Kapitulo Bayente-dos

Gitagna ni Isaias ang ‘Katingad-ang Buhat’ ni Jehova

Isaias 28:1–29:24

1, 2. Nganong ang Israel ug Juda mibatig kasegurohan?

 SULOD sa hamubong panahon, ang Israel ug Juda mibatig kasegurohan. Ang ilang mga pangulo nakahimog politikanhong mga pakig-alyansa uban sa mas dagko, mas gamhanang mga nasod, sa tinguha nga hikaplagan ang kasegurohan diha sa makuyawng kalibotan. Ang Samaria, ang kaulohan sa Israel, midangop sa silingang Sirya, samtang ang Jerusalem, ang kaulohan sa Juda, nagsandig sa iyang paglaom diha sa mapintasong Asirya.

² Dugang pa sa pagbutang sa ilang pagsalig diha sa bag-ong politikanhong mga alyado, ang pipila sa amihanang gingharian mahimong nagdahom nga panalipdan sila ni Jehova—bisan pag nagpadayon sila sa paggamit ug bulawanong mga baka diha sa pagsimba. Ang Juda samang nagtuo nga makasalig siya sa panalipod ni Jehova. Kon buot sabton, dili ba ang templo ni Jehova nahimutang man sa Jerusalem, ang ilang kaulohang siyudad? Apan may wala-damhang mga panghitabo sa unahan alang nianang duha ka nasod. Si Jehova nagdasig kang Isaias nga itagna ang mga panghitabo nga maorag katingad-an gayod alang sa iyang masukihong katawhan. Ug ang iyang mga pulong may bililhong mga pagtulon-an alang sa matag usa karong adlawa.

“Mga Palahubog sa Epraim”

3, 4. Sa unsa magarbohon ang amihanang gingharian sa Israel?

³ Gisugdan ni Isaias ang iyang tagna sa makapakurat nga mga pulong: “Alaot ang halangdong purongpurong sa mga palahubog sa Epraim, ug ang nagakalawos nga bulak sa matahom nga  dayandayan niini nga anaa sa ulo sa tabunok nga walog niadtong nangapukan sa bino! Tan-awa! Si Jehova adunay usa nga kusgan ug mabaskog. Sama sa inubanan-ug-dalugdog nga bagyo sa ulan nga yelo, . . . tinong iyang himoon ang usa ka makusganong pagtambog nganhi sa yuta. Pinaagi sa mga tiil ang halangdong mga purongpurong sa mga palahubog sa Epraim pagayatakan.”—Isaias 28:1-3.

⁴ Ang Epraim, ang labing inila sa napulo ka tribo sa amihanan, nagbarog alang sa tibuok gingharian sa Israel. Ang kaulohan niini, ang Samaria, nakaangkon sa matahom ug bantaawng puwesto diha sa “ulo sa tabunok nga walog.” Ang mga pangulo sa Epraim nagmagarbohon sa ilang “halangdong purongpurong” sa independensiya gikan sa Davidnong pagkahari sa Jerusalem. Apan sila maoy “mga palahubog,” nga nahubog sa espirituwal tungod sa ilang pagpakig-alyansa sa Sirya batok sa Juda. Ang tanan nga ilang gimahal hapit nang yatakan sa mga tiil sa mga manunulong.—Itandi ang Isaias 29:9.

5. Unsa ang makuyawng kahimtang sa Israel, apan unsang paglaom ang gipahayag ni Isaias?

⁵ Ang Epraim wala makaamgo sa makuyawng kahimtang niini. Si Isaias nagpadayon: “Ang nagakalawos nga bulak sa matahom nga dayandayan niini nga anaa sa ulo sa tabunok nga walog mahimo gayod nga sama sa sayong igos sa dili pa ang ting-init, nga, sa dihang makita kini sa tawo sa panan-awon, samtang kini anaa pa sa iyang palad, iyang lamyon kini.” (Isaias 28:4) Ang Epraim mahulog ngadto sa kamot sa Asirya, nga usa ka tam-is nga tipik sa pagkaon nga kas-a lang ihungit. Nan, wala na bay paglaom? Aw, sumala sa subsob mahitabo, ang mga tagna sa paghukom ni Isaias maoy sinaktan sa paglaom. Bisan pag mapukan ang nasod, ang matinumanong mga indibiduwal maluwas, sa tabang ni Jehova. “Si Jehova sa mga panon mahimong ingon sa usa ka dayandayan nga purongpurong ug ingon sa usa ka matahom nga lukong alang sa mga nahibilin sa iyang katawhan, ug ingon sa espiritu sa hustisya alang sa usa nga nagalingkod sa paghukom, ug ingong kagahom niadtong nagapahilayo sa gubat gikan sa ganghaan.”—Isaias 28:5, 6.

