Kapitulo Siyete

Alaot ang Dili-Matinumanong Parasan!

Isaias 5:1-30

1, 2. Unsay gitanom sa usa nga “hinigugma,” apan sa unsang paagi nagpamatuod kini nga makapahigawad?

 “ALANG sa way-ikasaway nga katahom sa pinulongan ug kinalabwang kahanas sa epektibong komunikasyon, kining sambingaya halos walay makatupong.” Kana ang giingon sa usa ka komentarista sa Bibliya nga nagtumong sa unang mga bersikulo sa Isaias kapitulo 5. Labaw pa kay sa yanong usa ka buhat sa arte, ang mga pulong ni Isaias nagbatbat sa usa ka makapatandog nga hulagway sa mahigugmaong pag-atiman nga nabatonan ni Jehova alang sa iyang katawhan. Sa samang panahon, kining mga pulonga nagpasidaan kanato batok sa mga butang nga dili makapahimuot kaniya.

² Ang sambingay ni Isaias nagsugod: “Tugoti akong moawit, palihog, alang sa akong hinigugma ug usa ka awit bahin sa akong hinigugma mahitungod sa iyang parasan. Dihay usa ka parasan nga nabatonan sa akong hinigugma sa mabungahong kilid sa bungtod. Ug kini iyang gibugwal ug gikuhaan sa mga bato ug gitamnan ug piniling pula nga paras, ug gitukoran ug torre sa taliwala niini. Ug dihay pug-anan sa bino usab nga iyang gibangag diha niana. Ug iyang gilaoman nga kini mamungag mga ubas, hinunoa sa inanay kini namungag ihalas nga mga ubas.”—Isaias 5:1, 2; itandi ang Marcos 12:1.

Ang Pag-atiman sa Parasan

3, 4. Unsang mahigugmaong pag-atiman ang gihimo diha sa parasan?

³ Kon literal bang giawit o wala ni Isaias kining sambingaya ngadto sa iyang mga mamiminaw, tinong nakabihag kini sa  ilang pagtagad. Ang kadaghanan lagmit nasinati sa buluhaton sa pagtanom ug parasan, ug ang kabatbatan ni Isaias tin-aw ug realistiko. Sama sa mga magtatanom ug paras karong adlawa, ang tag-iyag parasan motanom, dili sa mga liso sa ubas, kondili sa usa ka ‘pinili,’ o taas-ug-kalidad, “pula nga paras”—usa ka pinutol o saha gikan sa laing paras. Nga haom, iyang itanom ang maong parasan “sa mabungahong kilid sa bungtod,” usa ka dapit diin molambo ang usa ka parasan.

⁴ Gikinahanglan ang kahago aron mobunga ang usa ka parasan. Si Isaias nagbatbat nga ang tag-iya ‘nagbugwal sa yuta ug gikuhaan kana sa mga bato’—laay, kapoy nga buluhaton! Lagmit migamit siyag dudagkong mga bato ‘sa pagtukod ug usa ka torre.’ Sa karaang mga panahon ang maong mga torre nagsilbing mga estahanan sa mga magbalantay nga nagbantay sa mga tanom batok sa mga kawatan ug sa mga hayop. a Dugang pa, siya naggamag usa ka paril nga bato nga maglinya sa mga terasa sa parasan. (Isaias 5:5) Kasagarang gihimo kana aron mapugngan ang pagkabanlas sa bililhong pangibabaw nga yuta.

5. Unsay angay nga gidahom sa tag-iya gikan sa iyang parasan, apan unsay iyang nakuha?

⁵ Kay naghago pag-ayo nga mapanalipdan ang iyang parasan, ang tag-iya magdahom gayod nga kana mobunga. Kay magdahom niana, magbangag siyag usa ka pug-anan. Apan natuman ba ang gilaoman nga ani? Wala, ang parasan namungag ihalas nga mga ubas.

Ang Parasan ug ang Tag-iya Niini

6, 7. (a) Kinsa ang tag-iya sa parasan, ug unsa ang parasan? (b) Unsang paghukom ang giawhag sa tag-iya?

