Ang Saad Bahin sa Usa ka Prinsipe sa Pakigdait
Kapitulo Diyes
Ang Saad Bahin sa Usa ka Prinsipe sa Pakigdait
1. Unsay nasinati sa katawhan sukad sa panahon ni Cain?
MGA unom ka libo ka tuig kanhi, natawo ang unang tawhanong bata. Cain ang iyang ngalan, ug espesyal kaayo ang iyang pagkatawo. Ang iyang mga ginikanan, mga manulonda, bisan ang Maglalalang wala makakita ug tawhanong bata sa nangagi. Ang maong bag-ong natawong masuso makahatag untag paglaom sa hinukman nga tawhanong banay. Pagkamakapahigawad sa dihang, sa pagkadako na niya, nahimo siyang mamumuno! (1 Juan 3:12) Sukad niadto nasaksihan sa katawhan ang di-maihap nga laing mga pagbuno. Ang mga tawo, kay nakiling sa pagbuhat ug daotan, walay pakigdait sa usag usa o sa Diyos.—Genesis 6:5; Isaias 48:22.
2, 3. Unsang mga kalaoman ang gibuksan ni Jesu-Kristo, ug unsay atong buhaton aron madawat ang maong mga panalangin?
2 Mga upat ka milenyo human sa pagkatawo ni Cain, natawo ang laing bata. Jesus ang iyang ngalan, ug ang iyang pagkatawo espesyal usab kaayo. Siya natawo gikan sa usa ka ulay nga babaye, pinaagi sa gahom sa balaang espiritu—ang bugtong ingon nga pagkatawo sa kasaysayan. Panahon sa iyang pagkatawo, usa ka panon sa malipayong mga manulonda miawit sa mga pagdayeg ngadto sa Diyos, nga nag-ingon: “Himaya ngadto sa Diyos sa kahitas-an, ug nganha sa yuta pakigdait taliwala sa mga tawong maayog kabubut-on.” (Lucas 2:13, 14) Halayo sa pagkamamumuno, gibuksan ni Jesus ang dalan aron ang mga tawo makigdait uban sa Diyos ug makaangkon sa walay-kataposang kinabuhi.—Juan 3:16; 1 Corinto 15:55.
3 Si Isaias mitagna nga si Jesus tawgon nga “Prinsipe sa Pakigdait.” (Isaias 9:6) Gitanyag niya ang iyang kinabuhi alang sa katawhan, sa ingon maposible ang kapasayloan sa mga sala. (Isaias 53:11) Karong adlawa, ang pakigdait uban sa Diyos ug ang kapasayloan sa mga sala makab-ot pinasukad sa pagtuo kang Jesu-Kristo. Apan ang maong mga panalangin dili motungha sa kaugalingon. (Colosas 1:21-23) Kadtong matinguhaon niana kinahanglang makakat-on nga magmasinugtanon kang Jehova nga Diyos. (1 Pedro 3:11; itandi ang Hebreohanon 5:8, 9.) Sa adlaw ni Isaias, ang Israel ug Juda nagbuhat sa kaatbang gayod.
Pagdangop Ngadto sa mga Demonyo
4, 5. Unsa ang kahimtang sa mga kahikayan sa adlaw ni Isaias, ug kinsay gidangpan sa pipila?
4 Tungod sa ilang pagkadili-masinugtanon, ang mga katalirongan ni Isaias nahiagom sa daotang moral nga kahimtang, sa tinuod nga gahong sa espirituwal nga kangitngitan. Bisan ang habagatang gingharian sa Juda, ang dapit sa templo sa Diyos, walay kalinaw. Ingong sangpotanan sa ilang pagkadili-matinumanon, ang katawhan sa Juda nameligrong sulongon sa mga Asiryanhon, ug ang lisod nga kapanahonan diha sa unahan. Kang kinsa ba sila modangop alang sa tabang? Ikasubo, ang daghan midangop kang Satanas, dili kang Jehova. Wala, wala sila mosangpit sa ngalan ni Satanas diha sa pangaliya. Hinunoa, sama kang Haring Saul sa kakaraanan, migamit sila sa espiritismo, nga nangitag mga sulbad sa ilang mga suliran pinaagi sa pagsulay pagpakigsulti sa mga patay.—1 Samuel 28:1-20.