 “Sila Nahisalaag”

6. Kanus-a ba nahitabo ang kalaglagan sa Israel, apan nganong ang Juda dili angayng magsadya tungod niana?

⁶ Ang adlaw sa panudya alang sa Samaria miabot sa 740 W.K.P. sa dihang ang mga Asiryanhon naglaglag sa yuta ug ang amihanang gingharian nawagtang ingon nga usa ka independenteng nasod. Komosta man ang Juda? Ang iyang yuta sulongon sa Asirya, ug sa ulahi ang Babilonya maglaglag sa iyang kaulohang siyudad. Apan panahon sa pagkinabuhi ni Isaias, ang templo ug pagkasaserdote sa Juda magpabilin sa paglihok ug ang iyang mga manalagna magpadayon sa pagpanagna. Angay bang ang Juda magsadya tungod sa umaabot nga kalaglagan sa iyang amihanang silingan? Dili gayod! Si Jehova maningil usab sa Juda ug sa  iyang mga pangulo tungod sa ilang pagkadili-masinugtanon ug kakulang sa pagtuo.

7. Sa unsang paagi ang mga pangulo sa Juda nahubog, ug unsay sangpotanan?

⁷ Nga nagtumong sa iyang mensahe sa Juda, si Isaias nagpadayon: “Ug kini sila usab—tungod sa bino sila nahisalaag ug tungod sa makahubog nga ilimnon sila nagsamparay. Saserdote ug manalagna—sila nahisalaag tungod sa makahubog nga ilimnon, sila nangalibog tungod sa bino, sila nagsamparay tungod sa makahubog nga ilimnon; sila nangahisalaag sa ilang pagtan-aw, sila nagpalingpaling labot sa desisyon. Kay ang tanan nga mga lamesa mismo napuno sa mahugaw nga sinuka—walay dapit nga wala kini.” (Isaias 28:7, 8) Pagkamakaluod! Ang literal nga pagkahubog diha sa balay sa Diyos daotan na gani. Apan kining mga saserdote ug mga manalagnaa nangahubog sa espirituwal nga diwa—nangalibog ang ilang mga hunahuna tungod sa hingaping pagsalig diha sa tawhanong mga alyansa. Gilimbongan nila ang ilang kaugalingon sa paghunahunang ang ilang dalan mao lamang ang praktikal, tingali kay naghunahunang sila sa maong panahon may kaabag nga plano engkasog ang panalipod ni Jehova kulang. Sa ilang espirituwal nga pagkahubog, kining relihiyosong mga pangulo kusganong nagpahayag ug grabe ka dulumtanan, mahugawng mga pamulong nga nagpadayag sa grabeng kakulang nilag tiunayng pagtuo sa mga saad sa Diyos.

8. Unsa ang sanong sa mensahe ni Isaias?

⁸ Unsay sanong sa mga pangulo sa Juda sa pasidaan ni Jehova? Sila nagbiaybiay kang Isaias, nga nag-akusar kaniya nga nakigsulti kanila nga samag sila mga bata: “Kinsa ang tudloan sa usa sa kahibalo, ug kinsa ang pasabton sa usa sa kon unsay nadungog? Sila bang nalutas sa gatas, sila bang gipahilayo sa mga suso? Kay kini maoy ‘sugo ibabaw sa sugo, sugo ibabaw sa sugo, metrosan ibabaw sa metrosan, metrosan ibabaw sa metrosan, dinhi diyutay, didto diyutay.’” (Isaias 28:9, 10) Alang kanila si Isaias sumo nang paminawon ug katingad-an! Siya nagbalikbalik pagsulti sa iyang kaugalingon, nga nag-ingon: ‘Mao kini ang gisugo ni Jehova! Mao  kini ang gisugo ni Jehova! Mao kini ang sukdanan ni Jehova! Mao kini ang sukdanan ni Jehova!’ a Apan sa dili madugay si Jehova “makigsulti” sa mga molupyo sa Juda pinaagi sa aksiyon. Ipadala niya batok kanila ang kasundalohan sa Babilonya—mga langyaw nga tinuod nagasultig laing pinulongan. Ang maong kasundalohan tinong magatuman sa “sugo ibabaw sa sugo” ni Jehova, ug ang Juda mapukan.—Basaha ang Isaias 28:11-13.

