Kapitulo Onse

“Ayaw Ibutang ang Inyong Pagsalig sa mga Hamili”

Isaias 50:1-11

1, 2. (a) Unsang dinasig nga tambag ang wala pamatia sa mga Hudiyo, ug unsay resulta? (b) Nganong si Jehova nangutana: “Hain ang sulat-pamatuod sa diborsiyo?”

 “AYAW ibutang ang inyong pagsalig sa mga hamili, ni sa anak sa yutan-ong tawo, nga kaniya walay kaluwasan. . . . Malipayon siya nga ang Diyos ni Jacob maoy iyang panabang, kansang paglaom anaa kang Jehova nga iyang Diyos, ang Magbubuhat sa langit ug sa yuta.” (Salmo 146:3-6) Kon unta ang mga Hudiyong nabuhi sa adlaw ni Isaias nagbuhat sumala sa gitambag sa salmista! Kon unta ilang gibutang ang ilang pagsalig, dili diha sa Ehipto o sa ubang paganong nasod, kondili diha sa “Diyos ni Jacob”! Nan, sa dihang ang mga kaaway sa Juda misulong kaniya, si Jehova milihok unta aron sa pagpanalipod kaniya. Ugaling lang, ang Juda wala modangop kang Jehova alang sa panabang. Ingong resulta, gitugot ni Jehova nga ang Jerusalem malaglag ug ang mga molupyo sa Juda madalang binihag sa Babilonya.

² Walay laing mabasol sa Juda kondili ang iyang kaugalingon. Dili siya makataronganong makaingon nga ang iyang kalaglagan nahitabo tungod kay si Jehova nagmaluibon kaniya o wala magtagad sa iyang pakigsaad sa nasod. Ang Maglalalang dili magbubungkag sa pakigsaad. (Jeremias 31:32; Daniel 9:27; Pinadayag 15:4) Sa pagpasiugda niining kamatuorana, si Jehova nangutana sa mga Hudiyo: “Nan, hain ang sulat-pamatuod sa diborsiyo sa inyong inahan, kinsa akong gihinginlan?” (Isaias 50:1a) Ilalom sa Moisesnong Balaod, ang usa ka lalaki nga magdiborsiyo sa iyang asawa kinahanglang maghatag kaniyag usa ka sulat-pamatuod sa diborsiyo. Unya siya may kagawasan nga maminyo sa laing lalaki.  (Deuteronomio 24:1, 2) Sa masambingayong diwa, si Jehova nagtagana sa maong sulat-pamatuod ngadto sa igsoong gingharian sa Juda, ang Israel, apan wala niya himoa kana ngadto sa Juda. a Siya mao gihapon ang iyang “bana nga tag-iya.” (Jeremias 3:8, 14) Ang Juda tinong dili libreng makig-uban sa paganong mga nasod. Ang relasyon ni Jehova uban niya mopadayon “hangtod nga moabot si Shilo [ang Mesiyas].”—Genesis 49:10.

3. Sa unsang hinungdan nga “gibaligya” ni Jehova ang iyang katawhan?

³ Si Jehova nangutana usab sa Juda: “Kinsa sa mga nagpautang kanako ang akong gibaligyaan kaninyo?” (Isaias 50:1b) Ang mga Hudiyo dili dad-ong binihag ngadto sa Babilonya aron bayran ang gituohang utang ni Jehova. Si Jehova dili samag usa ka kabos nga Israelinhon nga kinahanglang magbaligya sa iyang mga anak ngadto sa usa ka tigpahulam aron mabayran ang mga utang. (Exodo 21:7) Hinunoa, si Jehova nagpunting sa tinuod nga hinungdan sa pagkaulipon sa iyang katawhan: “Tan-awa! Tungod sa inyong kasaypanan gibaligya kamo, ug tungod sa inyong mga kalapasan ang inyong inahan gihinginlan.” (Isaias 50:1c) Ang mga Hudiyo maoy mibiya kang Jehova; siya wala mobiya kanila.