5 Ang pipila nagpasiugda pa niining buhata. Gipunting ni Isaias ang maong apostasya sa dihang siya nag-ingon: “Kon sila magaingon kaninyo: ‘Sangpit sa mga espiritista o kanilang adunay espiritu sa pagpanagna nga nagyamyam ug nagyagubyob,’ dili ba ngadto man sa ilang Diyos nga ang bisan kinsang katawhan angayng mosangpit? Angay bang adunay pagsangpit sa mga patay alang sa mga buhi?” (Isaias 8:19) Ang mga espiritista mahimong maglansis sa mga tawo, nga “nagyamyam ug nagyagubyob.” Ang maong mga tinuyong tingog, nga gipasangil ngadto sa mga espiritu sa mga patay, mamaniobra pinaagig bentriloquismo sa usa ka espiritista nga buhi. Hinuon, usahay ang mga demonyo tingali malangkit sa laktod ug magpakaaron-ingnon nga ang namatay, sumala sa lagmit nahitabo sa dihang si Saul nagpakisusi sa barangan sa Endor.—1 Samuel 28:8-19.
6. Nganong ang mga Israelinhon nga midangop sa espiritismo ang ilabinang mabasol?
6 Kining tanan nagkahitabo sa Juda bisan pag gidili ni Jehova ang buhat sa espiritismo. Ubos sa Moisesnong Balaod, kini usa ka sala nga takos sa kamatayon. (Levitico 19:31; 20:6, 27; Deuteronomio 18:9-12) Nganong ang katawhan nga linaing gipanag-iya ni Jehova mobuhat nianang bug-at nga sala? Kay sila mitalikod sa Balaod ug tambag ni Jehova ug nahimong ‘tig-a tungod sa malimbongong gahom sa sala.’ (Hebreohanon 3:13) “Ang ilang kasingkasing wala nay pagbati sama sa tambok,” ug sila nahilayo na sa ilang Diyos.—Salmo 119:70. a
7. Sa unsang paagi ang daghan karon nagsundog sa mga Israelinhon sa adlaw ni Isaias, ug unsay umaabot niana nila kon sila dili maghinulsol?
7 Lagmit sila nangatarongan, ‘Unsay pulos sa Balaod ni Jehova sa dihang nag-atubang kita sa umaabot nga pag-atake sa mga Asiryanhon?’ Gusto nila ang dali ug sayon nga kasulbaran sa ilang suliran ug dili gustong magpaabot nga tumanon ni Jehova ang iyang kabubut-on. Sa atong adlaw usab, daghan ang dili magtagad sa balaod ni Jehova ug mangita sa mga espiritista, mokonsultag mga horoskopyo, ug modangop sa ubang mga matang sa okultismo aron pagsulbad sa ilang mga suliran. Ugaling lang, nga ang mga buhi mangita ug mga tubag gikan sa mga patay maoy kataw-anan karong adlawa sama ra niadtong panahona. Ang umaabot ni bisan kinsa nga sa pagkadili-mahinulsolon nagbuhat nianang mga butanga maoy uban sa “mga mamumuno ug mga makihilawason ug . . . mga tigsimbag idolo ug ang tanang mga bakakon.” Sila dili makalaom sa umaabot nga kinabuhi.—Pinadayag 21:8.
‘Balaod ug Pamatuod’ sa Diyos
8. Unsa ang “balaod” ug ang “pamatuod” nga angay natong dangpan karong adlawa alang sa pagtultol?
8 Ang balaod ni Jehova nga nagdili sa espiritismo, uban sa iyang laing mga sugo, wala itago diha sa Juda. Gipreserbar kini ingong sinulat. Karong adlawa ang iyang Pulong mabatonan diha sa bug-os sinulat nga dagway. Kini mao ang Bibliya, nga naglakip dili lamang sa usa ka kahugpongan sa balaang mga balaod ug mga lagda kondili maoy usa usab ka asoy sa mga pagpakiglabot sa Diyos uban sa iyang katawhan. Ang maong asoy sa Bibliya sa mga pagpakiglabot ni Jehova nahimong usa ka pamatuod, o testimonya, nga nagtudlo kanato bahin sa kinaiyahan ug mga hiyas ni Jehova. Inay mokonsulta sa mga patay, asa angayng modangop ang mga Israelinhon alang sa pagtultol? Si Isaias nagtubag: “Ngadto sa balaod ug ngadto sa pamatuod!” (Isaias 8:20a) Oo, kadtong nagtinguhag tinuod nga kalamdagan angayng modangop sa sinulat nga Pulong sa Diyos.
