong Bansa maghusay ba sa ilang mga kabingkilan aron makab-ot ang [ilang] labaw nga panaghiusa ug giambitan nga pagdumala.” Sumala sa gisangpotan sa mga hitabo, ilang nahimo kana. Niadtong 1917, ang Tinipong Bansa miamot sa iyang mga kahinguhaan ug mga tawo sa pagsuportar sa puwersa sa nagsusapinday nga mga Alyado. Busa, ang ikapitong ulo, nga panagkombuya sa Britanya ug Tinipong Bansa, migula nga mananaog.
17. Unsay nahitabo sa yutan-ong sistema ni Satanas pagkahuman sa gubat?
17 Lahi na kaayo ang kalibotan pagkahuman sa gubat. Ang yutan-ong sistema ni Satanas, bisan tuod naguba tungod sa samad nga ikamatay, naulian ug nahimong mas gamhanan pa kay sukad masukad ug busa nakaangkon sa pagdayeg sa mga tawo tungod sa katakos niini sa pagpasig-uli.
18. Sa unsang paagi ikaingon nga ang katawhan sa linangkob “minunot sa mapintas nga mananap uban ang kahibulong”?
18 Ang historyador nga si Charles L. Mee, Jr., misulat: “Ang pagkagun-ob sa karaang kahikayan [nga gipahinabo sa unang gubat sa kalibotan] maoy usa ka kinahanglanong pasiuna sa pagkaylap sa pagmando-sa-kaugalingon, sa kagawasan sa bag-ong mga nasod ug sa mga matang, sa pagpatungha sa bag-ong kagawasan ug independensiya.” Ang ikapitong ulo sa mapintas nga mananap, nga karon naulian na, ug ang Tinipong Bansa sa Amerika nga hapit nang makahupot ug dominanteng papel mao ang nanguna sa kaugmaran niining tapos-gubat nga panahon. Ang duhag-nasod nga gahom sa kalibotan maoy nanguna sa pagpaluyo sa Liga sa Kanasoran ug sa Hiniusang Kanasoran. Sa tuig 2005, ang politikanhong gahom sa U.S. maoy nanguna sa mas adunahang mga nasod sa pagmugnag mas taas nga sukdanan sa pagkinabuhi, sa pagpakigbugno sa balatian, ug sa pagpauswag sa teknolohiya. Kini nakapadala pa ganig 12 ka tawo sa bulan. Busa, dili katingalahan nga ang katawhan sa linangkob “minunot sa mapintas nga mananap uban ang kahibulong.”
19. (a) Sa unsang paagi labaw pa sa pagdayeg lamang sa mapintas nga mananap ang gihimo sa katawhan? (b) Kinsa ang adunay dili-malalis nga awtoridad ibabaw sa tanang gingharian sa yuta, ug sa unsang paagi nahibalo kita? (c) Sa unsang paagi si Satanas naghatag ug awtoridad sa mapintas nga mananap, ug unsay epekto niini diha sa kinabag-ang katawhan?
19 Labaw pa sa pagdayeg lamang sa mapintas nga mananap ang gihimo sa katawhan, sama sa sunod nga gipahayag ni Juan: “Ug ilang gisimba ang dragon tungod kay gihatagan man niya ug awtoridad ang mapintas nga mananap, ug ilang gisimba ang mapintas nga mananap nga nanag-ingon: ‘Kinsay sama sa mapintas nga mananap, ug kinsay makapakiggubat kaniya?’” (Pinadayag 13:4) Samtang dinhi sa yuta si Jesus, si Satanas nangangkon nga siya may awtoridad ibabaw sa tanang gingharian sa yuta. Wala kadto lalisa ni Jesus; sa pagkamatuod, siya mismo nagpaila kang Satanas ingon nga magmamando sa kalibotan ug siya midumili sa pagsalmot sa politika niadtong panahona. Si Juan misulat sa ulahi mahitungod sa matuod nga mga Kristohanon: “Kita nahibalo nga kita nagagikan sa Diyos, apan ang tibuok kalibotan nailalom sa gahom sa usa nga daotan.” (1 Juan 5:19; Lucas 4:5-8; Juan 6:15; 14:30) Si Satanas naghatag ug awtoridad sa mapintas nga mananap, ug iyang gihimo kini pinasukad sa nasyonalistikanhong pagbati. Busa, imbes mahiusa sa mga bugkos sa diyosnong gugma, ang katawhan nabahin tungod sa garbo sa tribo, rasa, ug nasod. Sa pagkatinuod, ang kinabag-ang katawhan nagsimba nianang usa ka bahin sa mapintas nga mananap nga may awtoridad diha sa nasod nga ilang gipuy-an. Sa maong paagi ang katibuk-ang mananap gidayeg ug gisimba.
