Kapitulo Bayente-otso

Paraiso nga Napasig-uli!

Isaias 35:1-10

1. Nganong daghang relihiyon nagpahayag ug paglaom sa kinabuhi sa usa ka paraiso?

 “ANG kamingaw bahin sa paraiso nahiapil sa kusganong mga kamingaw nga daw mohasol sa mga tawo. Tingali kini ang labing kusganon ug makanunayon. Ang pagpangandoy sa paraiso gipamatud-an sa matag hut-ong sa relihiyosong pagkinabuhi.” Kana ang giingon sa The Encyclopedia of Religion. Kinaiyanhon lamang ang maong kamingaw, sanglit ang Bibliya nagsugid kanato nga ang kinabuhi sa tawo nagsugod man sa Paraiso—usa ka matahom nga tanaman nga wala ing sakit ug kamatayon. (Genesis 2:8-15) Dili katingalahan nga daghan sa mga relihiyon sa kalibotan nagpahayag ug paglaom bahin sa umaabot nga kinabuhi diha sa usa o laing matang sa paraiso.

2. Asa nato hikaplagi ang matuod nga paglaom sa umaabot nga Paraiso?

² Sa daghang bahin sa Bibliya, makabasa kita mahitungod sa matuod nga paglaom sa umaabot nga Paraiso. (Isaias 51:3) Pananglitan, ang bahin sa tagna ni Isaias nga nahitala sa Isa kapitulo 35 naghubit sa pagkausob sa mga kamingawan ngadto sa samag-tanamang mga parke ug mabungahong kaumahan. Ang buta makakita, ang amang makasulti, ug ang bungol makadungog. Sa maong gisaad nga Paraiso, wala na ang kasubo o pagpanghupaw, nga nagpasabot nga bisan ang kamatayon mawala na. Pagkatalagsaong saad! Sa unsang paagi angayng sabton kining mga pulonga? Naghatag ba kinig paglaom alang kanato karong adlawa? Ang pagtuon niining kapitulo sa Isaias mohatag sa mga tubag niining mga pangutanaha.

Usa ka Mingaw nga Yuta Nagsadya

3. Sumala sa tagna ni Isaias, unsang kausaban ang mahitabo sa yuta?

³ Ang dinasig nga tagna ni Isaias bahin sa Paraiso nga napasig-uli  nagsugod niining mga pulonga: “Ang kamingawan ug ang mamala nga rehiyon magsadya, ug ang desyertong kapatagan magakalipay ug mamulak sama sa safron. Sa walay pakyas kini mamulak, ug kini magakalipay gayod uban ang kamalipayon ug paghugyaw. Ang himaya sa Lebanon mismo igahatag niana, ang kahalangdon sa Carmelo ug sa Saron. Maanaa unya kadtong mga makakita sa himaya ni Jehova, ang kahalangdon sa atong Diyos.”—Isaias 35:1, 2.

4. Kanus-a ug sa unsang paagi ang yutang-natawhan sa mga Hudiyo mahisama sa usa ka kamingawan?

⁴ Si Isaias nagsulat niining mga pulonga sa mga tuig 732 W.K.P. Mga 125 ka tuig sa ulahi, ang mga Babilonyanhon naglaglag sa Jerusalem ug ang katawhan sa Juda nadestiyero. Ang ilang yutang-natawhan napasagdang walay molupyo, nga biniyaan. (2 Hari 25:8-11, 21-26) Niining paagiha natuman ang pasidaan ni Jehova nga ang katawhan sa Israel madestiyero kon dili sila magmatinumanon. (Deuteronomio 28:15, 36, 37; 1 Hari 9:6-8) Sa dihang ang Hebreohanong nasod nahimong binihag diha sa usa ka langyawng yuta, ang ilang mga uma ug mga prutasan nga maayog-irigasyon wala maatiman sulod sa 70 ka tuig ug nahimong sama sa kamingawan.—Isaias 64:10; Jeremias 4:23-27; 9:10-12.

5. (a) Sa unsang paagi ang samag-paraisong mga kahimtang ipasig-uli sa yuta? (b) Sa unsang diwa ang katawhan “makakita sa himaya ni Jehova”?