4, 5. Giunsa pagpakita ni Jehova ang iyang gugma alang sa iyang katawhan, apan unsay sanong sa Juda?

⁴ Ang sunod nga pangutana ni Jehova tin-awng nagpasiugda sa iyang gugma alang sa iyang katawhan: “Ngano man nga, sa dihang ako misulod, walay tawo? Sa dihang ako mitawag, walay mitubag?” (Isaias 50:2a) Pinaagi sa iyang mga alagad nga mga manalagna, si Jehova misulod, ingnon ta, sa balay sa iyang katawhan aron mangaliyupo nga mobalik sila kaniya uban sa bug-os nilang mga kasingkasing. Apan wala sila motubag. Gipalabi sa mga Hudiyo nga mosalig sa yutan-ong tawo alang sa pagpaluyo, nga may panahong midangop pa sa Ehipto.—Isaias 30:2; 31:1-3; Jeremias 37:5-7.

⁵ Mas kasaligan ba nga manluluwas ang Ehipto kay kang Jehova? Kadtong dili-matinumanong mga Hudiyo dayag nahikalimot sa mga panghitabo nga misangko sa pagkatawo sa ilang nasod  kasiglohang miagi. Si Jehova nangutana kanila: “Ang ako bang kamot sa pagkatinuod nahimong mubo kaayo nga kini dili makatubos, o wala bay gahom dinhi kanako aron sa pagluwas? Tan-awa! Pinaagi sa akong pagbadlong akong gipamala ang dagat; akong gihimo ang mga suba nga kamingawan. Ang ilang isda nangabaho tungod sa pagkawalay-tubig, ug sila nangamatay tungod sa kauhaw. Akong gibestihan ug kadulom ang kalangitan, ug gihimo kong sakong panapton ang ilang sapot.”—Isaias 50:2b, 3.

6, 7. Giunsa pagpakita ni Jehova ang iyang gahom sa pagluwas sa atubangan sa hulga sa Ehipto?

⁶ Sa 1513 W.K.P., ang Ehipto mao ang tigdaogdaog—dili ang gilaoman nga tigpagawas—sa katawhan sa Diyos. Ang mga Israelinhon maoy mga ulipon nianang paganong yuta. Apan si Jehova nagpagawas kanila, ug pagkamakapaukyab nga pagpagawas kadto! Sa sinugdan siya nagpahinabo sa Napulo ka Hampak sa yuta. Pagkahuman sa ilabinang malaglagon nga ikanapulong hampak, ang Paraon sa Ehipto miagda sa mga Israelinhon nga mogawas sa nasod. (Exodo 7:14–12:31) Bisan pa niana, wala madugay sa pagkagawas nila, ang kasingkasing ni Paraon nausab. Siya nagpatigom sa iyang mga sundalo ug migikan aron pugson sa pagpabalik ang mga Israelinhon sa Ehipto. (Exodo 14:5-9) Tungod sa panon sa Ehiptohanong mga sundalo sa ilang luyo ug ang Pulang Dagat sa ilang unahan, naipit ang mga Israelinhon! Apan atua si Jehova aron makig-away dapig kanila.

⁷ Si Jehova nagpahunong sa mga Ehiptohanon sa ilang pag-abante pinaagi sa pagbutang ug haligi nga panganod tali kanila ug sa mga Israelinhon. Sa kiliran sa mga Ehiptohanon sa dakong panganod, dihay kadulom; sa kiliran sa mga Israelinhon, dihay kahayag. (Exodo 14:20) Unya, kay ang kasundalohang Ehiptohanon napugngan, si Jehova “nagpabalik sa dagat pinaagi sa usa ka makusog nga hangin nga timog sa tibuok gabii ug naghimo sa dulang sa dagat nga mamalang yuta.” (Exodo 14:21) Sa dihang ang katubigan nabahin, ang tanang tawo—mga lalaki, mga babaye, ug mga bata—nakatabok nga luwas sa Pulang Dagat. Sa dihang ang iyang  katawhan haduol na sa pikas nga baybayon, gialsa ni Jehova ang panganod. Sa mainitong paggukod, ang mga Ehiptohanon midasdas lahos sa dulang sa dagat. Sa dihang ang iyang katawhan luwas na didto sa baybayon, gibuhian ni Jehova ang katubigan, nga naglumos kang Paraon ug sa iyang kasundalohan. Sa ingon si Jehova nakig-away dapig sa iyang katawhan. Pagkamakapadasig kana alang sa mga Kristohanon karong adlawa!—Exodo 14:23-28.