20. (a) Sa unsang diwa nagsimba ang katawhan sa mapintas nga mananap? (b) Nganong ang mga Kristohanon nga nagsimba kang Jehova nga Diyos dili makigbahin sa maong pagsimba sa mapintas nga mananap, ug kang kinsang panig-ingnan ang ilang ginasunod?
20 Nagsimba sila sa unsang diwa? Sa diwa nga ang gugma sa nasod ginauna kay sa gugma sa Diyos. Ang kadaghanang katawhan nahigugma sa ilang yutang natawhan. Ingon nga maayong mga lungsoranon, ang matuod nga mga Kristohanon nagtahod usab sa mga magmamando ug sa mga emblema sa nasod diin sila nagpuyo, nagtuman sa mga balaod, ug nagbuhat ug mapuslanong mga butang alang sa kaayohan sa ilang komunidad ug sa ilang mga silingan. (Roma 13:1-7; 1 Pedro 2:13-17) Ugaling lang, dili nila ikahatag ang bug-os nga debosyon ngadto sa usa ka nasod ingong batok sa tanang ubang nasod. Ang panultihong “Among nasod, husto man kini o sayop” maoy dili Kristohanong pagtulon-an. Busa ang mga Kristohanon nga nagsimba kang Jehova nga Diyos dili makapakigbahin sa paghatag ug magarbohon, patriotiko nga pagsimba ngadto sa bisan unsang bahin sa mapintas nga mananap, kay kini sama ra sa pagsimba sa dragon—ang tinubdan sa awtoridad sa mananap. Dili sila makapangutana nga madayegon: “Kinsa ang sama sa mapintas nga mananap?” Hinunoa, sila nagsunod sa panig-ingnan ni Miguel—kansang ngalan nagkahulogang “Kinsa ang Sama sa Diyos?”—samtang ilang gituboy ang unibersohanong pagkasoberano ni Jehova. Sa tinudlong panahon sa Diyos, kining maong Miguel, si Kristo Jesus, makig-away batok sa mapintas nga mananap ug magpukan niini, maingon nga siya nagmadaogon sa pagpalagpot kang Satanas gikan sa langit.—Pinadayag 12:7-9; 19:11, 19-21.
Pagpakiggubat Batok sa mga Balaan
21. Sa unsang paagi gihubit ni Juan ang pagmaniobra ni Satanas sa mapintas nga mananap?
21 Ang malansisong si Satanas adunay mga plano sa pagmaniobra sa mapintas nga mananap aron matuman ang iyang mga katuyoan. Si Juan nagpatin-aw niini: “Ug siya [ang pitog-ulo nga mananap] gihatagan ug baba nga nagasulti ug dagkong mga butang ug mga pasipala, ug siya gihatagan ug awtoridad sa paglihok sulod sa kap-atag-duha ka bulan. Ug siya mibuka sa iyang baba sa paglitok ug mga pasipala batok sa Diyos, sa pagpasipala sa iyang ngalan ug sa iyang pinuy-anan, bisan kanilang nagpuyo sa langit. Ug gitugotan siya sa pagpakiggubat sa mga balaan ug pagdaog kanila, ug gihatagan siya ug awtoridad ibabaw sa matag tribo ug katawhan ug pinulongan ug nasod. Ug ang tanang nagpuyo sa yuta mosimba niini; walay ngalan nila ang nasulat sa linukot nga basahon sa kinabuhi nga iya sa Kordero nga gipatay, sukad pa sa pagkatukod sa kalibotan.”—Pinadayag 13:5-8.
22. (a) Unsang yugto sa panahon ang gitumong sa 42 ka bulan? (b) Sulod sa 42 ka bulan, sa unsang paagi ang dinihogang mga Kristohanon napukan?
