Kapitulo Kinse

Ang Babayeng Apuli Malipay

Isaias 54:1-17

1. Nganong si Sara nangandoy nga manganak, ug unsay nasinati niya may kalabotan niana?

 SI Sara nangandoy nga manganak. Ikasubo, siya apuli, ug kana nakapaguol pag-ayo kaniya. Sa iyang adlaw, ang pagkaapuli giisip nga usa ka kaulawan, apan dili lang tungod niana ang kaguol ni Sara. Nangandoy siya nga makakita nga matuman ang saad sa Diyos ngadto sa iyang bana. Si Abraham mahimong amahan sa usa ka binhi nga mahimong usa ka panalangin sa tanang pamilya sa yuta. (Genesis 12:1-3) Bisan pa niana, mga dekada human sa pagpahayag sa Diyos nianang saara, wala pa gihapoy anak. Si Sara tigulang na ug nagpabiling walay anak. May mga panahong siya tingali naghunahuna kon kawang ba ang iyang mga paglaom. Bisan pa niana, sa usa ka adlaw ang iyang kaguol nahimong kalipay!

2. Nganong ang tagna nga nahitala sa Isaias kapitulo 54 angayng makapaikag kanato?

² Ang kahimtang ni Sara motabang kanato sa pagsabot sa tagna nga nahitala sa Isaias kapitulo 54. Dinha ang Jerusalem gipakigsultihan nga samag siya babayeng apuli nga nasayod sa dakong kalipay sa pagbaton ug daghang anak. Pinaagi sa paghulagway sa iyang karaang katawhan sa katibuk-an ingong iyang asawa, si Jehova nagpakita sa iyang malumong mga pagbati alang kanila. Dugang pa, kining kapituloha sa Isaias motabang kanato sa pagpadayag sa usa ka hinungdanong bahin sa gitawag sa Bibliya nga usa ka “sagradong tinago.” (Roma 16:25, 26) Ang ilhanan sa “babaye” ug iyang mga kasinatian nga gipahayag  sa maong tagna naghatag ug hinungdanong katin-awan bahin sa maputling pagsimba karong adlawa.

Ang “Babaye” Nailhan

3. Nganong ang “babayeng” apuli adunay katarongan sa paglipay?

³ Ang kapitulo 54 nagsugod sa malipayong diwa: “‘Hugyaw sa kalipay, ikaw babayeng apuli nga wala manganak! Pagmaya uban ang hugyaw sa kalipay ug singgit nga taliis, ikaw nga wala mobati ug kasakit sa pagpanganak, kay ang mga anak sa usa nga biniyaan mas daghan kay sa mga anak sa babaye nga may banang tag-iya,’ si Jehova nag-ingon.” (Isaias 54:1) Dako gayod ang kalipay ni Isaias nga nagsulti niining mga pulonga! Ug pagkadakong kahupayan ang ipatungha sa katumanan niini alang sa mga Hudiyo nga nadestiyero sa Babilonya! Niadtong panahona ang Jerusalem nagpabilin pang biniyaan. Gikan sa tawhanong panglantaw, daw walay paglaom nga kini mapuy-an pag-usab, samang ang babayeng apuli dili kasagarang makalaom nga manganak sa iyang pagkatigulang na. Apan kining maong “babaye” adunay dakong panalangin sa umaabot—siya mahimong makaanak. Magmalipayon unya kaayo ang Jerusalem. Siya mapuno na usab sa “mga anak,” o sa mga molupyo.

4. (a) Sa unsang paagi si apostol Pablo nagtabang kanato sa pagsabot nga ang Isaias kapitulo 54 aduna gayoy mas dakong katumanan kay niadtong 537 W.K.P.? (b) Unsa ang “Jerusalem sa itaas”?

⁴ Si Isaias mahimong wala mahibalo niini, apan ang iyang tagna dili lang may usa ka katumanan. Si apostol Pablo nagkutlo gikan sa Isaias kapitulo 54 ug nagpatin-aw nga ang “babaye” nagpasabot sa butang nga labaw pang hinungdanon kay sa yutan-ong siyudad sa Jerusalem. Siya nagsulat: “Ang Jerusalem sa itaas gawasnon, ug siya mao ang atong inahan.” (Galacia 4:26) Unsa ba kining “Jerusalem sa itaas”? Tin-awng dili ang siyudad sa Jerusalem sa Yutang Saad. Kadtong siyudara maoy yutan-on, dili “sa itaas” sa langitnong dominyo. Ang “Jerusalem sa itaas” maoy langitnong “babaye” sa Diyos, ang iyang organisasyon sa gamhanang espiritung mga linalang.

5. Sa simbolikong dula nga gilaraw diha sa Galacia 4:22-31, kinsay gihulagwayan ni (a) Abraham? (b) Sara? (c) Isaac? (d) Agar? (e) Ismael?