8. Tungod sa dili pagtagad sa unsang mga pasidaan nga ang mga molupyo sa Juda sa kataposan nadestiyero?

⁸ Pag-abot sa panahon ni Isaias, pito ka gatos ka tuig na ang milabay sukad niadtong balaang kadaogan. Ang Juda karon sa kinaugalingon usa na ka nasod. May panahong siya misulod sa diplomatikong mga pakigsabot uban sa langyawng mga kagamhanan, sama sa Asirya ug Ehipto. Apan ang mga pangulo sa maong paganong mga nasod dili masaligan. Kanunay nilang unahon ang kaugalingong  interes kay sa bisan unsang mga pakigsabot nga ilang himoon uban sa Juda. Sa pagsulti diha sa ngalan ni Jehova, ang mga manalagna nagpasidaan sa katawhan nga dili ibutang ang ilang pagsalig sa maong mga tawo, apan ang mga pulong sa mga manalagna wala tagda. Sa kataposan, ang mga Hudiyo nadestiyero sa Babilonya aron maulipon sulod sa 70 ka tuig. (Jeremias 25:11) Bisan pa niana, si Jehova dili malimot sa iyang katawhan, ni iyang isalikway sila sa panahong walay tino. Sa tinudlong panahon, iyang hinumdoman sila, ug iyang buksan ang dalan aron sila mobalik ngadto sa ilang yutang-natawhan aron ipasig-uli ang maputling pagsimba. Sa unsang katuyoan? Aron sa pagpangandam sa pag-abot ni Shilo, ang usa nga kaniya maiya ang pagsugot sa tanang tawo!

Si Shilo Miabot

9. Kinsa si Shilo, ug unsang matanga siya sa magtutudlo?

⁹ Miaginod ang mga siglo. “Ang kinutoban sa panahon” miabot, ug ang usang gitawag nga Shilo, ang Ginoong Jesu-Kristo, mitungha sa yuta. (Galacia 4:4; Hebreohanon 1:1, 2) Ang kamatuoran nga si Jehova nagtudlo sa iyang labing suod nga kauban ingong iyang Tigpamaba ngadto sa mga Hudiyo nagpakita kon unsa ka dako ang gugma ni Jehova sa iyang katawhan. Misangpot nga unsang matang sa tigpamaba  si Jesus? Kinamaayohang tigpamaba! Si Jesus labaw pa kay sa tigpamaba, siya maoy magtutudlo—usa ka Batid nga Magtutudlo. Kana dili katingad-an, kay siya adunay kahibulongang Instruktor—si Jehova nga Diyos mismo. (Juan 5:30; 6:45; 7:15, 16, 46; 8:26) Gipamatud-an kini sa matagnaong gisulti ni Jesus pinaagi ni Isaias: “Ang Soberanong Ginoong Jehova naghatag kanako sa dila sa mga tinudloan, aron ako mahibalo kon unsaon pagtubag sa gikapoy pinaagig pulong. Siya nagapukaw kada buntag; siya nagapukaw sa akong igdulungog aron makadungog sama sa mga tinudloan.”—Isaias 50:4. b

10. Sa unsang paagi gipabanaag ni Jesus ang gugma ni Jehova alang sa Iyang katawhan, ug unsang sanong ang nadawat ni Jesus?