⁵ Hinuon, ang tagna ni Isaias nag-ingong ang yuta dili magpabiling kamingawan sa walay kataposan. Kini ipasig-uli ngadto sa usa gayod ka paraiso. “Ang himaya sa Lebanon” ug “ang kahalangdon sa Carmelo ug sa Saron” igahatag niini. a Sa unsang paagi? Sa ilang pagbalik gikan sa pagkadestiyero, ang mga Hudiyo nakatikad na usab ug nakapatubig sa ilang kaumahan, ug ang ilang yuta nahibalik sa tugob nga pagkamabungahon sama sa nangagi. Alang niini, ang pasidungog mahiadto lamang kang Jehova.  Maoy pinaagi sa iyang kabubut-on ug tungod sa iyang pagpaluyo ug pagpanalangin nga ang mga Hudiyo nakatagamtam sa maong samag-paraiso nga mga kahimtang. Ang katawhan nakakita sa “himaya ni Jehova, ang kahalangdon sa [ilang] Diyos” sa dihang giila nila ang kamot ni Jehova diha sa kausaban sa ilang yuta.

6. Unsang hinungdanong katumanan ang makita sa mga pulong ni Isaias?

⁶ Bisan pa niana, sa napasig-uling yuta sa Israel, adunay mas hinungdanong katumanan ang mga pulong ni Isaias. Sa espirituwal nga diwa, ang Israel nahisama sa uga, samag-desyertong yuta sulod sa daghang tuig. Samtang ang mga destiyero didto sa Babilonya, ang maputling pagsimba pinig-otan pag-ayo. Wala ing templo, walay halaran, ug walay organisadong mga saserdote. Gihunong ang matag-adlawng mga paghalad. Karon, si Isaias mitagna sa usa ka pagbalit-ad. Ubos sa pagpanguna sa mga lalaki nga sama kang Zerubabel, Esdras, ug Nehemias, ang mga hawas gikan sa tanang 12 ka tribo sa Israel namalik ngadto sa Jerusalem, nagtukod pag-usab sa templo, ug nagsimba kang Jehova nga walay pagbalda. (Esdras 2:1, 2) Kini usa gayod ka espirituwal nga paraiso!

Mainiton sa Espiritu

7, 8. Nganong ang Hudiyong mga destiyero nagkinahanglag positibong tinamdan, ug sa unsang paagi ang mga pulong ni Isaias makapadasig?

⁷ Ang mga pulong sa Isaias kapitulo 35 nagpahayag ug kangaya. Ang manalagna nagmantala ug masanagong kaugmaon alang sa mahinulsolong nasod. Sa pagkatinuod, siya nagsulti uban ang hugot nga pagtuo ug pagkamalaomon. Duha ka siglo sa ulahi, sa sinugdanan sa ilang pagpasig-uli, ang nadestiyerong mga Hudiyo nagkinahanglan sa samang hugot nga pagtuo ug pagkamalaomon. Pinaagi ni Isaias, si Jehova matagnaong nag-awhag kanila: “Pabaskoga ninyo ang luyang mga kamot, ug palig-ona ang mga tuhod nga nagkurogkurog. Sultihi ang mga nabalaka sa kasingkasing: ‘Magmalig-on. Ayaw kahadlok. Tan-awa! Ang inyong Diyos moabot uban ang panimalos, ang Diyos uban gayod ang pagbalos. Siya mismo moabot ug magluwas kaninyo.’”—Isaias 35:3, 4.

⁸ Ang kataposan sa dugay nga pagkadestiyero maoy panahon sa  paglihok. Si Haring Ciro sa Persia, ang galamiton ni Jehova sa pagpanimalos sa Babilonya, nagpahibalo nga ang pagsimba ni Jehova ipasig-uli sa Jerusalem. (2 Cronicas 36:22, 23) Libolibong pamilya nga Hebreohanon kinahanglang maorganisar aron himoon ang makuyawng panaw gikan sa Babilonya paingon sa Jerusalem. Inig-abot nila didto, kinahanglang magpatindog silag igong mga puloy-anan ug mangandam alang sa hilabihan ka dakong buluhaton sa pagtukod pag-usab sa templo ug sa siyudad. Alang sa pipila ka Hudiyo sa Babilonya, kining tanan daw lisod buhaton. Bisan pa niana, dili kini panahon sa pagkaluya o pagkahadlok. Ang mga Hudiyo kinahanglang maglig-onay sa usag usa ug magmasaligon kang Jehova. Siya nagpasalig kanila nga sila pagaluwason.

