Kapitulo Bayente-siyete

Ibubo ni Jehova ang Kasuko Diha sa mga Nasod

Isaias 34:1-17

1, 2. (a) Mahitungod sa panimalos ni Jehova, segurado kita bahin sa unsa? (b) Unsay mapalampos sa Diyos pinaagi sa pagpatuman sa panimalos?

 SI Jehova nga Diyos mapailobon dili lang sa iyang matinumanong mga alagad kondili, kon uyon sa iyang katuyoan, sa iyang mga kaaway usab. (1 Pedro 3:19, 20; 2 Pedro 3:15) Ang mga kaaway ni Jehova tingali dili makapabili sa iyang pailob ug mahimong mag-isip niana ingon nga pagkawalay-katakos o pagkawalay-tinguha nga molihok. Bisan pa niana, sumala sa gipakita sa ika-34ng kapitulo sa Isaias, sa kataposan si Jehova makighusay kanunay sa iyang mga kaaway. (Sofonias 3:8) Sa makadiyot nga panahon, gitugotan sa Diyos ang Edom ug ang ubang mga nasod nga mosupak sa iyang katawhan nga walay pagbalda. Apan si Jehova may gitakdang panahon alang sa panimalos. (Deuteronomio 32:35) Sa susamang paagi, sa iyang tinudlong panahon, ipahayag ni Jehova ang iyang panimalos nganha sa tanang bahin sa daotang kalibotan karon nga wala manumbaling sa iyang pagkasoberano.

² Ang pangunang katuyoan sa pagpatuman sa panimalos sa Diyos maoy pagpasundayag sa iyang pagkasoberano ug paghimaya sa iyang ngalan. (Salmo 83:13-18) Ang iyang pagpanimalos magbayaw usab sa iyang mga alagad ingon nga tinuod niyang mga hawas ug magluwas kanila gikan sa daotang mga kahimtang. Dugang pa, ang panimalos ni Jehova kanunay nga bug-os nahiuyon sa iyang hustisya.—Salmo 58:10, 11.

Patalinghog, Kamong mga Nasod

3. Unsang pagdapit ang ginapaabot ni Jehova pinaagi ni Isaias ngadto sa mga nasod?

³ Una ipunting ang pagtagad diha sa pagpanimalos batok sa  Edom, si Jehova pinaagi ni Isaias maugdang nga nagdapit sa tanang nasod: “Duol, kamong mga nasod, aron maminaw; ug kamong nasodnong mga pundok, patalinghog. Papamatia ang yuta ug kanang anaa niana, ang mabungahong yuta ug ang tanang abot niini.” (Isaias 34:1) Ang manalagna subsob nga nagpahayag batok sa dili-diyosnong mga nasod. Karon hapit na niyang sumahon ang mga mahukmanong pahayag sa Diyos batok kanila. Ang maong mga pasidaan aduna bay kahulogan sa atong adlaw?

4. (a) Unsay giawhag sa mga nasod nga buhaton, sumala sa natala sa Isaias kapitulo 34:1? (b) Ang pagpahayag ba ni Jehova sa paghukom diha sa mga nasod nagpamatuod nga siya usa ka mapintasong Diyos? (Tan-awa ang kahon sa panid 363.)

⁴ Oo. Ang Soberano sa uniberso adunay usa ka pakiglalis batok sa tanang bahin niining dili-diyosnong sistema sa mga butang. Kanay hinungdan nga ang “nasodnong mga pundok” ug “ang yuta” giawhag sa pagpamati sa pinasukad-sa-Bibliya nga mensahe nga gipamantala ni Jehova sa tibuok kalibotan. Sa pinulongan nga magpahinumdom sa Salmo 24:1, si Isaias nag-ingon nga ang tibuok yuta makadungog niining mensahea—usa ka tagnang natuman sa atong panahon, sa dihang ang mga Saksi ni Jehova nagwali “ngadto sa kinalay-ang dapit sa yuta.” (Buhat 1:8) Ugaling lang, wala mamati ang mga nasod. Wala nila isipa nga seryoso ang pasidaan bahin sa ilang umaabot nga kalaglagan. Siyempre, wala kini makapugong kang Jehova sa pagtuman sa iyang pulong.