¹⁰ Sa wala pa moanhi sa yuta, si Jesus nagbuhat diha sa kiliran sa iyang Amahan sa langit. Ang mabinationg relasyon tali sa Amahan ug Anak balaknong gibatbat diha sa Proverbio 8:30: “Ako tupad [ni Jehova] ingon nga batid nga magbubuhat, . . . nagakalipay sa iyang atubangan sa tanang panahon.” Ang pagpatalinghog sa iyang Amahan naghatag ug dakong kalipay kang Jesus. Siya samang nakabaton sa gugma sa iyang Amahan alang sa “mga anak sa mga tawo.” (Proverbio 8:31) Sa iyang pag-anhi sa yuta, si Jesus mitubag sa “gikapoy pinaagig pulong.” Gisugdan niya ang iyang ministeryo pinaagi sa pagbasag makapahupay nga mensahe gikan sa tagna ni Isaias: “Ang espiritu ni Jehova ania kanako, tungod kay siya nagdihog kanako aron sa pagpahayag sa maayong balita ngadto sa mga kabos, . . . aron sa pagpalakat sa mga dinaogdaog uban ang kagawasan.” (Lucas 4:18; Isaias 61:1) Maayong balita alang sa mga kabos! Pagpalagsik alang sa gikapoy! Pagkadakong kasadya alang sa katawhan ang ihatag gayod sa maong pahibalo! Nalipay ang pipila—apan dili ang tanan. Sa kataposan, daghan ang wala motuo sa mga kredensiyal ni Jesus ingong usa nga tinudloan ni Jehova.

11. Kinsay magpailalom sa yugo uban ni Jesus, ug unsay ilang masinati?

 ¹¹ Bisan pa niana, ang pipila buot nga makadungog ug dugang pa. Sila malipayong misanong sa makalilipay nga pagdapit ni Jesus: “Umari kanako, kamong tanang nabudlayan ug nabug-atan, ug ako magapalagsik kaninyo. Isangon diha kaninyo ang akong yugo ug magtuon gikan kanako, kay ako malumog-buot ug mapainubsanon sa kasingkasing, ug kamo makakaplag ug kahayahay alang sa inyong mga kalag.” (Mateo 11:28, 29) Nahiapil niadtong miduol kang Jesus mao ang mga lalaking nahimong iyang mga apostoles. Nahibalo sila nga ang pagpailalom sa yugo uban ni Jesus nagpasabot sa hago nga buluhaton alang kanila. Ang maong buluhaton naglangkit, apil sa ubang mga butang, sa pagwali sa maayong balita sa Gingharian hangtod sa kinatumyan sa yuta. (Mateo 24:14) Samtang ang mga apostoles ug ubang mga tinun-an nagbuhat sa maong buluhaton, ilang nakaplagan nga kadto nagdala gayod ug kahayahay alang sa ilang mga kalag. Ang samang buluhaton ginahimo sa matinumanong mga Kristohanon karong adlawa, ug ang pagpakig-ambit niini nagdalag susamang mga kalipay kanila.

Siya Dili Masuklanon

12. Sa unsang mga paagi gipakita ni Jesus ang iyang pagkamasinugtanon ngadto sa iyang langitnong Amahan?

¹² Wala gayod hikalimti ni Jesus ang iyang katuyoan sa pag-anhi sa yuta—ang pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos. Ang iyang panglantaw sa mga butang gitagna na: “Ang Soberanong Ginoong Jehova nagbukas sa akong igdulungog, ug ako, sa akong bahin, dili masuklanon. Wala ako moliko sa sukwahing direksiyon.” (Isaias 50:5) Si Jesus masinugtanon kanunay sa Diyos. Sa pagkatinuod, siya miingon pa gani: “Ang Anak dili makahimo ug usa ka butang sa iyang kaugalingong pagbuot, apan kon unsa lamang ang iyang nakita nga ginabuhat sa Amahan.” (Juan 5:19) Sa iyang una-tawhanong pagkinabuhi, lagmit si Jesus nagbuhat tupad sa iyang Amahan sulod sa milyonmilyon, bisan bilyonbilyon pa nga katuigan. Sa pag-anhi sa yuta, siya nagpadayon sa pagsunod sa mga instruksiyon ni Jehova. Pagkalabi pa gayod nga kita, nga dili-hingpit nga mga sumusunod ni Kristo, angayng mag-amping sa pagbuhat kon unsay gisugo ni Jehova!