Espirituwal nga mga Palahubog Karong Adlawa

9, 10. Kanus-a ug sa unsang paagi ang mga pulong ni Isaias adunay kahulogan alang sa ulahing mga kaliwatan?

⁹ Ang mga tagna ba ni Isaias natuman lamang sa karaang Israel ug Juda? Dili gayod! Si Jesus ug Pablo nagkutlo sa iyang mga pulong ug nagpadapat niana sa nasod sa ilang adlaw. (Isaias 29:10, 13; Mateo 15:8, 9; Roma 11:8) Karong adlawa, usab, mitungha ang usa ka kahimtang nga sama sa iya sa adlaw ni Isaias.

¹⁰ Karong panahona, ang relihiyosong mga pangulo sa Kakristiyanohan nagbutang sa ilang pagtuo diha sa politika. Sila nagsusapinday, nga sama sa mga palahubog sa Israel ug Juda, nga nanghilabot sa politikanhong mga butang, nga nagkalipay nga konsultahon sa giingong mga kadagkoan niining kalibotana. Inay magsultig lunsayng kamatuoran sa Bibliya, sila nagsultig kahugawan. Lubog ang ilang espirituwal nga panan-aw, ug sila maoy peligrosong mga giya alang sa katawhan.—Mateo 15:14.

11. Unsay sanong sa mga pangulo sa Kakristiyanohan sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos?

¹¹ Unsay sanong sa mga pangulo sa Kakristiyanohan sa dihang giawhag sa mga Saksi ni Jehova ang ilang pagtagad sa bugtong matuod nga paglaom, ang Gingharian sa Diyos? Dili sila makasabot. Alang kanila, ang mga Saksi daw nagkayuring sa pagsulti, nga samag mga bata. Ang relihiyosong mga pangulo nakatamay niining maong mga mensahero ug nagbiaybiay kanila. Sama sa mga Hudiyo sa adlaw ni Jesus, dili nila gusto ang Gingharian sa Diyos ni gusto  nilang ang ilang mga panon makadungog niana. (Mateo 23:13) Busa, gipahibalo sila nga si Jehova dili kanunayng mosulti pinaagi sa iyang dili-madinaotong mga mensahero. Moabot ang panahon sa dihang kadtong dili magpasakop sa Gingharian sa Diyos ‘magun-ob ug malit-agan ug masikop,’ oo, bug-os nga malaglag.

“Pakigsaad Uban sa Kamatayon”

12. Unsa ang giingong “pakigsaad uban sa Kamatayon” sa Juda?

¹² Si Isaias nagpadayon sa iyang pagpahayag: “Kamo miingon: ‘Kami naghimo ug pakigsaad uban sa Kamatayon; ug uban sa Sheol kami nagpahinabo ug panan-awon; ang bul-og sa baha, kon kini moagi, dili moabot kanamo, kay among gihimo ang usa ka bakak nga among dalangpanan ug sa kabakakan kami nagtago.’” (Isaias 28:14, 15) Ang mga pangulo sa Juda nanghambog nga ang ilang politikanhong mga alyansa maoy ilang panagang batok sa kapildihan. Gibati nila nga sila nakahimog “pakigsaad uban sa Kamatayon” nga dili sila hilabtan. Apan ang ilang dalangpanan nga bakak dili manalipod kanila. Ang ilang mga alyansa maoy binakak, kabakakan. Susama karong adlawa, ang pakigsandurot sa Kakristiyanohan uban sa mga pangulo sa kalibotan dili manalipod kaniya inig-abot sa panahon sa panudya ni Jehova. Sa tinuoray, kana magkahulogan sa iyang kalaglagan.—Pinadayag 17:16, 17.