5, 6. (a) Tungod sa unsa nga ang mga nasod singlon sa Diyos? (b) Sa unsang paagi tinuod nga “ang kabukiran matunaw gayod tungod sa ilang dugo”?

⁵ Ang tagna karon naghubit sa mangiob nga panglantaw sa dili-diyosnong mga nasod—nga sukwahi kaayo sa sanag nga paglaom sa katawhan sa Diyos nga gibatbat sa ulahi. (Isaias 35:1-10) Ang manalagna nag-ingon: “Si Jehova may kasuko batok sa tanang nasod, ug kaaligutgot batok sa tanan nilang kasundalohan. Siya magatugyan kanila ngadto sa kalaglagan; siya magahatag kanila ngadto sa pagpamatay. Ug ang ilang mga patay isalibay; ug kon bahin sa ilang mga patayng lawas, mangalisbo ang ilang  baho; ug ang kabukiran matunaw gayod tungod sa ilang dugo.”—Isaias 34:2, 3.

⁶ Ang pagtagad gipunting sa pagkasad-an sa dugo sa mga nasod. Karong adlawa ang mga nasod sa Kakristiyanohan mao ang labing sad-an sa dugo. Sa duha ka gubat sa kalibotan ug sa daghang mas gagmayng mga away, gilumok nila ang yuta sa dugo sa tawo. Kinsa ang angayng mangayog hustisya alang niining tanan nga pagkasad-an sa dugo? Walay lain kondili ang Maglalalang, ang dakong Maghahatag-sa-Kinabuhi. (Salmo 36:9) Ang balaod ni Jehova naghatag sa sukdanan: “Kamo magahatag ug kalag alang sa kalag.” (Exodo 21:23-25; Genesis 9:4-6) Sa pagtuman niining balaora, paagason niya ang dugo sa mga nasod—hangtod sa pagkamatay nila. Mangalisbo sa kahanginan ang baho sa ilang wala-ikalubong, patayng mga lawas—labihan ka makauulawng kamatayon! (Jeremias 25:33) Ang dugo nga gisingil ingon nga bayad maoy igo sa pagtunaw, o paghanaw, ingnon ta, sa kabukiran. (Sofonias 1:17) Uban sa bug-os nga kalaglagan sa ilang mga kasundalohan, ang kalibotanong mga nasod makakita sa pagkapukan sa ilang mga kagamhanan, nga ihulagway usahay ingon nga mga bukid diha sa tagna sa Bibliya.—Daniel 2:35, 44, 45; Pinadayag 17:9.

7. Unsa “ang mga langit,” ug unsa ang “panon sa mga langit”?

⁷ Nga migamit na usab ug tin-awng paghulagway, si Isaias nagkanayon: “Ang tanan niadtong sa panon sa mga langit maut-ot gayod. Ug ang mga langit pagalukoton, sama sa usa ka basahon nga linukot; ug ang ilang kasundalohan mangalarag ang tanan, maingon nga ang mga dahon malarag gikan sa paras ug sama sa larag nga igos gikan sa kahoyng igos.” (Isaias 34:4) Ang pamulong nga “tanan niadtong sa panon sa mga langit” wala magpasabot sa literal nga mga bituon ug mga planeta. Ang mga bersikulo 5 ug 6 naghisgot bahin sa usa ka espada sa paglaglag nga nalumok sa dugo niadtong “mga langit.” Busa, kini usa gayod ka simbolo sa butang nga anaa sa tawhanong dominyo. (1 Corinto 15:50) Tungod sa ilang pagkataas ingong labawng mga awtoridad,  ang mga kagamhanan sa katawhan gipanig-ingon sa mga langit nga nagmando ibabaw sa tawhanong katilingban sa yuta. (Roma 13:1-4) Busa ang “panon sa mga langit” naghawas sa giipong mga kasundalohan niining maong mga kagamhanan sa tawo.