13. Unsay anaa sa unahan alang kang Jesus, apan giunsa niya pagpakita nga siya maisogon?

 ¹³ Ang pipila niadtong nagsalikway sa bugtong nga Anak ni Jehova naglutos kaniya, ug kini usab gitagna: “Ang akong bukobuko akong gitahan sa mga tigbunal, ug ang akong mga aping ngadto niadtong magaibot sa buhok. Wala nako itago ang akong nawong gikan sa mga pakaulaw ug sa pagluwa.” (Isaias 50:6) Sumala sa tagna, ang Mesiyas mag-antos sa kasakit ug pakaulaw diha sa mga kamot sa mga magsusupak. Si Jesus nahibalo niini. Ug nahibalo siya asa kutob ang maong paglutos. Bisan pa niana, samtang talitapos na ang iyang panahon sa yuta, siya wala magpakitag kahadlok. Uban ang samag santik nga determinasyon siya migikan paingon sa Jerusalem, diin ang iyang tawhanong kinabuhi matapos. Sa pagpaingon didto, gisultihan ni Jesus ang iyang mga tinun-an: “Ania kita, nagatungas paingon sa Jerusalem, ug ang Anak sa tawo igatugyan ngadto sa pangulong mga saserdote ug sa mga eskriba, ug ilang pagahukman siya sa kamatayon ug igatugyan siya ngadto sa mga tawo sa mga nasod, ug ilang pagabugalbugalan siya ug pagalud-an siya ug pagahampakon siya ug pagapatyon siya, apan tulo ka adlaw sa ulahi siya mobangon.” (Marcos 10:33, 34) Kining tanang daotang pagdagmal maoy tungod sa paghulhog sa mga tawo nga angay untang mas nahibalo—ang pangulong mga saserdote ug ang mga eskriba.

14, 15. Sa unsang paagi natuman ang mga pulong ni Isaias nga si Jesus pagabunalan ug pakaulawan?

¹⁴ Sa gabii sa Nisan 14, 33 K.P., si Jesus didto sa tanaman sa Getsemane kauban sa pipila niya ka sumusunod. Siya nag-ampo. Sa kalit, usa ka panon sa mga manggugubot mitungha ug gidakop siya. Apan wala siya mahadlok. Siya nahibalo nga si Jehova nag-uban kaniya. Gipasaligan ni Jesus ang iyang nalisang nga mga apostoles nga kon gusto niya, siya makahangyo sa iyang Amahan nga magpadalag kapin sa napulog-duha ka lehiyon sa mga manulonda aron sa pagluwas kaniya, apan siya midugang: “Niana nga kahimtang, unsaon pagkatuman sa Kasulatan?”—Mateo 26:36, 47, 53, 54.

¹⁵ Ang tanang gitagna mahitungod sa mga pagsulay ug kamatayon sa Mesiyas natuman. Human sa usa ka gimaniobra nga husay  atubangan sa Sanhedrin, si Jesus gisukitsukit ni Poncio Pilato, kinsa nagpalatos kaniya. “Gihapak siya sa ulo pinaagig tangbo ug giluwaan siya” sa Romanong mga sundalo. Sa ingon natuman ang mga pulong ni Isaias. (Marcos 14:65; 15:19; Mateo 26:67, 68) Bisan pag ang Bibliya wala mag-ingon nga ang pipila ka buhok sa bungot ni Jesus literal nga giibot—usa ka lihok nga hilabihan ka matamayon—kini sa walay duhaduha nahitabo, sumala sa gitagna ni Isaias. c—Nehemias 13:25.