22 Ang 42 ka bulan nga gihisgotan dinhi mopatim-aw nga sama sa tulo ka tuig ug tunga nga ang mga balaan gihasi sa usa ka sungay nga mitubo gikan sa usa sa mga mananap sa tagna ni Daniel. (Daniel 7:23-25; tan-awa usab ang Pinadayag 11:1-4.) Busa, sukad sa kataposan sa 1914 hangtod sa 1918, samtang ang nagbugnoay nga mga nasod literal nga nagkuniskunis sa usag usa samag mapintas nga mga mananap, ang mga lungsoranon sa maong mga nasod gipit-os aron sila mosimba sa mapintas nga mananap, makiglangkit sa nasyonalismo nga ilang gipakarelihiyon, nga andam pa ganing mamatay alang sa ilang nasod. Ang maong paglisodlisod misangpot sa grabeng pag-antos sa daghang dinihogan, kinsa mibati nga labaw nilang sugton si Jehova nga Diyos ug ang iyang Anak, si Kristo Jesus. (Buhat 5:29) Miabot ang kataposan sa ilang mga pagsulay niadtong Hunyo 1918, sa dihang sila napukan. Sa Tinipong Bansa, ang inilang mga opisyales ug ubang mga hawas sa Watch Tower Society gipriso pinasukad sa bakak nga sumbong, ug ang organisadong pagwali sa ilang Kristohanong mga igsoon nababagan pag-ayo. Kay may awtoridad “ibabaw sa matag tribo ug katawhan ug pinulongan ug nasod,” ang mapintas nga mananap nakapahunong sa buluhaton sa Diyos sa tibuok kalibotan.
23. (a) Unsa ang “linukot nga basahon sa kinabuhi nga iya sa Kordero,” ug unsa ang nagpadayon paingon sa pagkakompleto sukad sa 1918? (b) Nganong ang bisan unsang kadaogan konohay sa makitang organisasyon ni Satanas batok sa “mga balaan” maoy kawang lamang?
23 Kadto daw samag usa ka kadaogan alang kang Satanas ug sa iyang organisasyon. Apan dili kadto makahatag kanila ug malungtarong mga benepisyo, tungod kay walay ngalan ni bisan kinsa sa makitang organisasyon ni Satanas ang nahisulat sa “linukot nga basahon sa kinabuhi nga iya sa Kordero.” Sa masambingayong paagi, kining linukot nga basahon nasudlan sa mga ngalan niadtong magamando uban kang Jesus sa iyang langitnong Gingharian. Ang unang mga ngalan nahisulat niini sa panahon sa Pentekostes 33 K.P. Ug sa katuigan sukad niadto, nadugang niini ang mas daghang ngalan. Sukad sa 1918, ang pagtimbre sa mga nahibilin sa 144,000 ka manununod sa Gingharian nagpadayon paingon sa pagkakompleto. Sa dili madugay, ang mga ngalan nilang tanan mahisulat na nga dili mapala diha sa linukot nga basahon sa kinabuhi nga iya sa Kordero. Mahitungod sa mga magsusupak nga nagsimba sa mapintas nga mananap, walay ngalan ni bisan kinsa kanila ang mahisulat nianang linukot nga basahon. Busa ang bisan unsang kadaogan konohay nga mahimong mabatonan niini batok sa “mga balaan” maoy kawang ug umalagi lamang.
24. Unsay giawhag ni Juan nga patalinghogan niadtong may pagsabot, ug unsay kahulogan sa mga pulong nga nadunggan alang sa katawhan sa Diyos?
24 Si Juan karon nag-awhag niadtong may pagsabot sa pagpatalinghog pag-ayo: “Kon ang usa adunay igdulungog, magpatalinghog siya.” Unya siya nagpadayon sa pag-ingon: “Kon ang usa alang sa pagkabihag, siya mabihag. Kon ang usa mopatay pinaagi sa espada, siya kinahanglang patyon pinaagi sa espada. Dinhi niini gikinahanglan ang paglahutay ug pagtuo sa mga balaan.” (Pinadayag 13:9, 10) Si Jeremias misulat ug mga pulong nga susama gayod niini sa mga tuig una pa sa 607 W.K.P., sa pagpakita nga dili na isibog ang mga paghukom ni Jehova alang sa dili-matinumanong siyudad sa Jerusalem. (Jeremias 15:2; tan-awa usab ang Jeremias 43:11; Zacarias 11:9.) Sa panahon sa iyang dakong pagsulay, gitin-aw ni Jesus nga ang iyang mga sumusunod kinahanglang dili mokompromiso sa dihang siya miingon: “Ang tanang mogamit sa espada mamatay pinaagi sa espada.” (Mateo 26:52) Sa susama, niining adlaw sa Ginoo ang katawhan sa Diyos kinahanglang mangupot nga hugot sa mga prinsipyo sa Bibliya. Wala nay kaikyasan alang sa mga dili-mahinulsolon nga nagsimba sa mapintas nga mananap. Kitang tanan kinahanglang molahutay, uban ang dili-matarog nga pagtuo, aron makalabang sa mga paglutos ug mga pagsulay nga anaa sa unahan.—Hebreohanon 10:36-39; 11:6.