13. Kinsa ba ang “sinulayang bato,” ug sa unsang paagi gisalikway siya sa Kakristiyanohan?

¹³ Nan, asa angayng mosalig kining relihiyosong mga pangulo? Si Isaias karon nagtala sa saad ni Jehova: “Ania ako nagpahimutang ug usa ka bato ingong patukoranan diha sa Zion, usa ka sinulayang bato, ang bililhong pamag-ang sa usa ka seguradong patukoranan. Walay usa nga nagpasundayag ug pagtuo nga matarantar. Ug akong pagahimoon ang hustisya ingong metrosan ug ang pagkamatarong ingong nibel; ug ang ulan nga yelo magapapha sa dalangpanan nga bakak, ug ang mga tubig mismo mobaha sa mismong tagoanang dapit.” (Isaias 28:16, 17) Wala madugay human isulti ni Isaias kining mga pulonga, ang matinumanong si Haring Ezequias naentrono sa Zion, ug ang iyang gingharian naluwas, dili pinaagi sa kanait nga mga alyado, kondili sa pagsalga ni Jehova. Bisan pa niana, kining dinasig nga mga pulong wala matuman diha kang Ezequias. Si apostol Pedro, nga nagkutlo  sa mga pulong ni Isaias, nagpakitang si Jesu-Kristo, usa ka layong kaliwat ni Ezequias, mao ang “sinulayang bato” ug walay mausa nga nagpasundayag ug pagtuo diha Kaniya ang angayng mahadlok. (1 Pedro 2:6) Pagkamakapasubo nga ang mga pangulo sa Kakristiyanohan, bisan pag nagtawag sa ilang kaugalingon nga mga Kristohanon, nagbuhat sa butang nga wala buhata ni Jesus! Sila nagtinguha sa pagkainila ug gahom niining kalibotana inay maghulat kang Jehova aron ipatungha ang iyang Gingharian ubos ni Jesu-Kristo nga Hari.—Mateo 4:8-10.

14. Kanus-a wagtangon ang “pakigsaad uban sa Kamatayon” sa Juda?

¹⁴ Sa dihang “ang nag-awas nga baha” sa kasundalohan sa Babilonya moagi sa yuta, ibutyag ni Jehova ang politikanhong dalangpanan sa Juda ingon nga bakak sumala sa tinuod nga kahimtang niini. “Ang inyong pakigsaad uban sa Kamatayon tinong mawagtang,” matod ni Jehova. “Ang nag-awas nga baha, inig-agi niini—kamo mahimo usab gayod nga dapit yatakanan niini. Ingon ka subsob sa pag-agi niini, . . . kini mahimo lamang gayod nga usa ka hinungdan sa pagpangurog aron ikapasabot sa uban kon unsay nadungog.” (Isaias 28:18, 19) Oo, adunay usa ka kusganong pagtulon-an nga hikat-onan gikan sa nahitabo niadtong nag-angkon nga nag-alagad kang Jehova apan nagbutang hinuon sa ilang pagsalig diha sa mga alyansa uban sa kanasoran.

15. Giunsa paghulagway ni Isaias ang kakulang sa panalipod sa Juda?

¹⁵ Tagda ang kahimtang nga nahimutangan karon niining mga pangulo sa Juda. “Ang higdaanan mubo kaayo aron ikatuyhad ang kaugalingon, ug ang hinablon nga habol hiktin kaayo sa dihang magbukot sa kaugalingon.” (Isaias 28:20) Kadto nahisamag sila mohigda aron makapahulay, apan kawang lang. Mahimong ang ilang mga tiil magdawal nga mangamig o sila manikutkot ug ang habol maoy hiktin kaayo nga ibukot aron dili tugnawon. Kadto ang lisod nga kahimtang sa adlaw ni Isaias. Ug kini ang kahimtang karong adlawa alang ni bisan kinsang magbutang sa ilang pagsalig diha sa dalangpanan nga bakak sa Kakristiyanohan. Pagkangil-ad nga ingong resulta sa pagpakiglangkit sa politika, ang pipila sa relihiyosong mga pangulo sa Kakristiyanohan nadahig sa mangilngig nga mga kapintasan sama sa etnikong pagpanghinlo ug pagpuo sa usa ka rasa sa katawhan!

 ‘Katingad-ang Buhat’ ni Jehova

16. Unsa ang ‘katingad-ang buhat’ ni Jehova, ug nganong kining maong buhat talagsaon?

¹⁶ Ang sangpotanan sa mga kahimtang maoy bug-os nga sukwahi unya sa gilaoman sa relihiyosong mga pangulo sa Juda. May butang katingalahan nga himoon si Jehova ngadto sa espirituwal nga mga palahubog sa Juda. “Si Jehova motindog ingon sa didto sa Bukid sa Perazim, siya matugaw nga samag diha sa ubos nga patag duol sa Gabaon, aron iyang himoon ang iyang buhat—ang iyang buhat katingad-an—ug aron iyang buhaton ang iyang buhat—ang iyang buhat talagsaon.” (Isaias 28:21) Sa mga adlaw ni Haring David, si Jehova mihatag sa iyang katawhan ug talagsaong mga kadaogan batok sa mga Filistehanon sa Bukid sa Perazim ug sa ubos nga patag sa Gabaon. (1 Cronicas 14:10-16) Sa mga adlaw ni Josue, iya pa ganing gipaurong ang adlaw ibabaw sa Gabaon aron ang kadaogan sa Israel batok sa mga Amorihanon mabug-os. (Josue 10:8-14) Kana maoy labing talagsaon! Karon si Jehova makig-away na usab apan niining panahona batok niadtong nag-angkon nga iyang katawhan. May butang bang mas katingad-an o talagsaon kay niana? Dili katingad-an kon hunahunaon nga ang Jerusalem mao ang sentro sa pagsimba ni Jehova ug ang siyudad sa dinihogang hari ni Jehova. Hangtod sa pagkakaron, ang harianong balay ni David sa Jerusalem wala gayod mapukan. Bisan pa niana, tinong buhaton ni Jehova ang iyang ‘katingad-ang buhat.’—Itandi ang Habacuc 1:5-7.