8. Sa unsang paagi ang simbolikong mga langit maoy “sama sa usa ka basahon nga linukot,” ug unsay mahitabo sa ilang ‘mga kasundalohan’?

⁸ Kini nga “panon” “maut-ot,” madunot, nga samag madunotong butang. (Salmo 102:26; Isaias 51:6) Alang sa walay-ayudang  mata, ang literal nga mga langit ibabaw nato maorag nagkurba, samag usa ka karaang linukot nga basahon, nga ang sinulat kasagarang anaa sa sulod nga bahin. Sa dihang ang gisulat sa sulod nga bahin sa linukot nga basahon maagian na sa mga mata sa magbabasa, ang nahuman-ug-basa nga linukot nga basahon lukoton ug hiposon. Sa susamang paagi, “ang mga langit pagalukoton, sama sa usa ka basahon nga linukot,” sa pagkaaging ang mga kagamhanan sa tawo modangat gayod sa ilang kataposan. Sa pagkaabot sa kataposang panid sa ilang kasaysayan, kini sila pagalaglagon panahon sa Armagedon. Ang makapahingangha-tan-awong ‘mga kasundalohan’ malarag sama sa pagkalarag sa mga dahong larag gikan sa usa ka punoan sa paras o “larag nga igos” gikan sa usa ka kahoyng igos. Ang ilang panahon matapos na.—Itandi ang Pinadayag 6:12-14.

Usa ka Adlaw sa Panimalos

9. (a) Unsay kagikan sa Edom, ug unsang relasyon ang naugmad tali sa Israel ug Edom? (b) Unsay gihukom ni Jehova mahitungod sa Edom?

⁹ Karon ang tagna nagpaila sa usa ka nasod nga naglungtad sa adlaw ni Isaias—ang Edom. Ang mga Edomhanon maoy mga kaliwat ni Esau (Edom), kinsa nagbaligya sa iyang katungod sa pagkapanganay ngadto sa iyang kaluhang igsoong lalaki, si Jacob, ilis sa tinapay ug linat-ang lentihas. (Genesis 25:24-34) Tungod kay si Jacob maoy nagpuli kaniya sa katungod sa pagkapanganay, si Esau nahupngan sa pagdumot alang sa iyang igsoon. Sa ulahi ang nasod sa Edom ug ang nasod sa Israel nahimong mga kaaway, bisan pag sila mga kaliwat sa kaluhang managsoon. Tungod niining pagkamabatokon sa katawhan sa Diyos, nakaagom ang Edom sa kapungot ni Jehova, kinsa karon nag-ingon: “Sa mga langit ang akong espada tinong mahumod pag-ayo. Tan-awa! Kini mohugpa sa Edom, ug sa katawhan nga akong gitugyan ngadto sa kalaglagan subay sa hustisya. Si Jehova adunay espada; kini madigo sa dugo; kini mahimong mantikaon tungod sa tambok, sa dugo sa mga nating laking karnero ug sa mga laking kanding, sa tambok sa mga rinyon sa mga laking karnero. Kay si Jehova adunay halad sa Bozra, ug usa ka dakong pagpangihaw sa yuta sa Edom.”—Isaias 34:5, 6.

10. (a) Kinsay pukanon ni Jehova sa dihang bakyawon niya ang iyang espada diha “sa mga langit”? (b) Unsang tinamdan ang gipasundayag sa Edom sa dihang ang Juda giatake sa Babilonya?