⁶ Kinsa ang tag-iya, ug unsa ang parasan? Ang tag-iya sa parasan nagpunting sa mga tubag niining mga pangutanaha sa dihang siya mismo nagsulti: “Karon, Oh kamong mga molupyo sa Jerusalem ug kamong mga tawo sa Juda, palihog paghukom  tali kanako ug sa akong parasan. Unsa pa ang buhaton alang sa akong parasan nga wala pa nako mabuhat niini? Ngano man nga gilaoman ko nga kini mamungag ubas, hinunoa sa inanay kini namunga man ug ihalas nga mga ubas? Ug karon, palihog, tugoti nga akong ipahibalo kaninyo kon unsa ang akong buhaton sa akong parasan: Kuhaon ang koral nga tanom niini, ug kini pagasunogon hangtod maugdaw. Lumpagon ang paril nga bato niini, ug kini pagahimoon nga usa ka dapit nga yatakanan.”—Isaias 5:3-5.

⁷ Oo, si Jehova mao ang tag-iya sa parasan, ug siya nagbutang sa iyang kaugalingon, ingnon ta, diha sa usa ka hukmanan, nga nangayo nga ipakanaog ang paghukom tali kaniya ug sa iyang makapahigawad nga parasan. Nan, unsa ba ang parasan? Ang tag-iya nagpatugbaw: “Ang parasan ni Jehova sa mga panon mao ang  balay sa Israel, ug ang mga tawo sa Juda mao ang katanoman nga iyang gimahal.”—Isaias 5:7a.

8. Unsay kahulogan sa pagtawag ni Isaias kang Jehova nga “akong hinigugma”?

⁸ Si Isaias nagtawag kang Jehova, ang tag-iya sa parasan, “akong hinigugma.” (Isaias 5:1) Si Isaias makahisgot bahin sa Diyos sa maong masandurotong paagi tungod lang kay siya may suod nga relasyon uban Niya. (Itandi ang Job 29:4; Salmo 25:14.) Bisan pa niana, ang gugma sa manalagna alang sa Diyos dili sama ka lig-on sa gugmang gipakita sa Diyos alang sa iyang “parasan”—ang nasod nga iyang ‘gitanom.’—Itandi ang Exodo 15:17; Salmo 80:8, 9.

9. Giunsa pagtagad ni Jehova ang iyang nasod samag usa ka gimahal nga parasan?

⁹ Si Jehova ‘nagtanom’ sa iyang nasod diha sa yuta sa Canaan ug naghatag kanila sa iyang mga balaod ug mga lagda, nga nagsilbing usa ka paril sa pagpanalipod kanila gikan sa pagkadaldal sa kadaotan sa ubang mga nasod. (Exodo 19:5, 6; Salmo 147:19, 20; Efeso 2:14) Dugang pa, si Jehova naghatag kanilag mga maghuhukom, mga saserdote, ug mga propeta aron sa pagtudlo kanila. (2 Hari 17:13; Malaquias 2:7; Buhat 13:20) Sa dihang ang Israel nameligro sa militaryong pag-atake, si Jehova nagpatindog ug mga manluluwas. (Hebreohanon 11:32, 33) Nga may katarongan, si Jehova nangutana: “Unsa pa ang buhaton alang sa akong parasan nga wala pa nako mabuhat niini?”

Pag-ila sa Parasan sa Diyos Karong Adlawa

10. Unsang sambingay nga naglangkit sa usa ka parasan ang gihatag ni Jesus?

¹⁰ Mahimong diha sa hunahuna ni Jesus ang mga pulong ni Isaias sa gipahayag niya ang sambingay sa mamumuno nga mga magbabaol: “Dihay usa ka tawo, usa ka pangulo sa panimalay, nga nagtanom ug usa ka parasan ug nagkoral niini ug nagkalot ug pug-anag bino diha niini ug nagtarok ug tore, ug gipasaopan kini sa mga magbabaol, ug milangyaw.” Ikasubo, ang mga magbabaol nagluib sa tag-iya sa parasan, nga nagpatay pa sa iyang anak. Unya si Jesus nagpadayon sa pagpakita nga dili lamang literal nga Israel ang nalangkit niining sambingaya sa dihang  siya miingon: “Ang gingharian sa Diyos kuhaon gikan kaninyo [unodnong Israel] ug ihatag sa nasod nga magpatunghag mga bunga niini.”—Mateo 21:33-41, 43.