16. Atubangan sa dakong kapit-osan, unsa ang barog ni Jesus, ug nganong siya wala mobatig kaulaw?

¹⁶ Sa dihang si Jesus nagbarog sa atubangan ni Pilato, wala siya mangaliyupo nga ang iyang kinabuhi maluwas kondili nagpabiling kalmado, kay nahibalo nga siya kinahanglang mamatay aron matuman ang Kasulatan. Sa dihang gipunting sa Romanong gobernador nga siya may gahom sa pagsilot kang Jesus sa kamatayon o pagbuhi kaniya, si Jesus sa way-kahadlok mitubag: “Wala ka gayoy awtoridad batok kanako gawas kon gitugot kini kanimo gikan sa itaas.” (Juan 19:11) Ang mga sundalo ni Pilato nagpailalom kang Jesus sa dili-makitawhanong pagtratar, apan napakyas sila sa pagpabati kaniyag kaulaw. Nganong maulaw man siya? Siya wala siloti nga makataronganon tungod sa usa ka kalapasan. Hinunoa, siya gilutos tungod sa pagkamatarong. Niining bahina, ang dugang nga matagnaong mga pulong ni Isaias natuman: “Ang Soberanong Ginoong Jehova motabang kanako. Mao nga ako dili mobating napaubos. Mao nga akong gihimo ang akong nawong nga sama sa usa ka santik, ug ako nahibalo nga ako dili maulawan.”—Isaias 50:7.

17. Sa unsang mga paagi si Jehova nagbarog sa kiliran ni Jesus latas sa bug-os niyang ministeryo?

¹⁷ Ang pagkamaisogon ni Jesus nagsumikad sa iyang bug-os nga pagsalig kang Jehova. Ang iyang barog nagpakita nga siya bug-os nga nahiuyon sa mga pulong ni Isaias: “Ang Usa nga nagpahayag kanako nga matarong ania sa haduol. Kinsay makigsangka kanako? Magdungan kita sa pagbarog. Kinsay akong hudisyal nga kabatok? Paduola siya kanako. Tan-awa! Ang Soberanong Ginoong  Jehova motabang kanako. Kinsa bay magpahayag kanako nga daotan? Tan-awa! Silang tanan, sama sa usa ka besti, madunot. Usa ka tangkob lamang ang magakutkot kanila.” (Isaias 50:8, 9) Sa adlaw sa bawtismo ni Jesus, siya gipahayag ni Jehova nga matarong ingong espirituwal nga anak sa Diyos. Sa pagkamatuod, ang kaugalingong tingog sa Diyos nadungog sa maong higayon, nga nag-ingon: “Kini mao ang akong Anak, ang hinigugma, nga akong giuyonan.” (Mateo 3:17) Sa hapit na ang kataposan sa iyang kinabuhi sa yuta, samtang si Jesus miluhod nga nag-ampo sa tanaman sa Getsemane, “ang usa ka manulonda gikan sa langit nagpakita kaniya ug nagpalig-on kaniya.” (Lucas 22:41-43) Busa si Jesus nahibalo nga ang iyang Amahan miuyon sa iyang dalan sa kinabuhi. Kining hingpit nga Anak sa Diyos wala makahimog sala. (1 Pedro 2:22) Ang iyang mga kaaway sa binakak nagsumbong nga siya manlalapas sa Igpapahulay, palahubog, ug tawong gidemonyohan, apan si Jesus wala mapakaulawi sa ilang mga kabakakan. Ang Diyos nag-uban kaniya, busa kinsa ba ang mahimong batok kaniya?—Lucas 7:34; Juan 5:18; 7:20; Roma 8:31; Hebreohanon 12:3.