 ¹⁰ Ang Edom nahimutang sa habog, bukiron nga dapit. (Jeremias 49:16; Abdias 8, 9, 19, 21) Bisan pa niana, bisan kining kinaiyanhong mga pangdepensa dili makatabang inigbakyaw ni Jehova sa iyang espada sa paghukom diha “sa mga langit,” nga ipaubos ang mga magmamando sa Edom gikan sa ilang hataas  nga posisyon. Ang Edom sinangkapan kaayo alang sa panggubatan, ug ang kasundalohan niini naglataslatas sa habog nga kabukiran aron mapanalipdan ang nasod. Apan ang gamhanang Edom wala motabang sa dihang ang Juda giatake sa kasundalohan sa Babilonya. Hinunoa, ang Edom nalipay kaayo sa pagkakita sa pagkapukan sa gingharian sa Juda ug gisibahan pa ang mga magpupukan niini. (Salmo 137:7) Gigukod pa sa Edom ang mga Hudiyong nangalagiw alang sa ilang mga kinabuhi ug gitugyan sila ngadto sa mga Babilonyanhon. (Abdias 11-14) Ang mga Edomhanon nagplano sa pag-okupar sa biniyaang yuta sa mga Israelinhon, ug sila nanulti nga magarbohon batok kang Jehova.—Ezequiel 35:10-15.

11. Sa unsang paagi panimaslan ni Jehova ang mga Edomhanon tungod sa ilang maluibong panggawi niini?

¹¹ Kalimtan ba ni Jehova kanang dili-inigsoong panggawi sa bahin sa mga Edomhanon? Dili. Hinunoa, siya nagtagna bahin sa Edom: “Ang ihalas nga mga torong baka mapaubos uban kanila, ug ang mga toreyong baka uban sa mga kusgan; ug ang ilang yuta malumok sa dugo, ug ang ilang abog mismo mahimong mantikaon tungod sa tambok.” (Isaias 34:7) Si Jehova naghisgot bahin sa mga kadagkoan ug sa mga mayukmok sa nasod ingon nga simbolikong ihalas nga mga torong baka ug mga toreyong baka, ingon nga mga nating laking karnero ug mga laking kanding. Ang yuta niining sad-an-sa-dugo nga nasod malumok gayod sa dugo mismo sa katawhan pinaagi sa “espada” sa panglaglag ni Jehova.

12. (a) Kinsay gigamit ni Jehova aron pagsilot sa Edom? (b) Unsay gitagna ni propetang Abdias bahin sa Edom?

¹² Katuyoan sa Diyos nga silotan ang Edom tungod sa daotang gibuhat ngadto sa Iyang yutan-ong organisasyon, nga gitawag ug Zion. Matod sa tagna: “Si Jehova adunay usa ka adlaw sa panimalos,  usa ka tuig sa mga pagbalos alang sa kaso labot sa Zion.” (Isaias 34:8) Wala madugay human sa pagkalaglag sa Jerusalem sa 607 W.K.P., si Jehova misugod sa pagpahayag sa iyang matarong nga panimalos diha sa mga Edomhanon pinaagi sa hari sa Babilonya, si Nabukodonosor. (Jeremias 25:15-17, 21) Inigsulong sa kasundalohan sa Babilonya sa Edom, walay makaluwas sa mga Edomhanon! Kini maoy “usa ka tuig sa mga pagbalos” nianang bukirong yuta. Si Jehova nagtagna pinaagi ni propetang Abdias: “Tungod sa kapintasan nga gibuhat ngadto sa imong igsoong lalaki nga si Jacob, ikaw mapuno sa kaulaw, ug ikaw pagaputlon hangtod sa panahong walay tino. . . . Ingon sa imong gibuhat, kini pagabuhaton kanimo. Ang imong binuhatan igasumbalik sa imong kaugalingong ulo.”—Abdias 10, 15; Ezequiel 25:12-14.

Mangiob nga Palaaboton sa Kakristiyanohan

13. Kinsa karong adlawa ang sama sa Edom, ug ngano?

¹³ Sa modernong mga panahon, adunay naglungtad nga usa ka organisasyon nga may rekord nga sama sa Edom. Unsang organisasyona? Aw, kinsa sa modernong mga panahon ang nanguna sa pagtamay ug paglutos sa mga alagad ni Jehova? Dili ba ang Kakristiyanohan, pinaagi sa klero nga matang niini? Oo! Ang Kakristiyanohan nagbayaw sa kaugalingon ngadto sa samag-bukid nga kahabogon diha sa mga kahikayan niining kalibotana. Giangkon niya ang usa ka hataas nga posisyon diha sa sistema sa mga butang sa katawhan, ug ang iyang mga relihiyon mao ang naglabi nga bahin sa Dakong Babilonya. Apan gilagda ni Jehova ang “usa ka tuig sa mga pagbalos” batok niining modernong-adlaw  nga Edom tungod sa mapintasong daotang panggawi labot sa Iyang katawhan, ang Iyang mga Saksi.