17. Unsa ang epekto sa pagtamay diha sa katumanan sa tagna ni Isaias?

¹⁷ Busa, si Isaias nagpahimatngon: “Ayaw ipakita ang inyong kaugalingon nga mga matamayon, aron ang inyong mga gapos dili molig-on, kay adunay pagpuo, butang gayod nga gihukman na, nga akong nadungog gikan sa Soberanong Ginoo, si Jehova sa mga panon, alang sa tibuok yuta.” (Isaias 28:22) Bisag ang mga pangulo matamayon, ang mensahe ni Isaias maoy tinuod. Iya kanang nadungog gikan ni Jehova, nga kaniya kadtong mga panguloha adunay relasyon tungod sa usa ka pakigsaad. Sa susama karong adlawa, ang relihiyosong mga pangulo sa Kakristiyanohan motamay inigkadungog nila sa ‘katingad-ang buhat’ ni Jehova. Sila gani moyawyaw ug masuk-anong mosulti batok sa mga Saksi  ni Jehova. Apan ang mensahe sa mga Saksi ni Jehova maoy tinuod. Kini hikaplagan diha sa Bibliya, usa ka basahon nga giangkong girepresentahan sa maong mga pangulo.

18. Giunsa paghulagway ni Isaias ang katimbang ni Jehova sa pagpadapat ug disiplina?

¹⁸ Bahin sa sinserong mga indibiduwal nga wala mosunod sa maong mga pangulo, si Jehova magtul-id kanila ug magpasig-uli kanila sa iyang pabor. (Basaha ang Isaias 28:23-29.) Maingon nga ang usa ka mag-uuma mogamit ug mas hinayng mga paagi aron paggiok sa mas delikadong lugas, sama sa kumino, ipahiuyon usab ni Jehova ang iyang disiplina sumala sa indibiduwal ug sa mga kahimtang. Siya dili gayod mahariharion o malupigon kondili molihok nga naghunahuna sa lagmit nga kapasig-ulian sa mga masalaypon. Oo, kon ang mga indibiduwal mosanong sa pangdani ni Jehova, adunay paglaom. Sa susama karong adlawa, bisan pag ang dulnganan sa Kakristiyanohan sa katibuk-an natino na, si bisan kinsang magpasakop sa Gingharian ni Jehova makalikay sa umaabot nga dili-paborableng paghukom.

Alaot ang Jerusalem!

19. Sa unsang paagi ang Jerusalem mamahimong “abohan sa halaran,” ug kanus-a ug sa unsang paagi kini nahitabo?

¹⁹ Apan, unsa karon ang gihisgotan ni Jehova? “Alaot ang Ariel, ang Ariel, ang lungsod diin nagkampo si David! Dugangi ninyo ang tuig sa tuig; padangata ang mga pista sa iyang panahon. Ug himoon ko nga pig-ot ang mga butang alang sa Ariel, ug aduna gayoy pagbangotan ug pagminatay, ug alang kanako siya mahimong ingon sa abohan sa halaran sa Diyos.” (Isaias 29:1, 2) Ang “Ariel” lagmit nagkahulogang ‘Ang Abohan sa Halaran sa Diyos,’ ug dinhi kini dayag nagtumong sa Jerusalem. Kana ang dapit nga nahimutangan sa templo uban ang halaran. Ang mga Hudiyo nagsunod sa rutina sa paghimog mga pista ug mga halad didto, apan si Jehova wala malipay sa ilang pagsimba. (Oseas 6:6) Hinunoa, gihukom niya nga ang siyudad mahimong usa ka “abohan sa halaran” sa lahi nga diwa. Sama sa usa ka halaran, kini gidahilian ug dugo ug mahimong masunog. Gibatbat pa ni Jehova kon sa unsang paagi mahitabo kini: “Ako magkampo sa tanang kiliran batok  kanimo, ug ako maglikos kanimo pinaagi sa alad sa mga ugsok ug magpatindog batok kanimo ug mga gamit sa pang-asdang. Ug ikaw mahimong ubos mao nga ikaw mosulti gikan sa yuta mismo, ug ingong gikan sa abog ang imong sulti mohinay.” (Isaias 29:3, 4) Natuman kini alang sa Juda ug Jerusalem sa 607 W.K.P. sa dihang ang Babilonyanhong kasundalohan miasdang ug milaglag sa siyudad ug misunog sa templo. Ang Jerusalem gipaubos ingon sa yuta nga gitukoran niini.