 ⁵ Nan, sa unsang paagi si Jehova makabaton ug duha ka simbolikong mga babaye—ang usa langitnon ug ang lain yutan-on? May panagsumpaki ba dinhi? Wala gayod. Si apostol Pablo nagpakita nga ang tubag anaa sa matagnaong hulagway nga gihatag sa pamilya ni Abraham. (Galacia 4:22-31; tan-awa “Ang Pamilya ni Abraham—Usa ka Matagnaong Hulagway,” sa panid 218.) Si Sara, ang “babayeng gawasnon” ug asawa ni Abraham, naghulagway sa samag-asawa nga organisasyon ni Jehova sa espiritung mga linalang. Si Agar, usa ka ulipong babaye ug ikaduhang asawa o puyopuyo ni Abraham, naghulagway sa yutan-ong Jerusalem.

6. Sa unsang diwa ang langitnong organisasyon sa Diyos nakasinatig hataas nga yugto sa pagkaapuli?

⁶ Tungod sa maong pasiunang kasayoran, masabtan nato ang halalom nga kahulogan sa Isaias 54:1. Human sa mga dekada sa pagkaapuli, si Sara nanganak kang Isaac sa dihang siya 90 anyos na. Sa susama, ang langitnong organisasyon ni Jehova miagi sa hataas nga yugto sa pagkaapuli. Didto pa sa Eden, si Jehova misaad nga ang iyang “babaye” magpatungha sa “binhi.” (Genesis 3:15) Kapig 2,000 ka tuig sa ulahi, gihimo ni Jehova ang iyang pakigsaad uban kang Abraham maylabot sa Binhi sa saad. Apan ang langitnong “babaye” sa Diyos naghulat gayod ug daghan, daghan pang mga siglo una pa makapatungha sa maong Binhi. Bisan pa niana, ang panahon miabot sa dihang ang mga anak niining sa nangagi “babayeng apuli” mas daghan kay niadtong iya sa unodnong Israel. Ang ilustrasyon sa babayeng apuli motabang kanato sa pagsabot kon nganong ang mga manulonda maikagon kaayong makakita sa pag-abot sa gitagnang Binhi. (1 Pedro 1:12) Kanus-a ba kana matuman sa kataposan?

7. Kanus-a nakabaton ug higayon sa paglipay ang “Jerusalem sa itaas,” sama sa gitagna sa Isaias 54:1, ug nganong kana ang imong tubag?

⁷ Ang pagkatawo ni Jesus ingon nga usa ka batang tawhanon tino nga usa ka okasyon alang sa paglipay taliwala sa mga manulonda. (Lucas 2:9-14) Apan kadto dili mao ang hitabo  nga gitagna sa Isaias 54:1. Sa panahon lamang nga si Jesus gipanganak sa balaang espiritu sa 29 K.P. nga siya nahimong usa ka espirituwal nga anak sa “Jerusalem sa itaas,” nga sa dayag giila sa Diyos mismo ingong iyang “Anak, ang hinigugma.” (Marcos 1:10, 11; Hebreohanon 1:5; 5:4, 5) Maoy niadtong panahona nga ang langitnong “babaye” sa Diyos may katarongan sa paglipay, ingong katumanan sa Isaias 54:1. Sa kataposan siya nakapatungha sa sinaad nga Binhi, ang Mesiyas! Natapos na  ang mga siglo sa iyang pagkaapuli. Bisan pa niana, kadto dili mao ang kataposan sa iyang paglipay.

Daghang Anak Alang sa Babayeng Apuli

8. Nganong ang langitnong “babaye” sa Diyos adunay katarongan sa paglipay human sa pagpatungha sa sinaad nga Binhi?

⁸ Human sa kamatayon ug misunod nga pagkabanhaw ni Jesus, ang langitnong “babaye” sa Diyos nalipay sa pagdawat sa maong  inuyonang Anak ingong “ang panganay gikan sa mga patay.” (Colosas 1:18) Unya siya misugod sa pagpatunghag mas daghang espirituwal nga mga anak. Sa Pentekostes 33 K.P., mga 120 sa mga sumusunod ni Jesus ang gidihogan sa balaang espiritu, sa ingon gisagop ingong kaubang mga manununod ni Kristo. Sa ulahi niadtong adlawa 3,000 pa ang nadugang. (Juan 1:12; Buhat 1:13-15; 2:1-4, 41; Roma 8:14-16) Ang maong kahugpongan sa mga anak nagpadayon sa pag-uswag. Sulod sa unang mga siglo sa apostasya sa Kakristiyanohan, ang pag-uswag mihinay nga samag talithi. Bisan pa niana, nausab kana sa ika-20ng siglo.