11. Unsang espirituwal nga parasan ang naglungtad sa unang siglo, apan unsay nahitabo sa pagkamatay sa mga apostoles?

¹¹ Ang maong bag-ong “nasod” mao “ang Israel sa Diyos”—usa ka espirituwal nga nasod sa dinihogang mga Kristohanon nga may katibuk-ang gidaghanon nga 144,000. (Galacia 6:16; 1 Pedro 2:9, 10; Pinadayag 7:3, 4) Gitandi ni Jesus ang maong mga tinun-an ngadto sa “mga sanga” sa “matuod nga paras,” nga mao, sa iyang kaugalingon. Natural lamang, kining mga sangaha gidahom nga mobunga. (Juan 15:1-5) Kinahanglang sila magpasundayag sa samag-Kristo nga mga hiyas ug makig-ambit sa buluhatong pagsangyaw ‘niining maayong balita sa Gingharian.’ (Mateo 24:14; Galacia 5:22, 23) Apan sukad gayod sa pagkamatay sa napulog-duha ka apostoles, ang kinabag-an niadtong nangangkong mga sanga sa “matuod nga paras” napamatud-ang mga mini—nga namungag ihalas nga mga ubas inay maayong mga bunga.—Mateo 13:24-30, 38, 39.

12. Sa unsang paagi ang mga pulong ni Isaias dayag nga nagsaway sa Kakristiyanohan, ug unsang pagtulon-an ang anaa niini alang sa matuod nga mga Kristohanon?

¹² Busa, ang dayag nga pagsaway ni Isaias sa Juda mapadapat karong adlawa sa Kakristiyanohan. Ang pagtuon sa iyang kasaysayan—iyang mga gubat, iyang mga krusada, iyang mga Inkwisisyon—nagpadayag kon unsa ka aslom ang iyang bunga! Bisan pa niana, ang matuod nga parasan sa dinihogang mga Kristohanon ug ang ilang “dakong panon” nga mga kauban kinahanglang mamati usab sa mga pulong ni Isaias. (Pinadayag 7:9) Aron sila makapahimuot sa tag-iya sa parasan, kinahanglan sila, sa tinagsatagsa ug ingong usa ka grupo, mamunga ug mga bunga nga kahimut-anan kaniya.

“Ihalas nga mga Ubas”

13. Unsay himoon ni Jehova sa iyang parasan tungod sa pagbunga niinig daotang bunga?

¹³ Kay naghago ug maayo sa pag-alima ug pagbaol sa iyang parasan,  si Jehova angay nga magdahom nga kini mahimong “usa ka parasan sa nagabula nga bino!” (Isaias 27:2) Ugaling, inay mobungag mapuslan nga bunga, kini namungag “ihalas nga mga ubas,” sa literal “baho nga mga butang” o “dunot (daot) nga mga bunga.” (Isaias 5:2; potnot; Jeremias 2:21) Busa, si Jehova nagpahayag nga kuhaon niya ang iyang salipod nga “koral nga tanom” gikan sa palibot sa nasod. Ang nasod ‘igabutang ingong usa ka butang nga gilaglag’ ug makaagom sa pagkabiniyaan ug sa hulaw. (Basaha ang Isaias 5:6.) Si Moises nagpasidaan nga makaagom sila nianang mga butanga kon dili sila mosunod sa Balaod sa Diyos.—Deuteronomio 11:17; 28:63, 64; 29:22, 23.