9. Ang panalagsang pagkutlo sa Bibliya aduna bay bili alang sa di-mahinulsolong mga makasasala?
9 Ang pipila ka Israelinhon nga naghimo sa espiritismo basin nangangkon nga nagtahod sa sinulat nga Pulong sa Diyos. Apan kanang mga pangangkona way-pulos ug sinalingkapaw. Si Isaias nag-ingon: “Piho nga sila magpadayon pagsulti kon unsay sumala niini nga pahayag nga walay mabatonang kahayag sa banagbanag.” (Isaias 8:20b) Unsang pahayaga ang gitumong dinhi ni Isaias? Tingali sa pahayag: “Ngadto sa balaod ug ngadto sa pamatuod!” Mahimong ang pipila ka apostatang mga Israelinhon nagtumong sa Pulong sa Diyos, sama ra nga ang mga apostata ug uban pa karong adlawa tingali mokutlo sa Kasulatan. Apan kini maoy mga pulong lamang. Ang pagkutlo sa Kasulatan dili mosangpot sa bisan unsang “kahayag sa banagbanag,” o kalamdagan gikan kang Jehova, kon dili kini ubanan sa pagbuhat sa kabubut-on ni Jehova ug paglikay sa mahugawng mga buhat. b
“Usa ka Kagutmanan, Dili sa Tinapay”
10. Sa unsang paagi ang katawhan sa Juda nag-antos tungod sa pagsalikway kang Jehova?
10 Ang pagkadili-masinugtanon kang Jehova mosangpot sa kangitngitan sa panghunahuna. (Efeso 4:17, 18) Sa espirituwal nga diwa, ang katawhan sa Juda nahimong buta, nga walay pagsabot. (1 Corinto 2:14) Si Isaias nagbatbat sa ilang kahimtang: “Ang matag usa tinong molatas sa yuta nga pit-os ug gigutom.” (Isaias 8:21a) Tungod sa pagkadili-matinumanon sa nasod—ilabina sa panahon sa pagmando ni Haring Ahaz—gihulga ang paglahutay sa Juda ingong usa ka independenteng gingharian. Ang nasod gilibotan ug mga kaaway. Giatake sa Asiryanhong kasundalohan ang sunodsunod nga siyudad sa Juda. Gilaglag sa kaaway ang mabungahong yuta, nga nakapanihit sa pagkaon. Daghan ang “pit-os ug gigutom.” Apan ang laing matang sa kagutmanan nagsakit usab sa yuta. Pipila ka dekada nga sayosayo si Amos mitagna: “‘Tan-awa! Ang mga adlaw moabot,’ mao ang giingon sa Soberanong Ginoong Jehova, ‘ug akong padad-an ug kagutmanan ang yuta, usa ka kagutmanan, dili sa tinapay, ug usa ka kauhaw, dili sa tubig, apan sa pagpatalinghog sa mga pulong ni Jehova.’” (Amos 8:11) Ang Juda sa maong panahon nag-antos nianang espirituwal nga kagutmanan!
11. Makakat-on ba ang Juda ug leksiyon gikan sa disiplina nga iyang nadawat?
11 Makakat-on ba ang Juda sa leksiyon niini ug mobalik kang Jehova? Ang katawhan ba niini motalikod sa espiritismo ug pagsimbag idolo ug mobalik “ngadto sa balaod ug ngadto sa pamatuod”? Nakita daan ni Jehova ang ilang sanong: “Mahitabo nga tungod kay siya gigutom ug nasuko, siya gayod manghimaraot sa iyang hari ug sa iyang Diyos ug tinong mosud-ong pataas.” (Isaias 8:21b) Oo, daghan ang mobasol sa ilang tawhanong hari tungod sa pagdala kanila nganha nianang kahimtanga. Ang uban sa kabuang mobasol pa kang Jehova sa ilang mga katalagman! (Itandi ang Jeremias 44:15-18.) Karong adlawa, daghan ang mosanong sa susamang paagi, nga mobasol sa Diyos sa mga trahedyang gipahinabo sa tawhanong pagkadaotan.
12. (a) Ang pagtalikod sa Diyos misangpot sa unsa alang sa Juda? (b) Unsang hinungdanong mga pangutana ang gipatungha?
12 Ang pagpanghimaraot ba sa Diyos magdalag kalinaw alang sa mga molupyo sa Juda? Dili. Si Isaias nagtagna: “Siya motan-aw sa yuta, ug, tan-awa! kasakit ug kangitngitan, kadulom, lisod nga mga panahon ug kangiob nga walay kahayag.” (Isaias 8:22) Human iyahat ang ilang mga mata ngadto sa langit sa pagbasol sa Diyos, sila mitan-awg balik sa yuta, balik ngadto sa ilang way-paglaom nga palaaboton. Ang ilang pagtalikod sa Diyos misangpot sa katalagman. (Proverbio 19:3) Apan, komosta ang mga saad nga gihimo sa Diyos ngadto kang Abraham, Isaac, ug Jacob? (Genesis 22:15-18; 28:14, 15) Dili ba makatuman si Jehova? Ang mga Asiryanhon ba o ubang militaryong gahom magtapos sa harianong banay nga gisaad kang Juda ug David? (Genesis 49:8-10; 2 Samuel 7:11-16) Ang mga Israelinhon kaha sa walay kataposan hinukman nga makaagom sa kangitngitan?