20. Unsa ang kataposang dulnganan sa mga kaaway sa Diyos?

²⁰ Una pa niadtong panahon sa katalagman, ang Juda matag karon ug unya may usa ka hari nga nagmasinugtanon sa Balaod ni Jehova. Unya unsa man? Si Jehova nakig-away dapig sa iyang katawhan. Bisan pag ang kaaway mahimong molukop sa yuta, sila nahisama sa “pinong abog” ug “tahop.” Sa gitakda niyang panahon, gipatibulaag sila ni Jehova “pinaagi sa dalugdog ug linog ug kusog nga dahunog, unos ug kusog nga bagyo, ug sa siga sa nagalamoy nga kalayo.”—Isaias 29:5, 6.

21. Ipatin-aw ang ilustrasyon sa Isaias 29:7, 8.

²¹ Ang mabinatokong mga kasundalohan basin maikagong nagdahom nga makapanglungkab sa Jerusalem ug magpabusdik sa ilang kaugalingon sa mga inagaw sa gubat. Apan makuratan gayod sila! Sama sa usa ka tawong gigutom nga nagdamgo nga nagapatuyang siyag kaon ug unya mahigmata nga gigutom gihapon, ang mga kaaway sa Juda dili makapahimulos sa kombira nga maikagon nilang gidahom. (Basaha ang Isaias 29:7, 8.) Palandonga kon unsay nahitabo sa Asiryanhong kasundalohan ubos kang Senakerib sa dihang mihulga kini sa Jerusalem sa adlaw sa matinumanong si Haring Ezequias. (Isaias, mga kapitulo 36 ug 37) Sa usa ka gabii, nga walay usa ka kamot nga gibakyaw, ang makalilisang nga Asiryanhong kasangkapan sa gubat misumbalik—185,000 sa maisogong mga manggugubat niini namatay! Ang mga pangandoy sa pagpamukan mapakyas na usab sa dihang ang kasangkapan sa gubat ni Gog sa Magog maandam batok sa katawhan ni Jehova sa duol nang umaabot.—Ezequiel 38:10-12; 39:6, 7.

22. Sa unsang paagi ang espirituwal nga pagkahubog sa Juda nakaapektar kaniya?

²² Sa panahong gilitok ni Isaias kining bahina sa iyang tagna,  ang mga pangulo sa Juda walay pagtuo nga sama sa kang Ezequias. Sila nangahubog nga nahabol sa espirituwal tungod sa ilang mga alyansa uban sa dili-diyosnong mga nasod. “Pagpabilin kamo ug mangahibulong; butahi ang inyong kaugalingon, ug mangabuta. Sila nangahubog, apan dili sa bino; sila nagparagparag, apan dili tungod sa makahubog nga ilimnon.” (Isaias 29:9) Kay nahubog sa espirituwal nga diwa, ang maong mga pangulo dili makasabot sa kahulogan sa panan-awong gihatag ngadto sa matuod nga manalagna ni Jehova. Si Isaias nag-ingon: “Kaninyo si Jehova nagbubo sa espiritu sa halawom nga pagkatulog; ug gipapiyong niya ang inyong mga mata, nga mga propeta, ug iyang gitabonan bisan ang inyong mga ulo, nga mga tawo sa panan-awon. Ug alang kaninyo ang panan-awon sa tanang butang mahimong sama sa mga pulong sa basahon nga gitimbrehan, nga ilang ihatag sa usa nga nahibalo sa sinulat, nga magaingon: ‘Palihog, basaha kini sa makusog,’ ug siya moingon: ‘Dili ako makahimo, kay kini tinimbrehan’; ug ang basahon igahatag ngadto sa usa nga walay hibangkaagan sa sinulat, ang usa magaingon: ‘Palihog, basaha kini sa makusog,’ ug siya moingon: ‘Wala gayod akoy hibangkaagan sa mga sinulat.’”—Isaias 29:10-12.