18, 19. Unsang mga kasinatian nga susama sa iya ni Jesus ang naagoman sa dinihogang mga Kristohanon?

¹⁸ Si Jesus nagpasidaan sa iyang mga tinun-an: “Kon sila naglutos kanako, sila magalutos usab kaninyo.” (Juan 15:20) Ang mga panghitabo sa wala madugay nagpamatuod nga kini tinuod. Sa Pentekostes 33 K.P., ang balaang espiritu nabatonan sa matinumanong mga tinun-an ni Jesus, ug nahimugso ang Kristohanong kongregasyon. Halos dihadiha ang relihiyosong mga pangulo naningkamot sa pagpahunong sa buluhatong pagwali niining matinumanong mga lalaki ug mga babaye nga karon nakauban ni Jesus ingong bahin sa “binhi ni Abraham” ug gisagop ingong espirituwal nga mga anak sa Diyos. (Galacia 3:26, 29; 4:5, 6) Sukad sa unang siglo hangtod karon, ang dinihogang mga Kristohanon, samtang nagabarog nga malig-on dapig sa pagkamatarong, kinahanglang makigbisog batok sa bakak nga propaganda ug grabeng paglutos gikan sa mga kaaway ni Jesus.

¹⁹ Bisan pa niana, sila nahinumdom sa makapadasig nga mga pulong ni Jesus: “Malipayon kamo sa dihang pakaulawan kamo  sa mga tawo ug pagalutoson kamo ug sa binakak sultihan kamo sa tanang matang sa kadaotan tungod kanako. Pagmaya ug lukso sa kalipay, sanglit dako ang inyong ganti sa mga langit.” (Mateo 5:11, 12) Busa, bisan ubos sa labing grabeng mga pag-atake, ang dinihogang mga Kristohanon dili maulaw. Bisan kon unsay isulti sa ilang mga kaaway, sila nahibalo nga sila gipahayag nga matarong sa Diyos. Sa iyang panan-aw sila “walay lama ug walay ikasumbong.”—Colosas 1:21, 22.

20. (a) Kinsay nagapaluyo sa dinihogang mga Kristohanon, ug unsay ilang nasinati? (b) Sa unsang paagi ang dinihogang mga Kristohanon ug ang “ubang mga karnero” nakabaton sa dila sa mga tinudloan?

²⁰ Sa modernong mga panahon ang dinihogang mga Kristohanon gipaluyohan sa “usa ka dakong panon” sa “ubang mga karnero.” Kini sila usab nagbarog dapig sa pagkamatarong. Busa, sila nag-antos duyog sa ilang dinihogang mga igsoon ug “ilang gilabhan ang ilang tag-as nga mga besti ug gipaputi kini sa dugo sa Kordero.” Si Jehova nagpahayag kanila nga matarong uban ang panglantaw nga makalabang-buhi sa “dakong kasakitan.” (Pinadayag 7:9, 14, 15; Juan 10:16; Santiago 2:23) Bisan pag ang ilang mga kaaway daw kusgan sa pagkakaron, ang tagna ni Isaias nag-ingon nga sa gitakdang panahon sa Diyos, ang maong mga kaaway mapamatud-ang sama sa gikutkot-sa-tangkob nga besti, nga angay lang ilabay. Kasamtangan, ang dinihogang mga Kristohanon ug ang “ubang mga karnero” nagpabiling lig-on pinaagig regular nga pag-ampo, pagtuon sa Pulong sa Diyos, ug pagtambong sa mga tigom alang sa pagsimba. Sa ingon sila gitudloan ni Jehova ug nakakat-on sa pagsulti sa dila sa mga tinudloan.

Salig Diha sa Ngalan ni Jehova

21. (a) Kinsa kadtong nagalakaw sa kahayag, ug unsang resulta ang giandam alang kanila? (b) Unsay mahitabo niadtong nagalakaw sa kangitngit?