Usa ka Yuta nga ‘Gitamay’
13. Unsa ang “Galilea sa mga nasod,” ug sa unsang paagi kini ‘gitamay’?
13 Si Isaias karon nagpasabot sa usa sa daotang mga katalagman nga midangat sa mga kaliwat ni Abraham: “Ang kadulom dili mahisama sa dihang ang yuta may kapit-os, sama sa kanhing panahon sa dihang ang usa nagtamay sa yuta sa Zabulon ug sa yuta sa Neptali ug sa dihang sa ulahing panahon ang usa nagpahinabo niini nga mapasidunggan—ang dalan duol sa dagat, sa rehiyon sa Jordan, ang Galilea sa mga nasod.” (Isaias 9:1) Ang Galilea maoy usa ka teritoryo sa amihanang gingharian sa Israel. Sa tagna ni Isaias kini naglakip sa “yuta sa Zabulon ug sa yuta sa Neptali” ug usab sa “dalan duol sa dagat,” usa ka karaang dalan nga nag-ubay sa Dagat sa Galilea ug mosangko sa Dagat sa Mediteranyo. Sa adlaw ni Isaias, ang rehiyon gitawag ug “Galilea sa mga nasod,” lagmit tungod kay daghan sa mga siyudad niini gipuy-an man ug mga di-Israelinhon. c Sa unsang paagi kining yutaa ‘gitamay’? Ang paganong mga Asiryanhon nagbihag niana, nagdala sa mga Israelinhon ngadto sa pagkadestiyero, ug gipapuy-an ug mga pagano ang tibuok nga rehiyon, nga dili mga kaliwat ni Abraham. Busa ang napulog-tribo nga amihanang gingharian nahanaw sa kasaysayan ingong usa ka lahi nga nasod!—2 Hari 17:5, 6, 18, 23, 24.
14. Sa unsang diwa ang “kadulom” sa Juda menos kay nianang sa napulog-tribo nga gingharian?
14 Ang Juda usab gipit-os sa mga Asiryanhon. Mounlod ba kini ngadto sa permanenteng “kadulom” sama sa napulog-tribo nga gingharian nga gihawasan ni Zabulon ug Neptali? Dili. Sa “ulahing panahon,” dad-an ni Jehova ug mga panalangin ang habagatang gingharian sa Juda ug bisan sa yuta nga sa nangagi gimandoan sa amihanang gingharian. Sa unsang paagi?
15, 16. (a) Sa unsang “ulahing panahon” ang kahimtang mausab alang sa “mga distrito sa Zabulun ug Neptali”? (b) Sa unsang paagi ang yuta nga gitamay pagapasidunggan?
15 Gitubag ni apostol Mateo kining pangutanaha diha sa iyang dinasig nga talaan sa yutan-ong ministeryo ni Jesus. Sa pagbatbat sa unang mga adlaw sa maong ministeryo, si Mateo nag-ingon: “Human ug biya sa Nasaret, [si Jesus] miadto ug mipuyo sa Capernaum sa daplin sa dagat sa mga distrito sa Zabulon ug Neptali, aron matuman ang gipamulong pinaagi kang Isaias nga propeta, nga nag-ingon: ‘Oh yuta sa Zabulon ug yuta sa Neptali, ubay sa dalan sa dagat, sa pikas daplin sa Jordan, Galilea sa kanasoran! ang mga tawo nga naglingkod diha sa kangitngit nakakita ug dakong kahayag, ug bahin nilang naglingkod diha sa dapit sa anino sa kamatayon, ang kahayag misubang nganha kanila .’”—Mateo 4:13-16.
16 Oo, ang “ulahing panahon” nga gitagna ni Isaias mao ang panahon sa yutan-ong ministeryo ni Kristo. Ang kinadak-ang bahin sa kinabuhi ni Jesus sa yuta gigugol sa Galilea. Sa distrito sa Galilea siya misugod sa iyang ministeryo ug misugod sa pagpahibalo: “Ang gingharian sa mga langit haduol na.” (Mateo 4:17) Sa Galilea, siya nagpahayag sa iyang bantogang Wali sa Bukid, nagpili sa iyang mga apostoles, naghimo sa iyang unang milagro, ug nagpakita ngadto sa mga 500 ka sumusunod human sa iyang pagkabanhaw. (Mateo 5:1–7:27; 28:16-20; Marcos 3:13, 14; Juan 2:8-11; 1 Corinto 15:6) Niining paagiha si Jesus nagtuman sa tagna ni Isaias pinaagi sa pagpasidungog sa “yuta sa Zabulon ug yuta sa Neptali.” Siyempre, dili lamang sa katawhan sa Galilea nga gihimo ni Jesus ang iyang ministeryo. Pinaagi sa pagsangyaw sa maayong balita sa tibuok yuta, si Jesus ‘nagpahinabo nga mapasidunggan’ ang tibuok nasod sa Israel, lakip ang Juda.