23. Nganong si Jehova maningil sa Juda, ug sa unsang paagi iyang himoon kana?

 ²³ Ang relihiyosong mga pangulo sa Juda nangangkon nga maalamon sa espirituwal nga diwa, apan gibiyaan nila si Jehova. Sila nagtudlo hinuon sa ilang kaugalingong tinuis nga mga ideya bahin sa matarong ug daotan, nga nagpakamatarong sa ilang way-pagtuo ug imoral nga mga kalihokan ug ilang pag-agak sa katawhan ngadto sa pagkadili-inuyonan sa Diyos. Pinaagi sa “butang nga katingalahan”—iyang ‘katingad-ang buhat’—si Jehova maningil kanila tungod sa ilang pagkasalingkapaw. Siya nag-ingon: “Tungod kay kining katawhan miduol pinaagi sa ilang baba, ug sila naghimaya kanako pinaagi lamang sa ilang mga ngabil, ug ilang gipalayo ang ilang kasingkasing gikan kanako, ug ang ilang kahadlok kanako nahimong sugo sa mga tawo nga maoy ginatudlo, busa ania ako, ang Usa nga sa katingalahan molihok pag-usab labot niini nga katawhan, sa katingalahang paagi ug sa usa ka butang nga katingalahan; ug ang kaalam sa ilang mga tawong maalamon mahanaw gayod, ug ang pagsabot sa ilang mga tawong maalamon magtago.” (Isaias 29:13, 14) Ang giingong kaalam ug pagsabot sa Juda mahanaw sa dihang maniobrahon ni Jehova ang mga butang aron ang iyang tibuok apostatang relihiyosong sistema wagtangon sa Babilonyanhong Gahom sa Kalibotan. Ang samang butang nahitabo sa unang siglo human ipahisalaag ang nasod sa nagtawag-sa-kaugalingong maalamong mga pangulo. Ang susamang butang mahitabo sa Kakristiyanohan sa atong adlaw mismo.—Mateo 15:8, 9; Roma 11:8.

24. Sa unsang paagi ang mga Judeano nagpadayag sa ilang kakulang sa diyosnong kahadlok?

²⁴ Sa maong panahon, hinuon, ang mapagawalong mga pangulo sa Juda nagtuo nga sila may pagkaabtik nga ang ilang pagbulag sa matuod nga pagsimba dili pagasilotan. Tinuod ba? Gitangtang ni Isaias ang ilang maskara, nga nagpadayag nga sila walay tinuod nga kahadlok sa Diyos ug sa ingon walay matuod nga kaalam: “Alaot kadtong mga nagamabug-oson sa pagtago sa laraw gikan kang Jehova mismo, ug kansang mga buhat nahitabo sa ngitngit nga dapit, samtang sila nagaingon: ‘Kinsay  nakakita kanato, ug kinsay nahibalo labot kanato?’ Pagkahiwi ninyo! Pagaisipon ba ang magkukulon nga sama lamang sa yutang-kulonon? Kay ang butang gihimo moingon ba labot sa magbubuhat niini: ‘Wala niya ako buhata’? Ug ang butang mismo nga giumol moingon ba gayod labot sa mag-uumol niini: ‘Wala siya magpakitag pagkamasinaboton’?” (Isaias 29:15, 16; itandi ang Salmo 111:10.) Bisan pa kon sa ilang hunahuna sila maayo kaayong pagkatago, sila maoy ‘hubo ug dayag’ sa mga mata sa Diyos.—Hebreohanon 4:13.

“Ang mga Bungol Tinong Makadungog”

25. Sa unsang diwa ang “mga bungol” makadungog?

²⁵ Hinuon, adunay kaluwasan alang sa mga indibiduwal nga magapasundayag ug pagtuo. (Basaha ang Isaias 29:17-24; itandi ang Lucas 7:22.) “Ang mga bungol . . . makadungog sa mga pulong sa basahon,” ang mensahe gikan sa Pulong sa Diyos. Oo, dili kini pagkaayo sa pisikal nga pagkabungol. Kini maoy espirituwal nga pagkaayo. Si Isaias nagpunting na usab sa pagkatukod sa Mesiyanikong Gingharian ug ang kapasig-ulian sa matuod nga pagsimba sa yuta pinaagi sa pagmando sa Mesiyas. Kini nahitabo sa atong panahon, ug minilyong sinsero ang nagpatul-id kang Jehova ug nagatuon sa pagdayeg kaniya. Pagkakulbahinam nga katumanan! Sa kataposan, ang adlaw moabot sa dihang ang matag usa, ang matag linalang nga may gininhawa, magadayeg kang Jehova ug magabalaan sa iyang balaang ngalan.—Salmo 150:6.