14, 15. (a) Unsay mahitabo sa yuta sa Edom ug sa Kakristiyanohan? (b) Unsay ipasabot sa mga paghisgot sa nagdilaab nga bulitik ug aso nga mohangtod sa panahong walay tino, ug unsay wala ipasabot niana?

¹⁴ Busa, samtang hisgotan nato ang nahibiling bahin niining tagna ni Isaias, dili lamang hunahunaon nato ang karaang Edom kondili ang Kakristiyanohan usab: “Ang iyang mga bul-og sa tubig mahimong bulitik, ug ang iyang abog mahimong asupre; ug ang iyang yuta mahimong sama sa nagdilaab nga bulitik. Magabii man o maadlaw kini dili mapalong; hangtod sa panahong walay tino ang aso niini padayong mag-utbo.” (Isaias 34:9, 10a) Ang yuta sa Edom mahimong uga kaayo nga samag ang abog maoy asupre ug ang bul-oganang mga walog napuno, dili sa tubig, kondili sa bulitik. Unya kining kusog mosigang mga substansiya gipasiga!—Itandi ang Pinadayag 17:16.

¹⁵ Ang pipila nag-isip sa paghisgot sa kalayo, bulitik, ug asupre ingong ebidensiya sa pagkaadunay nagdilaab nga impiyerno. Apan ang Edom wala ilabog ngadto sa tinumotumo nga kalayong-impiyerno aron modilaab sa walay kataposan. Hinunoa, kini gilaglag, nga nahanaw gikan sa esena sa kalibotan nga samag bug-os giut-ot sa kalayo ug asupre. Sumala sa sunod nga gipakita sa tagna, ang kataposang resulta maoy, dili walay-kataposang pagsakit, kondili ‘kawalay-sulod . . . pagkabiniyaan . . . kawalay kapuslanan.’ (Isaias 34:11, 12) Ang aso nga ‘nag-utbo hangtod sa panahong walay tino’ tin-awng naghulagway niini. Sa dihang maugdaw ang usa ka balay, ang aso mopadayon sa pag-utbo gikan sa mga abo sa taastaas nga panahon human sa pagkapalong sa mga siga, nga maghatag ug ebidensiya sa mga tumatan-aw nga ang usa ka sunog nahitabo. Sanglit ang mga Kristohanon karon makakat-on pag mga pagtulon-an gikan sa pagkalaglag sa Edom, ang aso sa pagkasunog sa Edom, sa usa ka diwa, nagautbo pa.

16, 17. Mahimong unsa ang Edom, ug hangtod kanus-a mopadayon kini diha sa maong kahimtang?

¹⁶ Ang tagna ni Isaias nagpadayon, nga nagtagna nga ang mga tawong pumupuyo sa Edom pulihan sa ihalas nga mga hayop, nga nagpasabot sa umaabot nga pagkalaglag: “Gikan sa usa ka kaliwatan  ngadto sa laing kaliwatan siya mag-uga; hangtod sa kahangtoran walay usa nga moagi kaniya. Ug ang pelikano ug ang porcupino magapanag-iya kaniya, ug ang taas-ug-dunggan nga mga ngiwngiw ug ang mga uwak mopuyo kaniya; ug iyang pagaunaton ibabaw kaniya ang metrosan sa kawalay-sulod ug ang mga bato sa pagkabiniyaan. Ang iyang mga hamili—walay mausa didto nga ilang maawhag sa pagkahari mismo, ug ang iya mismong mga prinsipe mahimong walay kapuslanan tanan. Sa iyang puloy-anang mga torre motungha gayod ang mga sampinit, dapawong mga tanom ug mga tunokong bunglayon diha sa iyang kinutaang mga dapit; ug siya mahimong puloy-anang dapit sa ihalas nga mga iro, ang nataran alang sa mga ostrik. Ug ang mga tigpuyo sa mamala nga mga rehiyon motagbo sa nagauwang nga mga hayop, ug bisan ang pormag-kanding nga demonyo motawag sa iyang kauban. Oo, didto ang langgam sa gabii tinong magpahayahay ug makakaplag ug dapit-pahulayanan alang sa iyang kaugalingon. Didto ang samag-udyong nga bitin naghimo sa salag niini ug nangitlog.”—Isaias 34:10b-15. a