Ang “Dakong Kahayag”
17. Sa unsang paagi ang “usa ka dakong kahayag” misidlak sa Galilea?
17 Apan, unsa na man ang paghisgot ni Mateo sa ‘usa ka dakong kahayag’ sa Galilea? Kini usab maoy usa ka kinutlo gikan sa tagna ni Isaias. Si Isaias misulat: “Ang katawhan nga naglakaw sa kangitngit nakakita ug usa ka dakong kahayag. Kon bahin niadtong mga nagapuyo sa yuta sa mabaga nga landong, ang kahayag mismo misidlak diha kanila.” (Isaias 9:2) Pag-abot sa unang siglo K.P., ang kahayag sa kamatuoran nasalipdan sa paganong mga kabakakan. Gidugangan sa Hudiyong relihiyosong mga pangulo ang suliran pinaagi sa paghawid sa ilang relihiyosong tradisyon nga pinaagi niana ilang “gihimong imbalido ang pulong sa Diyos.” (Mateo 15:6) Ang mga tawong ubos maoy dinaogdaog ug nalibog, kay nagsunod sa “buta nga mga manggigiya.” (Mateo 23:2-4, 16) Sa dihang mitungha si Jesus nga Mesiyas, ang mga mata sa daghang mapaubsanong mga tawo nabuksan sa kahibulongang paagi. (Juan 1:9, 12) Ang buluhaton ni Jesus samtang dinhi sa yuta ug ang mga panalangin nga misangpot sa iyang pagsakripisyo haom nga gipaila diha sa tagna ni Isaias ingong “usa ka dakong kahayag.”— Juan 8:12.
18, 19. Unsay katarongan sa dakong pagmaya niadtong misanong ngadto sa kahayag?
18 Kadtong misanong sa kahayag may dakong katarongan sa pagmaya. Si Isaias nagpadayon: “Imong gipadaghan ang molupyo sa nasod; alang niini imong gipadako ang pagmaya. Sila nagmaya sa imong atubangan sama sa pagmaya sa ting-ani, sama niadtong nagmalipayon sa dihang sila magbahinbahin sa inagaw.” (Isaias 9:3) Ingong resulta sa kalihokan sa pagsangyaw ni Jesus ug sa iyang mga sumusunod, ang mga maminatud-on-ug-kasingkasing nagpaila, nga nagpadayag nga sila matinguhaon sa pagsimba kang Jehova pinaagi sa espiritu ug sa kamatuoran. (Juan 4:24) Sa walay upat ka tuig, panonpanon midawat sa Kristiyanidad. Tulo ka libo ang nabawtismohan sa adlaw sa Pentekostes 33 K.P. Wala madugay human niadto, “ang gidaghanon sa mga tawo miabot ug mga lima ka libo.” (Buhat 2:41; 4:4) Samtang ang mga tinun-an masibotong nagpabanaag sa kahayag, “ang gidaghanon sa mga tinun-an padayong nagkadaghan pag-ayo sa Jerusalem; ug usa ka dakong panon sa mga saserdote ang sugod nga nagmasinugtanon sa pagtuo.”—Buhat 6:7.
19 Sama niadtong magmaya sa dagayang ani o magkalipay mahitungod sa pagbahinbahin sa bililhong inagaw human sa usa ka dakong militaryong kadaogan, ang mga sumusunod ni Jesus nagmaya tungod sa kauswagan. (Buhat 2:46, 47) Sa ngadtongadto, si Jehova nagpahinabo nga mosidlak ang kahayag taliwala sa mga nasod. (Buhat 14:27) Busa ang mga tawo sa tanang rasa nagmaya nga ang dalan aron makaduol kang Jehova gibuksan alang kanila.—Buhat 13:48.
“Sama sa Adlaw sa Midian”
20. (a) Sa unsang mga paagi ang mga Midianhon napamatud-ang mga kaaway sa Israel, ug sa unsang paagi gitapos ni Jehova ang hulga nga ilang gipahinabo? (b) Sa unsang paagi sa umaabot nga “adlaw sa Midian” taposon ni Jesus ang hulga nga gipahinabo sa mga kaaway sa katawhan sa Diyos?