9. Unsang talagsaong saad ang gipahayag ngadto sa namalik nga mga Hudiyo?

⁹ Kadtong nahigawas gikan sa pagkabihag sa Babilonya aduna  unyay maayong katarongan sa pagmaya, kay ang talagsaon nga kaugmaon nagpaabot kanila sa ilang pagbalik sa Jerusalem. Si Isaias nagtagna: “Nianang panahona ang mga mata sa mga buta mangabuka, ug ang igdulungog sa mga bungol mangabuksan. Nianang panahona ang bakol mokatkat ingon sa laking osa, ug ang dila sa amang mosinggit sa kasadya.”—Isaias 35:5, 6a.

10, 11. Alang sa namalik nga mga Hudiyo, nganong ang mga pulong ni Isaias angayng adunay espirituwal nga kahulogan, ug unsay gipasabot niana?

¹⁰ Lagmit diha sa hunahuna ni Jehova ang espirituwal nga kahimtang sa iyang katawhan. Sila nasilotan ug 70 ka tuig nga pagkadestiyero tungod sa ilang apostasya sa nangagi. Bisan pa niana, sa pagpadapat sa iyang disiplina, si Jehova wala maghampak sa iyang katawhan sa pagkabuta, pagkabungol, pagkabakol, ug pagkaamang. Busa, ang pagpasig-uli sa nasod sa Israel wala gayod mag-obligar sa pag-ayo sa lawasnong mga depekto. Si Jehova magpasig-uli sa butang nga nawala, nga mao, ang maayong espirituwal nga kahimtang.

¹¹ Ang mahinulsolong mga Hudiyo naayo sa pagkaaging napasig-ulian sila sa ilang espirituwal nga mga sentido—ilang espirituwal nga panan-aw ug ilang katakos sa pagpamati, pagsugot, ug pagsulti sa pulong ni Jehova. Sila nakaamgo sa ilang panginahanglan sa pagpabiling suod kang Jehova. Pinaagi sa ilang maayong panggawi, sila “mosinggit” sa malipayong pagdayeg sa ilang Diyos. Ang kanhing “bakol” mahimong ikag ug masiboton sa iyang pagsimba kang Jehova. Sa masambingayong paagi, siya “mokatkat ingon sa laking osa.”

Si Jehova Magpabaskog sa Iyang Katawhan

12. Sa unsang gidak-on panalanginan ni Jehova ug tubig ang yuta?

¹² Lisod handurawon ang usa ka paraiso nga walay tubig. Ang orihinal nga Paraiso sa Eden may dagayang tubig. (Genesis 2:10-14) Ang yuta usab nga gihatag ngadto sa Israel maoy “usa ka yuta sa bul-oganang mga walog sa tubig, sa mga tubod ug sa mga tubig sa kahiladman nga nagabugwak.” (Deuteronomio 8:7) Nan, nahiangay nga si Isaias nagpahayag niining makapabaskog nga saad: “Sa kamingawan ang mga tubig mobugwak, ug ang mga bul-og  sa tubig sa desyertong kapatagan. Ug ang yutang napagba sa kainit mahimong sama sa tangbohong linaw, ug ang uhaw nga yuta sama sa mga tubod sa tubig. Sa puloy-anang dapit sa mga iro nga ihalas, nga dapit-pahulayanan alang kanila, aduna unyay lunhawng balili uban ang mga tangbo ug mga tanom nga papiro.” (Isaias 35:6b, 7) Sa dihang giatiman pag-usab sa mga Israelinhon ang yuta, ang mga kamingawan diin sa nangagi naglibodlibod ang mga iro nga ihalas mapuno ug lunhaw, labong nga mga tanom. Ang uga ug abogong dapit mabalhin ngadto sa “kalamakan” diin makatubo ang papiro ug ubang mga tangbo sa tubig.—Job 8:11.