¹⁷ Oo, ang Edom mahimong yuta nga walay sulod. Kini mahimong biniyaang dapit nga ang ihalas nga mga hayop, mga langgam, ug mga halas ang anaa niini. Kining ugang kahimtang sa yuta mopadayon, sumala sa giingon sa bersikulo 10, “hangtod sa kahangtoran.” Kini dili na mapasig-uli.—Abdias 18.

Seguradong Katumanan sa Pulong ni Jehova

18, 19. Unsa ang “basahon ni Jehova,” ug unsay gitagana alang sa Kakristiyanohan niining maong “basahon”?

¹⁸ Pagkamasulub-ong palaaboton ang gihulagway niini alang sa modernong-adlaw nga katumbas sa Edom, ang Kakristiyanohan! Siya napamatud-ang usa ka mayugtanong kaaway ni Jehova nga Diyos, kansang mga Saksi mapintason niyang gilutos. Ug walay duhaduhang tumanon ni Jehova ang iyang pulong. Sa dihang  itandi sa usa ang tagna sa katumanan, kana silang duha hisayran nga magkabagay—sama ka segurado nga ang kahayopan nga nagpuyo sa biniyaang Edom matag usa ‘adunay kaugalingong paris.’ Si Isaias nakigsulti sa umaabot nga mga estudyante sa tagna sa Bibliya, nga nag-ingon: “Susiha ninyo diha sa basahon ni Jehova ug basahag kusog: walay usa kanila nga nawala; matag usa kanila wala gayod mapakyas sa pagkabaton sa iyang paris, kay ang baba ni Jehova mao ang naghatag sa sugo, ug ang iyang espiritu mao ang nagtapok kanila. Ug Siya mao ang nagripa alang kanila, ug ang iyang kaugalingong kamot nagbahinbahin sa dapit ngadto kanila pinaagi sa metrosan. Hangtod sa panahong walay tino sila manag-iya niini; gikan sa usa ka kaliwatan ngadto sa laing kaliwatan sila mopuyo niini.”—Isaias 34:16, 17.

¹⁹ Ang umaabot nga kalaglagan sa Kakristiyanohan gitagna diha sa “basahon ni Jehova.” Ang maong “basahon ni Jehova” detalyadong nagsaysay sa mga tulubagon nga singlon ni Jehova niadtong kinsa maoy iyang dili-magbag-o nga mga kaaway ug maoy dili-mahinulsolong mga tigdaogdaog sa iyang katawhan. Ang nasulat bahin sa karaang Edom natuman, ug kini naglig-on sa atong pagsalig nga ang tagna sumala sa mapadapat sa Kakristiyanohan, ang modernong-adlawng katumbas sa Edom, susamang matuman. Ang “metrosan,” ang sukdanan sa paghukom ni Jehova, magpasalig nga kining patay-sa-espirituwal nga organisasyon mahimong biniyaang kamingawan.

20. Sama sa karaang Edom, unsay maagoman sa Kakristiyanohan?

²⁰ Kutob sa iyang maarangan hupayon sa Kakristiyanohan ang iyang politikanhong mga higala, apan kawang lamang! Sumala sa Pinadayag mga kapitulo 17 ug 18, ibutang sa Diyos nga Labing Gamhanan, si Jehova, sa ilang mga kasingkasing nga sila molihok batok sa tibuok nga Dakong Babilonya, lakip ang Kakristiyanohan. Kini magwagtang sa mini nga Kristiyanidad gikan sa tibuok yuta. Ang kahimtang sa Kakristiyanohan mahisama sa makapasubong kahimtang nga gibatbat diha sa Isaias kapitulo 34. Wala na unya siya panahon sa bug-os-mahukmanong “gubat sa dakong adlaw sa Diyos nga Labing Gamhanan”! (Pinadayag 16:14) Sama sa karaang Edom, ang Kakristiyanohan bug-os nga mahanaw gikan sa nawong sa yuta, “hangtod sa kahangtoran.”

[Footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

 [Kahon sa panid 363]

Masuk-anon nga Diyos?

Ang mga pamulong sama nianang hikaplagan sa Isaias 34:2-7 nagtukmod sa daghan sa paghunahuna nga si Jehova, sumala sa pagkabatbat diha sa Hebreohanong Kasulatan, maoy mapintas, mapungtanong Diyos. Tinuod ba kana?

Dili. Bisan pag ang Diyos usahay mopahayag sa iyang kasuko, ang maong kasuko kanunayng may katarongan. Kini gipasukad kanunay sa prinsipyo, dili sa walay-pagpugong nga emosyon. Dugang pa, kini kanunayng gidiktahan sa katungod sa Maglalalang sa pagdawat sa linaing pagkamahinalaron ug sa iyang pagkadili-mabalhinon sa paglaban sa kamatuoran. Ang balaanong kasuko gimandoan sa gugma sa Diyos sa pagkamatarong ug sa iyang gugma alang niadtong nagabuhat sa pagkamatarong. Si Jehova nakasabot sa tanang isyu nga nalangkit sa usa ka butang ug adunay kompleto, walay-kinutoban nga kasayoran bahin sa usa ka kahimtang. (Hebreohanon 4:13) Siya magbasa sa kasingkasing; siya magmatikod sa gidak-on sa kawalay-alamag, pagpasagad, o tinuyo nga sala; ug siya molihok nga dili mapihigon.—Deuteronomio10:17, 18; 1 Samuel 16:7; Buhat 10:34, 35.

Bisan pa niana, si Jehova nga Diyos maoy “hinay sa kasuko ug dagaya sa mahigugmaong-kalulot.” (Exodo 34:6) Kadtong mahadlok kaniya ug naningkamot sa pagbuhat sa pagkamatarong makadawat ug kaluoy, kay ang Labing Gamhanan nakaila sa napanunod nga pagkadili-hingpit sa tawo ug magpakitag kaluoy kaniya tungod niini. Karong adlawa ang Diyos nagahimo niini pinasukad sa halad ni Jesus. (Salmo 103:13, 14) Sa hustong panahon, ang kasuko ni Jehova mawagtang gikan niadtong nag-ila sa ilang sala, naghinulsol, ug tinuod nga nag-alagad kaniya. (Isaias 12:1) Sa panguna, si Jehova maoy dili masuk-anon nga Diyos kondili usa ka malipayon nga Diyos, dili kay dili-maduol kondili madinawaton, makigdaiton, ug malinawon labot niadtong moduol kaniya sa hustong paagi. (1 Timoteo 1:11) Kini kasukwahi kaayo sa way-kaluoy, mapintasong mga kinaiya nga gipasidungog ngadto sa bakak nga mga diyos sa mga pagano ug gihulagway diha sa mga larawan sa maong mga diyos.

[Mapa sa panid 362]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

Dakong Dagat

Damasco

Sidon

Tiro

ISRAEL

Dan

Dagat sa Galilea

Suba sa Jordan

Megiddo

Ramoth-gilead

Samaria

FILISTIA

JUDA

Jerusalem

Libna

Lachish

Beer-sheba

Kadesh-barnea

Dagat sa Asin

AMMON

Rabba

MOAB

Kir-hareseth

EDOM

Bozra

Teman

 [Mga hulagway sa panid 359]

Ang yuta gilumok ug dugo sa Kakristiyanohan

[Hulagway sa panid 360]

“Ang mga langit pagalukoton, sama sa usa ka basahon nga linukot”