14. Unsang bunga ang gidahom ni Jehova sa iyang nasod, apan unsa hinuoy gipamunga niini?

¹⁴ Ang Diyos nagdahom nga ang nasod mobungag maayong mga bunga. Ang katalirongan ni Isaias nga si Miqueas nagpahayag: “Unsa ba ang gipangayo ni Jehova kanimo kondili ang pagbuhat sa hustisya ug ang paghigugma sa kalulot ug ang paglakaw nga makasaranganon uban sa imong Diyos?” (Miqueas 6:8; Zacarias 7:9) Bisan pa niana, ang nasod napakyas sa pagsunod sa awhag ni Jehova. “[Ang Diyos] padayong naglaom alang sa paghukom, apan, tan-awa! ang paglapas sa balaod; alang sa pagkamatarong, apan, tan-awa! usa ka pagtuaw.” (Isaias 5:7b) Si Moises mitagna nga ang dili-matinumanong nasod mamungag makahilong mga ubas gikan sa “paras sa Sodoma.” (Deuteronomio 32:32) Nan, lagmit nga ang seksuwal nga imoralidad, lakip ang homoseksuwalidad, maoy bahin sa ilang pagbiya sa Balaod sa Diyos. (Levitico 18:22) Ang pamulong nga “paglapas sa balaod” mahubad usab nga “pagbubo ug dugo.” Ang maong mabangisong pagtratar walay duhaduhang misangpot sa “usa ka pagtuaw” gikan sa mga dinagmalan—usa ka pagtuaw nga nakaabot sa mga igdulongog sa Magtatanom sa parasan.—Itandi ang Job 34:28.

15, 16. Sa unsang paagi ang matuod nga mga Kristohanon makalikay sa pagbunga ug daotang mga bunga nga gibunga sa Israel?

¹⁵ Si Jehova nga Diyos “nahigugma sa pagkamatarong ug sa hustisya.” (Salmo 33:5) Iyang gisugo ang mga Hudiyo: “Dili gayod  kamo magbuhat ug inhustisya sa paghukom. Dili ka magpihigpihig sa timawa, ug dili mo palabihon ang dakong tawo. Kinahanglan nga imong hukman ang imong isigkatawo uban ang hustisya.” (Levitico 19:15) Busa likayan gayod nato ang pagkamay-pinalabi sa atong mga pagpakiglabot sa usag usa, nga dili gayod tugotan ang mga butang nga sama sa rasa, panuigon, bahandi, o kakabos nga mag-impluwensiya sa atong paghukom sa mga tawo. (Santiago 2:1-4) Hinungdanon ilabina nga kadtong nag-alagad diha sa mga katungdanan sa pagkamagtatan-aw ‘dili magabuhat sumala sa kiling nga madapigdapigon,’ nga sa tanang panahon magtinguha nga pamatian ang duha ka kiliran sa usa ka butang sa dili pa mohimog paghukom.—1 Timoteo 5:21; Proverbio 18:13.

¹⁶ Dugang pa, sayon sa mga Kristohanong nagkinabuhi sa malapasong kalibotan nga makaugmad ug negatibo o rebelyosong tinamdan bahin sa diyosnong mga sukdanan. Apan ang matuod nga mga Kristohanon kinahanglang “andam mosunod” sa mga balaod sa Diyos. (Santiago 3:17) Bisan pa sa seksuwal nga imoralidad ug kabangisan sa “karong tuman-kadaotan nga sistema sa mga butang,” sila kinahanglang ‘padayong nagbantay pag-ayo nga ang ilang paglakaw dili ingon sa dili-maalamon kundili ingon sa maalamon nga mga tawo.’ (Galacia 1:4; Efeso 5:15) Gusto nilang molikay sa matinugotong mga panglantaw bahin sa sekso, ug kon motungha ang mga kasungian, angay nilang husayon kini nga wala ang “kasuko ug kapungot ug sininggitay ug maabusohong sinultihan.” (Efeso 4:31) Pinaagi sa pag-ugmad sa pagkamatarong, ang matuod nga mga Kristohanon magdalag kadungganan sa Diyos ug makaangkon sa iyang pag-uyon.