13. Unsang dagayang espirituwal nga tubig ang itagana alang sa napasig-uling nasod?

¹³ Hinuon, mas hinungdanon ang espirituwal nga tubig sa kamatuoran, nga dagayang matagamtam sa napasig-uling mga Hudiyo. Itagana ni Jehova ang kahibalo, pagdasig, ug paghupay pinaagi sa iyang Pulong. Dugang pa, ang matinumanong mga ansiyano ug mga prinsipe mahimong “sama sa mga sapa sa tubig sa mamala nga yuta.” (Isaias 32:1, 2) Kadtong nagpausbaw  sa maputling pagsimba, sama kang Esdras, Hageo, Jeshua, Nehemias, Zacarias, Zerubabel, mahimong buhing pamatuod gayod sa pagkatuman sa tagna ni Isaias.—Esdras 5:1, 2; 7:6, 10; Nehemias 12:47.

Ang “Dalan sa Pagkabalaan”

14. Batbata ang panaw tali sa Babilonya ug Jerusalem.

¹⁴ Ugaling lang, una makatagamtam ang nadestiyerong mga Hudiyo sa maong pisikal ug espirituwal nga paraisonhong mga kahimtang, kinahanglang himoon nila ang dugay ug makuyawng panaw gikan sa Babilonya paingon sa Jerusalem. Ang pagsubay ug laktod nga ruta magpasabot sa paglatas sa mga 800 kilometros sa uga, umaw nga yuta. Ang dili kaayo lisod nga ruta maglangkit sa pagpanaw ug 1,600 kilometros. Ang bisan hain nianang pagpanaw magpasabot nga gugolon ang daghang bulan nga naladlad sa daotang mga panahon ug kapeligrohan nga makatagbo ug ihalas nga mga mananap ug samag-mananap nga mga tawo. Bisan pa niana, kadtong nagtuo sa tagna ni Isaias wala kaayo mabalaka. Ngano?

15, 16. (a) Unsang panalipod ang gitagana ni Jehova alang sa matinumanong mga Hudiyo sa ilang pagbalik nga panaw? (b) Sa unsang laing diwa si Jehova nagtaganag luwas nga dakong dalan alang sa mga Hudiyo?

¹⁵ Pinaagi ni Isaias, si Jehova nagsaad: “Tinong aduna unyay usa ka dakong dalan didto, usa gayod ka agianan; ug kini tawgong Dalan sa Pagkabalaan. Ang mahugaw dili moagi niana. Ug kini maoy alang sa usa nga magalakaw diha sa dalan, ug walay mga buangbuang nga maglatagaw diha niana. Wala unyay leyon didto, ug ang manunukob nga ihalas nga mga mananap dili moadto didto. Walay mausa ang makaplagan didto; ug ang mga linukat magalakaw didto.” (Isaias 35:8, 9) Si Jehova nagtubos sa iyang katawhan! Sila maoy iyang “mga linukat,” ug iyang gipasaligan silag panalipod sa ilang pagpauli. Aduna bay literal nga sementado, gipataas, ug gialaran nga dalan gikan sa Babilonya paingon sa Jerusalem? Wala, apan ang panalipod ni Jehova sa iyang katawhan sa ilang pagpanaw segurado kaayo nga kini samag nagsubay sila sa ingon nga dalan.—Itandi ang Salmo 91:1-16.

¹⁶ Ang mga Hudiyo gipanalipdan usab gikan sa espirituwal nga  mga kapeligrohan. Ang masambingayong dakong dalan mao ang “Dalan sa Pagkabalaan.” Kadtong walay pagtahod sa sagradong mga butang o mahugaw sa espirituwal dili takos nga molakaw niana. Sila wala kinahanglana sa napasig-uli nga yuta. Ang mga inuyonan may matarong nga motibo. Sila wala mobalik ngadto sa Juda ug Jerusalem tungod sa espiritu sa nasodnong garbo o pagpangagpas sa personal nga intereses. Ang mga Hudiyong mahunahunaon sa espirituwal nakaamgo nga ang pangunang katarongan sa ilang pagbalik mao ang pagtukod pag-usab sa maputling pagsimba ni Jehova sa maong yuta.—Esdras 1:1-3.