9, 10. Unsay ipasabot sa instruksiyon nga “himoang mas luag ang dapit sa imong tolda” alang sa usa ka babaye nga nagpuyog tolda sa karaang kapanahonan, ug nganong kini usa ka panahon sa kalipay alang sa maong babaye?

⁹ Si Isaias nagpadayon sa pagtagna bahin sa usa ka yugtong may talagsaong pagtubo: “Himoang mas luag ang dapit sa imong tolda. Ug ipabuklad ang mga tabil sa tolda sa imong dakong tabernakulo. Ayaw pagpugong. Lugwayi ang mga pisi sa imong tolda, ug lig-ona ang imong mga ugsok sa tolda. Kay ngadto sa tuo ug ngadto sa wala ikaw magpasangkad, ug ang imong kaliwat manag-iya bisan sa mga nasod, ug sila mopuyo bisan sa biniyaan nga mga siyudad. Ayaw kahadlok, kay ikaw dili mapakaulawan; ug ayaw pagbating napaubos, kay ikaw dili mahigawad. Kay ikaw malimot bisan sa kaulawan sa panahon sa imong pagkabatan-on, ug ang pagkatinamay sa imong padayong pagkabalo dili na nimo mahinumdoman pa.”—Isaias 54:2-4.

¹⁰ Dinhi ang Jerusalem gipakigsultihan nga samag siya usa ka asawa ug inahang nagpuyo sa mga tolda, sama gayod kang Sara. Sa dihang panalanginan sa nagkadakong pamilya, panahon nang atimanon sa maong inahan ang pagpaluag sa iyang balay. Kinahanglan nga iyang buklaron ang taas pang mga tabil ug mga pisi sa tolda ug palig-onon ang mga ugsok sa tolda diha sa ilang bag-ong mga puwesto. Makapalipayng buluhaton kini alang kaniya, ug nianang okupadong panahon, dali niyang malimtan  ang katuigan nga iyang gigugol sa paghunahuna kon siya manganak pa ba aron makapadayon ang kaliwatan sa pamilya.

11. (a) Sa unsang paagi gipanalanginan ang langitnong “babaye” sa Diyos niadtong 1914? (Tan-awa ang potnot.) (b) Gikan sa 1919 paunahan, unsang panalangin ang nasinati sa mga dinihogan sa yuta?

¹¹ Ang yutan-ong Jerusalem gipanalanginan sa ingon nga panahon sa pagpasig-uli human sa pagkadestiyero sa Babilonya. Ang “Jerusalem sa itaas” mas gipanalanginan pa. a Sukad sa 1919 ilabina, ang iyang dinihogang “mga kaliwat” milambo diha sa ilang bag-ong napasig-uling espirituwal nga kahimtang. (Isaias 61:4; 66:8) Sila ‘nanag-iya sa mga nasod’ sa pagkaagi nga sila nagtibulaag sa halayo ngadto sa daghang yuta aron mangita sa tanan nga gustong moduyog sa ilang espirituwal nga pamilya. Ingong resulta, ang kusog kaayong pag-uswag sa pagtigom sa dinihogang mga anak nahitabo. Ang kataposan nilang gidaghanon nga 144,000 daw puno na sa tungatunga sa katuigang 1930. (Pinadayag 14:3) Niadtong panahona ang tumong sa pagsangyaw nga buluhaton dili na mao ang pagtigom sa mga dinihogan. Bisan pa niana, ang pag-uswag wala matapos diha sa mga dinihogan.

12. Gawas pa sa mga dinihogan, kinsa pa ang natigom nganha sa Kristohanong kongregasyon sukad sa katuigang 1930?

¹² Si Jesus mismo mitagna nga gawas pa sa iyang “gamayng panon” sa dinihogang mga igsoon, siya makabaton ug “ubang mga karnero” nga kinahanglang isulod sa toril sa matuod nga mga Kristohanon. (Lucas 12:32; Juan 10:16) Bisan pag wala maapil sa dinihogang mga anak sa “Jerusalem sa itaas,” kining matinumanong mga kauban sa mga dinihogan magatuman sa usa ka hinungdanon ug dugay-nang-gitagnang papel. (Zacarias 8:23) Gikan sa katuigang 1930 hangtod karong adlawa, ang usa ka “dakong panon” kanila natigom na, nga misangpot sa way-ingon  nga pag-uswag sa Kristohanong kongregasyon. (Pinadayag 7:9, 10) Karong adlawa ang maong dakong panon mikabat sa milyonmilyon. Kining tanang pag-uswag nakamugnag usa ka dinaliang panginahanglan sa dugang nga mga Kingdom Hall, mga Assembly Hall, ug mga tinukod sa sangang-buhatan. Ang mga pulong ni Isaias daw mas haom. Pagkadakong pribilehiyo nga mahimong bahin nianang gitagnang pag-uswag!