Ang Duhag-Sungay nga Mapintas nga Mananap
25. (a) Sa unsang paagi gihubit ni Juan ang laing simbolikong mapintas nga mananap nga migimaw sa talan-awon sa kalibotan? (b) Unsay ipasabot sa duha ka sungay sa bag-ong mapintas nga mananap ug sa paggimaw niini gikan sa yuta?
25 Apan karon ang laing mapintas nga mananap migimaw sa talan-awon sa kalibotan. Si Juan nagtaho: “Ug nakita ko ang laing mapintas nga mananap nga migimaw sa yuta, ug siya may duha ka sungay sama sa nating karnero, apan siya misulti ingon sa usa ka dragon. Ug iyang gigamit ang tanang awtoridad sa nahaunang mapintas nga mananap sa iyang atubangan. Ug gipasimba niya ang yuta ug ang nanagpuyo niini sa nahaunang mapintas nga mananap, kansang samad nga ikamatay naayo. Ug siya naghimo ug dagkong mga ilhanan, nga gani nagpakanaog pa siya ug kalayo sa yuta gikan sa langit sa atubangan sa katawhan.” (Pinadayag 13:11-13) Kining mapintas nga mananap may duha ka sungay, nga nagpasabot sa panagkombuya sa duha ka politikanhong gahom. Ug kini gihubit nga naggikan sa yuta, dili gikan sa dagat. Busa, kini naggikan sa natukod nang yutan-ong sistema sa mga butang ni Satanas. Kini usa gayod ka gahom sa kalibotan, nga naglungtad na, nga makabaton ug hinungdanong papel panahon sa adlaw sa Ginoo.
26. (a) Unsa ang duhag-sungay nga mapintas nga mananap, ug sa unsang paagi nalambigit kini sa orihinal nga mapintas nga mananap? (b) Sa unsang diwa ang mga sungay sa duhag-sungay nga mananap sama sa mga sungay sa nating karnero, ug sa unsang paagi kini “ingon sa usa ka dragon” sa dihang nagsulti? (c) Unsa ba gayod ang ginasimba sa mga tawong nasyonalistiko, ug sa unsa gipanig-ingon ang nasyonalismo? (Tan-awa ang potnot.)
26 Unsa ba kini? Ang Anglo-Amerikanhong Gahom sa Kalibotan—nga mao mismo ang ikapitong ulo sa nahaunang mapintas nga mananap apan diha sa lahi nga papel! Ang pagpalain niini diha sa panan-awon ingong separadong mapintas nga mananap motabang kanato aron mas tin-awng masabtan kon sa unsang paagi kini naglihok nga independente diha sa entablado sa kalibotan. Kining masambingayong duhag-sungay nga mapintas nga mananap gilangkoban sa duha ka nagdungan-paglungtad, independente, apan nagkombuyang politikanhong mga gahom. Ang duha ka sungay niini nga “sama sa nating karnero” nagpasabot nga kini nagpakamaaghop ug nagpadayag nga dili makadaot, nga may nalamdagang matang sa kagamhanan nga angayng dangpan sa tibuok kalibotan. Apan kini nagsulti “ingon sa usa ka dragon” sa pagkaagi nga kini mogamit sa pagpamugos ug mga panghulga ug sa dayag nga kapintasan diha sa mga dapit diin ang estilo sa pagmando niini wala dawata. Kini wala magdasig sa pagpasakop sa Gingharian sa Diyos ubos sa pagmando sa Kordero sa Diyos apan, sa intereses hinuon ni Satanas, ang dakong dragon. Kini nagpalambo sa nasyonalistikanhong mga pagkabahinbahin ug mga pagdumot nga maoy pagsimba sa nahaunang mapintas nga mananap. c
27. (a) Unsang tinamdan sa duhag-sungay nga mapintas nga mananap ang gipaila sa kamatuoran nga kini nagpakanaog ug kalayo gikan sa langit? (b) Sa unsang paagi giisip sa daghang katawhan ang modernong katugbang sa duhag-sungay nga mapintas nga mananap?