Katawhan ni Jehova Magmaya

17. Sa unsang paagi ang tagna ni Isaias naghupay sa matinumanong mga Hudiyo panahon sa ilang dugay nga pagkadestiyero?

¹⁷ Ang kapitulo 35 sa tagna ni Isaias natapos sa mangayaong diwa: “Ang mismong mga tinubos ni Jehova mobalik ug tinong moadto sa Zion uban ang singgit sa kalipay; ug ang pagmaya hangtod sa panahong walay tino mabutang sa ilang ulo. Sila makabaton sa kasadya ug pagmaya, ug ang kaguol ug pagpanghupaw mokalagiw gayod.” (Isaias 35:10) Ang nabihag nga mga Hudiyo nga nagsalig sa maong tagna alang sa kahupayan ug paglaom panahon sa ilang pagkadestiyero mahimong nahibulong kon sa unsang paagi matuman ang nagkalainlaing mga detalye niini. Lagmit wala sila makasabot sa daghang bahin sa tagna. Bisan pa niana, matin-aw ingon sa kristal nga sila “mobalik ug tinong moadto sa Zion.”

18. Sa unsang paagi ang kaguol ug pagpanghupaw sa Babilonya gipulihan sa kalipay ug pagmaya diha sa napasig-uling yuta?

¹⁸ Busa, sa tuig 537 W.K.P., mga 50,000 ka lalaki (lakip ang kapig 7,000 ka ulipon) uban ang mga babaye ug mga bata mihimo sa upat-ka-bulan nga panaw balik sa Jerusalem, uban ang bug-os nga pagsalig kang Jehova. (Esdras 2:64, 65) Pila ra ka bulan sa ulahi, ang halaran ni Jehova natukod, ingon nga pasiunang tikang alang sa bug-os nga pagtukod-usab sa templo. Ang 200-tuig-edad nga tagna ni Isaias natuman. Ang kaguol ug pagpanghupaw sa nasod samtang didto sa Babilonya gipulihan sa kalipay ug pagmaya diha sa napasig-uling yuta. Gituman ni Jehova  ang iyang saad. Ang paraiso—ang literal ug espirituwal—napasig-uli na!

Ang Pagkatawo sa Usa ka Bag-ong Nasod

19. Nganong igaingon nga ang tagna ni Isaias aduna lamay limitadong katumanan sa ikaunom nga siglo W.K.P.?

¹⁹ Hinuon, sa ikaunom nga siglo W.K.P., ang katumanan sa Isaias kapitulo 35 maoy limitado. Ang paraisonhong mga kahimtang nga gipahimuslan sa napasig-uli nga mga Hudiyo wala mohangtod. Sa ngadtongadto, ang bakak nga relihiyosong mga pagtulon-an ug ang nasyonalismo naghugaw sa maputling pagsimba. Sa espirituwal nga paagi, ang mga Hudiyo nakaagom na usab sa kaguol ug pagpanghupaw. Si Jehova sa kadugayan nagsalikway kanila ingong iyang katawhan. (Mateo 21:43) Tungod sa pagkamasukihon na usab, ang ilang pagmaya wala magmalungtaron. Kining tanan nagpunting ngadto sa dugang, mas dakong katumanan sa Isaias kapitulo 35.

20. Unsang bag-ong Israel ang mitungha sa unang siglo K.P.?

²⁰ Sa gitakdang panahon ni Jehova, ang laing Israel, usa nga espirituwal, mitungha. (Galacia 6:16) Si Jesus nag-andam sa kahimtang alang sa pagkatawo niining bag-ong Israel panahon sa iyang yutan-ong ministeryo. Gipasig-uli niya ang maputling pagsimba,  ug pinaagi sa iyang mga pagpanudlo, ang mga tubig sa kamatuoran misugod na usab sa pagdagayday. Giayo niya ang masakiton, sa lawasnon ug sa espirituwal. Ang mangayaong singgit migula samtang ang maayong balita bahin sa Gingharian sa Diyos gimantala. Pito ka semana human sa iyang pagkamatay ug pagkabanhaw, ang hinimayang Jesus nagtukod sa Kristohanong kongregasyon, ang espirituwal nga Israel nga gilangkoban sa mga Hudiyo ug sa uban nga tinubos sa inulang dugo ni Jesus, nga gipanganak ingong espirituwal nga mga anak sa Diyos ug mga igsoon ni Jesus, ug dinihogan sa balaang espiritu.—Buhat 2:1-4; Roma 8:16, 17; 1 Pedro 1:18, 19.