20 Malungtaron ang mga epekto sa kalihokan sa Mesiyas, sumala sa makita nato sa sunod nga mga pulong ni Isaias: “Ang yugo sa ilang luwan ug ang olisi diha sa ilang mga abaga, ang sungkod sa usa nga nagpugos kanila sa pagtrabaho, imong gigupok sama sa adlaw sa Midian.” (Isaias 9:4) Mga siglo una pa sa adlaw ni Isaias, ang mga Midianhon nakigkunsabo sa mga Moabinhon nga danihon ang Israel sa pagpakasala. (Numeros 25:1-9, 14-18; 31:15, 16) Sa ulahi, gilisang sa mga Midianhon ang mga Israelinhon pinaagi sa pagsulong ug pagpanglungkab sa ilang mga balangay ug sa mga uma sulod sa pito ka tuig. (Maghuhukom 6:1-6) Apan unya si Jehova, pinaagi sa alagad niyang si Gideon, nagparot sa mga sundalo sa Midian. Human niadtong “adlaw sa Midian,” walay ebidensiya nga ang katawhan ni Jehova nag-antos pa pag-usab diha sa mga kamot sa mga Midianhon. (Maghuhukom 6:7-16; 8:28) Sa haduol nga umaabot, si Jesu-Kristo, ang dakong Gideon, magpahamtang sa kalaglagan diha sa modernong-adlawng mga kaaway sa katawhan ni Jehova. (Pinadayag 17:14; 19:11-21) Unya, “sama sa adlaw sa Midian,” ang bug-os ug mohangtod nga kadaogan maangkon, dili pinaagi sa tawhanong katakos, kondili pinaagi sa gahom ni Jehova. (Maghuhukom 7:2-22) Ang katawhan sa Diyos dili na gayod mag-antos pag-usab ubos sa yugo sa pagdaogdaog!
21. Unsay gipaila sa tagna ni Isaias bahin sa umaabot sa gubat?
21 Ang mga pagpasundayag sa balaang gahom dili maoy paghimaya sa gubat. Ang binanhawng si Jesus mao ang Prinsipe sa Pakigdait, ug pinaagi sa bug-os nga paglaglag sa iyang mga kaaway, ipatungha niya ang walay-kataposang kalinaw. Karon si Isaias naghisgot bahin sa militaryong mga galamiton ingong bug-os nga nalaglag pinaagig kalayo: “Ang matag botas sa usa nga nagalakaw nga may mga pagtay-og ug ang kupo nga nalimis sa dugo nahimo gayong sunogonon ingong pagkaon sa kalayo.” (Isaias 9:5) Ang mga pagtay-og nga gipahinabo sa tunob sa mga botas sa nagmartsang mga sundalo dili na gayod mabati pag-usab. Ang nagkadugo nga mga uniporme sa mga manggugubat nga nahimong gahig balatian tungod sa pakigbugno dili na hikit-an. Mahanaw na ang gubat!—Salmo 46:9.
“Kahibulongang Magtatambag”
22. Unsang daghag-bahin nga matagnaong ngalan ang gihatag kang Jesus diha sa basahon ni Isaias?
22 Panahon sa milagroso niyang pagkatawo, ang usa nga natawo nga mahimong Mesiyas nakabaton sa ngalang Jesus, nga nagkahulogang “Si Jehova Mao ang Kaluwasan.” Apan siya may lain pang mga ngalan, matagnaong mga ngalan nga naglaraw sa iyang pangunang papel ug sa iyang hataas nga katungdanan. Usa nianang ngalana ang Emmanuel, nga nagkahulogang “Ang Diyos Uban Kanato.” (Isaias 7:14, potnot) Karon si Isaias nagbatbat sa laing matagnaong ngalan: “Adunay usa ka bata nga natawo alang kanato, adunay usa ka anak nga lalaki nga gihatag kanato; ug ang prinsipenhong pagmando mahipatong sa iyang abaga. Ug ang iyang ngalan pagatawgon nga Kahibulongang Magtatambag, Diyos nga Gamhanan, Amahang Walay Kataposan, Prinsipe sa Pakigdait.” (Isaias 9:6) Tagda ang bililhong kahulogan niining daghag-bahin nga matagnaong ngalan.
23, 24. (a) Sa unsang paagi si Jesus usa ka “Kahibulongang Magtatambag”? (b) Sa unsang paagi ang Kristohanong mga magtatambag karong adlawa makasundog sa panig-ingnan ni Jesus?