27 Kining duhag-sungay nga mapintas nga mananap naghimog dagkong mga ilhanan, nga makapakanaog pa gani ug kalayo gikan sa langit. (Itandi ang Mateo 7:21-23.) Kining ulahing ilhanan nagpahinumdom kanato kang Elias, ang karaang manalagna sa Diyos nga nakigtigi batok sa mga manalagna ni Baal. Sa dihang siya milampos sa pagpakanaog ug kalayo gikan sa langit sa ngalan ni Jehova, kadto sa walay duhaduha nagpamatuod nga siya matuod nga manalagna ug ang mga manalagna ni Baal maoy mga mini. (1 Hari 18:21-40) Sama niadtong mga propeta ni Baal, gibati sa duhag-sungay nga mapintas nga mananap nga kini may igong mga kredensiyal ingong manalagna. (Pinadayag 13:14, 15; 19:20) Aw, nangangkon pa gani kini nga nagparot sa daotang mga puwersa sa duha ka gubat sa kalibotan ug nagmadaogon batok sa gitawag nga walay-diyos nga Komunismo! Sa pagkatinuod, daghan gayod ang nag-isip nga ang modernong katugbang sa duhag-sungay nga mapintas nga mananap maoy magbalantay sa kagawasan ug tuboran sa maayong materyal nga mga butang.
Ang Larawan sa Mapintas nga Mananap
28. Sa unsang paagi gipakita ni Juan nga ang duhag-sungay nga mapintas nga mananap dili kay dili peligroso sumala sa gipaila sa mga sungay niini nga samag nating karnero?
28 Dili ba gayod peligroso kining duhag-sungay nga mapintas nga mananap sumala sa gipaila sa mga sungay niini nga samag nating karnero? Si Juan nagpadayon sa pag-ingon: “Ug siya nagpahisalaag sa nanagpuyo sa yuta, tungod sa mga ilhanan nga gitugot kaniya sa pagpanghimo sa atubangan sa mapintas nga mananap, samtang gisugo niya ang nanagpuyo sa yuta sa paghimo ug larawan sa mapintas nga mananap nga may samad sa espada ug nabuhi ra. Ug gitugotan siya sa paghatag ug gininhawa ngadto sa larawan sa mapintas nga mananap, aron nga ang larawan sa mapintas nga mananap makasulti ug makapatay niadtong tanan nga sa bisan unsang paagi dili mosimba sa larawan sa mapintas nga mananap.”—Pinadayag 13:14, 15.
29. (a) Unsa ang katuyoan sa larawan sa mapintas nga mananap, ug kanus-a gitukod kini nga larawan? (b) Nganong ang larawan sa mapintas nga mananap dili estatwa nga walay kinabuhi?
29 Unsa kining “larawan sa mapintas nga mananap,” ug unsa ang katuyoan niini? Ang katuyoan mao ang pagpalambo sa pagsimba sa pitog-ulo nga mapintas nga mananap nga maoy gilarawanan niini ug sa ingon mapatunhay gayod ang paglungtad sa mapintas nga mananap. Kining maong larawan gitukod human maulii ang pitog-ulo nga mapintas nga mananap sa iyang samad sa espada pagkatapos sa unang gubat sa kalibotan. Dili kini estatwa nga walay kinabuhi, sama niadtong gitukod ni Nabucodonosor sa kapatagan sa Dura. (Daniel 3:1) Gihuypan sa duhag-sungay nga mapintas nga mananap ug gininhawa sa kinabuhi ang maong larawan aron ang larawan mabuhi ug makabaton ug usa ka bahin diha sa kasaysayan sa kalibotan.
30, 31. (a) Sumala sa mga panghitabo sa kasaysayan, unsa ba kining maong larawan? (b) May gipamatay na ba tungod sa pagdumili sa pagsimba niini nga larawan? Ipatin-aw.
30 Ang dagan sa kasaysayan nagpaila nga ang maong larawan mao ang organisasyon nga giduso, gipasiugda, ug gisuportahan sa Britanya ug sa Tinipong Bansa ug sa sinugdan nailhang Liga sa Kanasoran. Sa ulahi, sa Pinadayag kapitulo 17, kini mopatim-aw ubos sa lahi nga simbolo, nga mao ang usa ka buhi, nagaginhawa nga sanag-pulang bulok nga mapintas nga mananap nga independenteng naglungtad. Kining internasyonal nga lawas ‘nagsulti,’ sa pagkaagi nga kini mapasigarbohong nangangkon nga mao lamang ang arang makapatunghag kalinaw ug kasegurohan sa katawhan. Apan sa pagkatinuod kini nahimong usa ka kapunongan sa membrong mga nasod aron magbayloayg binaba nga mga pagsaway ug mga insulto. Gibaharan niini nga ang nasod o katawhan nga dili magpasakop sa awtoridad niini hinginlan o patyon bisag buhi pa. Gihinginlan gayod sa Liga sa Kanasoran ang mga nasod nga wala mosunod sa mga ideolohiya niini. Sa pagsugod sa dakong kasakitan, ang militaristikong ‘mga sungay’ niining larawan sa mapintas nga mananap magtuman sa malaglagong papel niini.—Pinadayag 7:14; 17:8, 16.