Usa ka Inahan nga Mabination sa Iyang Kaliwat

13, 14. (a) Unsang dayag nga suliran ang makita maylabot sa pipila ka pamulong nga gitumong sa langitnong “babaye” sa Diyos? (b) Unsang mga butang atong masabtan gikan sa mahulagwayong paggamit sa Diyos sa pamilyahanong mga relasyon?

¹³ Atong nakita nga sa mas dakong katumanan, ang “babaye” sa tagna naghawas sa langitnong organisasyon ni Jehova. Apan human sa pagbasa sa Isaias 54:4, basin mahibulong kita kon sa unsang paagi ang maong organisasyon sa espiritung mga linalang nakaagom sukad sa kaulawan o pakaulaw. Ang misunod nga mga bersikulo nag-ingon nga ang “babaye” sa Diyos igasalikway, sakiton, ug atakehon. Iya pa ganing pukawon ang kasuko sa Diyos. Sa unsang paagi ang maong mga butang ikapadapat sa usa ka organisasyon sa hingpit espiritung mga linalang nga wala gayod makasala sukad? Ang tubag anaa sa kinaiyahan sa pamilya.

¹⁴ Si Jehova naggamit sa mga relasyong pamilyahanon—bana ug asawa, inahan ug mga anak—aron ipahayag ang tulugkarong espirituwal nga mga kamatuoran tungod kay ang maong mga simbolo makahuloganon man alang sa mga tawo. Walay sapayan sa gidak-on o matang sa atong pamilyahanong mga kasinatian, lagmit nga aduna kitay ideya kon unsa gayod ang maayong kaminyoon o maayong ginikanan-anak nga relasyon. Nan, pagkatin-aw ang pagtudlo kanato ni Jehova nga siya adunay mabination, suod, ug may-pagsalig nga relasyon uban sa iyang daghan kaayong espiritung mga alagad! Ug pagkamakapahingangha ang iyang pagtudlo kanato nga ang iyang langitnong organisasyon nag-atiman sa dinihogan-sa-espiritung mga kaliwat niini sa yuta! Sa dihang magaantos ang tawhanong mga alagad, ang matinumanong langitnong mga alagad, ang “Jerusalem sa itaas,” magaantos. Sa  susama, si Jesus miingon: “Sa sukod nga gibuhat ninyo kini sa usa sa labing ubos niining akong [dinihogan-sa-espiritung] mga igsoon, gibuhat ninyo kini kanako.”—Mateo 25:40.

15, 16. Unsa ang unang katumanan sa Isaias 54:5, 6, ug unsa ang dakong katumanan?

¹⁵ Nan, dili katingalahang ang kadaghanan nga gisulti ngadto sa langitnong “babaye” ni Jehova nagpabanaag sa mga kasinatian sa iyang mga anak sa yuta. Tagda kining mga pulonga: “‘Ang imong Dakong Magbubuhat mao ang imong banang tag-iya, si Jehova sa mga panon mao ang iyang ngalan; ug ang Balaang Usa sa Israel mao ang imong Manlulukat. Siya pagatawgong ang Diyos sa tibuok yuta. Kay si Jehova nagtawag kanimo nga samag ikaw usa ka asawa nga bug-os nga gibiyaan ug nagmagul-anon sa espiritu, ug samag usa ka asawa sa panahon sa pagkabatan-on nga unya gisalikway,’ ang imong Diyos nag-ingon.”—Isaias 54:5, 6.

¹⁶ Kinsa ang asawa nga gipakigsultihan dinhi? Sa unang katumanan, kini ang Jerusalem, nga naghawas sa katawhan sa Diyos. Panahon sa ilang 70-tuig nga pagkadestiyero sa Babilonya, gibati nila nga samag si Jehova nagsalikway kanila ug bug-os nga nagbiya kanila. Sa mas dakong katumanan, ang mga pulong nagtumong sa “Jerusalem sa itaas” ug sa iyang kasinatian nga sa kataposan nagpatungha sa “binhi” ingong katumanan sa Genesis 3:15.

Disiplina sa Makadiyot, mga Panalangin sa Walay Kataposan

17. (a) Sa unsang paagi ang yutan-ong Jerusalem makasinati sa “bul-og” sa balaang kasuko? (b) Unsang “bul-og” ang nasinati sa mga anak sa “Jerusalem sa itaas”?