Ang Balos sa Kadalo

17. Unsang daotang panggawi ang dayag nga gisaway diha sa unang kaalaotan sumala ni Isaias?

¹⁷ Sa Isa 5 bersikulo 8, si Isaias wala na magkutlo sa mga pulong ni Jehova. Sa pagsaway sa dayag sa pipila sa “ihalas nga mga ubas” nga gipamunga sa Juda, sa personal iyang gipahayag ang una sa unom ka kaalaotan: “Alaot ang mga nagdugtong sa balay ug  balay, ug kadtong nanagsumpay sa uma ug uma hangtod nga wala nay luna ug kamo gipapuyo na lamang sa taliwala sa yuta! Sa akong mga igdulungog si Jehova sa mga panon nanumpa nga daghang balay, bisan tuod dagko ug maayo, mahimo gayong tumong sa kahingangha, walay molupyo. Kay bisan ang mga upat ka ektarya nga parasan mopatungha lamang ug usa ka bath, ug bisan ang usa ka homer sa binhi mopatungha lamang ug usa ka epa.”—Isaias 5:8-10.

18, 19. Sa unsang paagi wala tagda sa mga katalirongan ni Isaias ang mga balaod ni Jehova mahitungod sa propiedad, ug unsay resulta alang kanila?

¹⁸ Sa karaang Israel ang tanang yuta sa panguna gipanag-iya ni Jehova. Ang matag pamilya adunay hinatag-sa-Diyos nga panulondon, nga mahimo nilang paabangan o pahulaman apan dili ibaligya “hangtod sa kahangtoran.” (Levitico 25:23) Kining balaora nagsanta sa mga pag-abusar, sama sa mga monopoliya sa propiedad real. Kini nanalipod usab sa mga pamilya sa pagkaunlod ngadto sa tumang kakabos. Ugaling, ang pipila sa Juda sa kadalo naglapas sa mga balaod sa Diyos mahitungod sa propiedad. Si Miqueas misulat: “Gitinguha nila ang kaumahan ug gisakmit kini; ang mga balay usab, ug giagaw kini; ug gilimbongan nila ang usa ka tawong lig-on ug lawas ug ang iyang panimalay, ang usa ka tawo ug ang iyang panulondon.” (Miqueas 2:2) Apan ang Proverbio 20:21 nagpasidaan: “Ang usa ka panulondon makuha pinaagig kadalo sa sinugdan, apan ang kaugmaon niini dili panalanginan.”

¹⁹ Si Jehova nagsaad sa pagkuha gikan niining mga dalo sa ilang bahanding naangkon sa dili-matarong nga paagi. Ang mga balay nga ilang giagaw mahimong “walay molupyo.” Ang mga yutang ilang giilog mobunga ug tipik lamang sa ilang katakos. Kon sa unsang paagi ug kanus-a matuman sa tukma kining maong tunglo wala ipahayag. Lagmit kini nagtumong, labing menos sa bahin, ngadto sa mga kahimtang nga ipahinabo sa umaabot nga pagkadestiyero sa Babilonya.—Isaias 27:10.

20. Sa unsang paagi ang mga Kristohanon karong adlawa makalikay sa pagsundog sa dalo nga tinamdan nga gipadayag sa pipila sa Israel?

²⁰ Ang mga Kristohanon karong adlawa kinahanglang magdumot  sa dili-matagbaw nga kadalo sama niadtong gipasundayag sa pipila ka Israelinhon niadtong panahona. (Proverbio 27:20) Kon ang materyal nga mga butang isipon nga labihan ka hinungdanon, sayon nga madaldal sa way-prinsipyong mga paagi sa pagpanapi. Ang usa daling malit-agan sa kuwestiyonableng mga transaksiyon sa negosyo o dili-matinud-anong daling-madato nga mga laraw. “Siya nga nagadali sa pagbaton ug mga bahandi dili magpabiling inosente.” (Proverbio 28:20) Nan, pagkahinungdanon nga magmatagbawon kita sa kon unsay atong nabatonan!—1 Timoteo 6:8.