23 Ang usa ka magtatambag mao ang usa nga mohatag ug tambag, o pahimangno. Sa dinhi sa yuta gihatag ni Jesu-Kristo ang kahibulongang tambag. Sa Bibliya atong mabasa nga “nahingangha ang mga panon sa katawhan sa iyang paagi sa pagpanudlo.” (Mateo 7:28) Siya maalamon ug mabination nga Magtatambag, nga may talagsaong pagsabot sa kinaiyahan sa tawo. Ang iyang tambag dili lamang mga pagbadlong o pagpangasaba. Kasagaran pa, kini anaa sa dagway sa instruksiyon ug mahigugmaong pahimangno. Ang tambag ni Jesus kahibulongan tungod kay kini sa kanunay maalamon, hingpit, ug dili masayop. Kon sundon, kini mosangpot sa kinabuhing walay kataposan.—Juan 6:68.
24 Ang tambag ni Jesus dili lamang bunga sa iyang hait nga pangutok. Hinunoa, siya nag-ingon: “Ang akong ginatudlo dili akoa, kondili iyaha sa nagpadala kanako.” (Juan 7:16) Sama sa kahimtang ni Solomon, si Jehova nga Diyos mao ang Tinubdan sa kaalam ni Jesus. (1 Hari 3:7-14; Mateo 12:42) Ang panig-ingnan ni Jesus angayng magdasig sa mga magtutudlo ug mga magtatambag diha sa Kristohanong kongregasyon nga ang ilang pagpanudlo kanunayng ipasukad sa Pulong sa Diyos.—Proverbio 21:30.
“Diyos nga Gamhanan” ug “Amahang Walay Kataposan”
25. Unsay ginasugid kanato sa ngalang “Diyos nga Gamhanan” bahin sa langitnong si Jesus?
25 Si Jesus usab maoy “Diyos nga Gamhanan” ug “Amahang Walay Kataposan.” Wala kini magpasabot nga iyang giilog ang awtoridad ug posisyon ni Jehova, kinsa maoy “Diyos nga atong Amahan.” (2 Corinto 1:2) “Siya [Jesus] . . . wala mag-isip ug pagpangilog, nga mao, nga siya mahimong tupong sa Diyos.” (Filipos 2:6) Siya gitawag ug Diyos nga Gamhanan, dili Diyos nga Labing Gamhanan. Si Jesus wala gayod maghunahuna sa iyang kaugalingon ingong Diyos nga Labing Gamhanan, kay siya naghisgot bahin sa iyang Amahan ingong “ang bugtong matuod nga Diyos,” nga mao, ang bugtong Diyos nga angayng simbahon. (Juan 17:3; Pinadayag 4:11) Diha sa Kasulatan, ang pulong “diyos” mahimong magkahulogang “usa nga gamhanan,” o “usa nga kusganon.” (Exodo 12:12; Salmo 8:5; 2 Corinto 4:4) Una moanhi si Jesus sa yuta, siya maoy “usa ka diyos,” “naglungtad diha sa dagway sa Diyos.” Human siya mabanhaw, siya mibalik ngadto sa labi pang taas nga posisyon sa mga langit. (Juan 1:1; Filipos 2:6-11) Dugang pa, ang panawag nga “diyos” adunay dugang kahulogan. Ang mga maghuhukom sa Israel gitawag “mga diyos”—kas-a ni Jesus mismo. (Salmo 82:6; Juan 10:35) Si Jesus mao ang tinudlong Maghuhukom ni Jehova, “kinsa gikatino nga maghukom sa mga buhi ug mga patay.” (2 Timoteo 4:1; Juan 5:30) Tin-aw, siya tukmang pagkangalan nga Diyos nga Gamhanan.
26. Nganong si Jesus matawag nga “Amahang Walay Kataposan”?
26 Ang titulong “Amahang Walay Kataposan” nagtumong sa gahom ug awtoridad sa Mesiyanikong Hari sa paghatag sa mga tawo sa paglaom nga kinabuhing dayon diha sa yuta. (Juan 11:25, 26) Ang kabilin sa atong unang ginikanan, si Adan, maoy kamatayon. Si Jesus, ang kataposang Adan, “nahimong nagahatag-kinabuhi nga espiritu.” (1 Corinto 15:22, 45; Roma 5:12, 18) Ingon nga si Jesus, ang Amahang Walay Kataposan, mabuhi sa walay kataposan, busa ang masinugtanong mga tawo magtagamtam sa mga kaayohan sa iyang pagkaamahan sa walay kataposan.—Roma 6:9.
“Prinsipe sa Pakigdait”
27, 28. Unsang kahibulongang mga kaayohan ang moabot karon ug sa umaabot alang sa mga sakop sa “Prinsipe sa Pakigdait”?