31 Sukad sa Gubat sa Kalibotan II, ang larawan sa mapintas nga mananap—nga napadayag karon ingon nga organisasyon sa Hiniusang Kanasoran—nakapatay na sa literal nga paagi. Pananglitan, niadtong 1950 ang kasundalohan sa HK miadto sa natad-panggubatan sa gubat tali sa Amihanang Korea ug sa Habagatang Korea. Ang kasundalohan sa HK, uban sa mga taga-Habagatang Korea, nakapatay sa gibanabanang 1,420,000 ka taga-Amihanang Korea ug mga Insek. Sa susamang paagi, sukad sa 1960 hangtod sa 1964, ang kasundalohan sa Hiniusang Kanasoran aktibo sa Congo (Kinshasa). Dugang pa, ang mga lider sa kalibotan, lakip ang mga papa nga sila si Paulo VI ug Juan Paulo II, nagpadayon sa pagdeklarar nga ang maong larawan mao ang pangataposan ug labing maayong paglaom sa katawhan alang sa kalinaw. Sila miinsistir nga kon ang katawhan mapakyas sa pag-alagad niini, ang tawhanong rasa maglaglag sa kaugalingon. Busa sa masambingayong paagi, sila maoy nakaingon sa pagkamatay sa tanang tawo nga modumili sa pagsunod sa larawan ug sa pagsimba niini.—Deuteronomio 5:8, 9.
Ang Marka sa Mapintas nga Mananap
32. Sa unsang paagi gihubit ni Juan ang pagmaniobra ni Satanas sa politikanhong mga bahin sa iyang makitang organisasyon aron ipahinabo ang pag-antos alang sa mga nahibilin sa binhi sa babaye sa Diyos?
32 Si Juan nakakita karon kon sa unsang paagi si Satanas nagmaniobra sa politikanhong mga bahin sa iyang makitang organisasyon aron ipahinabo ang grabeng pag-antos alang sa mga nahibilin sa binhi sa babaye sa Diyos. (Genesis 3:15) Iyang gihubit pag-usab ang “mapintas nga mananap” mismo: “Ug gipugos niini ang tanang tawo, ang gagmay ug ang dagko, ug ang mga dato ug mga kabos, ug ang mga gawasnon ug mga ulipon, aron ilang markahan sila diha sa ilang tuong kamot o sa ilang agtang, ug nga walay si bisan kinsa nga makapalit o makabaligya gawas sa tawo nga nakabaton sa marka, ang ngalan sa mapintas nga mananap o ang numero sa iyang ngalan. Gikinahanglan niini ang kaalam: Ipakuwenta sa may kinaadman ang numero sa mapintas nga mananap, kay kini maoy usa ka numero sa tawo; ug ang iyang numero unom ka gatos ug kan-umag-unom.”—Pinadayag 13:16-18.
33. (a) Unsay ngalan sa mapintas nga mananap? (b) Sa unsa nalangkit ang numero nga unom? Ipatin-aw.
33 Ang mapintas nga mananap may ngalan, ug kining ngalana maoy numero: 666. Ang numero nga unom nalangkit sa mga kaaway ni Jehova. Dunay usa ka Filistehanon nga lalaki sa Repaim nga ‘talagsaon ug gidak-on,’ ug ang iyang “mga tudlo sa kamot ug sa tiil tagun-om.” (1 Cronicas 20:6) Si Haring Nabucodonosor nagpatindog ug usa ka bulawan nga larawan nga 6 ka maniko ang gilapdon ug 60 ka maniko ang gitas-on, aron sa paghiusa sa iyang politikanhong mga opisyales sa usa ka pagsimba. Sa dihang ang mga alagad sa Diyos midumili sa pagsimba sa larawan nga bulawan, gipatambog sila sa hari ngadto sa nagdilaab nga hudno. (Daniel 3:1-23) Ang numero nga unom kulang sa pito, nga nagpasabot sa pagkakompleto sumala sa panglantaw sa Diyos. Busa, ang tulo ka unom naghawas sa labihang pagkadili-hingpit.