Ang Lit-ag sa Kuwestiyonableng Kalingawan

21. Unsang mga salaa ang dayag nga gisaway diha sa ikaduhang kaalaotan sumala ni Isaias?

²¹ Sunod miabot ang ikaduhang kaalaotan sumala ni Isaias: “Alaot kadtong mobangon ug sayo sa buntag aron sila mangita lamang ug makahubog nga ilimnon, nga magpabilin hangtod sa lalom nga kagabhion mao nga ang bino magapainit kanila! Ug aduna gayoy alpa ug kinuldasan nga tulonggon, tamborin ug plawta, ug bino sa ilang mga kombira; apan ang kalihokan ni Jehova wala nila tan-awa, ug ang mga buhat sa iyang mga kamot wala nila makita.”—Isaias 5:11, 12.

22. Unsang kakulang sa pagpugong ang gipadayag sa Israel, ug unsay resulta alang sa nasod?

²² Si Jehova mao ‘ang malipayong Diyos’ ug dili maghikaw sa iyang mga alagad sa makataronganong kalingawan. (1 Timoteo 1:11) Bisan pa niana, kining mga matinguhaon-ug-kalingawan naghingapin gayod! “Sila nga nagahubog sagad mangahubog sa gabii,” matod sa Bibliya. (1 Tesalonica 5:7) Apan ang mga tighudyaka sa tagna magsugod sa ilang paghuboghubog sa pagbanagbanag sa adlaw ug magpadayon sa pag-inom hangtod sa kagabhion! Sila nagagawi nga samag ang Diyos wala maglungtad, nga samag siya dili maningil kanila tungod sa ilang mga buhat. Si Isaias nagtagnag mangiob nga palaaboton alang sa maong mga tawo. “Ang akong katawhan madestiyero gayod tungod sa kakulang sa kahibalo; ug ang ilang himaya maoy gipanggutom nga mga tawo, ug ang ilang panon sa katawhan mag-uga sa  kauhaw.” (Isaias 5:13) Tungod sa pagdumili sa paggawi sumala sa matuod nga kahibalo, ang katawhang may pakigsaad sa Diyos—ang hataas ug ang ubos—manaog ngadto sa Sheol.—Basaha ang Isaias 5:14-17.

23, 24. Unsang pagkamapugnganon ug pagkamakasaranganon ang giawhag nga ipadayag sa mga Kristohanon?

²³ Ang “mga hudyaka,” o “mapatuyangong mga parti,” usa usab ka suliran taliwala sa pipila ka Kristohanon sa unang siglo. (Galacia 5:21, Byington; 2 Pedro 2:13) Busa dili katingad-an nga ang pipila ka nagpahinungod nga mga Kristohanon karong adlawa nagpakitag dili-maayong paghukom kon bahin na sa sosyal nga mga tapoktapok. Ang pahutak nga pag-inom ug alkoholikong mga ilimnon nagpahinabo sa pipila nga mahimong sabaan ug samokan. (Proverbio 20:1) Anaa pa kadtong nagagawing imoral tungod sa epekto sa hinobrang alkoholikong ilimnon, ug ang pipila ka tapoktapok gitugotang magpadayon sa halos tibuok gabii, nga nagbalda sa Kristohanong mga kalihokan pagkaugma.

²⁴ Ang timbang nga mga Kristohanon, hinunoa, mamungag diyosnong bunga ug magmapugnganon ug makasaranganon sa ilang pagpilig kalingawan. Sila nagsunod sa tambag ni Pablo nga hikaplagan diha sa Roma 13:13: “Ingon sa maadlaw kita maglakaw nga may kahapsay, dili sa hudyaka ug paghuboghubog.”

Pagdumot sa Sala ug Paghigugma sa Kamatuoran

25, 26. Unsang daotang panghunahuna sa mga Israelinhon ang giyagyag ni Isaias diha sa iyang ikatulo ug ikaupat nga kaalaotan?