27 Gawas pa sa kinabuhing walay kataposan, ang tawo nagkinahanglan usab ug pakigdait, uban sa Diyos ug uban sa iyang isigkatawo. Bisan karong adlawa, kadtong nagpasakop sa ilang kaugalingon ngadto sa pagmando sa “Prinsipe sa Pakigdait” nakahimo sa ‘pagsalsal sa ilang mga espada ingong mga punta sa daro ug sa ilang mga bangkaw ingong mga galab.’ (Isaias 2:2-4) Dili sila maghambin ug mga pagdumot tungod sa mga kabingkilan bahin sa politika, teritoryo, rasa, o ekonomiya. Sila nahiusa diha sa pagsimba sa usa ka matuod nga Diyos, si Jehova, ug sila naningkamot sa paghupot ug makigdaitong relasyon uban sa ilang mga silingan, sa sulod ug sa gawas sa kongregasyon.—Galacia 6:10; Efeso 4:2, 3; 2 Timoteo 2:24.
28 Sa gitakdang panahon sa Diyos, ipatungha ni Kristo diha sa yuta ang pakigdait nga mahimong tibuok-yuta, dili matarog, malungtaron. (Buhat 1:7) “Sa kadagaya sa prinsipenhong pagmando ug sa pakigdait walay kataposan, ibabaw sa trono ni David ug ibabaw sa iyang gingharian aron kini matukod nga lig-on ug mapatunhay kini pinaagi sa hustisya ug pinaagi sa pagkamatarong, sukad karon ug hangtod sa panahong walay tino.” (Isaias 9:7a) Sa paggamit sa iyang awtoridad ingon nga Prinsipe sa Pakigdait, si Jesus dili modangop sa diniktador nga mga paagi. Ang iyang mga sakop dili pagahikawan sa ilang libreng kabubut-on ug pugson nga magpasakop. Hinunoa, ang tanan nga iyang himoon mao unyay “pinaagi sa hustisya ug pinaagi sa pagkamatarong.” Pagkanindot nga kausaban!
29. Unsay angay natong buhaton kon buot natong magtagamtam sa panalangin sa walay-kataposang pakigdait?
29 Tungod sa kahibulongan nga posibleng mga kahulogan sa matagnaong ngalan ni Jesus, ang konklusyon ni Isaias niining bahina sa iyang tagna tinuod nga makapaukyab. Siya nagsulat: “Ang kasibot mismo ni Jehova sa mga panon ang mobuhat niini.” (Isaias 9:7b) Oo, si Jehova molihok nga masiboton. Siya dili mobuhat sa bisan unsa sa way-kaikag nga paagi. Makaseguro kitang bisan unsa nga iyang isaad, pagatumanon niya sa bug-os. Nan, kon adunay nangandoy sa pagtagamtam ug walay-kataposang pakigdait, paalagara siya kang Jehova sa bug-os nga kasingkasing. Sama kang Jehova nga Diyos ug kang Jesus, ang Prinsipe sa Pakigdait, hinaot ang tanang alagad sa Diyos mahimong “masiboton sa maayong mga buhat.”—Tito 2:14.
[Mga footnote]
a Daghan ang nagtuo nga ang Salmo 119 gisulat ni Ezequias sa wala pa siya mahimong hari. Kon mao man, lagmit kana gisulat samtang nanagna si Isaias.
b Ang pamulong “niini nga pahayag” sa Isaias 8:20 mahimong magtumong sa pahayag bahin sa espiritismo, nga gikutlo sa Isaias 8:19. Kon kana ang kahimtang, si Isaias nag-ingong ang mga tigpasiugda sa espiritismo sa Juda mopadayon sa pag-awhag sa uban sa pagdangop ngadto sa mga espiritista ug sa ingon dili makadawat ug kalamdagan gikan ni Jehova.
c Gisugyot sa uban nga ang 20 ka siyudad sa Galilea nga gitanyag ni Haring Solomon kang Hiram nga hari sa Tiro lagmit gipuy-an ug mga di-Israelinhon.—1 Hari 9:10-13.
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Mapa/Hulagway sa panid 122]
(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)
Corasin
Betsaida
Capernaum
Kapatagan sa Genesaret
Dagat sa Galilea
Magadan
Tiberias
Suba sa Jordan
GADARA
Gadara
[Mga hulagway sa panid 119]
Ang mga pagkatawo ni Cain ug ni Jesus managsamang espesyal kaayo. Ugaling lang ang kang Jesus may malipayong sangpotanan
[Hulagway sa panid 121]
Aduna unyay kagutmanan nga daotan pa kay sa kagutmanan alang sa tinapay ug kauhaw alang sa tubig
[Hulagway sa panid 127]
Si Jesus maoy usa ka kahayag sa yuta