¹⁷ Ang tagna nagpadayon: “‘Sa makadiyot akong gibiyaan ka sa bug-os, apan sa dako uyamot nga kaluoy pagatigomon ko ikaw. Tungod sa bul-og sa kasuko akong gitagoan ang akong nawong gikan kanimo nga daklit lamang, apan tungod sa mahigugmaong-kalulot hangtod sa panahong walay tino ako maluoy kanimo,’ nag-ingon ang imong Manlulukat, si Jehova.” (Isaias 54:7, 8) Ang yutan-ong Jerusalem gibanlasan sa “bul-og” sa kasuko sa Diyos sa dihang ang Babilonyanhong kasundalohan miatake  sa 607 W.K.P. Ang iyang 70 ka tuig nga pagkadestiyero daw hataas nga panahon. Bisan pa niana, ang maong mga kalisdanan molungtad “sa makadiyot” kon itandi sa walay-kataposang mga panalangin nga naa sa unahan alang niadtong maayog reaksiyon sa disiplina. Sa susama, ang dinihogang mga anak sa “Jerusalem sa itaas” mibati nga nalumsan sa “bul-og” sa balaang kapungot sa dihang gitugotan ni Jehova nga atakehon sila sa politikanhong mga elemento sa pagsiba sa Dakong Babilonya. Apan sa ulahi kana daw kadiyot lang nga disiplina, kon itandi sa panahon sa espirituwal nga mga panalangin nga misunod sukad sa 1919!

18. Unsang hinungdanong prinsipyo ang atong masabtan mahitungod sa kapungot ni Jehova batok sa iyang katawhan, ug sa unsang paagi kini mahimong mag-apektar kanato sa personal?

¹⁸ Kining mga bersikuloha nagpahayag sa laing dakong kamatuoran—ang kapungot sa Diyos umalagi lamang, apan ang iyang kaluoy molungtad sa walay kataposan. Ang iyang kasuko mosilaob batok sa buhat nga daotan, apan kini kanunayng kontrolado, kanunayng may katuyoan. Ug kon dawaton nato ang disiplina ni Jehova, ang iyang kasuko molungtad “sa makadiyot,” unya mahupay ra. Pulihan kini sa iyang “dako uyamot nga kaluoy”—iyang kapasayloan ug iyang mahigugmaong-kalulot. Kini molungtad “hangtod sa panahong walay tino.” Nan, kon kita makasala, dili  gayod kita mag-ukon-ukon sa paghinulsol ug pagtinguha nga makig-uli sa Diyos. Kon ang sala maoy seryoso, angayng duolon dayon nato ang mga ansiyano sa kongregasyon. (Santiago 5:14) Tinuod, ang disiplina mahimong gikinahanglan, ug kana mahimong lisod dawaton. (Hebreohanon 12:11) Apan kana makadiyot lang kon itandi sa walay-kataposang mga panalangin nga modangat gumikan sa pagdawat sa kapasayloan ni Jehova nga Diyos!

19, 20. (a) Unsa ang balangaw nga pakigsaad, ug sa unsang paagi may kalabotan kini sa mga destiyero sa Babilonya? (b) Ang “pakigsaad sa pakigdait” mohatag ug unsang pasalig sa dinihogang mga Kristohanon karong adlawa?

¹⁹ Si Jehova karon naghatag sa iyang katawhan ug makahupayng pasalig: “‘Kini maoy sama gayod sa mga adlaw ni Noe alang kanako. Ingon nga ako nanumpa nga ang katubigan ni Noe dili na moagi sa yuta, ako nanumpa usab nga dili na ako masuko kanimo ni magbadlong kanimo. Kay ang kabukiran mahimong mawagtang, ug ang mga bungtod mahimong matay-og, apan ang akong mahigugmaong-kalulot dili pagakuhaon gikan kanimo, ni ang akong pakigsaad sa pakigdait matay-og,’ nag-ingon si Jehova, ang Usa nga may kaluoy kanimo.” (Isaias 54:9, 10) Human sa Lunop, ang Diyos mihimog usa ka pakigsaad—nga usahay nailhan nga balangaw nga pakigsaad—uban kang Noe ug sa tanang ubang buhing kalag. Si Jehova misaad nga dili na niya ipahinabo ang kalaglagan sa yuta pinaagig tibuok-yutang baha. (Genesis 9:8-17) Unsay ipasabot niana alang kang Isaias ug sa iyang katawhan?

²⁰ Makalipay ang pagkahibalo nga ang silot nga pagaantoson nila—ang 70-tuig nga pagkadestiyero sa Babilonya—kas-a lamang mahitabo. Sa dihang kini matapos na, kini dili na mahitabo pag-usab. Human niana, ang “pakigsaad sa pakigdait” sa Diyos moepekto na. Ang Hebreohanong pulong alang sa “pakigdait” nagpasabot dili lamang sa pagkawalay-gubat kondili sa kaayohan sa tanang matang usab. Sa bahin sa Diyos, kining pakigsaara maoy permanente. Mas dali pang mahanaw ang kabungtoran ug kabukiran kay sa mahanaw ang iyang mahigugmaong-kalulot alang sa iyang matinumanong katawhan. Ikasubo, ang iyang yutan-ong nasod sa kataposan mapakyas sa pagtuman sa ilang bahin sa pakigsaad  ug magbungkag sa ilang kaugalingong pakigdait pinaagi sa pagsalikway sa Mesiyas. Bisan pa niana, ang mga anak sa “Jerusalem sa itaas,” mas maayog kahimtang. Sa dihang natapos na ang ilang lisod nga yugto sa pagdisiplina, gipasaligan sila sa balaang panalipod.