21. Bahin sa Kristohanong kongregasyon sa unang siglo, unsang mga panghitabo ang maisip nga usa ka katumanan sa pipila ka bahin sa tagna ni Isaias?

²¹ Sa dihang nagsulat ngadto sa mga sakop sa espirituwal nga Israel, gipunting ni apostol Pablo ang mga pulong sa Isaias 35:3 pinaagi sa pag-ingon: “Ituy-od ang mga kamot nga nahuyhoy ug ang nahuyang nga mga tuhod.” (Hebreohanon 12:12) Nan, dayag nga sa unang siglo K.P., may usa ka katumanan sa mga pulong sa Isaias kapitulo 35. Sa literal nga diwa, si Jesus ug iyang mga tinun-an milagrosong naghatag ug panan-aw sa mga buta ug pandungog ngadto sa mga bungol. Ang ‘mga bakol’ ilang gipalakaw ug ang mga amang gipasig-ulian sa ilang mga katakos sa pagsulti. (Mateo 9:32; 11:5; Lucas 10:9) Mas hinungdanon, ang mga matarong ug kasingkasing migawas sa bakak nga relihiyon ug nakatagamtam ug espirituwal nga paraiso sulod sa Kristohanong kongregasyon. (Isaias 52:11; 2 Corinto 6:17) Sama sa kahimtang sa mga Hudiyo nga namalik gikan sa Babilonya, nasayran sa maong mga migawas nga kinahanglanon ang positibo, maisogong espiritu.—Roma 12:11.

22. Sa unsang paagi ang sinsero, nagapangita-sa-kamatuoran nga mga Kristohanon sa modernong mga panahon nahibanlod sa pagkabihag sa Babilonya?

²² Komosta sa atong adlaw? Ang tagna ba ni Isaias adunay laing katumanan, usa nga mas kompleto nga naglangkit sa Kristohanong kongregasyon karong adlawa? Oo. Sa pagkamatay sa mga apostol, namenosan pag-ayo ang gidaghanon sa matuod nga dinihogang mga Kristohanon, ug nagmalamboon ang bakak nga  mga Kristohanon, ang “mga bunglayon,” sa nataran sa kalibotan. (Mateo 13:36-43; Buhat 20:30; 2 Pedro 2:1-3) Bisan sulod sa ika-19ng siglo, ang sinserong mga tawo misugod pagbulag sa Kakristiyanohan ug nangita sa maputling pagsimba, ang ilang pagsabot nagpabiling namansahan sa di-kasulatanhong mga pagtulon-an. Sa 1914, si Jesus naentrono ingong Mesiyanikong Hari, apan wala madugay human niana, ang kahimtang nahimong mangiob alang niining sinserong mga nangita sa kamatuoran. Ingong katumanan sa tagna, ang mga nasod ‘nakiggubat kanila ug nagbuntog kanila,’ ug ang mga paninguha sa maong sinserong mga Kristohanon sa pagsangyaw sa maayong balita napukgo. Sa pagkatinuod, sila nahibanlod sa pagkabihag sa Babilonya.—Pinadayag 11:7, 8.

23, 24. Sa unsang mga paagi ang mga pulong ni Isaias natuman taliwala sa katawhan sa Diyos sukad 1919?

²³ Ugaling, sa 1919, ang kahimtang nausob. Gipagawas ni Jehova ang iyang katawhan gikan sa pagkabihag. Gisugdan nila ang pagsalikway sa bakak nga mga pagtulon-an nga sa sinugdan nakadaot sa ilang pagsimba. Ingong resulta, natagamtam nila ang pagkaayo. Nahisulod sila sa espirituwal nga paraiso, nga bisan karong adlawa nagpadayon sa pagkaylap sa tibuok yuta. Sa espirituwal nga diwa, ang mga buta nakakat-on sa pagkakita ug ang mga bungol, sa pagkadungog—nga nahimong bug-os nga igmat sa paglihok sa balaang espiritu sa Diyos, nga kanunayng nakaamgo sa panginahanglan nga magpabiling suod kang Jehova. (1 Tesalonica 5:6; 2 Timoteo 4:5) Kay dili na amang, ang matuod nga mga Kristohanon ikag nga “mosinggit,” nga magpahayag sa mga kamatuoran sa Bibliya ngadto sa uban. (Roma 1:15) Kadtong mahuyang sa espirituwal, o “bakol,” karon nagpasundayag sa kasibot ug kangaya. Sa masambingayong paagi, sila makahimo sa ‘pagkatkat ingon sa laking osa.’