²¹ Karon matikdi ang talagsaong pagkalahi: “Kinsa taliwala kaninyo ang may kahadlok kang Jehova, nga nagapamati sa tingog sa iyang alagad, nga nagalakaw diha sa mapadayonong kangitngit ug kang kinsa walay kahayag? Pasaliga siya sa ngalan ni Jehova ug pasandiga siya sa iyang Diyos.” (Isaias 50:10) Kadtong mamati sa tingog sa Alagad sa Diyos, si Jesu-Kristo, nagalakaw sa kahayag. (Juan 3:21) Dili lamang nga gigamit nila ang balaang  ngalan, ang Jehova, kondili ilang gibutang usab ang ilang pagsalig diha sa usang nagdala nianang ngalana. Bisan kon sa usa ka panahon sila naglakaw sa kangitngit, karon sila dili mahadlok sa mga tawo. Sila nagsandig sa Diyos. Bisan pa niana, kadtong nagpadayon sa paglakaw sa kangitngit gihakgom sa kahadlok sa tawo. Kana ang kahimtang ni Poncio Pilato. Bisan pag siya nahibalo nga si Jesus inosente sa bakak nga mga sumbong nga giakusar kaniya, ang kahadlok nagpugong niadtong Romanong opisyal sa pagbuhi kang Jesus. Ang Romanong mga sundalo nagpatay sa Anak sa Diyos, apan si Jehova nagbanhaw kaniya ug nagpurongpurong kaniya sa himaya ug kadungganan. Komosta si Pilato? Sumala sa Hudiyong historyano nga si Flavius Josephus, upat lamang ka tuig human sa pagkamatay ni Jesus, si Pilato gipulihan ingong Romanong gobernador ug gimandoan nga mobalik sa Roma aron motubag sa mga sumbong sa seryosong buhat nga daotan. Komosta ang mga Hudiyo nga nagpahinabo sa pagkamatay ni Jesus? Walay upat ka dekada sa ulahi, ang kasundalohan sa Roma naglaglag sa Jerusalem ug nagpahinabo sa pagkamatay o pagkaulipon sa iyang mga molupyo. Walay makalipayng sangpotanan alang niadtong mopalabi sa kangitngit!—Juan 3:19.

22. Nganong bug-os nga kabuangan ang pagsalig sa mga tawo alang sa kaluwasan?

²² Ang pagsalig sa mga tawo alang sa kaluwasan maoy bug-os nga kabuangan. Ang tagna ni Isaias nagpatin-aw kon ngano: “Tan-awa! Kamong tanan nga naghaling ug kalayo, nga nagpasiga sa aligato, lakaw sa kahayag sa inyong kalayo, ug taliwala sa mga aligato nga inyong gipasiga. Gikan sa akong kamot kamo tinong makabaton niini: Sa tumang kasakit kamo mohigda.” (Isaias 50:11) Ang tawhanong mga pangulo maoy umalagi. Ang usa ka karismatikong tawo tingali makabihag sa handurawan sa mga tawo sa makadiyot. Apan bisan ang labing sinserong tawo limitado sa iyang mahimo. Inay sa paghaling ug nagdilaab nga kalayo, sumala sa gidahom sa iyang mga tigpaluyo, basin molampos lamang siya sa pagpasiga ug pipila ka “aligato,” nga mohatag ug diyutayng kahayag ug kainit apan sa taudtaod mapalong. Sa laing bahin, kadtong magbutang sa ilang pagsalig diha kang Shilo, ang gisaad sa Diyos nga Mesiyas, dili gayod mahigawad.

[Mga footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

 [Hulagway sa panid 155]

Ang mga Hudiyo misalig sa tawhanong mga magmamando inay kang Jehova

[Hulagway sa panid 156, 157]

Sa Pulang Dagat, gipanalipdan ni Jehova ang iyang katawhan pinaagi sa pagbutang ug haligi nga panganod tali kanila ug sa mga Ehiptohanon