²⁵ Pamatia karon ang ikatulo ug ikaupat nga mga kaalaotan sumala ni Isaias: “Alaot kadtong mga nagabutad sa kasaypanan pinaagig mga pisi sa kabakakan, ug sa sala samag pinaagig mga pisi sa karomata; kadtong nagaingon: ‘Ipadali ang iyang buhat; apuraha gayod kini, aron among makita kini; ug paduola ug paanhia ang pagtambag sa Balaang Usa sa Israel, aron among mahibaloan kini!’ Alaot kadtong nagaingon nga ang maayo maoy daotan ug ang daotan maoy maayo, kadtong nagabutang sa kangitngit nga ilis sa kahayag ug sa kahayag nga ilis sa kangitngit, kadtong nagabutang sa pait nga ilis sa matam-is ug sa matam-is nga ilis sa pait!”—Isaias 5:18-20.

 ²⁶ Pagkatin-aw ang hulagway nga gibatbat niini sa mga nagbatasan sa sala! Sila nalanggikit sa sala sa paaging ang kargahanang mga hayop nahigot sa mga karomata. Ang maong mga makasasala dili mahadlok sa umaabot nga adlaw sa paghukom. Sa mabiaybiayon sila moingon: “Ipadali [ang buhat sa Diyos]!” Inay mosunod sa Balaod sa Diyos, tuison nila ang mga butang, nga magpahayag nga “ang maayo maoy daotan ug ang daotan maoy maayo.”—Itandi ang Jeremias 6:15; 2 Pedro 3:3-7.

27. Sa unsang paagi makalikay ang mga Kristohanon karong adlawa sa tinamdan nga sama sa iya sa mga Israelinhon?

²⁷ Ang mga Kristohanon karong adlawa kinahanglang molikay gayod sa maong tinamdan. Pananglitan, dili sila mosagop sa panglantaw sa kalibotan bahin sa pakighilawas ug homoseksuwalidad ingong dalawaton. (Efeso 4:18, 19) Tinuod, ang usa ka Kristohanon tingali ‘mihimo ug sayop nga lakang’ nga misangpot sa pagbuhat sa usa ka seryosong sala. (Galacia 6:1) Ang mga ansiyano  sa kongregasyon andam motabang niadtong napukan ug nagkinahanglag tabang. (Santiago 5:14, 15) Uban sa tabang sa mga pag-ampo ug binase-sa-Bibliyang tambag, ang espirituwal nga pagkaayo posible. Kon dili man, adunay kapeligrohan sa pagkahimong “ulipon sa sala.” (Juan 8:34) Inay biaybiayon ang Diyos ug mawad-an sa kaamgohan sa umaabot nga adlaw sa paghukom, ang mga Kristohanon manlimbasog nga magpabiling “walay buling ug walay lama” sa atubangan ni Jehova.—2 Pedro 3:14; Galacia 6:7, 8.

28. Unsang mga salaa ang dayag nga gisaway sa kataposang mga kaalaotan sumala ni Isaias, ug sa unsang paagi malikayan sa mga Kristohanon karong adlawa ang maong mga sala?