²⁴ Kining napasig-uling mga Kristohanon naglakaw diha sa “Dalan sa Pagkabalaan.” Kining maong “Dalan,” nga mogawas sa Dakong Babilonya pasulod sa espirituwal nga paraiso, bukas alang sa tanang mahinlo-sa-espirituwal nga mga magsisimba. (1 Pedro 1:13-16) Makasalig sila kang Jehova alang sa panalipod ug magmasaligong si Satanas dili molampos sa iyang mananapong mga pag-atake  aron papason ang matuod nga pagsimba. (1 Pedro 5:8) Ang mga masukihon ug si bisan kinsa nga magagawing samag manunukob nga mapintas nga mga mananap dili tugotan sa pagdaot niadtong anaa sa dakong dalan sa Diyos sa pagkabalaan. (1 Corinto 5:11) Sulod niining palibot, ang mga tinubos ni Jehova—mga dinihogan ug “ubang mga karnero”—magkalipay sa pag-alagad sa bugtong matuod nga Diyos.—Juan 10:16.

25. Aduna ba unyay pisikal nga katumanan sa Isaias kapitulo 35? Isaysay.

²⁵ Komosta ang umaabot? Ang tagna ni Isaias matuman pa ba sa pisikal nga diwa? Oo. Ang milagrosong mga pagpang-ayo ni Jesus ug sa iyang mga apostoles sa unang siglo nagpasundayag sa tinguha ug katakos ni Jehova sa paghimo sa maong mga pagpang-ayo sa mas dakong paagi sa umaabot. Ang dinasig nga Salmo naghisgot ug kinabuhing walay kataposan diha sa malinawong mga kahimtang sa yuta. (Salmo 37:9, 11, 29) Si Jesus misaad ug kinabuhi diha sa Paraiso. (Lucas 23:43) Hangtod sa kataposang basahon niini, ang Bibliya naghatag sa paglaom alang sa usa ka literal nga paraiso. Nianang panahona, ang mga buta, ang mga bungol, ang mga bakol, ug ang mga amang pagaayohon na sa lawasnon ug permanenteng paagi. Ang kaguol ug pagpanghupaw mahanaw na. Ang pagmaya sa pagkatinuod mohangtod sa panahong walay tino, bisan sa walay kataposan.—Pinadayag 7:9, 16, 17; 21:3, 4.

26. Sa unsang paagi ang mga pulong ni Isaias makapalig-on sa mga Kristohanon karong adlawa?

²⁶ Samtang ang matuod nga mga Kristohanon nagpaabot sa pagpasig-uli sa pisikal nga yutan-ong Paraiso, bisan karon sila nagtagamtam sa mga panalangin sa espirituwal nga paraiso. Ginaatubang nila ang mga pagsulay ug mga kasakitan uban ang kamalaomon. Uban ang di-matarog nga pagsalig kang Jehova, sila nagdasigay sa usag usa, nga nagapamati sa tambag: “Pabaskoga ninyo ang luyang mga kamot, ug palig-ona ang mga tuhod nga nagkurogkurog. Sultihi ang mga nabalaka sa kasingkasing: ‘Magmalig-on. Ayaw kahadlok.’” Sila may bug-os nga pagsalig sa matagnaong pasalig: “Tan-awa! Ang inyong Diyos moabot uban ang panimalos, ang Diyos uban gayod ang pagbalos. Siya mismo moabot ug magluwas kaninyo.”—Isaias 35:3, 4.

[Footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

 [Tibuok-panid nga hulagway sa panid 370]

[Mga hulagway sa panid 375]

Ang mga dapit nga desyerto mahimong daghag-tubig nga mga dapit sa mga tangbo ug sa mga tanom nga papiro

[Hulagway sa panid 378]

Giayo ni Jesus ang masakiton, sa espirituwal ug sa lawasnon