Ang Espirituwal nga Kasegurohan sa Katawhan sa Diyos

21, 22. (a) Nganong ang “Jerusalem sa itaas” giingong gisakit ug gikusokuso sa kusog nga bagyo? (b) Unsay ipasabot sa bulahang kahimtang sa langitnong “babaye” sa Diyos may kalabotan sa iyang “mga kaliwat” sa yuta?

²¹ Si Jehova nagpadayon sa pagtagna sa kasegurohan alang sa iyang matinumanong katawhan: “Oh babayeng sinakit, gikusokuso sa kusog nga bagyo, wala hupaya, ania, ginapahiluna ko ang imong mga bato uban sa gahing argamasa, ug ipahiluna ko ang imong patukoranan uban sa mga sapiro. Ug akong himoon ang imong mga pang-ibabawng salipdanan sa mga rubi, ug ang imong mga ganghaan sa pulahong naggilakgilak nga mga bato, ug ang tanan nimong mga utlanan sa maanindot nga mga bato. Ug ang tanan nimong mga anak mahimong mga tinudloan ni Jehova, ug dagaya unya ang pakigdait sa imong mga anak. Ikaw lig-ong matukod sa pagkamatarong. Ikaw mahilayo gikan sa pagpanglupig—kay wala kay kahadlokan—ug gikan sa bisan unsa nga makapalisang, kay kini dili moduol kanimo. Kon aduna man gayoy mosulong, kini dili tungod sa akong pagmando. Si bisan kinsa nga mosulong kanimo mapukan tungod kanimo.”—Isaias 54:11-15.

²² Siyempre, ang “babaye” ni Jehova diha sa espiritung dominyo wala sukad sakita o kusokusoha sa kusog nga bagyo. Apan siya nag-antos sa dihang ang iyang dinihogang “mga kaliwat” sa yuta nag-antos, ilabina sa dihang sila gibihag sa espirituwal sulod sa 1918-19 nga yugto. Sa balit-ad, sa dihang ang langitnong “babaye” bayawon, kini magpabanaag sa susamang kahimtang nga naglungtad taliwala sa iyang mga kaliwat. Nan, tagda ang masadyaong kabatbatan sa “Jerusalem sa itaas.” Ang bililhong mga bato sa ganghaan, ang mahal nga “gahing argamasa,” ang mga patukoranan, ug bisan ang mga utlanan nagpasabot, sumala sa  giingon sa usa ka reperensiyang basahon, “sa katahom, kahalangdon, kaputli, kalig-on, ug pagkasolido.” Unsay motultol sa dinihogang mga Kristohanon ngadto nianang may-kasegurohan ug bulahang kahimtang?

23. (a) Ang pagkahimong “tinudloan ni Jehova” may unsang epekto diha sa dinihogang mga Kristohanon sa kataposang mga adlaw? (b) Sa unsang diwa gipanalanginan ug “mga utlanan sa maanindot nga mga bato” ang katawhan sa Diyos?

²³ Ang bersikulo 13 sa Isaias kapitulo 54 naghatag sa sekreto—ang tanan maoy “tinudloan ni Jehova.” Si Jesus mismo nagpadapat sa mga pulong niining bersikuloha ngadto sa iyang dinihogang mga sumusunod. (Juan 6:45) Ang manalagnang Daniel mitagna nga niining “panahon sa kataposan,” ang dinihogan panalanginan sa dagayang matuod nga kahibalo ug hait nga salabotan sa espirituwal. (Daniel 12:3, 4) Ang maong hait nga salabotan nakapaarang nila sa pagpanguna sa labing dakong edukasyonal nga kampanya sa kasaysayan, nga nagpakaylap sa diyosnong pagpanudlo sa tibuok yuta. (Mateo 24:14) Sa samang panahon, ang maong hait nga salabotan nakatabang kanila sa pagkakita sa kalainan tali sa matuod ug sa bakak nga relihiyon. Ang Isaias 54:12 naghisgot sa “mga utlanan sa maanindot nga mga bato.” Sukad sa 1919, si Jehova naghatag sa dinihogan ug labi pang tin-awng pagsabot sa mga utlanan—ang espirituwal nga mga ulot—nga nagpalahi kanila gikan sa bakak nga relihiyon ug sa dili-diyosnong mga elemento sa kalibotan. (Ezequiel 44:23; Juan 17:14; Santiago 1:27) Sa ingon nga paagi sila nalahi ingong katawhan sa Diyos.—1 Pedro 2:9.