26. Unsang espirituwal nga mga pahinumdom ang nadungog karon sa “mga bungol”?

²⁶ Unsay nakat-onan nianang “mga bungol” nga nakadungog sa Pulong sa Diyos karong adlawa? Nga ang tanang Kristohanon, ilabina ang gilantaw sa kongregasyon ingong mga panig-ingnan, kinahanglang estriktong maglikay nga ‘mahisalaag tungod sa makahubog nga ilimnon.’ (Isaias 28:7) Dugang pa, kinahanglang dili kita sumhan sa pagpamati sa mga pahinumdom sa Diyos, nga motabang kanato sa pagbaton ug espirituwal nga punto de bista bahin sa tanang butang. Bisan tuod ang mga Kristohanon tukmang magpasakop sa mga awtoridad sa kagamhanan ug magdepende kanila aron itagana ang tinong mga serbisyo, ang kaluwasan moabot,  dili gikan sa sekular nga kalibotan, kondili gikan ni Jehova nga Diyos. Gawas pa, kinahanglang dili nato kalimtan nga sama sa paghukom diha sa apostatang Jerusalem, ang paghukom sa Diyos niining kaliwatana dili malikayan. Sa tabang ni Jehova kita makapadayon sa pagmantala sa iyang pasidaan bisan pa sa pagsupak, sama sa gihimo ni Isaias.—Isaias 28:14, 22; Mateo 24:34; Roma 13:1-4.

27. Unsang mga pagtulon-an ang makat-onan sa mga Kristohanon gikan sa tagna ni Isaias?

²⁷ Ang mga ansiyano ug mga ginikanan makakat-on gikan sa paagi sa pagpadapat ni Jehova ug disiplina, sa kanunay matinguhaong ipasig-uli ang mga mamumuhat ug daotan sa pag-uyon sa Diyos, dili lamang aron silotan sila. (Isaias 28:26-29; itandi ang Jeremias 30:11.) Ug kitang tanan, lakip ang mga batan-on, gipahinumdoman kon unsa ka bililhon ang pag-alagad kang Jehova nga kinasingkasing, dili lamang ang pagpakaaron-ingnon nga Kristohanon aron makapahimuot sa mga tawo. (Isaias 29:13) Kinahanglang atong ipakita nga lahi sa walay-pagtuo nga mga molupyo sa Juda, kita adunay tukmang kahadlok kang Jehova ug dakong pagtahod kaniya. (Isaias 29:16) Dugang pa, kinahanglang atong ipakita nga kita andam tul-iron ug makakat-on gikan kang Jehova.—Isaias 29:24.

28. Unsay pag-isip sa mga alagad ni Jehova sa iyang mga buhat sa pagluwas?

²⁸ Pagkahinungdanon nga kita may pagtuo ug pagsalig kang Jehova ug sa iyang paagi sa pagbuhat sa mga butang! (Itandi ang Salmo 146:3.) Alang sa kadaghanan, ang pasidaang mensahe nga atong ginasangyaw maoy binata nga paminawon. Ang umaabot nga pagkalaglag sa usa ka organisasyon, ang Kakristiyanohan, nga nag-angkong nagaalagad sa Diyos maoy katingad-an, talagsaon, nga ideya. Apan himoon ni Jehova ang iyang ‘katingad-ang buhat.’ Bahin niana, walay pagduhaduha. Busa, latas sa kataposang mga adlaw niining sistema sa mga butang, ibutang sa mga alagad sa Diyos ang bug-os nga pagsalig diha sa iyang Gingharian ug sa iyang tinudlong Hari, si Jesu-Kristo. Sila nahibalo nga ang mga buhat sa pagluwas ni Jehova—nga himoon duyog sa iyang ‘talagsaong buhat’—magpatunghag mga panalangin nga dayon sa tanang masinugtanong katawhan.

[Footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Mga hulagway sa panid 289]

Ang Kakristiyanohan nagsalig sa mga alyansa uban sa tawhanong mga magmamando inay kay sa Diyos

 [Hulagway sa panid 290]

Gihimo ni Jehova ang iyang ‘katingad-ang buhat’ sa dihang gitugotan niya ang Babilonya sa paglaglag sa Jerusalem

[Hulagway sa panid 298]

Kadtong sa nangagi bungol sa espirituwal ‘nakadungog’ sa Pulong sa Diyos