34. (a) Unsay gipasabot sa kamatuoran nga ang numero sa mapintas nga mananap maoy “usa ka numero sa tawo”? (b) Nganong ang 666 maoy haom nga ngalan alang sa tibuok-kalibotan nga politikanhong sistema ni Satanas?
34 Ang usa ka ngalan nagpaila sa usa ka tawo. Busa sa unsang paagi kini nga numero nagpaila sa mananap? Si Juan nag-ingon nga kini “usa ka numero sa tawo,” dili nianang sa espiritung persona, busa ang ngalan nagpamatuod nga ang mapintas nga mananap maoy yutan-on, nga nagsimbolo sa tawhanong kagamhanan. Maingon nga ang unom wala makaabot ug pito, busa ang 666—unom nga gisubli ug katulo—maoy haom nga ngalan alang sa dako kaayong politikanhong sistema sa kalibotan nga wala gayod makakab-ot sa sukdanan sa Diyos sa kahingpitan. Ang politikanhong mapintas nga mananap sa kalibotan nagmandong supremo nga nagdala sa numerong ngalan nga 666, samtang ang dagkong politika, dagkong relihiyon, ug dagkong negosyo padayong nagpalihok nianang mapintas nga mananap ingong tiglupig sa katawhan ug tiglutos sa katawhan sa Diyos.
35. Unsay kahulogan nga mamarkahan diha sa agtang o sa tuong kamot sa ngalan sa mapintas nga mananap?
35 Unsay kahulogan nga mamarkahan diha sa agtang o sa tuong kamot sa ngalan sa mapintas nga mananap? Sa dihang gihatag ni Jehova ang Balaod sa Israel, siya miingon kanila: “Kining akong mga pulong kinahanglang ipadapat ninyo sa inyong kasingkasing ug sa inyong kalag ug ihigot kini ingong timaan diha sa inyong kamot, ug kini magsilbing usa ka bugkos sa agtang sa taliwala sa inyong mga mata.” (Deuteronomio 11:18) Kini nagkahulogan nga kinahanglan nga kanunayng huptan sa mga Israelinhon ang maong Balaod sa atubangan nila, aron kini mag-impluwensiya sa tanan nilang mga lihok ug mga hunahuna. Gikaingon nga ang ngalan sa Amahan ug ang ngalan ni Jesus nahisulat diha sa mga agtang sa 144,000 ka dinihogan. Kini nagpaila nga sila iya ni Jehova nga Diyos ug ni Jesu-Kristo. (Pinadayag 14:1) Sa pag-awat, gigamit ni Satanas ang demonyohanong marka sa mapintas nga mananap. Si bisan kinsa nga nagbuhat sa matag adlaw nga mga kalihokan sama sa pagpalit ug sa pagbaligya gipugos sa pagbuhat sa mga butang sumala sa paagi sa mapintas nga mananap, sama pananglitan sa pagsaulog ug mga pista opisyal. Sila gidahom sa pagsimba sa mapintas nga mananap, nga nagtugot nga kini magmando sa ilang kinabuhi, aron makadawat sa marka niini.
36. Kadtong modumili sa pagdawat sa marka sa mapintas nga mananap makasinatig unsang mga problema?
36 Kadtong modumili sa pagdawat sa marka sa mapintas nga mananap kanunayng makasinatig mga problema. Pananglitan, sugod sa katuigan sa 1930, sila nakigbugno gayod ug daghang mga kaso sa korte ug nag-antos sa mapintas ug magubtanong mga panon sa katawhan ug uban pang mga paglutos. Sa diktatoryal nga mga nasod, sila gipamalhog sa mga kampo konsentrasyon, diin daghan ang namatay. Sukad sa ikaduhang gubat sa kalibotan, ang dili-maihap nga batan-ong mga lalaki nag-antos ug tagdugay nga mga pagkapriso, nga ang uban gisakit ug gipatay pa, tungod sa ilang pagdumili sa pagkompromiso sa ilang Kristohanong neyutralidad. Sa ubang kanasoran ang mga Kristohanon sa literal dili makabaligya o makapalit; ang pipila dili makapanag-iyag kabtangan; ang uban gilugos, gibuno, o gipalayas sa ilang kaugalingong yuta. Ngano? Sila midumili sa pagpalit ug kard sa usa ka politikanhong partido aron ilang mahuptan ang maayong konsensiya. d—Juan 17:16.