24. Sa unsang paagi makapaneguro kita nga kita maoy tinudloan ni Jehova?

²⁴ Busa, ang matag usa kanato angayng mangutana sa iyang kaugalingon, ‘Ginatudloan ba ako ni Jehova?’ Kita dili awtomatikong makadawat sa maong pagtudlo. Kinahanglang maningkamot kita. Kon regular kitang magbasa sa Pulong sa Diyos ug mamalandong niana ug kon magdawat kitag instruksiyon pinaagi sa pagbasa sa gipasukad-sa-Bibliya nga literatura nga gipatik sa “matinumanon ug maalamong ulipon” ug pinaagi sa pagpangandam ug pagtambong sa Kristohanong mga tigom, kita ginatudloan gayod ni Jehova. (Mateo 24:45-47) Kon maningkamot  kita sa pagpadapat kon unsay atong nakat-onan ug magpabiling nagmata ug nagtukaw sa espirituwal, ang diyosnong pagpanudlo magpaila nga kita lahi kanilang anaa niining dili-diyosnong kalibotan. (1 Pedro 5:8, 9) Labi pang maayo, kini motabang kanato nga ‘maduol sa Diyos.’—Santiago 1:22-25; 4:8.

25. Unsay ipasabot sa gisaad sa Diyos nga pakigdait alang sa iyang katawhan sa modernong kapanahonan?

²⁵ Ang tagna ni Isaias nagpakita usab nga ang mga dinihogan gipanalanginan sa dagayang pakigdait. Nagpasabot ba kini nga sila dili gayod mailalom sa pag-atake? Dili, apan ang Diyos nagpasalig nga dili siya momando sa maong mga pag-atake ni tugotan nga molampos kana. Atong mabasa: “‘Tan-awa! Ako ang naglalang sa artesano, ang usa nga naghuyop sa kalayo sa baga ug nagpatunghag hinagiban ingon nga iyang ginama. Ako naglalang usab sa tawong mangguguba alang sa buluhatong pangguba. Bisan unsa nga hinagiban nga buhaton batok kanimo dili magmalamposon, ug ang matag dila nga mosulti batok kanimo sa paghukom imong pagahukman. Mao kini ang panulondon sa mga alagad ni Jehova, ug ang ilang pagkamatarong maoy gikan kanako,’ mao ang giingon ni Jehova.”—Isaias 54:16, 17.

26. Nganong kita magmasaligon sa pagkahibalo nga si Jehova mao ang Maglalalang sa tanang tawo?

²⁶ Sa ikaduhang higayon niining kapituloha sa basahong Isaias, si Jehova nagpahinumdom sa iyang mga alagad nga siya mao ang Maglalalang. Sayosayo, siya nagsulti sa iyang simbolikong asawa nga siya mao ang iyang “Dakong Magbubuhat.” Karon siya nag-ingon nga siya mao ang Maglalalang sa tanang tawo. Ang bersikulo 16 nagbatbat sa usa ka mananalsal nga naghuyop sa mga uling sa iyang hurnohan samtang magbuhat siya sa iyang mga hinagiban sa paglaglag ug sa usa ka manggugubat, nga usa ka “tawong mangguguba alang sa buluhatong pangguba.” Kanang mga tawhana mahimong magpaila sa makahahadlok nga hulagway alang sa mga isigkatawo, apan sa unsang paagi makalaom sila nga modaog batok sa ilang kaugalingong Maglalalang? Mao usab karong adlawa, bisan pag ang labing gamhanang mga puwersa niining kalibotana moatake sa katawhan ni  Jehova, sila walay purohan nga magmalamposon sa kataposan. Sa unsang paagi mahitabo kana?

27, 28. Sa unsa kita makatino niining mga panahon sa kalisdanan, ug nganong nahibalo kita nga ang mga pag-atake ni Satanas kanato dili magmalamposon?

²⁷ Ang panahon sa malaglagong pag-atake batok sa katawhan sa Diyos ug sa ilang pagsimba uban sa espiritu ug kamatuoran miagi na. (Juan 4:23, 24) Gitugotan ni Jehova ang Dakong Babilonya sa paghimog usa ka pag-atake nga temporaryong milampos. Sa makadiyot, ang “Jerusalem sa itaas” nakakita nga ang iyang mga kaliwat hapit napahilom samtang ang buluhatong pagsangyaw sa yuta samag nahunong gayod. Dili na gayod kana mahitabo pag-usab! Karon siya nagkalipay tungod sa iyang mga anak, kay sila, sa espirituwal nga diwa, dili mabuntog. (Juan 16:33; 1 Juan 5:4) Oh, may mga hinagibang pang-atake nga giumol batok kanila, ug aduna unyay mas daghan pa. (Pinadayag 12:17) Apan kini sila wala molampos ug dili molampos. Si Satanas wala manag-iyag hinagiban nga makapukgo sa pagtuo ug mainitong kadasig sa mga dinihogan ug sa ilang mga kauban. Kining espirituwal nga pakigdait mao “ang panulondon sa mga alagad ni Jehova,” busa walay makaagaw niana gikan kanila.—Salmo 118:6; Roma 8:38, 39.