²⁸ Nahiangay, si Isaias nagdugang niining kataposang mga kaalaotan: “Alaot kadtong mga maalamon sa ilang kaugalingong mga mata ug mga masinaboton bisan atubangan sa ilang kaugalingong mga nawong! Alaot kadtong mga kusog manginom ug bino, ug ang mga tawong may kusog sa pagsagol ug makahubog nga ilimnon, kadtong nagpahayag nga matarong sa usa nga daotan tungod sa hiphip, ug nagkuha bisan sa pagkamatarong sa usa nga matarong gikan kaniya!” (Isaias 5:21-23) Kining mga pulonga lagmit gipahayag ngadto niadtong nag-alagad nga mga maghuhukom sa yuta. Ang mga ansiyano sa kongregasyon karong adlawa maglikay nga mopatim-aw nga “maalamon sa ilang kaugalingong mga mata.” Mapaubsanon silang modawat ug tambag gikan sa kaubang mga ansiyano ug mosunod gayod sa mga instruksiyon sa organisasyon. (Proverbio 1:5; 1 Corinto 14:33) Sila makasaranganon sa ilang pag-inom ug alkoholikong mga ilimnon, nga dili gayod moinom una mohimo sa mga kaakohan diha sa kongregasyon. (Oseas 4:11) Ang mga ansiyano maglikay usab bisan sa paghatag sa impresyong nagpakitag pagpalabi. (Santiago 2:9) Pagkalahi nila sa klero sa Kakristiyanohan! Daghan kanila ang magtabontabon sa impluwensiyado ug sapian nga mga makasasala sa ilang taliwala, nga laktod sukwahi sa mga pasidaan ni apostol Pablo sa Roma 1:18, 26, 27; 1 Corinto 6:9, 10; ug Efeso 5:3-5.

29. Unsang makatalagmanong kataposan ang nagpaabot sa Israelinhong parasan ni Jehova?

²⁹ Si Isaias nagtapos sa maong matagnaong mensahe pinaagi  sa pagbatbat sa makatalagmanong kataposan alang niadtong “nagsalikway sa balaod ni Jehova” ug napakyas sa pagbungag matarong nga bunga. (Isaias 5:24, 25; Oseas 9:16; Malaquias 4:1) Siya nagpahayag: “[Si Jehova] nagpatindog ug usa ka timaan alang sa usa ka dakong nasod sa halayo, ug siya nagtaghoy niini sa kinatumyan sa yuta; ug, tan-awa! sa madali kini matuling moabot.”—Isaias 5:26; Deuteronomio 28:49; Jeremias 5:15.

30. Kinsay motigom sa “usa ka dakong nasod” batok sa katawhan ni Jehova, ug unsay sangpotanan?

³⁰ Sa karaang mga panahon ang usa ka tukon diha sa usa ka hataas nga dapit magsilbing “usa ka timaan,” o dapit nga pagatigoman, sa mga tawo o kasundalohan. (Itandi ang Isaias 18:3; Jeremias 51:27.) Karon si Jehova mismo magtigom niining wala-nganling “dakong nasod” aron ipatuman ang iyang paghukom. b Siya ‘motaghoy niini,’ nga mao, magdani sa iyang pagtagad nganha sa iyang masupilong katawhan ingong usa ka tumong nga angayng bihagon. Ang propeta dayon nagbatbat sa matulin ug makalilisang nga pag-atake sa maong samag-leyon nga mga magpupukan nga “mohawid sa tukbonon,” nga mao, ang nasod sa Diyos, “ug dad-on kini nga luwas sa halayo” ngadto sa pagkabinihag. (Basaha ang Isaias 5:27-30a.) Ug pagkamakapasubong resulta alang sa yuta sa katawhan ni Jehova! “Ang usa mosud-ong gayod sa yuta, ug, tan-awa! adunay makapasakit nga kangitngit; ug bisan ang kahayag mingitngit tungod sa mga pagtulo nganha niana.”—Isaias 5:30b.

31. Sa unsang paagi ang matuod nga mga Kristohanon makalikay nga makaagom sa silot nga ipahamtang diha sa Israelinhong parasan ni Jehova?

³¹ Oo, ang parasan nga mahigugmaon kaayong gitanom sa Diyos napamatud-ang walay bunga—angay lamang sa kalaglagan. Pagkakusganong pagtulon-an ang mga pulong ni Isaias alang sa tanan nga nag-alagad kang Jehova karong adlawa! Hinaot sila manlimbasog sa pagbunga lamang ug matarong nga bunga, sa kadayegan ni Jehova ug sa ilang kaugalingong kaluwasan!

[Mga footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Hulagway sa panid 83]

Ang usa ka makasasala nalanggikit sa sala sama sa kargahanang hayop nga nahigot sa karomata

 [Tibuok-panid nga hulagway sa panid 85]