37, 38. (a) Nganong ang kalibotan maoy malisod nga dapit alang niadtong modumili sa pagdawat sa marka sa mapintas nga mananap? (b) Kinsa ang nagahupot sa integridad, ug determinado sila nga buhaton ang unsa?
37 Sa ubang mga dapit sa yuta, ang relihiyon labihan na kaayong nakagamot sa kinabuhi sa komunidad nga si bisan kinsa nga mobarog dapig sa kamatuoran sa Bibliya isalikway sa pamilya ug sa kanhing mga higala. Gikinahanglan ang dakong pagtuo aron makalahutay. (Mateo 10:36-38; 17:22) Sa usa ka kalibotan diin ang kinabag-ang katawhan nagsimba sa materyal nga bahandi ug dagsang ang pagkalimbongan, ang matuod nga Kristohanon kinahanglang bug-os nga mosalig kanunay kang Jehova nga Siya magpaluyo kaniya sa pagsunod sa matarong nga dalan. (Salmo 11:7; Hebreohanon 13:18) Sa usa ka kalibotan nga napunog imoralidad, gikinahanglan ang dakong determinasyon aron magpabiling hinlo ug putli. Ang mga Kristohanon nga masakit sagad pugson sa mga doktor ug mga nars sa paglapas sa balaod sa Diyos bahin sa pagkabalaan sa dugo; ila ganing gisuklan ang mga orden sa korte nga supak sa ilang pagtuo. (Buhat 15:28, 29; 1 Pedro 4:3, 4) Ug niining mga adlawa nga nagkadaghan ang walay trabaho, ang paglikay sa trabahong makakompromiso sa iyang integridad sa Diyos nagakalisod alang sa matuod nga Kristohanon.—Miqueas 4:3, 5.
38 Oo, ang kalibotan maoy malisod nga dapit alang niadtong walay marka sa mapintas nga mananap. Usa ka talagsaong pasundayag sa gahom ug panalangin ni Jehova nga ang mga nahibilin sa binhi sa babaye, ingon man ang kapin sa unom ka milyon sa dakong panon, padayong naghupot sa integridad bisan pa sa tanang pagpit-os sa paglapas sa mga balaod sa Diyos. (Pinadayag 7:9) Sa tibuok yuta, hinaot kitang tanan magkahiusa sa pagpadayon sa pagbayaw kang Jehova ug sa iyang matarong nga mga dalan, samtang kita nagdumili sa pagdawat sa marka sa mapintas nga mananap.—Salmo 34:1-3.
[Mga footnote]
a Alang sa dugang mga detalye, palihog tan-awa ang mga panid 165-79 sa librong Patalinghogi ang Tagna ni Daniel! nga gipatik sa mga Saksi ni Jehova.
b The Interpretation of St. John’s Revelation, ni R. C. H. Lenski, mga panid 390-1.
c Ang mga komentarista nag-ingon nga ang nasyonalismo sa pagkatinuod maoy usa ka relihiyon. Busa, ang mga tawong nasyonalistiko nagasimba gayod nianang bahin sa mapintas nga mananap nga gihawasan sa nasod nga ilang gipuy-an. Mahitungod sa nasyonalismo sa Tinipong Bansa, atong mabasa: “Ang nasyonalismo, nga giisip ingong usa ka relihiyon, adunay daghang kasamahan sa ubang dagkong relihiyosong mga sistema sa nangagi . . . Mahunahunaon ang moderno nga relihiyosong nasyonalista sa pagsalig sa iyang nasodnong diyos. Iyang gibati nga gikinahanglan niya ang Iyang gamhanang panabang. Iyang ginaila nga Siya ang tinubdan sa iyang kaugalingong kahingpitan ug kalipay. Siya nagpasakop Kaniya sa relihiyoso gayong diwa. . . . Ang nasod giisip nga walay kataposan, ug ang pagkamatay sa iyang maunongong mga anak nakadugang gayod sa iyang dumalayong kabantog ug himaya.”—Carlton J. F. Hayes, nga gikutlo sa panid 359 sa librong What Americans Believe and How They Worship, ni J. Paul Williams.
d Tan-awa, pananglitan, ang mga gula sa Ang Bantayanang Torre sa Septiyembre 1, 1971, panid 520 sa Iningles; Disyembre 15, 1974, panid 753; Disyembre 1, 1975, panid 722; Agosto 15, 1979, panid 19; Disyembre 15, 1979, panid 30; Nobyembre 15, 1980, panid 25.
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Hulagway sa panid 195]
Gitugotan kini sa paghatag ug gininhawa sa larawan sa mapintas nga mananap