²⁸ Wala, walay bisan unsa nga mahimo sa kalibotan ni Satanas ang makapahunong gayod sa buluhaton ug sa malungtaron nga mahinlong pagsimba sa Diyos sa iyang dedikadong mga alagad. Ang dinihogang mga kaliwat sa “Jerusalem sa itaas” nahupayan pag-ayo sa maong pasalig. Ang mga sakop sa dakong panon nahupayan pag-ayo usab. Sa dugang nga kita mahibalo bahin sa langitnong organisasyon ni Jehova ug sa mga pagpakiglabot niini sa iyang mga magsisimba sa yuta, mas molig-on ang atong pagtuo. Samtang ang atong pagtuo malig-on, ang mga hinagiban ni Satanas mahimong way-pulos sa pagpakig-away batok kanato!

[Footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Kahon sa panid 218, 219]

Ang Pamilya ni Abraham—Usa ka Matagnaong Hulagway

Si apostol Pablo mipatin-aw nga ang pamilya ni Abraham nagsilbing usa ka simbolikong dula, usa ka matagnaong hulagway sa relasyon ni Jehova uban sa iyang langitnong organisasyon ug uban sa yutan-ong nasod sa Israel ubos sa pakigsaad sa Moisesnong Balaod.—Galacia 4:22-31.

Si Abraham, isip ulo sa pamilya, naghawas kang Jehova nga Diyos. Ang kaandam ni Abraham nga ihalad ang iyang minahal nga anak si Isaac naglandong sa kaandam ni Jehova nga ihatag ang iyang kaugalingong hinigugmang Anak ingong usa ka halad alang sa mga sala sa katawhan.—Genesis 22:1-13; Juan 3:16.

Si Sara naghulagway sa langitnong “asawa” sa Diyos, ang iyang organisasyon sa espiritung mga linalang. Ang maong langitnong organisasyon haom nga gibatbat ingong asawa ni Jehova, kay siya suod nga nakig-uban kang Jehova, nagpasakop sa iyang pagkaulo, ug bug-os nga mitabang sa pagtuman sa iyang mga katuyoan. Siya gitawag usab nga “Jerusalem sa itaas.” (Galacia 4:26) Ang mao mismong “babaye” gihisgotan sa Genesis 3:15, ug siya gihulagway diha sa panan-awon sa Pinadayag 12:1-6, 13-17.

Si Isaac naghulagway sa espirituwal nga Binhi sa babaye sa Diyos. Sa panguna, kini mao si Jesu-Kristo. Bisan pa niana, ang binhi naglakip usab sa dinihogang mga igsoon ni Kristo, kinsa gisagop ingong espirituwal nga mga anak ug mahimong kaubang mga manununod ni Kristo.—Roma 8:15-17; Galacia 3:16, 29.

Si Agar, ang ikaduhang asawa o puyopuyo ni Abraham, maoy usa ka ulipon. Siya haom nga naghulagway sa yutan-ong Jerusalem, nga gigamhan sa kalagdaan sa Moisesnong Balaod, nga nagyagyag nga ang tanang magtutuman niini maoy mga ulipon sa sala ug kamatayon. Si Pablo miingon nga “si Agar nagkahulogan sa Sinai, usa ka bukid sa Arabia,” tungod kay gitukod didto ang pakigsaad sa Balaod.—Galacia 3:10, 13; 4:25.

Si Ismael, ang anak ni Agar, naghulagway sa unang-siglong mga Hudiyo, ang mga anak sa Jerusalem nga naulipon pa sa Moisesnong Balaod. Ingon nga si Ismael naglutos kang Isaac, kadtong mga Hudiyo usab naglutos sa mga Kristohanon, kinsa maoy dinihogang mga anak sa masambingayong Sara, ang “Jerusalem sa itaas.” Ug ingon nga gipalayas ni Abraham si Agar ug si Ismael, si Jehova sa kataposan nagsalikway sa Jerusalem ug sa iyang masuklanong mga anak.—Mateo 23:37, 38.

 [Hulagway sa panid 220]

Human sa iyang bawtismo, si Jesus gidihogan sa balaang espiritu, ug ang Isaias 54:1 nagsugod sa labing hinungdanong katumanan niini

[Hulagway sa panid 225]

Gitagoan “sa makadiyot” ni Jehova ang iyang nawong gikan sa Jerusalem

 [Mga hulagway sa panid 231]

Ang manggugubat ug mananalsal makadaog ba batok sa ilang Maglalalang?